Morgunblaðið - 20.01.1988, Blaðsíða 45

MORGU N'BLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. JANÚAR 1988
45
Ástríður Hannes-
dóttir - Minning
Fædd 17. desember 1907
Dáin 10. janúar 1988
„Verið ávallt glaðir í Drottni. Eg
segi aftur: Verið glaðir. Ljúflyndi
yðar verði kunnugt öllum mönnum.
Drottinn er í nánd.“
Þannig skrifaði Páll postuli í bréfi
sínu til Filippiumanna.
Það fer nokkuð eftir lífsviðhorfí
fólks, hvort því þyki þetta viðeig-
andi kveðja við andlát vinar og
ættingja. Jóhannes guðspjallamað-
ur tók fyrir sitt leyti afstöðu til
málsins og hafði þessi orð eftir Jesú:
„Mínir sauðir heyra raust mína,
og ég þekki þá, og þeir fylgja mér.
Ég gef þeim eilíft líf, og þeir skulu
aldrei að eilífu glatast."
Yndisleg, ljúflynd og fögur
frænka mín, Ástríður Hannesdóttir,
hefur lokið sinni liðlega 80 ára
göngu hér á jörð og fór útför henn-
ar fram frá Fossvogskirkju í gær.
Ég kýs að kveðja hana í þeirri
sælu trú, að þetta sé í senn hennar
endi og upphaf. Endi er bundinn á
hið líkamlega og jarðneska vafstur,
þar á meðal þjáningu og þreytandi
sjúkdómslegu, sem stefndi í eina
átt, en jafnframt er þetta upphaf
hins nýja lífs hins andlega líkama,
sem öll æðri trúarbrögð gefa fyrir-
heit um þótt með mismunandi hætti
sé. Samkvæmt þessu getum við því
kvatt Ástu með tregablandinni gleði
í samræmi við kenningu hinnar
helgu bókar.
Ásta var ein af 8 bömum sæmd-
arhjónanna Hannesar Kristjáns
Andréssonar, skipstjóra í Stykkis-
hólmi, og konu hans Jóhönnu
Þórunnar Jónasdóttur frá Helga-
felli í Helgafellssveit. Þrjú systkin-
anna dóu komung en 5 náðu
fullorðinsaldri og stofnuðu sína
kjarnafjölskyldu, bræðumir Gunnar
og Alfons, sem báðir eru dánir, og
systumar María, Sigríður og
Ástríður. Sigríður varð bráðkvödd
tæpum tveim vikum á undan Ástu
og er María, móðir mín, því ein
eftir. Er af þeim systkinum öllum
komin stór hópur mikils dugnaðar-
fólks.
Vegna veikinda Jóhönnu, móður
þeirra systkina, var Ástu, yngsta
baminu, komið í fóstur til afa henn-
ar og ömmu að Helgafelli, Ástríðar
Þorsteinsdóttur og Jónasar Sig-
urðssonar, bónda þar, árið 1910,
en þá var Ásta tæplega þriggja ára
að aldri. Móðir hennar andaðist
tveimur árum síðar og faðir hennar
fórst af slysförum á kútter Portland
í höfn í Haukadalsbót í Dýrafírði
árið 1919. Ásta var því alin upp
hjá afa sínum og ömmu að Helga-
felli og í umsjá Guðrúnar móður-
systur sinnar í föðurhúsum og síðar
að Kljá, þar til hún fluttist unglings-
stúlka til Reykjavíkur og fór að sjá
um sig sjálf.
Jens Hermannsson lýsir föður
þeirra systkina, Hannesi Andrés-
syni, þannig í bók sinni „Breiðfírskir
sjómenn", að hann hafí verið
„skyldurækinn dugandi skipstjóri,
höfðingi í lund, skapmikill er því
var að skipta, en hversdagsgæfur
og rólyndur — og aldrei fremur en
þá, er mest reyndi á.“
Þessi mannlýsing gæti ekki síður
átt við Ástu en föður hennar þótt
ég vildi bæta við, að hún hafði áber-
andi gott skopskyn og var einkar
lagin á að fínna jákvæðu og
skemmtilegu hliðarnar á málunum
og miðlaði ómælt af sinni notalegu
nærgætni og eðlislægu kurteisi í
umgengni við aðra. Þrátt fyrir hóg-
værð hennar hélt hún af góðri
greind sinni vel á máli sínu, ef því
var að skipta, og án þess að særa
viðmælandann. Það leið því öllum
vel_í návist hennar.
