Morgunblaðið - 24.10.1986, Blaðsíða 26

, Afmæliskveðja:
Axel Thoraren-
sen á Gjögri
Axel Thorarensen á Gjögri er
áttræður á morgun, 24. október.
Hann er sonur heiðurshjónanna
Jóhönnu S. Guðmundsdóttur og
Jakobs Thorarensen, Gjögri. Þar er
Axel fæddur og hefur búið allan
sinn aldur, að undanskildu farið
tvisvar til Reylqavikur til læknis í
smá tíma og er hann ekki heillaður
af Reykjavík. Finnst fólkið og
bflamir alit of margt og fólkið hafa
lítið landrými. Axel hefur stundað
sjóinn frá unga aldri og gerir það
enn þó hann sé orðinn haltur og
lúinn. Hann hefur alltaf verið sjálfs
síns húsbóndi og engin lög eða regl-
ur ná yfir hann. Hann hefur oftast
verið veitandi en ekki þiggjandi,
verið óniskur að gefa fólki í soðið
og talið það sjálfsagt og margar
sprökumar hefur hann veitt, bútað
í sundur og gefið fólki því þær eru
verðlausar á Ströndum.
Bústýra Axels er náfrænka hans,
Agnes Gísladóttir, og hafa þau
eignast níu böm, 5 dætur ojg 4 syni:
Jóhanna, gift Benedikt Ivarssyni
og eru þau búsett í Mosfellssveit;
Steinunn, gift Ólafi B. Óskarssyni
og eru þau einnig búsett í Mosfells-
sveit; Kamilla, gift Rósmundi
Skarphéðinssyni og búa þau á
ísafírði; Olga, gift Sveinbimi Bene-
diktssyni, búa þau stórbúi á Krossi
í Austur-Landeyjum; Elfa, 31 árs,
ógift, í foreldrahúsum og er hún
lang yngsta bam Axels og Agn-
esar. Synimir tveir, Ólafur og
Jakob, búa einnig í foreldrahúsum.
Ölver dó 10. desember árið 1982.
Elskulegur maður sem vildi öllum
gott gera og mikil hjálparhella for-
eldra sinna. Einnig dó elsi sonur
þeirra nýfæddur. Bamaböm Axels
eru 17 og bamabamabömin em 7
og koma þau oft á sumrin til afa
og ömmu.
Axel mágur minn er skemmtileg-
ur og hress í tali og passar sín verk
vel sem hann sér um fyrir hið opin-
bera, vitagæsluna og veðurathug-
unarstöðina á Gjögri, sem hann tók
við fyrir nokkmm ámm, og alltaf
heyrir maður veðrið frá Gjögri,
sama hvemig viðrar. En mágur
minn getur oft verið óútreiknanleg-
ur eins og sagt er um stjómmála-
mennina, en alltaf ber ég hlýjan
hug til hans þrátt fyrir það að við
séum ekki alltaf sammála.
Ég lá með þýskri konu á spítala
sem las mikið af bókum og blöðum
á sínu móðurmáli. Eitt sinn er hún
var við lestur fór hún að hlæja og
táraðist jafnframt. Ég spyr hvað
sé að. Þá las hún fyrir mig um
mann sem átti 80 ára afmæli. Marg-
ir menn heimsóttu öldunginn og
vom margar ræður fluttar gamla
manninum til heiðurs. Hann var svo
góður og enginn af ræðufólkinu
efaðist um að hann fengi góðar
móttökur þegar hann kveddi þetta
jarðneska líf. Afmælisbamið stóð
upp og bað fólk að hætta þessum
ræðuhöldum. „Ég er ekki svona
góður eins og þið segið," sagði
maðurinn. „Þegar ég var ungur
vann ég á búgarði og gerði þá
margt ljótt. Ég skar klauf af einni
gyltunni, stakk hana síðan með
kvísl svo hún drapst nokkmm dög-
um seinna. Einnig vildi ég verða
mesti fiskimaðurinn og var það oft.
