Morgunblaðið - 05.07.1988, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. JÚLÍ 1988
Reuter
Kommúnísk bersöglismál
Pólskum kommúnistum hefur stundum verið borinn á brýn sofandaháttur og sagt, að þeir viti ekkert hvað
tímanum líður, en nú hafa þeir rekið af sér slyðruorðið. Interpress, útgáfufélag flokksins, hefur gefíð út
fyrsta opinbera klámtímaritið í Póllandi og heitir það Seks eins og sjá má á myndinni.
Sovétríkin:
Drykkjuskapur og
tiðar drukknanir
Moskvu. Reuter.
ALLAJAFNA drukkna 70 baðgestir á dag í Sovétríkjunum vegna
drykkjuskapar, fákunnáttu og ónógra öryggisráðstafana. Mátti
lesa þetta í Prövdu, málgagni kommúnistaflokksins, í gær.
„Á síðustu tveimur áratugum
hafa 350.000 manns drukknað í
Rússlandi einu,“ sagði í blaðinu
og þar kom einnig fram, að í hitun-
um síðustu tvær vikur júnímánað-
ar hefðu 57 manns drukknað, 11
á opinberum baðströndum borgar-
inriar og 46 á öðrum baðstöðum.
Þegar hitarnir voru mestir
flykktust Moskvubúar þúsundum
saman að ánni, sem rennur um
borgina, og svöluðu sér og syntu
í henni þrátt fyrir oft á tíðum
mikla umferð fljótabáta. Sagði í
Prövdu, að fjórðungur þeirra, sem
drukknuðu, væri undir 16 ára aldri
og mætti að sumu leyti rekja það
til þess hve lítið væri um sundlaug-
ar í landinu.
Það er ekki síst drykkjuskapur-
ERLENT
inn, sem veldur því, að fólk
drukknar og nefndi blaðið dæmi
um það frá Oka-fljóti, einni þverá
Volgu.
„Arið 1984 drukknuðu 179
manns í Oka-fljóti og þar af höfðu
116 verið ofurölvi," sagði Pravda
og bætti því við, að ári síðar hefði
áróðurinn gegn áfenginu haft þau
áhrif, að sambærilegar tölur voru
77 og 42.
Friðarsamraiigar taldir vera í
nánd í Kampútseu-stríðinu
Bangkok, Reuter.
FULLTRÚAR Sameinuðu þjóðanna og embættismenn frá ríkjum
Suðaustur-Asíubandalagsins, ASEAN, vinna nú að gerð tillagna um
frið í Kampútseu. Að sögn sljómarerindreka víða í Asíu eru friðar-
horfur mjög vænlegar. Utanríkisráðherrar ASEAN hófu 21. fund
sinn í gær í Bangkok í Thailandi og gáfu þá út yfirlýsingu þar sem
segir að viðbrögð víetnömsku stjómarinnar við nýlegum indónesísk-
um friðarumleitunum myndu leiða í ljós hvort Víetnamar vildu í
raun frið.
Forsætisráðherra Thailands,
F*rem Tinsulanonda, var bjartsýnn
er hann setti fund ráðherranna í
gær.
„Eg er vongóður um að raunhæf
lausn á Kampútseu-vandamálinu
sé í nánd. Viðræðugrundvöllur allra
hagsmunaaðiia virðist nú vera fyrir
hendi," sagði forsætisráðherrann.
Hann sagði að í friðarsamningum
yrðu að vera ákvæði um algeran
brottflutning víetnamskra heija frá
Kampútseu, sættir milli Ieppstjóm-
ar Víetnama í höfuðborg Kamp-
útseu, Pnom Penh, annars vegar
og skæruliða, sem eru hliðhollir
Norodom Sihanouk prins og beijast
gegn Víetnömum, hins vegar.
Halda yrði kosningar og landið
yrði að vera hlutlaust.
Tinsulanonda sagði tillögur Shi-
anouks um alþjóðlegar friðar-
gæslusveitir athyglisverðar og rett
væri að aðalritari SÞ, Javier Perez
de Cuellar, tæki fullan þátt í friða-
rumleitununum.
Þau ríki, sem aðild eiga að ASE-
AN, em Brunei, Indónesía, Mal-
asía, Filippseyjar, Thailand og Sin-
gapore. Útanríkisráðherramir
hvöttu í gær Víetnama og stríðandi
fylkingar í Kampútseu til að nota
áætlaðan óformlegan viðræðufund
stríðsaðilanna í Indónesíu í júlí til
að leggja drög að friðarsamning-
um.
