Morgunblaðið - 16.02.1988, Qupperneq 1

80 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
38. tbl. 76. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1988
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Forsetakosningar á Kýpur:
11 ára valdaskeiði
Kyprianous lokið
Nikósíu, Reuter.
SPYROS Kyprianou, forseti Kýpur, beið ósigur í forsetakosningum
sem fram fóru á sunnudag meðal hinna griskumælandi íbúa evjarinn-
ar. Glafkos Clerides, frambjóðandi hægri manna, hlaut 33,34 pró-
sent atkvæða og George Vassiliou, sem naut stuðnings kommúnista,
rúm 30 prósent. Kyprianou hafnaði í þriðja sæti en hann hefur setið
á forsetastóli í tæp 11 ár. Þar sem enginn frambjóðenda hlaut hrein-
an meirihluta munu kjósendur ganga að kjörborðinu að nýju og
velja á milli þeirra Clerides og Vassilious.
Forsetinn játaði ósigur sinn í gær
og óskaði sigurvegurunum til ham-
ingju. Stjómmálaskýrendur túlka
niðurstöðumar á þann veg að kjós-
endum hafi þótt tími til kominn til
að gera breytingar, einkum í ljósi
þess að viðræður um sameiningu
við Tyrki, sem búa á norðurhluta
Kýpur, hafa engan árangur borið.
Andstæðingar forsetans vændu
hann um þijósku og ósveigjanleika
og varð þetta helsta kosningamálið.
Clerides, sem er 67 ára að aldri og
lögfræðingur að mennt, hvatti til
þess í kosningabaráttunni að mynd-
uð yrði sameiginleg stjóm Grikkja
og Tyrkja og George Vassiliou lýsti
því einnig yfír að hann væri hlynnt-
ur slíkum viðræðum. Tyrkir náðu
norðurhluta eyjarinnar á sitt vald
árið 1974 og stofnuðu þar lýðveldi
árið 1983.
363.000 manns vom á kjörskrá
og var þátttakan um 95 prósent.
Kosið verður að nýju á milli tveggja
efstu manna í næstu viku en næsti
forseti tekur við völdum 1. mars.
Stjómmálaskýrendur telja ógerlegt
Litáen:
Andófsmenn
varaðir við
mótmælum
Vilnius, Reuter.
YFIRVÖLD f Litáen efndu til
fjöldafundar í höfuðborginni
Vilnius i gær til að mótmæla af-
skiptum erlendra ríkja, einkum
Bandaríkjamanna, af innanrfkis-
málum landsins. 70 ár eru í dag
liðin frá þvi að Litáen var lýst
sjálfstætt ríki en Sovétmenn inn-
limuðu landið ásamt Eistlandi og
Lettlandi árið 1940.
Óeinkennisklæddir öryggislög-
reglumenn og sveitir óbreyttra
borgara héldu uppi eftirliti í Vilnius
í gær en andófsmenn höfðu spáð
miklum viðbúnaði hers og lögreglu.
Hafa yfírvöld varað andófsmenn við
því að boða til funda í dag til að
minnast áfmælisins.
Ráðamenn í Sovétríkjunum telja
að minnast beri stofnunar Litáens
þan 16. desember en þann dag árið
1918 lýstu kommúnistar í Vilnius
yfír því að landið væri sovéskt lýð-
veldi. Ronald Reagan Bandaríkja-
forseti hefur hvatt til þess að af-
mælisins verði minnst í dag og hafa
fjölmiðlar og stjómmálamenn í
Litáen fordæmt ummæli forsetans.
ELTA, hin opinbera fréttastofa
Litáen, sagði forsetann stunda
sögufalsanir ög bætti við að mikill
meirihluti íbúa landsins hefði enga
samúð með málflutningi andófs-
manna.
að segja til um hver verði kjörinn
en athygli vakti að stuðningur við
George Vassiliou, sem er 56 ára
gamall hagfræðingur, náði greini-
lega langt út fyrir raðir kommún-
ista. Sjálfur kvaðst hann í gær eiga
von,á stuðningi allra flokka í kosn-
ingunum í næstu viku.
Sjá einnig „Tyrkir hyggj-
ast. . . “ á bis. 30.
Námsmenn í Tel Aviv í ísrael efndu í gær til mótmæla við austurríska sendiráðið í
ust þess að Kurt Waldheim segði af sér embætti forseta Austurrikis.
Reuter
borginni og kröfð-
Kurt Waldheim hafnar kröfum um afsögn:
Lýðræðisskipulag og trú-
in á föðurlandið er í húfi
ZUrich, frá önnu Bjamadóttur, fréttaritara MorgunblaðsinB.
