Morgunblaðið - 18.07.1987, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. JÚLÍ 1987
23
Höfundur starfar sem flugstjóri
ogeristjóm Hvalavinafélags ís-
lands.
helst að vænta liðveislu til að
árangur af hvalveiðum hér í
vísindaskyni yrði sem mestur.
í stað þess vinna þeir gegn okk-
ur með því að þverbijóta lög
Alþjóðahvalveiðiráðsins og létu það
ógert að senda eitt skip til hvala-
talningarannsókna í Norður-Atl-
antshafi, sem nú fara fram undir
forystu Islendinga.
Stefna Islendinga
Stefna fyrrverandi ríkisstjórnar
í hvalarannsóknamálum, undir for-
ystu Halldórs Ásgrímssonar sjáv-
arútvegsráðherra, var raunsæ og
lofsverð, við þær aðstæður, sem
skapast höfðu. Það er að mínu
áliti engu stjómmáalafli í landinu
betur treystandi í þessu máli, en
þeim sem nú fara með völd.
Sumir, sem lítið þekkja til rann-
sóknastarfsemi á hvölum hér á
landi, hafa reynt að halda því fram,
að ríkisstjómin bæri helst fyrir
bijósti hagsmuni Hvals hf. og
Kristjáns Loftssonar, fram-
kvæmdastjóra þess fyrirtækis.
Þessi áróður er afar ómaklegur og
raunar illkynja.
í hópi vísindamanna og mikils
fjölda háskólamanna og annarra
góðra starfsmanna, sem unnið
hafa hjá og notið aðstöðu og stuðn-
ings Hvals hf., nýtur fyrirtækið
mikils álits fyrir óbrigðulan stuðn-
ing við vísindalegar rannsóknir öll
þau ár sem það hefur verið starf-
rækt. Það skal fullyrt hér, án þess
að sérstök samanburðarrannsókn
hafi farið fram, að Hvalur hf. er
fyrirmyndarfyrirtæki hvað snertir
viðhorf og stuðning við vísindar-
annsóknir á hvölum.
Höfundur er yðrlæknir Blóð-
bankans.
séu allt önnur viðhorf, sem gilda
um hvalveiðar Grænlendinga en
íslendinga, þeir veiða hval aðeins
sér til matar. Ef þeir hefðu ekki
hvalkjötið væri kjötskortur hjá
þeim, en mér skilst að þið á Is-
landi búið ekki við það vandamál.
Alþjóða hvalveiðiráðið hefur
margítrekað að það sé ekki vilji
þess að skapa frumbyggjum neinar
hömlur á þessu sviði. Við höfum
samt ákveðið að hætta öllum veið-
um á stórhvölum meðan 4 ára
friðunin gildir og höfum minnkað
veiði á hrefnu úr 235 dýrum í 110
dýr.
Við í danska umhverfismála-
ráðuneytinu erum engir öfgamenn
og teljum, að það megi nýta hrefnu
til matar ef stofninum er ekki
hætta búin. Það er áætlað að
hrefnustofninn sé á bilinu 10—21
þúsund dýr og þá má líklega nýta
hann eitthvað, en það er umhugs-
unarefni fyrir ykkur á íslandi að
það er talið að hrefnustofninn sem
veiðist við Grænland sé sá sami
og veiðist við ísland og ef mikið
er veitt af hrefnu við ísland í
ágóðaskyni þá gæti það hugsan-
lega skaðað lífsviðurværi frum-
byggja á Grænlandi, sem eiga enga
aðra kosti, sem ekki er hægt að
segja um Islendinga.
Að lokum vil ég segja þetta, það
er útbreiddur misskilningur hér á
landi, að aðeins Bandaríkjamenn
séu í forsvari fyrir hvalafriðun í
heiminum, heldur er það alþjóðlegt
álit og velflestar þjóðir heims hafa
miklar áhyggjur af ástandi mála
hér á landi. I vísindalegu tilliti er
svo lítið vitað um ástand hvala-
stofna og þessi vísindagögn sem
þið aflið svo léttvæg, að þið eigið
að hætta veiðunum og virða 4 ára
friðunina og auðvitað vinna úr
þeim gögnum sem þið þegar eigið."
Þetta hafði fulltrúi Dana að
segja um þessi mál. Við skulum
íhuga að þetta er ekki öfgamaður
frá Kanada heldur vel menntaður
og ábyrgur embættismaður frá
einum af okkar nánasta og skyld-
asta nágranna, Danmörku.