Víetnam réðst inn í Kampútseu
árið 1978 og var markmiðið sagt
að steypa ógnarstjóm Pols Pots og
Rauðu Khmeranna, eins og her-
menn hans em nefndir. Kínveijar
studdu og styðja enn Pol Pot sem
hefur stundað skæmhemað gegn
Víetnömum með stuðningi
Kínveija. Sovétmenn styðja Víet-
nama og hefur hemám Víetnama
í Kampútseu lengi verið einn heisti
þröskuldurinn í vegi bættrar sarn-
búðar Kínveija og Sovétmanna. Á
föstudag í síðustu viku hvöttu
Kínveijar til þess að öllum vopna-
viðskiptum yrði hætt í Kampútseu
eftir að Víetnamar hafa dregið her
sinn á brott en alls er talið að þeir
hafí nú um 120 þúsund manna lið
í landinu. Þeir hafa lofað að síðustu
hermenn þeirra yfírgefi landið
1990. Stjómarerindrekar líta á
yfírlýsingu Kínveija sem tákn þess
að þeir vilji ekki að Pol Pot taki
aftur öll völd í Kampútseu.
Enda þótt riki Suðaustur-Asíu
væni Víetnama um útþenslustefnu
og vilji þá á brott frá Kampútseu,
þykir þeim ekki fysilegt að Pol Pot
nái aftur völdum í landinu. Afstaða
Bandaríkjanna" og annarra vest-
rænna ríkja er svipuð.
Shianouk prins hefur lagt til að
mynduð verði samsteypustjóm í
Kampútseu með þátttöku Pols Pots
og leppstjómarinnar í Pnom Penh.
Skilmálar mögulegs friðarsam-
komulags á vegum Sameinuðu
þjóðanna hafa ekki verið birtir enn
sem komið er.
Eftirlits-
nefndir á
ferð og flugi
Stutt^art, Salt Lake City. Reuter.
SOVESK eftirlitsnefnd kom í
gær til bækistöðvar bandaríska
f Iughersins i Rhein-Main skammt
frá Frankfurt í Vestur-Þýska-
landi og skoðaði þar eldflauga-
skotpalla. Á sama tima er
bandarísk eftirlitsnefnd stödd i
Sovétríkjunum. Er þetta gagn-
kvæma eftirlit í samræmi við
ákvæði samnings stórveldanna
um meðaldrægu eldflaugarnar.
Samningurinn um meðaldrægu
eldflaugarnar var undirritaður í
heimsókn Míkhaíls Gorbatsjovs
Sovétleiðtoga til Washington í des-
ember sl. og var skipst á staðfest-
ingarskjölum á fundinum í Moskvu.
Samkvæmt samningnum eiga stór-
veldin að uppræta á þremur árum
allar meðaldrægar eldflaugar á
landi en þá er átt við eldflaugar,
sem unnt er að skjóta 500 til 5.500
km vegalengd.
Auk sovésku eftirlitsnefndarinn-
ar í Vestur-Þýskalandi eru fímm
aðrar staddar í Bandaríkjunum en
nú þegar hafa 26 eldflaúgastöðvar
Bandaríkjamanna heima og heiman
verið opnaðar eftirlitsmönnum og
126 í'Sovétríkjunum.
Noregur og Sovétríkin:
Þorskkvóti skorinn
niður um fimmtung
Ósló, frá Rune Timberlid, fréttaritara MorgTinblaðsins.
NORSKIR sjómenn munu tapa
fimm til sex hundruð milljónum
norskra króna (35 til 42 millj.
ísl. kr.) vegna samninga sem
norsk stjómvöld hafa gert við
Sovétríkin um minnkun þorsk-
kvóta í Barentshafi. Ríkin tvö
sömdu um að minnka þorskveið-
ar um 22% á þessu ári.
Með samningum milli Norð-
manna og Sovétmanna minnkar
þorskveiðikvóti Norðmanna úr
320.000 tonnum í 250.000 tonn.
Minnkun kvótans kemur illa niður
á frystihúsum. Sjómenn á smærri
bátum verða einnig illa úti vegna
kvótalækkunarinnar. Veiðar hafa
ekki gengið vel og aðeins er búið
að veiða 70.000 tonn af þorski til
þessa, sem er talsvert minna en
venjulega. Vorvertíðin brást vegna
lítillar fískigengdar og ágangs sela.
