Morgunblaðið - 16.09.1988, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1988
27
Morgunblaðið/Einar Falur
Fjölmiðlar hafa verið aðgang'sharðir við oddvita stjórnarflokkanna að undanfömu, enda talið að ríkisstjórnin hafi aldrei verið
valtari en nú. Það ætti að koma í ljós í dag eða einhvern næstu daga hvort flokkunum þremur tekst að „fixa og mixa og bræða
saman“ meðal sem læknar efnahagsvandann og samskiptaerfiðleikana innan rikisstjóraarinnar.
EFNAHAGSTILLÖGUR STJÓRNARFLOKKANNA
SJÁLFSTÆÐISFLOKKUR FRAMSÓKNARFLOKKUR ALÞÝÐUFLOKKUR
VERÐLAGS- MÁL Strangt aðhald í verðlags- málum. Tillit verði tekið til hækkana erlendis. Verðlag verði fryst, nema vegna áhrifa erlendra hækkana. Verðstöðvun til 10. apríl. Þómátakatillittil ’erlendra hækkana.
VAXTA- MÁL Vextir lækki vegna áhrifa annarra aðgerða og með samkomulagi við lánastofnanir. Logboði beitt ef annað þrýtur. Raunvextir lækki um 3%, með samkomulagi eða með „handafli". Lánskjaravísitala afnumin. Raunvextir lækki um 3%, með samkomulagi eða lögboði. Nafnvextir lækki um 10-12% innan mánaðar.
MILLI- FÆRSLA 450 millj. kr. til, frystingar. 250 millj. kr. til rækjuframleiðenda. 4% uppbót á útflutningsverð áfreðfiski og uil. 3 milljarðar í nýja deild í Framkvæmdasjóði til styrktar útflutningaatvinnuvegunum. 600 millj. kr. til frystingar, „sérstakt tillit" tekið til rækju- framleiðenda. Einn milljarður kr. í sérstakan skuldaskilasjóð útflutningsatvinnuveganna.
GENGIS- LÆKKUN 3% Engin nú. Hugsanlega ef millifærsla nær ekki að rétta halla frystingar að fullu. Engin
AUKNIR SKATTAR Engin aukning. 1,5 milljarðartil að standa straum af millifærslu. Hugmyndir um 1,4 milljarða í tengslum við fjárlagagerð.
vandann að miklu leyti? Nú eru
botnfiskveiðar og vinnsla rekin með
6% tapi, en samkvæmt tillögum
Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks
myndi tapreksturinn minnka í 1%,
þó að mismunandi leiðir séu famar
til að rétta hallann af. Framsókn
vill nota miklar millifærslur, en
Sjálf8tæðisflokkurinn blöndu af
gengisfellingu og millifærslu. Al-
þýðuflokkurinn vill enga gengis-
fellingu, en töluverða millifærslu,
en þær aðgerðir myndu aðeins
minnka halla veiða og vinnslu niður
í 3 lh%. Aðgerðir Framsóknar og
Sjálfstæðisflokks myndu rétta halla
frystingarinnar úr 8% í engan, en
Alþýðuflokkstillögumar myndu
minnka hallann í 4%.
í útreikningum um verðbólgu-
hraða telur Þjóðhagsstofnun hann
munu fara niður í um 20% í árslok,
samkvæmt tillögum forsætisráð-
herra, f um 10% samkvæmt tillög-
um Alþýðuflokks og jafnvel enn
neðar samkvæmt tillögum fram-
sóknarmannj.
í útreikningum með tillögum Al-
þýðuflokksins er gert ráð fyrir að
framfærsluvísitalan myndi hækka
um 4 */2% frá ágúst til febrúar á
næsta ári, eða 3-3 '/2% minna en
ella. Kaupmáttarskerðing vegna
launafrystingar ætti, samkvæmt
þessum útreikningum, að verða
V2-l%.
Hallalaus fjárlög - en
hvernig?
Sameiginlegt í tillögum flokk-
anna þriggja er áhersla á hallalaus
ijárlög og að dregið verði úr erlend-
um lántökum. Þetta eru hins vegar
almenn markmið 0g hægt að ná
þeim með mismunandi leiðum. Eftir
er að sjá hvemig gengur að ná
samstöðu um fjárlagagerðina.
Sjálfstæðisfiokkurinn hefur lagt
áherslu á að nýir skattar verði ekki
settir á, en Alþýðuflokkur og Fram-
sóknarflokkur vilja auka tekjuöflun,
‘í kringum 1 V2 milljarð og skera
niður útgjöld á sama tíma.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins innan Alþýðuflokks eru
niðurskurðartillögur flestra ráð-
herra komnar skammt á veg og
eins innan Sjálfstæðisflokksins,
sem þyrfti að skera meira niður en
íjármálaráðherra leggur til, ef ná
ætti markmiðinu um enga nýja
skatta. Sjálfstæðismenn óg Fram-
sóknarmenn saka fjármálaráðherra
aftur á móti um að vera lahgt á
eftir áætlun með fjárlagagerð,
þannig að umræður um leiðir að
hallalausum fjárlögum séu á frum-
stigi og mikil tímaþröng fyrirsján-
leg. Þá er ágreiningur á milli Fram-
sóknar og Alþýðuflokks um tekju-
öflunarleiðir, þó að flokkamir séu
nokkuð sammála um.flárhæð nýrra
skatta og einstaka hugmyndir, svo
sem skatt á fjármagnstekjur. Þann-
ig mun hugmynd Alþýðuflokksins
um kvótaskatt, sem ætti að geta
gefið um 700 milljónir króna, vera
talin gjörsamlega óraunhæf hjá
framsóknarmönnum, sem segja
sjávarútveginn ekki geta staðið
undir neinum nýjum álögum.
