Morgunblaðið - 07.05.1988, Side 17

Morgunblaðið - 07.05.1988, Side 17
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. MAÍ 1988 17 Er bjórmálið í höfn? eftír Sigurlaugu Bjamadóttur Nú, á lokasprettinum fyrir þing- lok, þykjast menn loks sjá hilla undir lokaafgreiðslu „bjórmálsins" — með sigri bjórmanna. Fréttir berast af kapphlaupi íslenskra umboðsaðila um erlendar bjórteg- undir. — Nú skal hnífurinn komast í feitt, nái málið fram að ganga. — Það er efri deild Alþingis, sem hér hefír síðasta orðið nú á næstu dögum. Þjóðin hefír sem fyrr fylgst af athygli með rökum með og móti í þessu aldurhnigna þingmáli. Það kvað nú vera komið á áttræðisald- urinn. Bjórinn yrði viðbót Meginrök bjórandstæðinga hafa sem fyrr verið byggð á niðurstöð- um vandaðra vísindalegra rann- sókna, íslenskra og erlendra. M.a. á vegum Alþjóða heilbrigðismála- stofnunarinnar, sem gefa ótvíræða vísbendingu um, að tilkoma áfengs öls myndi hér sem annars staðar þýða aukna heildameyslu áfengis, koma til viðbótar við aðra neyslu og auka þannig þann vanda — það böl, sem ofneysla áfengis hefír í för með sér. Bjórinn er fyrsta þrep- ið, sterku drykkimir koma í kjöl- farið. Staðhæfingar bjórmanna Meðal bjórmanna eru slík rök hinsvegar léttvæg fundin og þeir tefla galvaskir fram sínum rökum, sem flest eru með pólitísku fremur en vísindalegu yfírbragði, stað- hæfíngar frekar en rök, byggð á reynslu og raunsæi, í umræðunni að undanfömu aðallega þrenns- konar: 1. Boð og bönn eru af hinu illa. Sem og það að vilja sífellt „hafa vit fyrir fólki" og skerða um leið frelsi þess til að ráða sjálft eigin lífí. 2. Núverandi bjórbann felur í sér misrétti — „óþolandi mismunun milli manna". 3. Bjórbannið gerir okkur að athlægi í augum útlendinga, fælir jaftivel útlenda ferðamenn frá landinu. Skoðum aðeins nánar þessar staðhæfíngar, hveija fyrir sig, og leitum svara við nokkrum knýjandi spumingum, sem þær vekja. l.Boðogbönn Er það ekki höfuðverkefni hins háa Alþingis að setja borgumnum lög og reglur, sem fela í sér boð og bönn og skerða um leið iðulega frelsi þeirra til að haga daglegu lífí sínu að eigin geðþótta? Hvað um nýlega lagasetningu um notk- un bílbelta og Ijósanotkun bifreiða „Eru ekki alþingismenn í störfum sínum sífellt að ieitast við að móta stefnu á hinum ýmsu málasviðum þjóðlífsins? Er ekki hugtakið: „að hafa vit fyrir fólki“ meiri og minni þáttur í allri stefnumótun? — Eða stefnum við að stefnuleysi?“ allan sólarhringinn — að viðlögðum sektum — jafnvel á sumarljósri Jónsmessunóttinni? Hvemig stend- ur á því, að talsmenn frelsisins á Alþingi hafa hamast gegn auknu frelsi í útflutningsmálum okkar á meðan innflutningur er hömlulaus? Ótal mörg dæmi önnur af sama toga mætti nefna. Hvar liggur „tvískinnungurinn" í afstöðu Al- þingis til bjórmálsins? Eru ekki alþingsmenn f störfum sínum sífellt að leitast við að móta stefnu á hinum ýmsu málasviðum þjóðlífsins? Er ekki hugtakið: „að hafa vit fyrir fólki" meiri og minni þáttur í allri stefnumótun? — Eða stefnum við að stefnuleysi? Getur það verið, að nokkur al- þingismaður myndi vilja taka und- Að lækka handriðið eftirPál V. Daníelsson Fýrir nokkm féll dómur í máli þar sem maður varð öryrki eftir fall af palli í vínveitingahúsi. Mað- urinn var