Ásta giftist árið 1929 Guðmari
Stefánssyni, langferðabílstjóra, og
eignuðust þau 2 böm, Helga 1930,
sem dó nokkrum mánuðum eftir
fæðingu, og Stefaníu Helgu 1931,
nú íþróttakennara í Borgamesi, gift
Sigfúsi Sumarliðasyni, bankamanni
þar. Áður hafði Ásta eignast son,
Jóhann Helga, skipstjóra, sem bú-
settur er í Bretlandi.
Síðari eiginmaður Ástu var Jón
Halldórsson, útgerðarmaður frá
Olafsfírði. Gengu þau í hjónaband
árið 1947 og stofnuðu þá sitt fagra
heimili ýReykjavík.
Þau Ásta og Jón ólu upp elsta
bam Helgu, Jón Ómar Sigfússon.
Var hann augasteinn þeirra beggja
og færði þeim mikla gleði og ham-
ingju.
Eg átti því láni að fagna sem
ungur drengur að dvelja á heimili
Ástu frænku, sumartíma, þegar þau
bjuggu á sumrin að Flúðum í
Hrunamannahreppi, en þá var
Helga enn komung. Þá vildi svo til
einn dag, að ég fann íjórblaða
smára í túninu á Flúðum. Ég fór
með hann til Ástu og spurði, hvort
satt væri að maður ætti sér óska-
stund, ef hann fyndi íjórblaða
smára. Hún sagði að svo væri talið,
en benti mér á, að ef ég ætlaði að
óska mér einhv.ers þá skyldi ég
hvorki óska mér hlutar né atviks,
sem hvort tveggja væri forgengi-
legt, heldur eiginleika eða einhvers
sem hefði varanlegt gildi og mundi
fylgja mér allt lífíð. Þetta var ekki
auðvelt fyrir drenghnokka að skilja
í fyrstu. Smátt og smátt varð mér
þó ljóst, að Ásta var að ráðleggja
mér að óska einhvers í þeim dúr,
að ég hefði gleði af því einu sem
væri mér heilnæmt, engum manni
til tjóns, að störf mín yrðu heillarík
og breytni mín þannig að hvorki
égné aðrir þyrftu að harma hana.
Hvenær sem ég hugsa um þetta
atvik dáist ég að þeirri miklu visku,
sem fólst í þessari ráðleggingu
frænku minnar.
í rauninni kemur þama fram
sama djúpvitra hugsunin og í endur-
sögn Mattheusarguðspjalls á fjall-
ræðunni, þar sem segir:
„Segið því ekki áhyggjufullir:
Hvað eigum vér að eta? Hvað eigum
vér að drekka? Hveiju eigum vér
að klæðast? Allt þetta stunda heið-
ingjamir og yðar himneski faðir
veit, að þér þarfnist alls þessa. En
leitið fyrst ríkis hans og réttlætis,
og þá mun allt þetta veitast yður
að auki.“
Það er ómetanlegt að fá leiðsögn
af þessu tagi á unga aldri og er
ég alltaf þakklátur fyrir það.
Þegar ég eitt sinn í fyrri hluta
desember sl. heimsótti Ástu á Borg-
arspítalann, þar sem hún háði sitt
dauðastríð, sagði hún við mig: „Þú •
veist að ég verð áttræð 17. þ.m.
Ég ætla að halda upp á það. Og
þið megið til með að koma á Fram-
nesveginn í afmæliskaffí."
Ég þakkaði boðið og sagði að við
myndum koma. Þá bætti hún bros-
andi við: „Og ef ég næ því ekki að
komast sjálf, þá snúið þið því bara
upp í ej-fidrykkju."
Hún vissi að hveiju stefndi og
tók því á sinn ljúfa hátt.
Fyrir atbeina Helgu og Sigfúsar
var Ásta flutt í sjúkrabíl heim á
Framnesveg eftirmiðdaginn 17.
desember, tók svo á móti ættingjum
og vinum sitjandi í myndarlegum
frúarstól í stofunni, jafn ljúf og
elskuleg og henni var eðlislægt og
veitti af þeirri gestrisni og rausn,
sem einkenndi hana alla tíð.
