Morgunblaðið - 03.01.1989, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1989
51
86% telja launamun of
mikinn í þjóðfélaginu
Afstaða til launamunar.
Skipt eftir aldri og fylgi við stjómmálaflokka á landinu öliu, maí 1988.
Alltof mikill Heldurof mikill Hæfilegur Oflítil! Alltof lítill Alls
Aldur:
18-29 ára 56 29 14 1 0 100%
30-39 ára 66 22 11 1 0 100%
40-49 ára 69 21 9 0 1 100%
50-59 ára 79 13 7 1 1 100%
60-75 ára 81 13 3 2 1 100%
Kjósendur:
Alþýðuflokks 58 24 15 3 0 100%
Framsóknarflokks 73 19 8 0 0 100%
Sjálfstæðisflokks 50 27 20 2 1 100%
Alþýðubandalags 81 13 6 0 0 100%
Kvennalista 76 18 4 1 1 100%
Borgaraflokks 80 16 4 0 0 100%
Marktækni fyrir aldur: > 99% (Chi-square = 51.17)
Marktækni fyrir kjósendur: > 99% (Chi-square = 69.84)
Heimild: Þjóðmálakönnun félagsvisindastofnunar maí 1988.
Taflan er fengin úr grein Stefáns Ólafssonar í BHMR-tíðindum, 4.tbl. 1988.
Meðalatvinnutekjur kvæntra karla 25 - 65 ára
1987 1986 1982
Tekjuhæstu 20% 2105 1435 354
þ.a. hæstu 5% 2886 1944 494
Næsthæstu 20% 1384 954 244
Þarnæstu 20% 1106 754 199
Þarnæstu 20% 846 587 159
Tekjulægstu 20% 473 346 92
Meðaltekjur 1183 I 815 4* 218
Þessi tafla synir skiptingri atvinnutekna á þann hátt að mönnum er raðað eftir tekjum frá þeim lægsta
til hins hæsta. Síðan er skipt í fimm jafhstóra hópa og athugaðar meðaltekjur hvers hóps. Taflan er
úr grein Sigurðar Snævarr í BHMR-tíðindum, 4. tbl. 1988.
35 - 45 ára fólk með
hæstu tekjurnar
65% karla og kvenna á höfuð-
borgarsvæðinu trelja launamun
í þjóðfélaginu vera allt of mik-
inn, 21% telja hann vera heldur
of mikinn og 13% hæfilegan.
Þetta eru niðurstöður könnunar
sem Stefán Ólafsson forstöðu-
maður Félagsvísindadeildar Há-
skóla íslands segir frá í nýjasta
hefti BHMR tiðinda. Þar kemur
einnig fram að fleiri konur en
karlar telja launamun vera allt
of mikinn og að af þeim sem
segjast vera mjög ánægð eða
fremur ánægð með afkomu sína
eru kjósendur Alþýðuflokks hlut-
fallslega flestir en kjósendur
Alþýðubandalags hlutfallslega
fæstir. í þessu tölublaði BHMR
tíðinda skrifar Sigurður Snæv-
arr grein um dreifingu atvinnu-
tekna á 9. áratugnum. Þar kemur
fram að 35 til 45 ára fólk hefúr
hæstar tekjur og að dreifing
tekna er ójafnari nú en í upp-
hafi áratugsins. Ari Skúlason
hagfræðingur hjá ASÍ segir í
grein í sama blaði að afriám
kaupmáttartryggingar og íhlut-
anir í frjálsa samningsgerð eigi
stóra sök á auknum launamun.
Stefán Ólafsson greinir frá niður-
stöðum könnunar um afstöðu til
launamunar og ber saman við fyrri
kannanir árin 1986 og 1983. Þar
kemur fram að afstaðan er all mis-
munandi eftir kyni. 92% kvenna
telja launamun allt of mikinn eða
heldur of mikinn, en 8*1% karla. 17%
karla telja launamun hæfilegan, 7%
kvenna. Ekki er mikill munur á
afstöðunni í fyrri könnunum.
Aðrar niðurstöður í könnuninni
en þær sem að ofan greinir, eru
af landinu öllu. í aldurshópnum 18
til 29 ára telja fæstir lautiamun
vera allt of mikinn, eða 56%. Hlut-
fallið hækkar með aldri aðspurðra
og 81% í aldurshópnum 60 til 75
ára telja muninn vera allt of mikinn.
Niðurstöðumar sýna töluverðan
mun á milli lqósenda stjómmála-
flokkanna (sjá mynd af Töflu 2).
Einnig kemur fram að beint sam-
band er á milli tekna og afstöðu til
launamunar. Meðalfjölskyldutekjur
þeirra sem telja launamun vera allt
of mikinn em 135.000 krónur á
mánuði. Þeir sem telja muninn vera
heldur of mikinn hafa að jafnaði
146.000, þeir sem telja muninn
vera hæfilegan hafa 164.000 og
loks hafa þeir sem telja launamun
vera of lítinn 178.000 krónur í
meðalíjölskyldutekjur.
11% aðspurðra em mjög ánægðir
með afkomu sína, 43% fremur án-
ægðir, 23% fremur óánægðir og
15% mjög óánægðir.
