Morgunblaðið - 04.09.1988, Side 1

96 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
201. tbl. 76. árg.
SUNNUDAGUR 4. SEPTEMBER 1988
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rót á sænskum kjósendum samkvæmt nýrri könnun;
Umhverfisflokkurinn
eykur mjög fylgi sitt
Stokkhólmi, frá Erik Liden, fréttaritara Morgunblaðsins.
Pólland:
Verkföllum
hætt en Wal-
esa hallmælt
Jastrzebie, Reuter.
PÓLSKIR verkfaUsmenn hall-
mæltu Lech Walesa, leiðtoga.
hinna ólöglegu verkalýðssamtaka
Samstöðu, og deiidu við hann i
margar klukkustundir áður en
þeir ákváðu að hætta siðasta
námaverkfalli i Póllandi i gær.
Hinir 400 námamenn, sem enn
voru í verkfalli í Manifest Lipcowy-
kolanámunni f suðurhluta landsins,
ákváðu að hætta verkfallinu f dögun
og um klukkan sex gengu þeir út
um námahliðið undir borða Sam-
stöðu, sungu ættjarðarlög og hróp-
uðu: „Lengi lifi Samstaða!"
Málalok þessi eru talin mikill sigur
fyrir Lech Walesa, sem æskti þess á
miðvikudag að verkföllunum linnti.
Sovétríkin:
Töpuðum
vinnudög-
um fjölgar
Moskvu, Reuter.
Æ FLEIRI sovéskir verkamenn
mæta ekki til vinnu og þeir sam-
viskusömu geta oft ekki hafið
störf vegna verkefnaleysis, sam-
kvæmt tölum sem birtar voru f
Prövdu, málgagni kommúnista-
flokksins, f gær.
Blaðið greindi frá því að 24,5 millj-
ónir vinnudaga hefðu tapast f sovésk-
um verksmiðjum á liðnu ári, miðað
við 22 milljónir árið 1986, meðan
8,2 milljónir vinnudaga til viðbótar
hefðu tapast í byggingariðnaði, voru
6,9 milljónir árið 1986.
Blaðið skýrði ennfremur frá því
að í heildina hefði töpuðum vinnu-
dögum flölgað um 20% í verksmiðj-
um vegna skorts á hráefni og ann-
arra vandamála sem gerðu það að
verkum að verkamenn þyrftu að bíða
verkefnalausir. í byggingariðnaði
hefði töpuðum vinnudögum fjölgað
um 44% vegna slíkra vandamála.
Þannig töpuðust í allt 30 milljarðar
rúblna (2,1 billjón ísl. kr.) í fram-
leiðslu- og byggingariðnaði á síðasta
ári, að sögn blaðsins.
SAMKVÆMT skoðanakönnun
sem birt var f sænska dagblaðinu
Svenska Dagbladet í gær hefur
sænski Umhverfisflokkurinn,
græningjar, 8,1% fylgi meðal
kjósenda og fær hann samkvæmt
þvf 28 fulltrúa kjörna á sænska
þjóðþingið. Fylgi Hægri flokksins
hefur minnkað, ef marka má
könnunina, og svo virðist sem
nokkurt rót sé á kjósendum og
margir séu óákveðnir.
Hægri flokkurinn hefur tapað 2,5
prósentustigum miðað við skoðana-
könnun sem birtist í Svenska Dag-
bladetí júní, hefur 15,7% fylgi. Fylgi
flokksins hefur minnkað um 4,7%
frá könnun sem gerð var í maí. í
kosningunum árið 1985 hlaut flokk-
urinn 21,3%.
Kommúnistar hafa tapað einu
prósentustigi frá í júní, vantar 0,8%
til að fá þingmann kjörinn, en til
þess þarf fjögur prósent.
Jafnaðarmenn, sem hafa haft
álíka mikið fylgi í síðustu þremur
könnunum, fá meira fylgi en borg-
aralegu flokkamir þrir til samans,
en ekki nógu mikið til að ná meiri-
hluta á þinginu. Staða græningja
er því sterk þar sem líkur benda til
að kommúnistar detti af þingi.