VIMR í VESTRI!
eftirArndísi
Þórðardóttur
Enn einu sinni höfum við orðið fyr-
ir íhlutun Bandaríkjamanna í okkar
innanríkismál. Hlé verður gert á hval-
veiðum í vísindaskyni á sunnudaginn.
Okkar menn halda til viðræðna við
stórveldið í vestri. {sland er fullvalda
ríki og að mínu viti er það alfarið
okkar mál hvemig við nýtum land-
gæði til lands og sjávar. Því er þessi
hegðun stórveldisins gagnvart okkur
móðgandi.
Rannsóknir í landinu eru alltof litlar
á öllum sviðum. Því var það fagnaðar-
efni þegar viðamikilli rannsóknaáætl-
un á hvalastofnum við landið var
hleypt af stokkunum. Þjóðin byggir
tilveru sína á lífríkinu í hafinu. Þekk-
ing á því getur ekki verið nema öllum
landsmönnum til góðs. Jafnvel getum
við vænst þess að vísindamenn okkar
á þessu sviði verði enn þekktari og
gjaldgengari á alþjóðavettvangi en
þeir eru nú, fái þeir tækifæri til rann-
sókna í friði. Því kom það eins og
köld vatnsgusa að Bandaríkjamenn
krefiist stöðvunar á þessum rannsókn-
um og kalli okkar fulltrúa vestur úm
haf til skrafs og ráðagerða. Af hveiju
koma fulltrúar Bandaríkjastjómar t.d.
ekki til íslands til viðræðna? ísland
er ekki fylki í Bandaríkjunum. Ég er
þeirrar skoðunar að með þessu séu
þeir á vissan hátt að niðurlægja smá-
þjóðina í norðri eina ferðina enn.
Hótanir þessarar vinaþjóðar em óþol-
andi.
Við eigum ýmsar leiðir í stöðunni.
Ein er að framfylgja banni á innflutn-
ingi á landbúnaðarafurðum til her-
stöðvarinnar á Miðnesheiði og kalla
Bandaríkjamenn hingað til skrafs og
ráðagerða um þau mál. Önnur er að
stöðva framkvæmdir á vegum Banda-
ríkjahers í landinu. Þrautalending
væri svo 'að segja upp vamarsamn-
ingnum við Bandaríkjamenn. Við
þurfum nefnilega að svara þeirri
Arndís Þórðardóttir
spumingu hvort við viljum eiga við-
skipti við þjóðir þar sem stjómvöld eru
að skipta sér af rannsóknum okkar á
eigin auðlindum við landið. Banda-
ríkjamenn leyfa rannsóknir á ýmsum
lífverum hjá sér. Þeir framleiða nú
þegar ýmsar tegundir af áður óþekkt-
um bakteríum og eru famir að prófa
þær úti í náttúrunni. Má þar nefna
bakteríur til vamar frostskemmdum á
ökmm. Ekki spyija þeir okkur, né
neinn annan, hvort þeir hafi heimild
til þess. Hvaða tryggingu höfum við
fyrir því að Bandaríkjamenn geri aldr-
ei mistök í þessum tilraunum sínum
og að bakteríur þeirra verði alltaf
skaðlausar? Enga. Þessar aðgerðir
Bandaríkjamanna í lífríkinu eru miklu
stórkostlegri og hættulegri en okkar
veiðj og rannsóknir á hvalastofnunum
við ísland en enginn segir neitt. Hvar
eru nú Greenpeace?
Sjávarútvegsráðherra er ekki í öf-
undsverðu hlutverki. Kanamir eru að
kalla hann eða í raun íslensku þjóðina
fyrir sig á „teppið". Ég treysti því að
Halldór og félagar sýni Golíat í tvo
heimana. Við getum alveg bjargað
okkur þó að dragi úr viðskiptum við
Bandaríkjamenn um sinn. íslenskt
sjávarfang er eftirsótt og við höfum
fyrr snúið viðskiptum frá einu stór-
veldinu til annars. í því sambandi má
benda á að fiskútflutningur okkar er
á öm breytingaskeiði um þessar
mundir. Við getum látið hótanir risans
sem vind um eyru þjóta og hert sultar-
ólina, ef þarf, á meðan við emm að
aðlagast breytinguni. Undirlægjuhátt
gagnvart stórveldinu verður að stöðva.
Alþingi fslendinga ræður á íslandi.
Þaó ólgar og hvissar.
Þad er fútt í Sóldósf
SÓL
Þverholti 17-21, Reykjavík