Margir vinir og ættingjar sáu
hana þama í síðasta sinn. Hún var
flutt aftur í sjúkrabíl á spítalann
þegar afmæliskaffínu lauk undir
kvöldmatarleytið. Þar andaðist hún
svo 10. þ.m.
Minningin um Ástu er björt og
fögur. Lífsviðhorf hennar mættu
verða vegvísir fyrir yngri ættingja
og afkomendur hennar á lífsgöngu
þeirra.
Helgu, Jóhanni, Jóni Ómari,
mökum þeirra, bömum og öðmm
nákomnum ættingjum sendi ég
samúðarkveðjur.
Hannes Jónsson
Ástríður Hannesdóttir fæddist í
Stykkishólmi. Foreldrar hennar
voru hjónin Jóhanna Þómnn Jónas-
dóttir frá Helgafelli og Hannes
Kristján Andrésson skipstjóri frá
Búðamesi við Stykkishólm. Móður
sína missti Ástríður fímm ára göm-
ul og föður sinn sjö ámm síðar.
Yegna veikinda móðurinnar fór
Ástríður þriggja ára gömul til
ömmu sinnar og afa, Ástríðar Þor-
steinsdóttur og Jónasar Sigurðsson-
ar að Helgafelli. Síðar flyst hún til
Guðrúnar móðursystur sinnar og
manns hennar, Þorsteins Berg-
manns Jóhannssonar, að Kljá í
Helgafellssveit. Ástríður, eða Ásta
eins og við vinir hennar ávörpuðum
hana jafnan, hafði oft orð á því að
Guðrún frænka hennar hafí reynst
henni sem besta móðir. Ásta hafði
því ekki mikið af foreldmm sínum
að segja, og örlögum eirlum þar um
að kenna.
Þegar á unglingsámm lagði Ásta
leið slna til Reykjavíkur og víðar í
atvinnuleit og stundaði margskonar
störf sem til féllu. M.a. vann hún
lengi sem baðvörður í Sundhöll
Reykjavíkur fyrstu árin eftir að
sundhöllin var opnuð.
Um tvítugsaldur eignaðist Ásta
son, Jóhann Jóhannsson, skipstjóra,
f. 26. nóvember ’28, sem búsettur
er í Englandi og kvæntur Audrey,
enskri konu.
Skömmu síðar kynntist Ásta fyrri
manni sínum, Guðmari Stefánssyni,
bifreiðastjóra. Þau giftust 1929.
Þau eignuðust fyrst son, sem dó á
fyrsta ári, en hinn 4. desember
1931 fæddist þeim dóttir, Stefanía
Helga. Helga er gift Sigfúsi Sumar-
liðasyni, sparisjóðsfulltrúa, og em
þau búsett í Borgamesi. Ásta og
Guðmar slitu síðar samvistir.
Seinni maður Ástu var Jón Frið-
rik Halldórsson, útgerðarmaður frá
Ólafsfírði, og giftust þau árið 1947.
Jón lést 1972. Þeim varð ekki bama
auðið en ólu upp Jón Ómar, dóttur-
son Ástu. Bamabörn Ástu em átta
talsins og bamabamabömin em
orðin álitlegur hópur.
Frænka Jóns F. Halldórssonar,
Margrét Jóhannsdóttir, sem ólst
upp hjá föðursystur sinni og manni
hennar á Ólafsfirði, þar sem Jón
var einnig heimilismaður, kom á
heimili Ástu og Jóns á Holtsgötu 9
í Reykjavík árið 1949. Allt frá þeim
tíma reyndist Ásta henni sem besta
móðir og vinkona, enda kölluðu þau
hana jafnan fósturdóttur sína, og
var það réttnefni. Þar ríkti gagn-
kvæmur vinskapur alla tíð og
Margrét sér nú á bak sinni bestu
vinkonu og trúnaðarvini í gegnum
tíðina. Margt hefur Verið skrafað á
þeirri tíð, enda áttu þær einstaklega
vel skap saman og Margrét, eða
Lilla, eins og hún hefur alltaf heitið
þeirra á milli, vill láta þess getið
hve mikils virði þetta áralanga sam-
neyti var henni.