Eru engar aðgerðir bestu
aðgerðirnar?
Það hefur varla verið um arinað
meira rætt en væntanlegar efna-
hagsaðgerðir á undanfömum vik-
um. Enginn skortur hefur verið á
hugmyndum og rætt hefur verið
um uppfærslu, niðurfærslu, milli-
færslu og nú síðast bakfærslu. Það
hefur hins vegar verið skortur á
samstöðu um hvaða leið eigi að
fara til að færa efnahagslífið í rétt
horf, svo enn sem komið er hefur
umræðan haft lítil áhrif önnur en
þau að auðga íslenska tungu af
nýjum hugtökum. Þessi pattstaða
er fæstum að skapi, en Sigurður
B. Stefánsson, framkvæmdastjóri
Verðbréfamarkaðs Iðnaðarbank-
ans, heldur því fram í Morgun-
blaðinu í gær að besta leiðin kunni
að vera sú að gera nákvæmlega
ekki neitt. Óbreytt gengi knýi fyrir-
tæki til að auka aðhald í rekstri
sínum, eins og hækkað gengi jap-
anska jensins hafi veitt þarlendum
fyrirtælqum „harðlínuaðhald" og
gert þau að þeim best reknu í heimi.
Niðurstaða úr samkomulagstil-
raunum stjómarflokkanna ætti að
liggja fyrir mjög fljótlega, jafnvel
í dag eða á morgun. Hver svo sem
sú niðurstaða verður er vonandi að
gárungamir hafi rangt fyrir sér
þegar þeir segja að eina leiðin út
úr íslenska efnahagsvandanum sé
með Flugleiðum.
- HÓ
Leið Sjálf-
stæðisflokks
kæmi fryst-
ingu á núllið
ÞJÓÐHAGSSTOFNUN hefur
gert samanburð á tillögum
stjórnarflokkanna í efnahags-
málum á afkomu sjávarútvegs-
ins.
Ef tekin era'«ein^öjc svið innan
sjávarútvegsi^lltur dæmið þannig
. ÚJt: Samkvæmtjrilögum Sjálfstæð-
isflokksins yrði afkoma frystingar-^
innar á núlli, samkvæmt tillögum
Framsóknarflokksins yrði 2% halli
á henni og samkvæmt tillöguiri
Alþýðuflokksins 4% halli. Botnfísk-
veiðar og vinnsla yrðu rekin með
1% halla samkvæmi tillögum Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins en 3,5% halla samkvæmt
tillögum Alþýðuflojcksins. Söltun
yrði rekin með 4%- hagnaði sam-
kvæmt tillögum Sjálfstæðisflokks-
ins, 3,5% hagnaði samkvæmt til-
lögum Framsóknarflokksins og 2%
hagnaði yrði leið Alþýðuflokksins
farin.
Ef bætt er 3% gengisfellingu við
tillögur Framsóknarflokksins verð-
ur sú leið hagkvæmust fyrir sjávar-
útveginn. Sem dæmi má nefna að
þá yrðu botnfiskveiðar- og, vinnsla
rejcin með 0,5% hagnaði, fyrstingin
yrði á núllinu og söltunin yrði rek-
in með 5,5% hagnaði. *
Með þessum útreiknipgum Þjóð-
hagsstofnunar er sá fyrirvari að
eingöngu era taldar með þær að-
gerðir sem auðvelt er að meta. Því
er m.a. ekki tekið tillit til áhrifa
tillagna Framsóknar- og Alþýðu-
flokks um skuldaskil.
Hugmyndir
Framsóknar um
aðstöðugjöld:
Reykjavík
myndi borga
95%af 500
milljónum
REYKJAVÍK þyrfti að borga
rúmar 476 miiyónir króna af
þeim 500 miljjónum i aðstöðu-
gjöldum, sem framsóknarmenn
viija að renni tíl nýrrar deildar
við Framkvæmdasjóð. Þetta
kemur fram í útreikningum
Þjóðhagsstofnunar, en sam-
kvæmt þeim myndu fjórir aðrir
kaupstaðir þurfa að borga rúmar
23 milljónir króna samtals i þessa
deild,.sem á að lána fyrirtækjum
í útflutningsatvihnuvegunum fé
með vildarkjörum.
yrði þessi tillaga framsóknar-
manna að veraleika myndi Njarðvík
þurfa að borga tæpar 12 milljónir
króna, Akureyri rúmar 6 milljónir,
ísafjörður rúmar 3 milljónir og
Dalvík 2,5 milljónir, miðað við
álagningu aðstöðugjalda 1987-’88.
Áætlað er að innheimta 600 milljón-
ir árlega í 3 ár, en alls eiga 3 millj-
arðar að renna í þessa nýju deild.
Aðstöðugjöld á öllu landinu nema
rétt tæpum 3 milljörðum króna, en
í Reykjavík einni era þau 1,0 millj-
arðar króna. Aðstöðugjöld á Akur-
eyri eru 173 milljónir króna, í Kópa-
vogi 147 milljónir 0g í Hafnarfirði
tæpar 104 milljónir. Þar sem tillög-
ur framsóknarmanna miðast við að
aðstöðugjöld verði einungis inn-
heimt þar sem þau era hæst miðað
við höfðatölu myndu einungis fyrr-
nefndu kaupstaðimir fimm þurfa
að láta fé af hendi rakna til að lána
útflutningsatvinnuvegunum.