Morgunblaðið - 19.03.1988, Blaðsíða 16
16______________ MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. MARZ 1988_
Segja konur sig úr lögum
við karla í kjarasamningum?
eftirElínu G.
Ólafsdóttur
Skyldu það vera náttúruundur að
konur eru nánast eini vaxtarbroddur-
inn í harðsóttri kjarabaráttu launa-
fólks nú um stundir, eða eru ein-
hvetjar skýringar til?
Gæti hugsast að konur væru bún-
ar að fá sig fullsaddar af forsjá
„toppanna" í kerfínu (milljóna króna
mannanna) og sjái enga leið sér og
sínum til bjargar aðra en að segja
sig úr lögum við karlana? Eru þær
loks búnar að fá nóg af launamis-
rétti, vinnuþrælkun og öryggisleysi?
Eru þær búnar að fá nóg af hækkun-
um á nær öllu nema kaupinu sínu?
Það hefur verið að sannast nú í
samningum undanfarið, svo ekki
verður um villst, að allt skrum ráða-
manna um að draga verði úr launa-
mun í landinu eru orðin tóm. Það á
að viðhalda þessum launamun og
halda konum áfram á lægstu launun-
um, launum sem í flestum tilfellum
eru_ fyrir neðan allt velsæmi.
Á sama tíma er gengið fellt og
látlaust dynja yfír hækkanir á öllum
helstu útgjaldaliðum heimila, öliu
nema kaupinu. Er nema von að þolin-
mæðin sé þrotin? Konur hafa enda
undanfarið verið að þjappa sér saman
í hópa og safna kröftum til að spyma
við fótum sem aldrei fyrr. Þetta birt-
ist okkur í ýmsum myndum.
Framtak Snótarkvenna
Sú merkasta um þessar mundir
er framtak Snótarkvenna í Vest-
mannaeyjum. Þær brutu af sér hlekki
karlasamstöðunnar og höfnuðu nið-
urstöðu samninganna. Samninga,
sem gerðu ráð fyrir kjararýmun og
áframhaldandi setu þeirra á botni
launamarkaðarins með byrjunarlaun
rúmlega 30 þúsund og 34 þúsund
eftir að hafa unnið hjá sama fyrir-
tæki í 12 ár. Er þetta nú ekki fyrir
neðan allt velsæmi? Á sama tíma
halda aðrir áfram að fá margföld
þeirra laun. Og strákamir í lands-
föðurhlutverkinu klappa þeim ábúð-
arfullir á öxlina og segja að ef þeirra
laun hækki komi svo voðaleg verð-
bólga að allt fari í bál og brand.
Er furða þó konur nenni ekki þessu
mgli lengur og taki til sinna ráða?
Fína launakerfíð sem þeir vom búnir
að búa til er allt í einu komið á aðra
ferð en fyrirhugað var og ólga launa-
fólks magnast. Samfélag kvenna og
annarra þeirra sem órétti em beittir
Elín G. Ólafsdóttir
„Vegna hlutverks
kvenna um aldir er okk-
ur ijóst að hér verður
að snúa við blaði áður
en það er um seinan.
Það verður að snúa
„Mammonhugmynda-
fræðina“ niður, reka
tíðaranda veraldar-
gæðagræðgi á kostnað
mannvirðingar út í
horn.“
logar af heilagri vandlætingu.
Ef konunum í Eyjum og öðmm
sem em að reyna að bijótast út úr
vítahring launamisréttisins tekst að
standa af sér atlögur „forsjármanna"
núna er veik von um að hægt verði
að brjóta á bak aftur þá víðtæku
samstöðu sem myndast hefur á und-
anfömum ámm um að halda niðri
launum almennra launtaka í landinu.
Á endanum væri ef til vill hægt að
fínna launalegu réttlæti farveg þrátt
fyrir ónýtt launakerfí.
Það hreinlega verður að vinna bug
á launamisréttinu og skipta réttlátar
eftir tekjum af vinnu fólksins í
landinu. Ýmsar leiðir hafa verið
ræddar í þessu tilliti en lítið hefur
gerst enn sem bætt hefur stöðuna.
Tillögur Kvennalistans
í stjómarmyndunarviðræðum sl.
vor lagði Kvennalistinn áherslu á að
launaþróunin hér á landi kallaði á
aðgerðir af hálfu ríkisvaldsins. Að-
gerðir til að koma í veg fyrir að
hægt væri að semja um svo léleg
laun fyrir ákveðna hópa fólks að það
yrði að leggja nótt við dag til að
framfleyta sér og sínum.
