Morgunblaðið - 05.01.1988, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 05.01.1988, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. JANÚAR 1988 Þroskahjálp: Grunnur að góðri til- veru fatlaðra byggist á menntun og þjálfun — segir Ásta B. Þorsteinsdóttir formaður samtakanna Á SÍÐASTA landsþingi Þroska- hjálpar var rætt um aukið samstarf við Öryrkjabandalag- ið og héldu félögin sameigin- legan fund þar sem samþykktar voru tillögur þar að lútandi. Þá samþykkti landsþingið til- lögur um áframhaldandi stefnumótun í málefnum fatl- aðra, húsnæðismál, menntun og atvinnumál. „Við hugum að auknu sam- starfi við Óryrkjabandalagið en baráttumál þessara tveggja sam- taka eru í raun þau sömu. Aukið samstarf er því beggja hagur og hefur stjómum samtakanna verið falið að koma samstarfinu á fyrir næstu mánaðamót," sagði Ásta B. Þorsteinsdóttir, nýkjörin form- aður Þroskahjálpar. Hún tekur við formennsku af Eggerti Jóhannes- syni, sem gegnt hefur því embætti í 9 ár en lög samtakanna heimila ekki að sami maðurinn gegni því starfi lengur. „Við höfum hugsað okkur að hrinda í framkvæmd ásamt Öryrkjabandalaginu því sem við köllum Félagslega fram- kvæmdaáætlun. í henni felst meðal annars aukinn stuðningu við foreldra og aðstandendur fatl- aðra bama en þar hefur oft skort á að staðið sé að málum sem skyldi. Einnig er þess að geta að fólk sem fatlast á lífsleiðinni út- skrifast oft af sjúkrastofnunum án þess að ná sambandi við hags- munafélög en það er einmitt þá sem þörfín er mest fyrir stuðning frá þeim sem hafa reynslu af fötl- un. Tölva er f ötluðum mikilvæg' Við viljum einnig sameinast um eflingu Tölvumiðstöðvar fatiaðra. Tölvan er fötluðum geysilega mik- ilvæg sem atvinnutæki og til afþreyingar. Tölvur eru til dæmis oft eina leiktækið sem fötluð böm hafa einhverja ánægju af. Þá höfum við hugsað okkur að stofna leikhús fatlaðra með þátt- töku ófatlaðra. Á „Kosningavöku" sem við stóðum sameiginlega að í vor sem leið sýndu margir fatlað- ir heilmikla hæfíleika f leikatrið- um, sem við sviðsettum. Þama var fólk sem aldrei hafði tekið þátt í neinu þessu líku og sumt jafnvel verið einangrað. Leikræn þjálfun er mjög góð og vel til þess fallin að auka sjálfstraust hvort sem um er að ræða fatlaða eða ófatlaða. „Kosningavaka" og „Skammdegisvaka" voru haldnar á síðasta ári til að vekja athygli alþingismanna á kjömm fatlaðra, og vom árangursríkar að mati okkar sem að stóðum.“ Stórar sólarhrings- stofnanir lagðar niður — Tillaga Þroskahjálpar um fækkun vistmanna á Kópavogs- hæli hefur vakið deilur, hvemig er hún til komin ? x „Það hafa verið miklar umræð- ur um framtíðarskipulag Kópa- vogshælis í okkar röðum, því það er nú svo að hvert sem litið er til nágrannaþjóða í austri og vestri þá er þróunin sú að þar er verið að draga úr og leggja niður stórar sólarhringsstofnanir. Þessi um- ræða er heldur ekki ný af nálinni hjá okkur. Ætli séu ekki nærri fímmtán ár síðan þessu máli var fyrst hreyft. Umræðan nú skapar ef til vill einhvem óróa hjá sumum aðstandendum og starfsfólki í byijun, en það er alveg ljóst að svona mál þarfnast mikils undir- búnings. Þetta gerist ekki á einni nóttu. Kópavogshæli er bam síns tíma og í samræmi við þau sjónar- mið sem ríktu árið 1952 er hælið var stofnað, en þá var litið á van- gefni sem sjúkdóm. Hælið var mjög þarft því á þeim tíma hafði nánast ekkert verið gert af opin- berri hálfu í málefnum vange- fínna. Hyllir undir breyting- ar Aðalatriðið er að Landssamtök- in Þroskahjálp eru hagsmunasam- tök vangefínna í landinu og eru að marka stefnu í máli sem í raun hefur verið farið í kring um í mörg ár og ekki tekið á. Við höf- um lög um málefni fatlaðra, jafnt vangefinna sem annarra, sem segja að það skuli búa þeim sam- bærileg lífskjör og öðrum þegnum þessa lands. Að okkar mati og væntanlega einnig þeirra sem þessi lög sömdu og samþykktu, þá samræmist