Morgunblaðið - 27.03.1988, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. MARZ 1988
Óhöpp tíð vegna
sprengiefna
Á SÍÐASTA árí urðu fleiri óhöpp
við vinnu með sprengiefni en
venjulega. Slys urðu þó yfirleitt
ekki á mönnum. Helsta ástæða
þess að sprengingar valda stund-
um skemmdum og slysum á
vinnustöðum er sú, að ekki er
nægjanleg gætt að þvi hversu
mismikil mótstaða er í jarðvegin-
Þetta kemur fram í Fréttabréfi
um vinnuvemd, en þar er rætt við
Þór Magnússon, fulltrúa Vinnueft-
irlitsins í meðferð sprengiefna.
Fram kemur, að menn nota stund-
um sama magn sprengiefnis í hol-
ur, sem em nálægt spmngum eða
lausum jarðvegi og þar sem fastara
er fyrir. Síðan hrökkvi þeir við þeg-
ar gijótið þeytist yfir umhverfíð og
skemmi mannvirki og farartæki.
Flest óhöppin tengjast notkun
kjaraa sem sprengiefnis.
Sem dæmi um óhöpp vegna notk-
unar sprengiefnis er nefnt, að í febr-
úar á sfðasta ári varð tjón á bifreið
þegar verið var að sprengja í hús-
gmnni við Garðastræti í Reykjavík.
Orsökin er talin vera sú, að ein
holan var stutt frá hitaveitubmnni,
sem sprengt hafði verið fyrir á
sínum tíma. I nóvember 1987 varð
slys við Skútavog í Reykjavík, þar
sem verið var að sprengja í hús-
gmnni. Sá sem slasaðist var vinnu-
vélastjóri í um 130-140 metra fjar-
lægð. Orsökin er talin vera of lítil
Qarlægð einnar holunnar frá upp-
fylltum skurði, sem sprengt hafði
verið fyrir á sínum tíma. Þá varð
tjón á vömskemmu við Krossanes
á Akureyri þegar verið var að
sprengja í grjótnámi í lok desember
á síðasta ári. Orsökin er talin vera
mjög þétt fyrirstaða í einni hol-
unni. Sprengdar vom 25 holur
óvarðar og þeyttist gijótið um 300
metra og olli skemmdum, en ekki
slysum á mönnum.
I máli Þórs Magnússonar kemur
fram, að auk þess sem menn verði
að gæta vel að jarðvegi sé ástæða
til að brýna fyrir mönnum að hafa
tryggar geymslur fyrir sprengiefni
og hvellhettur og gæta þess að for-
vitin böm og ærslafengnir ungling-
ar komist ekki í tæri við þessi efni.
Rannsóknamefnd sjóslysa:
Fann sokkinn bát norð-
vestur af Garðskaga
Rannsóknanefnd sjóslysa fann
bátsflak á rúmlega 60 metra
dýpi um 8 sjómOur vest-norð-
vestur af Garðskaga á f östudag.
Kristján Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri nefndarinnar, sagði
að brak úr Knarramesi KE 399,
sem sökk 13. mars sl., hefði fund-
ist á þessum slóðum og því hefði
nefndin ákveðið að leita þar með
neðansjávarmyndavél. Það hefði
hins vegar slokknað á vélinni þegar
hún var komin niður að bátnum og
því hefði ekki verið hægt að sjá
hvaða bátur þetta var. Ekki væri
búið að ákveða hvað gert yrði í
framhaldi af fundi bátsins.
Ekki orðið var við offram-
boð á læknum hérlendis
— segir Ólafur Ól-
afsson landlæknir
ÓLAFUR Ólafsson, landlæknir,
sagði í samtali við Morgunblaðið
að hann hefði ekki orðið var við
offramboð á íslenskum læknum
hérlendis. Enda þótt betur gengi
nú en áður að fá lækna tU starfa
á heilsugæslustöðvunum kæmu
ennþá upp vandamál i sambandi
við afleysingar þar. Nú væru um
800 íslenskir læknar starfandi,
þar af 30% erlendis og hefði það
hlutfall haldist sl. 15 tU 20 ár.
Ólafur sagði að nú kæmust ein-
ungis 36 áfram í læknisfræði í
Háskóla íslands og reikna mætti
með að um 30 þeirra lykju náminu.
Sumir þeirra, sem færu í fram-
Húsavíkurflugvöllur:
Fokker tafð-
ist vegna
aurbleytu
EIN af Fokker-flugvélum Flug-
leiða tafðist á Húsavíkurflugvelli
á föstudagskvöld vegna aur-
bleytu.