Ekki fengu tillögur Kvennalistans
góðar undirtektir á þessum tíma, en
nú eftir síðustu samninga em fleiri
að bætast í hóp þeirra sem sjá að
löggjafínn er neyddur til að taka í
taumana. Kvennalistinn hefur nú í
þriðja sinn lagt fram fmmvarp á
Alþingi um að bannað verði að gTeiða
á íslandi laun undir ákveðnu lág-
marki.
Vegna þess fárs verðhækkana,
gengisfellinga og lélegra samninga
sem yfír hafa dunið undanfarið, og
enn ekki er bitið úr nálinni með,
höfum við konur ákveðið að setjast
saman dagstund á laugardaginn,
þann 19. mars, á Hótel Borg og
ræða hvað er til ráða. Ræða m.a.
hvort konur verði hreinlega að semja
einar til að ná fram betri árangri í
launamálum.
Vegna hlutverks kvenna um aldir
er okkur ljóst að hér verður að snúa
við blaði áður en það er um seinan.
Það verður að snúa „Mammon-
hugmyndafræðina" niður, reka tíðar-
anda veraldargæðagræðgi á kostnað
mannvirðingar út i hom. Setja verð-
ur manneskjuna í öndvegi — sérstak-
lega litlu manneskjumar, sem eiga
að erfa landið. Við verðum að gefa
þeim aftur foreldrana sína. Semja
um dagvinnulaun sem hægt er að
lifa af og stytta vinnutímann, til að
lengja samverustundir fjölskyldna.
Það er deginum Ijósara að tími
þeirra sem hafa verið í forsvari kjara-
samninga, kjarasátta og lögmála um
launamun er að renna út. Konur
velta fyrir sér leiðum til að snúa ofan
af vitleysunni sjálfum sér og öðrum
í hag.
o\
HVAR
ÓDÝRAST
AÐ VERSLA?
lo.
fOar
ER UMBOÐIÐ
ALLTAF DÝRAST?
I nýgerðri verðkönnun Verðlags-
stofnunar kemur fram að verð á
varahlutum í þá bíla, sem
Hekla hf. hefur umboð fyrir, er
lægst í Varahlutaverslun
Heklu hf. í 7 tilfellum af 12. Þar
að auki var Hekla hf. aldrei með
hæsta verð á þeim varahlutum,
sem könnunin tók til. Þessar
niðurstöður eru sannarlega
góður vitnisburður um að
varahlutir geta verið ódýrastir
hjá viðkomandi bifreiðaumboði.
113% VERÐMUNUR
í könnun Verðiagsstofnunar
kom fram að það munaði allt
að 113% á verði varahlutar í
Heklu hf. og samskonar vara-
hiutar í þeirri verslun, sem
hæsta verðið hafði. Það liggur
því í augum upþi að hægt er að
spara verulega með því að
kaupa þar sem verðið er lægst.
GÆDiN SKIPTA
LÍKA MÁLI
í varahlutaverslun Heklu hf. eru
aðeins seldir viðurkenndir vara-
hlutir með ábyrgð, sem stand-
ast ýtrustu kröfur framleiðenda
bílanna.
Umboð Bilanaust Borgar- túni 26 Hóberg Skeifunni 5a Oliu- élagiö hf. (Esso) GS vara hlutir Hamars- höföa 1 I. Erlings- ' son Ármúla 36 Oliufélagiö Skeljungur (Shell) Blossi Ármúla 15 Oliuversl- un íslands (Olis) Stilling Skeif- unni 11 Álimingar Ármúla 22 Lægsta verö Hæsta verö Mismunur i % ■
| MITSHUBISI GALANT 1600 í ÁRG. 1983 — HEKLA HF.
Kertl 1 sftk 80 - 02 110 110 105 110 03 125 100 oo 125 30,0% 2
Piatína 110 110 144 153 105 100 150 106 105 55,7%
Loftsla 240 * 403 370 240 403 02,5% *
Oliusla 237 * 312 305 237 312 31,0% *
Bremsuboröar, 4 sftk. 1070 * 1514 1277 1200 1070 1514 40,4% *
Bromsuklossar, 4 stk. 040 045 570 1200 077 004 570 1200 110,0%
Stýrlsondi 756 700 eoo 600 700 10,1%
Kúplingsdlskur 1710 * 1750 2270 1050 1700 1710 2270 33,3%
2250 * 2270 3004 3014 2250 3014 00,5% *
Þurrkublaö 105 * 320 301 41 5 314 207 105 415 112,0% *
Viffturelm 201 107 170 205 170 205 20,0%
Kveiklulok 250 245 210 200 345 203 255 210 345 50,7%
L®g sta verö.
Kynntu þér okkar verð - það borgar sig!
HF
Laugavegi 170-172 Sími 695500
9
RAIMGE ROVEB
MINÍ^METRO;
Höfundurer varaborgarfulltrúi
Kvennaiista.