vistunum á ijöl- mennum sólarhringsstofhun ekki þessu markmiði. í tillögu okkar um Kópavogs- hæli er gert ráð fyrir að áfram verði starfrækt hjúkrunardeild fyrir þá sem mesta umönnun þurfa. Raunar hefur stefnan verið sú að fækka vistmönnum en við göngum lengra og teljum að fleiri geti flutt út en áður hefur verið talað um. Stjóm samtakanna var falið að vinna þessum tillögum fylgi, og hafa mjög margir að- standendur fagnað því að nú hillir undir einhveijar breytingar. Markmið okkar er að gera líf fatl- aðra sem líkast þvi sem ófatlaðir lifa. Þá á ég við að fólk eigi sitt heimili, gangi til skóla, vinnu eða tómstundastarfa annarsstaðar en á heimili sínu. Að það með öðrum orðum lifi sem mest í takt við aðra í þjóðfélaginu. Við höfum reynslu annarra þjóða og okkar eigin að byggja á og vitum að lítil sambýli hafa tekist vel. Þar er verið að búa fólki með andlega og líkamlega skerta getu heimili á litlum heimilum um allt land og eru mýmörg dæmi þaðan um að vel hafí tekist til, líka ef um mjög fjölfatlað fólk er að ræða. Ég á ekki orð til að lýsa tilfinningum og ánægju foreldra þeirra bama sem koma af sólarhringsstofnun í sambýli. Það eru dæmin sem sýna að þetta er framkvæman- legt.“ Sektarkennd hrjáir oft foreldra — Foreldrar eiga oft erfítt þeg- ar bömin fara að heiman, en er sú stund ekki sérstaklega erfíð foreldrum fatlaðra bama? „Það á að vera fötluðum ung- mennum jafti eðlilegt að flytja úr foreldrahúsum í fyllingu tímans og öðru ungu fólki, en ég held að það sé rétt að þessi stund geti verið einmitt þessum foreldrum sérstaklega erfíð. Fatlað bam á allt sitt undir foreldrunum svo lengi sem það dvelst í heimahús- um. Sambandið er því mjög náið og slitnar vitaskuld ekki við það eitt að bamið flytji að heiman, en það er foreldrum erfitt að slaka á taumnum. Þeir em ef til vill fullir sektarkenndar yfír að skilja við bamið en það léttir foreldrun- um óneitanlega að taka þetta skref ef þær aðstæður sem bam- inu eru búnar em góðar. Morgunblaðið/Bjami Ásta B. Þorsteinsdóttir formað- ur Þroskahjálpar. Það var erfítt hér áður þegar foreldrar þurftu að vista böm sín við aðstæður sem þeim fundust óbærilegar og þær vom það oft. Stundum hefur foreldri mátt heyra gagnrýni í þá vem að þeir haldi ekki sambandi við bömin sín, „gleymi þeim“, en ég held að ástæðan sé sú að foreldrar treystu sér oft ekki til að horfa upp á þær aðstæður sem bömum þeirra vom búnar. Mjög erfítt er líka að halda eðlilegu sambandi við bam sitt sem á heimili á sjúkrastofnun. Ég býst við að það sé hrein vöm ef foreldrar fjarlægjast og slíta á þennan streng. Foreldrar fatlaðra bama í dag horfa á lítil heimili sem einu lausn- ina sem þau sætta sig við en margir hafa þurft að sætta sig við annað þegar Ijölskyldan er að niðurlotum komin, því enn sem komið er hefur ekki verið hægt að sinna nema fáum með sam- býli.“ Aukin menntun og þjálfun — Hvemig tengist þú samtök- unum Þroskahjálp? „Ég á dóttur sem er alvarlega hreyfíhömluð og er í Hlíðaskóla. Hún er að verða 18 ára og lýkur gmnnskólaprófí í vor. Hún er al- gerlega ósjálfbjarga og hefur til þessa getað búið heima en það kemur að því að við þurfum að huga að framtíðarheimili fyrir hana. Við viljum eins og aðrir foreldrar sjá til þess að það verði á litlu heimili við sem eðlilegastar aðstæður." - Hvað er mest knýjandi af þeim verkefnum sem vinna þarf að? „Það hefur löngum verið talið að gmnnur að góðri tilveru þess- ara bama byggist á þeirri menntun og þjálfun sem þau geta tileinkað sér með aðstoð eða sér- kennslu. í dag em mörg börn að vaxa úr grasi sem hafa verið alin upp við mun eðlilegri aðstæður en áður tíðkaðist. Þessi böm em að vaxa úr skólakerfinu og þurfa á öðmm úrræðum að halda. Það má ekki gleyma því að fatlaðir em í sumum tilvikum lengur að tileinka sér nám, og einnig hafa margir sem komnir em á fullorð- insár notið lítillar menntunar og fræðslu, og þarf því að bæta þeim upp það sem þeir hafa farið á mis við.