Ásta var „húmoristi" af bestu
gerð og fátítt að heyra fólk svara
af þvílíkri glettni og græskulausu
gamni, sem hún átti til að bera.
Auk þess var hún fróðleiksbmnnur
um ótal margt frá gamalli tíð, bæði
um menn og málefni.
Sá sem skrifar þessar fátæklegu
línur átti þess kost að þekkja Ástu
síðustu átta ár ævi hennar, eftir
að hann flutti á Framnesveg 27,
þar sem Ásta bjó síðustu áratugina.
Ásta kynnti mig fyrir Lillu vinkonu
sinni, sem síðar varð eiginkona
mín. Kannski gekk þar á ýmsu í
upphafí í „tilhugalífínu" og margar
ógleymanlegar stundir gætum við
rifjað upp þar sem Ásta mín var
oft og tíðum potturinn og pannan
í kynningarstarfínu. Þá var oft mik-
ið hlegið og ljúft er að rifja upp
slíkar stundir nú þegar Ásta hefur
kvatt fyrir fullt og allt — og þó —
hún mun lifa í minningunni eins
og hún var — hress og kát, skap-
mikil en sanngjöm og skilningsrík.
Ásta var einlæglega trúuð kona
og ræktaði bænalíf sitt af alúð. Nú
er hún komin „heim“ á nýjar slóðir
sem við þekkjum ekki enn.
Guð blessi minningu ógleyman-
legrar vinkonu.
Bömum Ástu, tengdabömum,
bamabömum, aldraðri eftirlifandi
systur og öðmm ættingjum vottum
við Margrét dýpstu samúð.
Ingi K. Jóhannesson
t
Þökkum samúö og hlýhug viö andlát og útför móður okkar, fóstur-
móður, tengdamóöur, ömmu og langömmu,
INGIBJARGAR JÓNSDÓTTUR
frá Vaðbrekku f Hrafnkelsdal.
Guðrún Aðalsteinsdóttir, Jón Jónsson,
Jóhanna Aðalsteinsdóttir, Helgi Bjarnason,
Guðlaug Ingibjörg Aðalsteinsdóttir,
Jón Hnefill Aðalsteinsson,
Stefán Aðalsteinsson,
Sigrún Aðalsteinsdóttir,
Aðalsteinn Aðalsteinsson,
Hákon Aðalsteinsson,
Ragnar Ingi Aöalsteinsson,
Birgir Þór Ásgeirsson,
Kristján Jóhann Jónsson,
Svava Jakobsdóttir,
Ellen Sætre,
Sigríður Sigurðardóttir,
Sigurlína Davíðsdóttir,
Ragnheiður Ragnarsdóttir,
Dagný Kristjánsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra er heiöruöu
mig á áttrœÖisafmæli mínu 8. janúar.
Anna Kristmundsdóttir
frá Goðdal.
TOLLSKJÖL
Láttu fagfólkið annast tollskjala-
gerðina. Það marg borgarsig.
Combi Cargo - Flutningaþjónustan hf
Vesturgötu 5. Símar 623722 - 623822.
RÆÐUMENNSKA OG
MANNLEG SAMSKIPTI
Kynningarfundur
Kynningarfundur verður haldinn mið-
vikudaginn 20. janúar kl. 20.30 á
Sogavegi 69.
Allir velkomnir.
★ Námskeiðið getur hjálpað þér að:
★ Öðlast hugrekki og meira sjálfstraust.
★ Láta í Ijósi skoðanir þínar af meiri sannfæring-
arkrafti í samræðum og á fundum.
★ Stækka vinahóp þinn, ávinna þér vfrðingu
og viðurkenningu.
★ Talið er að 85% af velgengni þinni séu kom-
in undir því hvernig þér tekst að umgangast
aðra.
★ Starfa af meiri lífskrafti -
heima og á vinnustað.
★ Halda áhyggjum í skefjum og draga
Fjárfesting í menntun
skilar þér arði ævilangt.
Innritun og upplýsingar í síma 82411
0
STJÓRIMUIMARSKOLIiMIM
9Ó Konráð Adolphsson. Einkaumboð fyrlr Dale Carnegie námskeiðin •