ölvaður og hafði af þeim sökum ekki nægilega stjóm á gerð- um sínum. Sök var skipt þannig að hinn ölvaði maður skyldi bera hálfa sök og vínveitingahúsið hálfa, þannig að aðgæsla þess og ábyrgð var metin jöfn aðgerðum ölvaðs manns. En svo er önnur saga Áfengi er eitur, sem hefur þau áhrif á neytendur þess að ábyrgð- artilfínning þeirra sljóvgast svo og aðgát öll. Þess vegna eru öll morð- in, sjálfsmorðin, glæpimir, alvar- leg umferðarslys, hjónaskilnaðir, húsbrunar og sjúkdómar. Og fjórði hver maður sem leggst inn á sjúkrahús gerir það vegna líkam- legra áfalla, sem stafa beint eða óbeint af áfengisneyslu. Þetta seg- ir Grétar Sigurbergsson geðlæknir í grein í Morgunblaðinu 10. febrú- ar sl. Hver verður ábyrgð al- þingismanna? Nú hafa alþingismenn greitt atkvæði um bjór. Því áfengi skal bæta við. Þar sem áfengi í formi bjórs er markaðssett sem tiltæk vara á meðal svaladrykkja til geymslu í ísskápum, á vinnustöð- um o.s.frv. kemur hann til með að valda almennari, tíðari og aukinni neyslu áfengis og þá getur hnoð- ast utan á morðin, sjálfsmorðin, glæpina, slysin, upplausn heimil- anna, sjúkdómana o.fl. sem læknir- inn talaði um. Og hver ber þá ábyrgðina? Hætt er við að sá öl- vaði, sem veldur slysi á sjálfum sér eða öðrum geti ekki sótt hálfa ábyrgð hvað þá meira til þeirra, sem lækkuðu handriðið, minnkuðu vamimar, flölguðu slysagildrun- um. Þeirra ábyrgð verður ekki metin að hálfu á móti ábyrgð öl- vaðs manns. Það getur stundum verið betra að gera við handriðið en lækka það eða rífa burtu. Öryrkjamir yk)u færri. Höfundur er viðskiptafræðingur. Páll V. Daníelsson „Það getur stundum verið betra að gera við handriðið en lækka það eða rífa burtu. Öryrkjarnir yrðu færri.“ Sigurlaug Bjamadóttir ir orð unga læknanemans, sem ég heyrði fyrir fáeinum árum halda því blákalt fram á fundi með menntaskólanemum, að það væri einkamál hvers einstaklings, hvort hann dræpi sig á ofdrykkju. Mig hryllir við tilhugsuninni um, að slík viðhorf hróplegs skilningsleysis og skammsýni geti ráðið afstöðu kjör- inna fulltrúa á Alþingi til bjórmáls- ins. Það kemur ekki á óvart, að ungt fólk er samkv. skoðanakönnunum í meirihluta þeirra, sem vilja fá sterkan bjór inn I landið. Það þekk- ir yfirleitt ekki af reynslu í jafnrík- um mæli og hinir eldri, hvemig „frelsi" unga læknanemans snýst fyrr en varir upp í ánauð og ör- væntingu drykkjumannsins sjálfs — og ótalinna einstaklinga með honum, Qölskyldu hans og ástvina. Hví skyldu ekki þeir eldri, sem eru reynslunni ríkari, yeyna að „hafa vit fyrir“ þeim yngri? 2. Misrétti og mismunun EJf fslensku þjóðina svíður f sál- ina vegna forréttinda flugáhafna og farmanna, sem fá að taka með sér heim í hverri ferð ákveðið magn af tollfrjálsu áfengi, þ. á m. bjór, til þess m.a. að hagnast á sölu þess hér heima — hvers- vegna afnemum við þá ekki eða drögum úr þeim forréttindum? Em þau ekki upphaflega tilkomin sem eins konar falinn kaupauki? — Einn anginn af ótalmörgum á þvf óhugnanlega þjóðarmeini, sem gerspillt launakerfí okkar er orðið í dag — og fer vaxandi, þjóðfélag- inu til háborinnar skammar. Ætli það væri ekki fullt eins mikil þörf á að huga alvarlega að ýmsu öðru „misrétti og mismun- un“, sem viðgengst f þjóðfélagi okkar nú? Það svíður, vænti ég, sárar á þeim, sem við það búa heldur en nokkrar bjórflöskur til eða frá eða margar lúxusferðir á ári til útlanda með viðkomu í fríhöfninni. Skemmst er að minn- ast f þvf sambandi baráttu lág- launahópanna í verslunarstétt. 