Ég var oft með flesta fiskana og
þá var ég glaður en svo gekk mér
svo illa að fiska að ég stal fiskum
úr netum nágranna minna og þeir
bám það á mig. Þá var ég svo reið-
ur að ég skar netin í sundur hjá
einum mannanna sem átti mörg
böm. Já, svona var ég og er beisk-
ur enn þann dag í dag, læðist með
veggjum og tala illa um náungann
og ég bregð oft fæti fyrir fólk ef
enginn sér til. Svo hælið þið mér
fyrir hvað ég sé góður maður. Nú
græt ég beiskum támm yfir því
hvað ég var vondur, en ég hef allt-
af haft kjaftavit og verið slóttugur
en nú lofa ég bæði guði og mönnum
og ykkur veislugestum að skipta
yfír og verða góður maður það sem
ég á ólifað."
Ég óska þér, elsku mágur, heilla
með áttatíu ára afmælið og þakka
þér fyrir góð kynni og samgleðst
þér hvað þú átt góð böm og tengda-
syni, sem hafa búið vel að ykkur
Agnesi í húsnæðismálum ykkar.
Ég vona að þú, Axel minn, eigir
heillaríka daga í ellinni og komir
alltaf fram við aðra eins og þú vilt
að komið sé fram við þig.
Lifðu heill og lengi. Þess óskar
þín mágkona,
Regína
Peningamarkaður
GENGIS-
SKRANING
Nr. 201 - 23. október 1986
Kr. Kr. ToU-
Ein.H. 09.15 K&up Sala gengi
Dolkri 40,320 40,440 40,520
SLpund 57,718 57,890 58,420
Kan.doUari 29,017 29,103 29313
Dönskkr. 5,3778 5,3938 5,2898
Norskkr. 5,5116 5,5280 5,4924
Sænskkr. 5,8780 5^955 5,8551
Fi.mark 8,2742 8,2988 8,2483
Fr.franki 6,1864 6,2048 6,0855
Belg.franki 0,9758 0,9787 0,9625
Sv.franlri 24,6079 24,6811 24,6173
HoU.gyllini 17,9240 17,9773 17,5519
V-þ. mark 20,2593 20,3196 19,9576
ÍLlíra 0,02927 0,02936 0,02885
Austurr.sch. 2,8800 2,8886 2,8362
PorLescudo 0,2762 0,2770 03766
Sp.peseti 0,3029 0,3038 0,3025
Jap.yen 0,25698 035774 0,26320
írektpund 55,212 55,377 54,635
SDR(SéreL) 49,0265 49,1727 49,0774
ECU, Evrépum. 42,1888 423144 41,6768
INNLÁN S VEXTIR:
Sparísjóðsbækur
Landsbankinn....... ........ 9,00%
Útvegsbankinn.................8,00%
Búnaðarbankinn................8,50%
Iðnaðarbankinn................8,00%
Verzlunarbankinn..............8,50%
Samvinnubankinn.............. 8,00%
Alþýðubankinn.................8,50%
Sparisjóðir...................8,00%
Sparisjóðsreikningar
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýðubankinn............... 10,00%
Búnaðarbankinn................9,00%
Iðnaðarbankinn................8,50%
Landsbankinn................ 10,00%
Samvinnubankinn...............8,50%
Sparisjóðir................. 10,00%
Útvegsbankinn................ 9,00%
Verzlunarbankinn............ 10,00%
með 6 mánaða uppsögn
Alþýöubankinn............... 12,50%
Búnaðarbankinn................9,50%
Iðnaðarbankinn.............. 11,00%
Samvinnubankinn............. 10,00%
Sparisjóðir..................11,00%
Útvegsbankinn.............. 10,00%
Verzlunarbankinn............ 13,50%
með 12 mánaða uppsðgn
Alþýöubankinn............... 14,00%
Landsbankinn................ 11,00%
Útvegsbankinn............... 13,60%
mað 18 mánaða uppsögn
Búnaðarbanki................ 15,50%
Iðnaðarbankinn.............. 14,50%
Verðtryggðir reikningar
miðað við lánskjaravfsrtölu
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýðubankinn................ 1,00%
Búnaðarbankinn............... 1,00%
Iðnaðarbankinn............. 1,00%
Landsbankinn................. 1,00%
Samvinnubankinn...... ....... 1,00%
Sparisjóðir.................. 1,60%
Útvegsbankinn................ 1,00%
Verzlunarbankinn............. 1,00%
með 6 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn................ 3,00%
Búnaðarbankinn............... 2,50%
Iðnaðarbankinn............... 2,50%
Landsbankinn................. 3,50%
Samvinnubankinn...... ..... 2,50%
Sparisjóðir.................. 3,00%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn.... ....... 3,00%
með 18 mánaða uppsögn:
Samvinnubankinn..... ....... 7,50%
með 24 mánaða uppsögn:
Samvinnubankinn............. 8,00%
Að loknum binditíma 18 mánaða og
24 mánaða verðtryggðra reikninga
Samvinnubankans er innstaeða laus
tvisvar á ári eins og á 6 mánaða reikn-
ingum. Reikningshöfum er tryggt að
vextir verði ekki laegri.