Að sögn Bjöms Hólmgeirssonar,
umboðsmanns Flugleiða á Húsavfk,
lenti vélin á Húsavíkurflugvelli um
klukkan 18 og fór ekki í loftið aft-
ur fyrr en um klukkan 20.30 þegar
völlurinn var farinn að stinnast aft-
ur vegna frosts. Bjöm sagði að
nýtt efni hefði verið borið í flug-
brautina sl. haust en það væri
greinilega ekki nógu gott.
haldsnám erlendis, kæmu ekki til
starfa hérlendis, enda þótt þeir
hefðu áhuga á því. Til dæmis hefði
einn þeirra sagt að hann kæmi ekki
til starfa hérlendis vegna þess að
útborgun í íbúðum hér væri miklu
hærri en erlendis.
Pólýfónkórinn á tónleikum.
Söng*listarhátíð á 30 ára
afmæli Pólýfónkórsins
SALA aðgöngumiða er hafin á
hátíðartónleika Pólýfónkórsins
í Háskólabíói hinn 9. apríl, en
þá minnist kórinn 30 ára hjjóm-
leikahalds með glæsilegri efnis-
skrá og 220 flyljendum.
Efnisskráin er óvenju fjölbreytt
og spannar tónlistarsögu í 400
ár, frá Monteverdi til Carls Orff.
Kórinn skipa nú 130 söngvarar,
en auk þess koma fram 6 af okk-
ar fremstu einsöngvurum í dag,
sem tengst hafa starfi Pólýfón-
kórsins gegnum tíðina, s.s. Sigríð-
ur Ella Magnúsdóttir, sem kemur
frá London, en hún var ein af
stofnendum kórsins. Sinfóníu-
hljómsveit íslands leikur fullskip-
uð og styrkt í strengjadeildinni
með þátttöku nokkurra okkar
efnilegustu hljóðfæraleikara, sem
eru að ljúka framhaldsnámi við
þekktar tónlistarstofnanir erlend-
is eða starfandi atvinnutónlistar-
menn.
Pólýfónkórinn og stofnandi
hans og stjómandi, Ingólfur Guð-
brandsson, hafa unnið endur-
gjaldslaust í 30 ár að eflingu fag-
urrar tónlistar á íslandi og kynnt
íslendingum margar perlur söng-
listarinnar. Til þess að fjármagna'
þetta dýra hljómleikahald, sem
framundan er, verður leitað til
nokkurra stórfyrirtælqa um fjár-
Ingólfur Guðbrandsson, stofn-
andi Pólýfónkórsins og stjórn-
andi hans í 30 ár.
hagsstuðning eins og tíðkast
hvarvetna erlendis til stuðnings
æðri liststarfsemi. Vonast er eftir
góðum undirtektum á þéim vett-
vangi. Ekki minna virði er þó
þátttaka almennings með því að
sækja hljómleikana og taka vel á
móti sölufólki sem kynna mun
nýjustu útgáfu Pólýfónkórsins,
heildarútgáfu á Messíasi Hándels
á geisladiskum og hljómplötu, sem
að mati sérfræðinga mundi sóma
sér vel á alþjóðamarkaði.
Saga Pólýfónkórsins „í ljósi
líðandi stundar" sem út kom um
siðustu jól er einnig hið vegleg-
asta rit og mikil heimild um
íslenskt tónlistarlíf. Hvort tveggja
eru hinar veglegustu gjafir til
unnenda góðrar tónlistar.
Bæði bókin og hljómplötumar
verða seldar á sérstöku kynning-
arverði í tilefni afmælistónleik-
anna og munu fulltrúar kórsins
heilsa upp á borgarbúa í páskavi-
kunni með þessar hátíðarútgáfur, •
sem aðeins eru til í mjög takmörk-
uðu-upplagi.
Á þessu ári eru 175 ár liðin frá
fæðingu tónskáldanna Wagners
og Verdis og er hluti af efnisskrá
hátíðartónleikanna helgaður
þeim, en stærsta verkið er þó
Magnificat J.S. Bachs, sem sumir
telja fegurst allra kórverka hans.
Aðgöngumiðar fást í Gimli, Lækj-
argötu.