Norska sjómannasambandið hef-
ur lýst yfir miklum áhyggjum
vegna þessarar ákvörðunar og ætl-
ar að gera tillögur um á hvem
hátt verði brugðist við.
Bretland:
Heilbrlgðiskerfið 40 ára
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frimannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
JOHN Moore heilbrigðisráðherra lýsti yfir því á fundi í gær, í
tilefni af 40 ára afmæli heilbrigðiskerfisins í Bretlandi i dag, að
hann væri algerlega fylgjandi því, að heilbrigðisþjónusta væri
öllum ókeypis eins og verið hefði. Leiðtogar Verkamannaflokks-
ins efndu til fundar siðastliðinn sunnudag og lögðu áherslu á
fjárskort heilbrigðisþjónustunnar. Áliti þessarar þjónustu hefur
hrakað á siðustu þremur áratugum.
Heilbrigðiskerfíð hefur frá upp- völd fyrir langa biðlista á sjúkra-
hafi verið helsta máttarstoðin í
breska velferðarríkinu, og fyrir
40 árum var ákveðið að heilbrigð-
isþjónusta yrði öllum ókeypis.
John Moore hefur verið einn
öflugasti stuðningsmaður einka-
væðingar ríkisstjómarinnar og
hann hefur haft uppi áætlanir um
róttækar breytingar á heilbrigðis-
þjónustunni. Hann hefur stundum
gefið í skyn, að hann vildi innleiða
greiðslur fyrir þjónustu.
Moore sagði í ræðu sinni í Que-
en Elizabeth Hall, þar sem saman
vom komnir um 900 starfsmenn
úr heilbrigðisstéttum, að heil-
brigðiskerfíð veitti góða þjónustu.
Of miklum tíma væri varið til að
ræða vandamálin í stað þess að
skoða verkin.
Biðlistar
hafastyst
Mikið hefur verið deilt á stjóm-
húsum eftir aðgerðum, sem em
jafnvel lífsnauðsynlegar. Biðlistar
em mislangir eftir hémðum, en
tekist hefur að stytta þá mjög
verulega á síðustu ámm. Ráð-
herrann nefndi Coventry sem
dæmi, þar sem tekist hefur að
minnka fjölda þeirra, sem þurfa
að bíða lengur en ár eftir aðgerð,
úr rúmlega 3500 í 500 manns.
Hann telur einnig, að breska ríkis-
rekna heilbrigðiskerfíð veiti betri
þjónustu en það bandaríska, sem
er í einkaeign. Breska kerfíð geti
líka gert mun betur en nú er að
óbreyttu skipulagi.
Mælt með auknum
fjárveitingnm
Innan ríkisstjómarinnar situr
nefnd, undir forsæti Margaretar
Thatcher forsætisráðherra, sem
vinnur að endurskoðun heilbrigð-
isþjónustunnar. John Moore, sem
á sæti í nefndinni, minntist ekki
á starf nefndarinnar í ræðu sinni.
Verkamannaflokkurinn hélt
sérstakan fund á sunnudag til að
vekja athygli á vanda heilbrigðis-
þjónustunnar. Neil Kinnock, leið-
togi flokksins, sakaði stjóm
íhaldsflokksins um að halda heil-
brigðisþjónustunni í fjársvelti og
grafa undan henni með öllum ráð-
um.
Heilbrigðisnefnd neðri deildar
þingsins lagði til við stjómvöld í
gær, að tæpum tveimur milljörð-
um punda yrði varið til heilbrigðis-
þjónustunnar á þessu og næsta
ári til viðbótar því fé, sem þegar
væri áætlað. íhaldsmenn eru í
meirihluta í nefndinni.
í gær birtist í dagblaðinu The
Daily Telegraph könnun á við-
horfum almennings til heilbrigðis-
þjónustunnar. 59% segja þjón-
ustuna góða, 33% segja hana
slæma, en 8% svöruðu ekki. Árið
1956 var gerð sams konar könn-
un. Þá sögðu 89%, að heilbrigðis-
þjónustan væri góð, 10% að hún
væri slæm, en 1% svaraði ekki.
Áliti þessarar þjónustu hefur því
hrakað á síðastliðnum 32 ámm.