“ Langur biðlisti eftir húsnæði „Það vantar geysilega dagvist- arúrræði fyrir þá verst settu. Sérstaklega er ungt fólk illa sett og em nánast engin úrræði fyrir þau. Nú, atvinnumálin em okkar fólki geysilega mikilvæg, og er ekki nokkur vafí á að margt fatl- að fólk gæti staðið sig vel á vinnumarkaði, fengi það aðeins tækifæri og aðstoð til þess. Það er einungis spumingin um skipu- •ag og vilja. Þá má nefna húsnæðisskort fatlaðra sem er mikið vandamál og er því ekki að neita að margir foreldrar em orðnir langþreyttir að bíða eftir húsnæði fyrir bömin. Margir em búnir að bíða í mörg ár.“ Mannréttindi að velja og- hafna „Má vera að tími sé kominn til að staldra við og líta til baka yfír það sem hefur áunnist því vissu- lega hafa orðið gleðilegar fram- farir. En við hljótum að spyija á móti: Em þær framfarir í sam- ræmi við framfarir almennt í þjóðfélaginu? Hvað með menntun fatlaðra? Er sú stefna sem þar er farin til góðs? Skilar hún þeim árangri sem við bjuggumst við? Þurfum við einhveiju að breyta í sérskólum og í almennum skólum? Skortur á lagasetningu um full- orðinsfræðslu og framhalds- menntun stendur fötluðum ungmennum fyrír þrifum og setur þeim stólinn fyrir dymar með áframhaldandi nám. Enn er mikið um fatlað fólk sem ekki hefur notið lögbundinnar fræðslu. Állir eiga rétt á menntun hvort sem um er að ræða hefðbundna menntun, starfsþjálfun, eða þjálf- un í að annast daglegar þarfir. Þetta verðum við að tryggja. Umfram allt þurfum við að tryggja að fatlað fólk eigi kost á að velja hvemig lífí það vill lifa, ef það er fært um það sjálft, ann- ars verðum við að sjá til þess að sá rammi sem smíðaður er um líf þeirra endurspegli virðingu fyrir hveijum einstaklingi. Það hlýtur að vera skylda okkar sem hags- munasamtaka að sjá til þess að svo sé.“ KG Kröfugerð Kennarasambands íslands: Hæm laun og verðtryggingn Samningum sagt upp 15. janúar hafi nýir samningar ekki tekist Kennarasamband íslands lagði fram kröfugerð sina í komandi kjarasamningum á fundi með full- trúum fjármálaráðuneytisins á miðvikudaginn var. Á fundinum var ákveðið að setja á fót undir- nefnd til að endurskoða launa- kerfi kennara og átti nefndin sinn fyrsta fund í gær. Kennarasam- bandið hefur ákveðið að segja gildandi samningi lausum um miðjan mánuðinn hafi nýjir samn- ingar ekki tekist fyrir þann tíma, þannig að þeir verði lausir 1. fe- brúar næstkomandi. í kröfugerðinni er lögð áhersla á hærri laun kennara og verðtrygg- ingu, auk annarra atriða sem varða skólastarfíð í landinu og munu bæta það mjög ef þau ná fram að ganga, að sögn Svanhildar Kaaber, form- anns Kennarasambands íslands. Nefndi hún atriði varðandi stjómun skóla, deildastjóm, árgangastjóm, fagstjóm og atriði varðandi fram- halds- og endurmenntun kennara. Þá er í kröfugerðinni tekið sérstak- lega á málefnum skóla í dreifbýli. í kröfugerðinni em ekki nefndar tilteknar tölur um launahækkanir. „Þessi kröfugerð er unnin með hlið- sjón af tillögum starfslq'aranefndar, sem í áttu sæti fulltrúar Kennara- sambandsins, fjármálaráðuneytisins og menntamálaráðuneytisins. í til- lögum nefndarinnar kemur fram viljayfírlýsing um að hækka föst laun kennara og bæta Iqör þeirra," sagði Svanhildur. Hún sagði að þó til uppsagnar kæmi nú um miðjan mánuðinn myndu félagar Kennarasambands íslands fá greidd laun samkvæmt síðast gildandi kjarasamningi, sam- anber 12. gfein laga um kjarasamn- inga opinberra starfsmanna, en þar segir: „Nú rennur kjarasamningur út vegna uppsagnar og skal þo eftir honum farið uns nýr kjarasamningur hefur verið gerður". Morgunblaðið/Ðavíð Pétursson Helgiieikur í Hvanneyrarkirkju Nemendur Andakílsskóla héldu litlu jólin í upphafi jólafrís. Börnin léku helgileik með hefðbundnum hætti í Hvanneyrarkirkju.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.