(Fréttatilkynning)
Hagnaður Iðnlánsjóðs
263 milljónir í fyrra
Útlánsvextir hafa verið lántakendum hagstæðir, segir Bragi Hannesson, bankastjóri
annar
Iðnlánasjóður er nú
stærsti atvinnuvegasjóður lands-
ins, en í árslok 1987 var eigið fé
sjóðsins 1,5 miHjarðar króna.
Hagnaður af rekstri hans á þvi
ári nam 263,7 miljjónum króna
eftir afskriftir og tillag i af-
skriftasjóð. I þann sjóð hafa run-
nið 116 miiyónir króna á síðustu
þremur árum.
Þessar upplýsingar um rekstur
Iðnlánasjóðs komu fram í ræðu
Braga Hannessonar, bankastjóra, á
aðalfundi Iðnaðarbankans á föstu-
dag. Þar sagði hann meðal annars:
„Á síða8tliðnum þremur árum hefur
átt sér stað n\jög mikill vöxtur í
starfsemi Iðnlánasjóðs og á sama
tíma hefur eigið fé sjóðsins aukist
úr 410 milljónum króna í 1.501
milljón króna. Sjóðurinn hefur á
þessu tímabili orðið ein af sterkustu
Qármálastofiiunum landsins hvað
varðar eigið fé. Eiginfjárhlutfall af
niðurstöðu efnahagsreiknings er
um 28,9% í árslok. Þá er Iðnlána-
sjóður orðinn annar stærsti atvinnu-
vegasjóðurinn á eftir Fiskveiðasjóði.
Niðurstöðutölur efnahagsreikn-
ings Iðnlánasjóðs í árslok 1987 voru
rúmar 5.191 milljónir króna auk
ábyrgða vegna viðskiptamanna,
sem námu 406 milljónum króna.
Árið áður var niðurstaða efnahags-
reiknings hins vegar 3.744 milljónir
króna og er aukning því 38,6%
milli ára. Ábyrgðir voru hins vegar
aðeins um 40 miiyónir króna árið
áður, þannig að þær hafa aukist
um 366 milljónir milli ára eða rúm-
lega nífaldast."
Útlán í lok siðasta árs námu
4.637 milljónum áður en tekið er
tillit til afskrifta útlána og jukust
um 38,5% á árinu. Iðnlánasjóður á
72,8 milljónir I hlutabréfiím og
stofnQáreignum í 11 félögum, þar
á meðal í Útflutningslánasjóði og
Þróunarfélagi íslands hf. Sam-
kvæmt rekstrarreikningi Iðnlána-
sjóðs var tekjuafgangur á síðasta
ári 263,7 milljónir, en var árið áður
160,9.
„Iðnlána^jóður hefur á síðustu
þremur árum haft óvenjulega góða
afkomu, sem hefur eflt eiginfjár-
stöðu sjóðsins,“ sagði Bragi. „Skýr-
inganna er fyrst og fremst að leita
í samsetningu innlána sjóðsins, tek-
inna lána annars vegar og f útlánum
hans hins vegar. Þannig eru skuld-
ir í erlendum gjaldmiðli 1.875 millj-
ónir en 1.780 í innlendu fé. Af er-
lendum lánum vegur Bandan'kja-
dollar þyngst eða 42,7%. Útlán
sjóðsins eru hins vegar að megin-
hluta f fslenzkum krónum bundin
lánskjaravísitölu. Á sfðastliðnu ári
hækkaði lánskjaravísitala um
22,2%, en gengi erlendra gjald-
miðla, sem Iðnlánasjóður er með lán
í hækkaði um 3,5% að vegnu meðal-
tali. Að meðaltali hækkuðu heildar-
innlán vegna gengis- og vísitölu-
hækkana um 11% en útlán um
17%.“
Þá kom ennfremur fram í ræðu
Braga að vextir af verðtryggðum
útlánum Iðnlánasjóðs voru að með-
altali um 7,1% á árinu 1987, en
voru árið áður 6,7% og hækkuðu
því um 0,4%. Til samanburðar
mætti geta þess að meðalvextir af
verðtryggðum lánum bankanna
voru um 7,4% og mun hærri á verð-
bréfamarkaðnum. Vextir af SDR-
lánum Iðnlánasjóðs voru að meðal-
tali um 8,2% á árinu, en gengið
hækkaði aðeins um 2,5% á SDR frá
upphafi til loka síðasta árs. „Ljjóst
er því að útlánsvextir hafa verið
lántakendum hagstæðir miðað við
aðra kosti á lánamarkaðnum,"
sagði Bragi Hannesson.