Ávfsana- og hlaupareikningar:
Alþýðubankinn
- ávísanareikningar............7,00%
- hlaupareikningar............ 3,00%
Búnaðarbankinn............... 3,00%
Iðnaðarbankinn............... 3,00%
Landsbankinn....... ....... 4,00%
Samvinnubankinn...... ..... 4,00%
Sparisjóöir..:............... 3,00%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn1)........... 3,00%
Eigendur ávísanareikninga í Verzlun-
arbankanum geta samið um ákveðna
lágmarksinnstaeðu á reikningi sínum og
af henni eru reiknaðir almennir spari-
sjóðsvextir auk uppbótar.
Stjömureikningan
Alþýðubankinn1)............8-9,00%
Alþýðubankinn býður þrjár tegundir
Stjömureikninga og eru allir verð-
tryggðir. I fyrsta lagi eru reikningar fyrir
ungmenni yngrí en 16 ára, með 8%
vöxtum. Reikningurinn er bundinn þar
til eigandinn hefur náð 16 ára aldri. I
öðru lagi eru reikningar fyrir aldraða —
Irfeyrísþega - með 8% vöxtum. Upp-
sagnarfrestur er mismunandi eftir aldri
eiganda, 3 til 9 mánuðir. Vextir og verð-
bætur eru lausar til útborgunar í eitt
ár. Þá eru þriggja Stjörnureikningar
með 9% vöxtum. Hver innborgun er
bundin í tvö ár. Vextir og verðbætur
eru lausar til útborgunar í eitt ár.
Afmælisreikningur
Landsbankinn................ 7,25%
Afmælisreikningur Landsbankans er
bundinn í 15 mánuði og ber 7,25%
vexti og er verðtryggður. Innstæða er
laus í tvo mánuði eftir aö binditíma lýk-
ur. Heimilt er að leggja inn á reikninginn
til 31. desember 1986.
Pnfnliln L-l—lll-IX- in U- nLVnlXn
osTnian ■ nNTwnn ■ iD-tan - pmsian
með 3ja til 6 mánaða bindingu
Alþýðubankinn............... 10-13%
Iðnaðarbankinn...... .........8,50%
Landsbankinn................ 10,00%
Sparisjóðir.................. 9,00%
Samvinnubankinn...............8,00%
Útvegsbankinn................ 9,00%
Verzlunarbankinn............ 10,00%
6 mánaða blndingu eða lengur
Alþýðubankinn............... 13,00%
Iðnaðarbankinn................9,00%
Landsbankinn.................11,00%
Sparisjóðir................. 10,00%
Útvegsbankinn................10,00%
Innlendlr gjaldeyrisreikningar.