KURT WALDHEIM, forseti Austurríkis, fuUvissaði þjóð sina um að
hann hygðist ekki segja af sér í sjónvarpsávarpi í gærkvöldi. „Þið
hafið kosið mig forseta tii sex ára með miklum meirihluta atkvæða
i leyniiegum, beinum kosningum. Málið snýst þess vegna ekki lengur
um manninn Kurt Waldheim. Ég hef oft spurt sjálfan mig á undan-
förnum tveimur árum, þegar rógburðurinn varð mestur, hvort ég
ætti að þola þetta áfram. Það er undirstöðuatriði lýðræðis okkar
að kosningaúrslit geta ekki verið leiðrétt eftir á. Trúin á föður-
landið er í húfi.“
Waldheim sagði að ásakanir á
hendur honum snerust einnig um
réttlæti, sanngimi og um virðingu
fýrir æðsta embætti þjóðarinnar.
„Rógburður, hatursfullar mótmæla-
aðgerðir og almennar sakfellingar
mega ekki veilqa leiðtoga þjóðar-
innar," sagði forsetinn.
Jafnt stuðningsmenn sem and-
stæðingar Waldheims hvöttu hann
til að bregðast opinberlega við harð-
orðri skýrslu alþjóðlegrar sagn-
fræðinefndar sem var lögð fram.í
síðustu viku. Waldheim sagðist hafa
Sigling 100 Palestínumanna til Israels:
Ferðinni frestað eftir
sprengingu í skipinu
Nikóstu, Tel Aviv, Aþenu, Reuter.
SPRENGJA sprakk í gær um borð í rúmlega
6.000 tonna ferju, sem Frelsissamtök Palestinu
(PLO) höfðu tekið á leigu í Limassol á Kýpur
tii að sigla með um 100 Palestinumenn til Isra-
els. Hafa samtökin neyðst til að fresta sigling-
unni sökum þessa. Yitzhak Rabin, varnarmála-
ráðherra Israels, sagði i gær að brýna nauðsyn
hefði borið til að koma i veg fyrir áform Pal-
estinumannanna.
PLO hafði tekið skipið Sol Phryne á leigu til að
sigla með um 100 Palestínumenn frá Limassol á
Kýpur til Haifa í ísrael til að sýna samstöðu með
Palestínumönnum, sem barist hafa við hermenn á
herteknu svæðunum í ísrael, undanfamar vikur.
Hugðust samtökin með þessu ögra yfírvöldum í ísra-
el en árið 1947 snem Bretar við skipinu Exodus sem
tekið hafði verið á leigu til að flytja gyðinga til
Palestínu.
Maður einn hringdi til fréttastofu á Kýpur í gær
og sagði samtök gyðinga sem nefnast „Kach“ hafa
staðið að baki sprengingunni. Sagði maðurinn þetta
vera aðvömn og ekki yrði hikað við að sprengja
Reuter
Skipstjóri Soi Phryne á hafnarbakkanum í Lim-
assol á Kýpur i gær eftir að sprengja hafði
sprungið um borð f skipi hans. Sprengingin varð
fyrir neðan sjólínu.
skipið í loft upp með farþegum innanborðs. Embætt-
ismenn í Israel vildu ekki tjá sig um hvort ísrael-
skir leyniþjónustumenn hefðu komið sprengjúnni
fyrir en það fullyrða talsmenn PLO.
Sjá ennfremur „Ókyrrð í. . . á bls. 29.
hreina samvisku í 13 mínútna
ávarpi sínu en ræddi ekki einstök
atriði skýrslunnar. Hann sagði að
hluti hennar væri byggður á ágisk-
unum og ósannanlegum getgátum.
„Þess vegna á niðurstaða hennar
ekki við rök að styðjast," sagði
hann.
Waldheim hefur verið brigslað
um lygar í sambandi við fortíð sína.
Varðandi þær áskanir sagði hann:
„Stríðsárin vora bitur skóli sem ég
hef ekki talað mikið um, sem ég
vildi ekki tala mikið um. Ef til vill
vom það mistök, en ég leyndi þeim
sannarlega ekki af ásettu ráði.“
Framkvæmdastjóri Þjóðarflokks-
ins, sem studdi Waldheim í forseta-
kosningunum 1986, sagði eftir ræð-
una að Waldheim hefði ekki endan-
lega svarað ásökunum um ósann-
sögli en hann myndi væntanlega
gera það á næstu vikum. Hann
sagði að ræðan hefði verið jákvæð
og opinská og vonaði að hún yrði
til þess að þjóðin sameinaðist að
nýju.
Frarnkvæmdastjóri sósíaldemó-
krata, flokks Franz Vranitzkys
kanslara og andstæðings Wald-
heims, sagði að ræðan hefði ekki
leyst nokkum vanda. Hann sagði
að Waldheim væri „ótrúleg byrði
fyrir þjóðina" og hún myndi ekki
losna við hana fyrr en hann segði
af sér embætti forseta.
Vranitzky sagði í sjónvarpsvið-
tali um helgina að hann kynni að
segja af sér embætti kanslara ef
honum gæfíst ekki vinnufriður í
framtíðinni til að takast á við
vandamál þjóðarinnar vegna
sífelldra deilna og umræðna um
Waldheim. Vakti þessi yfírlýsing
kanslarans mikla athygli.