Lesendabréf í rússnesku bókmenntatímariti:
Hvatt til að Solzhenítsyn fái að
ALEXANDER Solzhenítsyn var hylltur í sovésku bókmenntatíma-
riti á föstudag og sagður vera einn snjallasti rithöfundur samtf-
mans. Solzhenftsyn, sem þekktastur er fyrir lýsingar sfnar á fanga-
búðalffi í Sovétrfkjunum, var gerður útlægur frá Sovétríkjunum
árið 1974, en hann fékk bókmenntaverðlaun Nóbels árið 1974.
í bréfum, sem birt voru í vikurit-
inu Knizhnoje Obozhreníje, var
Solzhenítsyn mjög lofaður og sagt
að framtíðarkynslóðir Sovétríkj-
anna myndu líta um öxl með
skömm ef stjómvöld leyfðu honum
ekki að snúa aftur.
Að sögn vikuritsins bárust því
um 200 bréf vegna greinar, sem
birtist fyrir flórum vikum, en þar
var hvatt til þess að rithöfundurinn
fengi að snúa heim. Af þessum 200
bréfriturum reyndust aðeins 16
hugmyndinni mótfallnir.
„í huga mínum er ekki nokkur
vafi — öll samanlögð reynsla mín
sem sagnfræðings gerir mér kleift
að fullyrða að eftir nokkra ára-
tugi, jafnvel fyrr, verði götur, torg,
verksmiðjur og bókasöfn kennd við
Solzhenítsyn," sagði í bréfi Natans
Eidelmans.
Tveir handhafar Lenln-verðlaun-
anna, sem eru æðsti virðingarvott-
ur Sovétstjómarinnar fyrir afrek á
andlega sviðinu, sögðu Solzhenít-
syn vera „einn fremsta rithöfund
nútímans" og kröfðust tafarlausrar
heildarútgáfu verka hans.
Sérstaklega nefndu þeir
„Krabbadeildina", „Innsta hring-
inn“ og „Gúlag-eyjahafið" og hrós-
uðu hinni síðastnefndu sérstaklega
fyrir nákvæma lýsingu á þrælkun-
arbúðakerfinu og sálfræðilega
greiningu á rótum þess.
„Alexander Solzhenítsyn er 70
ára gamall," sagði í öðru bréfí.
snúa heim
„Við megum ekki láta skrána yfir
þá sem endurreistir eru til vegs og
virðingar að þeim látnum lengjast
frekar."
Fyrir skömmu var tilkynnt af
formanni hinnar opinberu Minn-
ingamefndar um fómarlömb
Stalíns, að Solzhenítsyn hefði verið
tilnefndur til þess að vera í ráðgjaf-
amefnd nefndarinnar ásamt and-
ófsmanninum og Nóbelsverðlauna-
hafanum Andrej Sakharov. Sjálfur
hefur Solzhenítsyn ekki gefið neitt
til kynna um að hann hafi i hyggju
að snúa heim til Rússlands, verði
honum á annað borð boðið það.
Eftirfarandi tafla sýnir fylgi
flokkanna samkvæmt skoðanakönn-
uninni (fylgisbreytingar frá könnun-
inni í júnímánuði innan sviga):
Hægri fl.
Þjóðarfl.
Miðflokkur
Kristilegi fl.
Græningjar
Jafnaðarmenn
Kommúnistar
Aðrir flokkar
15,7% (-2,5%)
17,0% (-1,1%)
8,4% (-0,5%)
2,3% (+1,3%)
8,1% (+3,5%)
44,9% (+0,1%)
3,2% (-1,0%)
0,4% (+0,2%)
Borgaralegu flokkamir þrír fá til
samans 41,1% (-4,1%), jafnaðar-
menn og kommúnistar 48,1 (-0,9%).
Þeir sem hyggjast skila auðu eða
eru óákveðnir eru 9,1%. í samsvar-
andi skoðanakönnun fyrir kosning-
amar árið 1985 var þessi tala 4,5%,
þannig að óvenju margir eru óá-
kveðnir samkvæmt þessari skoðana-
könnun.