Bandaríkjadollar
Alþýðubankinn................ 7,50%
Búnaðarbankinn............... 5,00%
Iðnaðarbankinn............... 5,25%
Landsbankinn................. 5,00%
Samvinnubankinn.............. 8,50%
Sparisjóðir.................. 5,25%
Útvegsbankinn................ 6,00%
Verzlunarbankinn............. 6,50%
Steríingspund
Alþýðubankinn................11,50%
Búnaðarbankinn............... 9,00%
Iðnaðarbankinn................9,00%
Landsbankinn........ .........9,00%
Samvinnubankinn..............10,00%
Sparisjóðir...................9,00%
Útvegsbankinn................ 9,00%
Verzlunarbankinn.............10,50%
Vestur-þýsk mörk
Alþýðubankinn................ 4,00%
Búnaðarbankinn...... ........ 3,50%
Iðnaðarbankinn............... 3,50%
Landsbankinn............... 3, 50%
Samvinnubankinn ............. 3,50%
Sparisjóðir.................. 3,50%
Útvegsbankinn................ 3,50%
Verzlunarbankinn............. 3,50%
Danskar krónur
Alþýðubankinn................ 8,00%
Búnaðarbankinn............... 8,50%
Iðnaðarbankinn............... 9,00%
Landsbankinn................. 8,50%
Samvinnubankinn.............. 7,50%
Sparisjóðir.................. 8,50%
Útvegsbankinn............... 7,00%
Verzlunarbankinn..............7,50%
ÚTLÁNSVEXTIR:
Almennirvixlar(forvextir).. 15,25%
Skuldabréf, almenn............... 15,50%
Afurða- og rekstraríán
í íslenskum krónum.......... 15,00%
í bandarikjadollurum......... 7,75%
í steriingspundum............11,25%
í vestur-þýskum mörkum..... 6,00%
ÍSDR......................... 7,75%
Verðtryggð lán miðað við
lánskjaravísrtölu
íallt að 2Vzár.................. 4%
Ienguren2’/2ár.................. 5%
Vanskilavextir................. 27%
Óverðtryggð skuldabréf
útgefin fyrir 11.08. '84.... 15,50%
Skýringar við sérboð
innlánsstofnana
Landsbankinn: Ársvextir af Kjörbók eru
14,0% — ávöxtun hækkar eftir því sem inn-
stæða er lengur óhreyfð. Á þriggja mánaða
fresti er ávöxtun Kjörbókar borin saman við
ávöxtun á sex mánaða verðtryggðum reikning-
um og sú ávöxtun valin sem reynist hærri.
Vextir eru reiknaðir tvisvar á ári á höfuðstól.
Kjörbók er óbundinn reikningur, en frá út-
borgaðri fjárhæð dregst 0,7% gjald en þó
ekki af vöxtum liðins árs.
Útvegsbankinn: Ábót er óbundinn reikning-
ur. Borin er saman ávöxtun á óverðtryggðum
reikningum og þriggja mánaða verðtryggðum
reikningum og hærri ávöxtunin valin. Ef inn-
stæða hefur verið hreyfð, reiknast almennir
sparisjóðsvextir á reikninginn. Vextir eru færð-
ir einu sinni á ári á höfuðstól, en verðbætur
bætast við höfuöstól ef ávöxtun þriggja mán-
aða reikninga er valin.
Búnaðarbankinn: Gullbók ber 14,0% vexti
á ári — ávöxtun fer hækkandi eftir því sem
innstæða er lengur óhreyfð. Gerður er saman-
buröur við ávöxtun verðtryggðan reikning með
3,5% ársvöxtum og ef hún er betri er hún
valin. Vextir eru færðir tvisvar á ári á höfuð-
stól. Ef tekið er út af reikningnum er reiknað
0,75% úttektargjald og er það dregið frá áunn-
um vöxtum.
Metbók Búnaðarbankans er bundinn reikning-
ur til 18 mánaða. Hverju innleggi er hægt að
segja upp með 18 mánaða fyrirvara. Vextir
eru lausir til útborgunar i 6 mánuði. Nafn-
vextir eru 15,50% og höfuðstólsfærslur vaxta
tvisvar á ári. Gerður er samanburður á ávöxt-
un verðtryggðra reikninga með 3,5% ársvöxt-
um og Metbókar og sú bettri valin.
Verzlunarbankinn: Kaskóreikningur. Meg-
inreglan er að innistæða sem er óhreyfð í
heilan ársfjórðung nýtur kjara 6 mánaða bund-
ins óverötryggös reiknings eða 6 mánaða
verðtryggð reiknings, eftir því hvor gefur
hærri ávöxtun fyrir þann ársfjórðung. Vextir
og verðbætur færast á höfuðstól í lok hvers
ársfjórðungs, hafi reikningur notið þessara
„kaskókjara". Reikningur ber kaskókjör þótt
teknir sóu út vextir og verðbætur, sem færðar
hafa verið á undangengnu og líðandi ári. Út-
tektir umfram það breyta kjörum sem hér
segir: Við eina úttekt í fjórðungi reiknast al-
mennir sparísjóðsvextir af úttekinni fjárhæð,
en kaskókjör af eftirstöðvum. Við fleiri úttekt-
ir fær öll innistæða reikningssins sparisjóðs-
bókarvexti. Sé reikningur stofnaður fyrsta eða
annan virkan dag ársfjórðungs fær innistæðan
hlutfallslegar verðbætur m.v. dagafjölda í inn-
leggsmánuði, en ber síðan kaskókjör út
fjórðunginn. Reikningur sem stofnaður er
síðar fær til bráðabirgða almenna sparisjóðs-
vexti en getur áunnið sér kaskókjör frá
stofndegi að uppfylltum skilyrðum.