í hópi 18 til 29 ára em 8% mjög
ánægðir, en 14,9% mjög óánægðir.
9% 30 til 39 ára eru mjög ánægðir
og 21% þeirra mjög óánægðir. 14%
40 til 49 ára em mjög ánægðir og
13% mjög óánægðir. I aldurshópn-
um 50 til 59 ára segjast 10% vera
mjög ánægðir og 15% vera mjög
óánægðir og í elsta hópnum, 60 til
75 ára segjast 15% vera mjög án-
ægðir og 9% mjög óánægðir.
Ánægja með afkomuna er mis-
mikil á meðal fylgismanna stjóm-
málaflokkanna. Anægðastir em
kjósendur Sjálfstæðisflokks og Al-
þýðuflokks. Kjósendur Alþýðu-
bandalags em óánægðastir.
Fjölskyldutekjur þeirra sem segj-
ast vera mjög ánægðir með afkomu
sína em að jafnaði 187.000 krónur
á mánuði. Samsvarandi tölur em
143.000 hjá þeim sem em fremur
ánægðir, 130.000 hjá fremur óán-
ægðum og 110.000 krónur á mán-
uði hjá mjög óánægðum.
Stefán segir í grein sinni að það
sé „athyglisvert hve þeir sem segj-
ast vera mjög ánægðir með fjár-
hagsafkomu sína og fjölskyldu
sinnar era Iítill hluti af svarenda-
hópnum öllum, frá 5% til 28%, og
þeim fer ekki að fjölga fyrr en kom-
ið er yfir 150.000 krónur í fjöl-
skyldutekjur á mánuði."
Gífurlega mikið launaskrið
„Viðvarandi umframeftirspum
eftir vinnuafli hefur leitt til þess
að launaskrið hefur verið gífurlega
mikið á þessum tírtia, sem sést á
því að á meðan kauptaxtar hækk-
uðu um 560% 1980 - 1986 hækk-
uðu atvinnutekjur um 810%,“ segir
Sigurður Snævarr, Þjóðhagsstofn-
un, í grein sinni um dreifíngu at-
vinnutekna í sama tölublaði
BHMR-tíðinda.
Um sexfaldur munur er á hæstu
og lægstu tekjum sem Sigurður
greinir frá og samkvæmt þeim
mælingum sem hann notar hafa
tekjur hinna hæst launuðu hækkað
um 584% á ámnum 1982 til 1987,
tekjur lægstu hópanna hafa á sama
tíma hækkað um 413,3%. Meðal-
tekjur hafa hins vegar hækkað um
441,5% á þessum tíma.
Sigurður sýnir einnig línurit yfir
tekjuskiptingu eftir aldri og sést
þar að aldurshópurinn 35 til 45 ára
hefur hæstar tekjur, en 70 ára og
eldri lægstar.
„Megin niðurstaðan í þessari
grein er að dreifíng atvinnutekna
sé ójafnari nú en í upphafi þessa
áratugar," segir Sigurður I lok
greinar sinnar.
Mikill munur innan ASÍ
Ari Skúlason hagfræðingur ASÍ
skrifar um launamun innan ASl.
Hjá honum kemur fram að hæst
launuðu skrifstofukarlar hafa 238%
hærri laun en lágt launaðir verka-
menn. Að meðaltali er launamunur
þeirra hópa sem Ari metur um tvö-
faldur. Um þennan mun segir Ari
m.a.: „Mín skoðun er sú að afnám
sjálfvirkrar kaupmáttartryggingar,
eða vísitölubindingar launa eigi
stóran þátt í þessari þróun. í öðm
lagi eiga hvers kyns íhlutanir í
fijálsa samningsgerð einnig stóra
sök í þessum efnum."
Morgunblaðið/Kristínn Benediktsson
Slökkvilið Grindavíkur að störf-
um á nýársnótt. Rjúfa varð þekj-
una til þess að komast að eldin-
um.
Grindavík:
Eldur í
frystiklefa
á nýársnótt
Grindavík.
MIKIÐ tjón varð er eldur kvikn-
aði í frystiklefa veiðarfærahúss
Hraðfrystihúss Þórkötlustaða í
Grindavík á nýársnóttu og missa
sex bátar beitingaraðstöðu til að
byija með.
Slökkvilið Grindavíkur var kallað
að veiðarfærahúsinu er 45 mínútur
vom liðnar af nýja árinu en mikill
eldur var laus í frystiklefa í nyrðri
enda hússins. í frystiklefanum, sem
er mjög illa farinn af eldi, var
geymd beita og 130 bjóð af beittri
línu og er talið að það hafí allt
skemmst f eldi og hita. Frysti-
pressa, sem eyðilagðist í eldinum,
var einnig notuð fyrir annan frysti-
klefa í suðurenda hússins, sem
missti frostið og gerir það að verk-
um að alls missa sex bátar beiting-
araðstöðu til að byija með en vertíð
er einmitt að heflast svo óþægindi
vegna bmnans verða nokkur.
— Kr.Ben.
Eigendur ásamt lögreglu að
kanna skemmdir á bjóðunum i
frystiklefanum.