3. Að athlægi í augum útlendinga Erum við íslendingar spéhrædd- ir? Eða hvar er komið sjálfstæði okkar og sérstöðu sem menningar- þjóðar, ef við látum hræðslu við álit útlendinga leiða okkur til und- ansláttar og eftiröpunar í stað þess að halda okkar striki í þeirri trú, að við gerum rétt? Og hveijum dettur f hug, að útlendir ferðamenn komi til íslands í leit að bjórkrám? Ætli það sé ekki og verði í framtíðinni fyrst og fremst landið sjálft, fögur og ósnortin íslensk náttúra, engri annarri lík, sem laðar hingað er- lenda ferðamenn? Þó svo, að sum- ir þeirra kunni að sakna bjórkoli- unnar, þá þarf það ekki að valda okkur áhyggjum eða snefíls af minnimáttarkennd. Við höfum hér nóg af léttum bjór og léttum vínum. — Og við eigum besta vatn í heimi. Gallerí Gijót: •• Om Þorsteins- sonsýnir ÖRN Þorsteinsson opnaði sýn- ingu í gær á skúlptúrverkum í Galleri Gijóti, Skólavðrðustíg 4a. Verkin eru unnin í margvísleg efni svo sem ál, jám, silfur, mis- munandi steintegundir og plast. Þetta er sjötta einkasýning Amar, en hann hefur tekið þátt í fjölda samsýninga hér heima og erlendis. Öm Þorsteinsson fæddist í Reykjavík 1948 og stundaði nám við Myndlista- og handíðaskóla ís- lands á ámnum 1966—1971 og einnig við Listaháskólann í Stokk- hólmi 1971-1972. Verk eftir Öm era í eigu helstu listasafna lands- ins, s.s. Listasafns íslands, Reykj avíkurborgar, Listasafns ASÍ, Lista- og menningarsjóðs Kópa- vogs. Óm hefur myndskreytt nokkrar opinberar byggingar, nú sfðast stór- an vegg f Grensáslaug Borgarspít- alans. Frá 1982 hafa Öm og Thor Vilhjálmsson unnið að nokkram samvinnuverkum, má þar nefna Ljóð Mynd 1982, bókina „Images" 1985, bókina Ljóð Mynd II og sjón- varpsmynd 1986, Spor í spori og Step inside step 1986. Öm stundaði kennslu hér í borg frá 1972—1982, m.a. í MHÍ allan þann tfma. Öm hefur nú helgað sig mynd- listinni heill og óskiptur frá 1982. Hann hefur einnig í mörg ár unnið að félagsmálum myndlistarmanna, verið formaður sýningamefndar Félags íslenskra myndlistarmanna í þijú ár. Hann sat í sfjóm FÍM og er nú í stjóm Myndhöggvarafélags- ins. Sýningin er opin alla virka daga frá kl. 12—18 og um helgar kl. 14—18 og henni lýkur fimmtudag- inn 19. maí. (Fréttatilkynning) Hótelstjórnunar- stofnun í Montreux, Sviss Prófskírteini á ensku í hóteistjómun, ferðaþjónustu og matargerð * HótelstjómunamámsJceið: 2 eða 3 ár- svissneskt og bandarískt prófskírteini. * Ferðaþjónusta: 2 ár - svissneskt prófskirteini. * Matargerð: 2 ár - svissneskt prófskirteini. Innrituniseptemberogþnúar. Ninari upplýsingar IHM, Avenue des Alpes 15, CH-1820 Montreux, Swritzeriand, ttx 453 261HIM, sími: 9041/21/963 74 04 eða við Mary Donnelly, umboðsmann i islandi, Viðimel 48,107 Reykjavik. Sfmi 690275, tlx 2021. Höfum til sölu nokkra mjög vel með farna og fallega Opel Corsa og Ford Fiesta bíla af árgerð 1986-1987. BíLVANGURst? Opið mánudaga - föstudaga frá kl. 9-18 8.687300 og 39810 ” Opið laugardaga f rá kl. 13-17

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.