Samvinnubanklnn: Hávaxtareikningur. Eftir
því sem innstæða er lengur óhreyfð reiknast
hærri vextir. Fyrstu tvo mánuði 8% vextir,
eftir tvo mánuði 9.00%, eftir þrjá mánuði 9,5%
o.s.frv. uns innstæða hefur verið óhreyfð í 6
mánuði þá reiknast 12% vextir. Frá og með
12 mánuðum eru vextir 12,5%, eftir 18 mán-
uði 13% og eftir 24 mánuði 14%. Aunnar
vaxtahækkanir reiknast alltaf frá því að lagt
var inn. Vaxtafærsla á höfuðstól er einu sinni
á ári.
Alþýðubankinn: Sérbók ber allt að 16%
vexti en vextir hækka eftir því sem innstæða
er lengur. Hver innstæða er meðhöndluð sérs-
taklega. Höfuðstólsfærslur vaxta eru fjórum
sinnum á ári. Þá er einnig gerður saman-
burður á ávöxtun Sérbókar og þriggja mánaða
verðtryggðra reikninga og sú hagstæðari val-
in.
Sparisjóðir: Trompreikningur er verð-
tryggður og ber auk þess grunvexti 6 mánaða
verðtryggs reiknings. Vextir eru færðir á höf-
uðstól tvisvar á ári. Hreyfingar innan mánaðar
bera sérstaka Trompvexti 12,5% ef innistæða
hefur verið án útborgunar í þrjá mánuði eða
lengur, en annars almenna sparisjóðsbókar-
vexti. Ársfjórðungslega er ávöxtun lægstu
innistæðu á liðnum þremur mánuðum borin
saman við sérstaka Tropmvexti og ef þeir
gefa hærri ávöxtun er mismun bætt við vaxta-
stöðu Tropmreiknings.
Sparisjóður Vélstjóra er með Sparíbók, sem
er bundin í 12 mánuði og eru vextir 15,75%
eru þeir færðir á höfuðstól einu sinni á ári.
Þegar innborgun hefur staðið í stað í 12 mán-
uði er hún laus til útborgunar næstu 30 daga,
eftir það binst hún á ný næstu 11 mánuði.
Eiganda sparibókar er tryggt að bókin gefi
aldrei lægri ávöxtun á ári en sex mánaða
bundinn verðtryggður reikningur.
Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis,
Sparisjóður Kópavogs, Sparisjóður Hafnar-
fjarðar, Sparisjóðurinn í Keflavík, Sparisjóður
Mýrarsýslu og Sparisjóður Akureyrar eru með
Topp-bók, sem er bundin í 18 mánuði og eru
vextir 15,0%, eru þeir færðir á höfuðstól tvi-
svar á ári. Þegar innborgun hefur staðið í 18
mánuði er hún laus til útborgunar naestu 30
daga, eftir það binst hún á ný og er laus til
útborgunar í 30 daga á sex mánaða fresti.
Eiganda Topp-bókar er tryggt að bókin gefi
aldrei lægri ávöxtun á ári en sex mánaða
bundinn verðtryggður reikningur.
Iðnaðarbankinn Bónusreikningur er óverð-
tryggður reikningur og ber 11% vexti. Verð
tryggð Bónuskjör eru 2,5%. Á sex mánaða
fresti eru borin saman verðtryggð og óverð-
tryggð bónuskjör og ávöxtun miðuð við þau
kjör sem eru hærri á hverjum tíma. Vextir eru
færðir á höfuðstól tvisvar á ári. Samanburð-
artímabil eru þau sömu og vaxtatímabil.
