Morgunblaðið - 01.11.1987, Blaðsíða 18

18 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. NÓVEMBER 1987
Þann 1. apríl sl. birtust frétt-
ir í frönskum blöðum, af
sex starfsmönnum sovéska
sendiráðsins í París, sem
gerðir voru brottrækir frá Frakk-
landi, og var gefin þessi venjulega
ástæða, þ.e. vegna athæfis sem ekki
samræmdist diplómatískri stöðu
þeirra. í stað þess að taka þeim
dómi sem hverju öðru hundsbiti, eins
og venjan er, höfðu Sovétmenn uppi
kröftug mótmæli og kváðust hafa
verið leiddir í gildru með vestrænum
vélabrögðum. En þegar þættir þessa
máls höfðu verið raktir kom í ljós
að við sögu komu ástir, afbrýðisemi
og smíði Evrópu-eldflaugarinnar
Ariane. Henni var einmitt skotið á
loft nú um miðjan september, frá
frönsku Guiena í Afríku, og tókst
giftusamlega samkvæmt fréttum.
Sagan á bak við blaðafregnina
1. apríl gæti því með góðu móti orð-
ið efni í meðal reyfara, stundum
tekur raunveruleikinn sjálfur fram
líflegum hugarsmíðum sæmilegustu
rithöfunda.
Ást við fyrstu sýn
í Rúðuborg (Rouen) í Norður-
Frakklandi bjó og starfaði franskur
verkfræðingur, Pierre Verdier að
nafni, 36 ára gamall og einhleypur.
í jólaleyfinu árið 1985 fór hann til
Rússlands og í gleðskap á hóteli í
Moskvu á gamlárskvöld kynntist
hann ljóshærðri, rússneskri konu,
Ludmilu Varyguine, 36 árs að aldri.
Af hans hálfu varð þar ást við
fyrstu sýn en hjónaleysin áttu aðeins
nokkra daga saman þar sem hann
þurfti að mæta aftur til vinnu sinnar
í Rúðuborg af afloknu leyfinu.
Heima fyrir hafði Verdier lengi
átt í ástarsambandi við gifta konu,
samstarfskonu á vinnustað, Anto-
upplýsinga, mönnum var ljóst að í
hlut átti afbrýðisöm kona og því ef
til vill ekki alveg áreiðanlegt vitni.
En engu að síður voru gerðar ráð-
stafanir til að fylgjast grannt með
öllum viðkomandi og sérstaklega
tengslum þeirra við sovéska sendi-
ráðið, ef einhver væru.
Árangurinn
kemur í ljós
Árangur þessarar rannsóknar
kom svo í Ijós 18. mars sl. þegar
Verdier-hjónin, vinurinnn og svara-
maðurinn Michel Fleury og blaða-
maðurinn Philippe Maillard (sem
einnig var viðstaddur brúðkaupið)
voru öll handtekin og sett í gæslu-
varðhald. Auk þeirra Nina Manole
og franskur tækniteiknari á miðjum
aldri, að nafni Jean-Marie Haury,
en hann hafði unnið við Ariane-
eldflaugina í Vemon. En Verdier,
Fleury og Nina höfðu öll starfað við
deild opinberu stöðlunarstofhunar-
innar í Rúðuborg. Þeim var öllum
gefið að sök að starfa fyrir KGB,
leyniþjónustu Sovétríkjanna.
því myndi hún sjálf dragast inn í
málið.
Hann gaf Ludmilu því ekki upp á
bátinn heldur bað hennar og hjóna-
band þeirra var innsiglað í borginni
Jaroslav við Volgu í júlí 1986. Með
honum fóru til Rússlands, til að vera
viðstödd brúðkaupið, faðir hans, Je-
an Verdier, fyrrverandi skólastjóri á
eftirlaunum, besti vinur hans og
samstarfsmaður, Michel Fleury, og
var hann svaramaður, og franskur
blaðamaður, Philippe Maillard að
nafni. Brúðhjónin voru' bæði
hvítklædd við hina borgaralegu at-
höfn, kvennakvartett spilaði á fíðlu
og brúðhjónin virtust ljóma af ham-
ingju. Á eftir var tekin mynd af
brúðhjónum og gestum. Þar með
voru þau orðin hjón hin rússneska
Ludmila og Fransmaðurinn Pierre
Verdier, en þó að hann hafi fljótlega
haldið aftur til síns heima varð bið
á því að eiginkonan kæmi til 'hans.
Það leið nær hálft ár þar til Lud-
mila fékk að yfirgefa ættland sitt,
það var ekki fyrr en í janúar á þessu
ári sem hún kom til Frakklands,
með vegabréfsáritun sem gilda átti
í aðeins þrjá mánuði eða fram í apríl.
Nina tekur
til sinna ráða
Ef Nina Manole hefur gert sér
vonir um, að í það minnsta hótanir
um afhjúpun myndu fæla Verdier
frá því að ganga í hjónaband, hefur
hún orðið fyrir sárum vonbrigðum.
En hvað um það, um leið og hjóna-
bandinu hafði verið komið í kring,
í júlímánuði 1986, tók hún til sinna
ráða. Hún byijaði á því að hafa sam-
band við aðstoðarflugmálaráðgjafa
sovéska sendiráðsins í París, Valery
Konerev, og tilkýnnti honum að
Verdier léki tveim skjöldum, hann
njósnaði fyrir ættland sitt um leið
og Sovétríkin. Talið er að Konorev
hafi tekið þeim upplýsingum með
varúð, enda verið vel kunnugt um
alla málavöxtu.
Þegar Nina hafði beðið þangað
til í september án þess að nokkuð
sýnilegt gerðist, sneri hún sér til
franskra yfírvalda, meira .að segja
beint til Jacques Chirac forsætisráð-
herra, og tilkjmnti að Verdier væri
sovéskur njósnari.
í ráðuneytinu, þar sem slík mál
eru afgreidd, mun í fyrstu hafa ver-
ið efast um sannleiksgildi þeirra
nettu Ninu Manole, sem er fimm
árum eldri en hann. Nina er skáld-
kona, rúmensk að þjóðemi og hafði
þótt hin föngulegasta kona þegar
hún var upp á sitt besta. Eigin-
maður hennar, Serge Notheaux, er
atvinnulaus, fyrrverandi verkstjóri í
verksmiðju í Rúðuborg.
Það varð fyrsta verk Verdiers við
heimkonuna að gera tilraun til að
losa sig út úr því sambandi, en ást-
kona hans tók því illa, hafði meira
að segja í hótunum við hann ef hann
hætti ekki við þá rússnesku.
Nina gat reyndar leyft sér að
hafa í hótunum. Hún hafði sjálf
fengið hann til að ganga til liðs við
sovéskan iðnaðamjósnahring, sem
starfað hafði í Norður-Frakklandi
um árabil. Samband þeirra var því
annað og meira en ástarsambandið
eitt.
En Verdier tók ekki þessum hót-
unum alvarlega, hann var sannfærð-
ur um að hún myndi aldrei afhjúpa
hann sem sovéskan njósnara, með
Brúðhjón og gestir í júli 1986.