Heimilt er að taka út tvisvar á hverju sex
mánaða tímabili.
Alreikningur Iðnaðarbankans: Vextir eru
reiknaðir út daglega, líkt og af sparisjóðs-
bókum. Fyrir upphæð að 7.000 krónum eru
vextir 3%. Fyrir upphæð á bilinu 7.000-15.000
krónur reiknast 6% og fyrir upphæð yfir
15.000 krónur eru vextir 9%. Hluthafar Iðnað-
arbankans fá 1% hærri vexti en hér hefur
verið greint frá.
Sparisjóðsreikningur með 18 mánaða upp-
sögn. Hægt er að velja um bókaríausan
reikning eða reikning tengdan sparisjóðsbók.
Reikningurinn er bundinn til 18 mánaða og
er laus einn mánuð í senn eftir 18 mánuði eða
siðar, eftir vali reikningseigenda. Innstæða
er laus til útborgunar eftir það einn mánuð í
senn á 12 mánaða fresti. Vextir eru reiknaðir
eftir á og eru lagðir við innstæðu 31. desemb-
er ár hvert og eru lausir til útborgunar næstu
12 mánuði eftir það.
Lífeyrissjóðslán:
Lffeyríssjóður starfsmanna ríkisins:
Lánsupphæð er nú 500 þúsund krónur og er
lánið vísitölubundið með lánskjaravísftölu, en
ársvextir eru 5%. Lánstími er altt að 25 ár,
en getur verið skemmri, óski lántakandi þess,
og eins ef eign sú, sem veð er í er lítilfjörieg,
þá getur sjóðurinn stytt lánstímann.
Greiðandi sjóðsfélagar geta sótt um lán úr
lífeyrissjóðnum ef þeir hafa greitt iðgjöld til
sjóðsins í tvö ár og tvo mánuði, miðað við
fullt starf. Biðtími eftir láni er fjórir mánuðir
frá því umsókn berst sjóðnum.
Lffeyrissjóður verzlunarmanna:
Lánsupphæð er nú, eftir a.m.k. 3ja ára aðild
að lífeyrissjóðnum og fjórum árum eftir
síðustu lántöku, 250.000 krónur.
Höfuðstóll lánsins er tryggður með láns-
kjaravisitölu, en lánsupphæðin ber nú 5%
ársvexti. Lánstíminn er 3 til 10 ár að vali lán-
takanda.
Lánskjaravfshala fyrir október 1986 er
1509 stig en var 1486 stig fyrir september
1986. Hækkun milli mánaðanna er 1,5%. Mið-
að er við vísitöluna 100 í júní 1979.
Byggingavfsitala fyrir október til desember
1986 er 281 stig og er þá miðað við 100 í
janúar 1983.
Handhafaskuldabréf í fasteignaviðskipt-
um. Algengast er að miðað sé við hæstu
lögleyfðu vexti Seðlabanka Islands, en þó aldr-
ei hærri en 20%.
Sérboð Nafnvextir m.v. óverötr. verótr. VsrAtrvna. Höfuðstóls fnrsl.
Óbundiðfé kjör kjör tfmabií vaxta á ári
Landsbanki, Kiörbók:1) Útvegsbanki, Ábót: Búnaðarb., Gullbók 1) ?-14,0 3.5 3mán. 2
8-14,1 1,0 1 mán. 1
?-14,0 1,0 3mán. 2
Verzlunarb., Kaskóreikn: 8,5-13,5 3,0 3mán. 4
Samvinnub., Hávaxtareikn: 8-13,0 1-2,5 3mán. 1
Alþýðub., Sérvaxtabók: 10-16,0 1,0 4
Iðnaðarbanki, Bónus: 11,0 2,5 6mán. 2
Sparisjóðir.Trompreikn: Bundið fé: 12,5 3,0 1 mán. 2
Búnaðarb., Metbók: 15,50 3,5 6mán. 2
Sparísj. vélstj: 15,75 3,0 6mán. 1
Iðnaðarb. 18mán: 14,5 1
1) Vaxtaleiörótting (úttektargjald) er 0,75% í Búnaöaðrbanka og 0,7% í Landsbanka.