Morgunblaðið - 03.01.1989, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1989
Þjóðin má aldrei
gleyma gnði sínum
Prédikun sr. Hjalta
Guðmundssonar
í Dómkirkjunni
á nýársdag
Þegar við höfum kvatt gamla
árið og lítum til baka yfír farinn
veg, þá ri^ast upp fýrir okkur
margir atburðir úr persónulegu
lífí okkar. Við spyijum hvert og
eitt: Hvað hefur þetta ár gefíð
okkur, hvað skilur það eftir? Líka
má spyrja: Hvað höfum við skilið
eftir í lífí okkar og meðbræðra
okkar á liðnu ári?
Létum við eitthvað gott af okk-
ur leiða eða hugsuðum við ein-
vörðungu iim eigin hag og hvem-
ig okkur mætti takast að komast
sem best áfram án tillits til ann-
arra?
Það er mörgum mönnum eigin-
legt að hugsa fyrst og fremst um
eigin hag. Það var varla fyrr en
Jesús Kristur vakti athygli okkar
á því, að við ættum náunga og
ættum skyldum að gegna við
hann, að við fórum að gefa ein-
hverjum öðrum gaum en sjálfum
okkur.
Það var Jesús, sem gaf okkur
boðorðið um að elska Guð og að
elska náungann eins og okkur
sjálf. Mönnunum hefur vissulega
farið fram á þeim nærri 2000
árum, sem liðin eru síðan, en þó
fer því ijarri, að við séum full-
numa.
Það þarf auðvitað sjálfsaga til
að muna eftir öðrum mönnum og
að við eigum einhveijpm skyldum
að gegna við þá, jafnvel menn,
sem við vitum engin deili á og
okkur kann jafnvel að vera í nöp
við. „Elskið óvini yðar," sagði
Jesús Kristur.
Hvemig hefur okkur tekist að
hlýðnast þessu boðorði Jesú á
liðnu ári? Hvað fór mikið í
eyðsluhítina og hvað fór til þeirra,
sem eiga bágt? Þessar og svo
fjöldamargar aðrar spumingar
vakna í hugum okkar á þessum
tímamótum.
Það er nauðsynlegt að hugleiða
lífíð og tilgang þess einmitt á
slíkum tímamótum sem áramót
em. Við megum ekki ana hugsun-
arlaust áfram eins og ekkert skipti
máli í þessu lífí, rétt eins og við
bemm enga ábyrgð.
Hver einasti maður ber ábyrgð
á lífí sínu frammi fyrir Guði, sem
hefur gefíð honum það. Hvað
höfum við Guði að færa um þessi
áramót? Guð gefí, að ekki blasi
við andlegt gjaldþrot á þessum
tímamótum, heldur mættum við
öll eiga einhvem sjóð fram að
færa, jafnvel þótt hann væri smár.
Það ætti að vera öllum mönnum
keppikefli, að geta borið eitthvað
gott fram úr sínum sjóði um hver
áramót, svo að greiðslujöfnuður
okkar við Guð sé ekki mjög óhag-
stæður, svo að notuð séu orð hag-
fræðinnar, hvemig svo sem
greiðslujöfnuður landsins á ver-
aldlegu sviði reynist vera. En ef
að líkum lætur, verður hann víst
harla slæmur.
Það er slæmt að standa illa að
vígi í viðskiptum við önnur lönd.
Þó er enn verra að standa illa að
vígi gagnvart Guði. íslenska þjóð-
in þyrfti að skoða stöðu sína gágn-
‘vart Guði gaumgæfilega. Sú staða
er henni meira lífsspursmál en
nokkuð annað.
Það má vel þola erfiðleika um
sinn og jafnvel skort á þeim vör-
um, sem við höfum vanið okkur
á. Við lifum það af. íslendingar
hafa oft staðið frammi fyrir mikl-
um erfiðleikum, en aldrei hefur
skammdegið verið svo svart, að
ekki hafí birt á ný. Þjóðin missti
aldrei vonina um bjartari og betri
daga, og þannig skal barátta þjóð-
arinnar fyrir betri kjörum ein-
kennast af bjartsýni og jákvæðu
hugarfari, og þá mun allt ganga
betur. Þá lifum við af þá erfið-
leika, sem á vegi okkar verða.
En trúleysi og skort á trausti
til Guðs getur engin þjóð lifað af.
Þegar til lengdar lætur, hlýtur
slíkt að hafa geigvænleg áhrif á
andlegt og siðferðilegt líf þjóðar-
innar.
Það má aldrei koma fyrir, að
þjóðin gleymi Guði sínum í bar-
áttu sinni fyrir meiri lífsgæðum.
Það væri eins og maður, sem
væri að byggja húsið sitt hærra
og hærra, en sækti sér efnivið úr
undirstöðum hússins. Við sjáum
hvemig slíkt endar.
í þessu tilliti er enginn munur
á húsinu og einstaklingnum. Ef
kapphlaupið um lífsins gæði og
lystisemdir nagar burt andlegt og
trúarlegt líf mannsins, þá á hann
engar undirstöður lengur til að
byggja líf sitt á og reikar um í
rótleysi og viljaleysi.
Þá glatast líka það, sem öllum
mönnum er nauðsynlegt að eiga,
en það er innri friður, sálarfriður
og friður við Guð og menn.
Hvemig er ástatt í þeim málum
hjá okkur á þessum fyrsta degi
hins nýja árs? Eigum við frið í
sál, þegaf'við lítum yfír farinn veg
og horfum fram til komandi tíma?
Hvemig má öðlast innri frið,
spyr margur maðurinn. Friðurinn
kemur frá Guði, og hann er æðri
öllum skilningi. Sá sem á sam-
félag við guð, á gleði í hjarta sínu,
og þarf ekki að vera hugsjúkur
Séra Hjalti Guðmundsson
um neitt. En það er ekki alltaf
leitað til Guðs. Hann vill stundum
gleymast. Menn leita annað og
reyna að fínna frið, þar sem hann
er ekki að fá.
Menn leita á náðir alls konar
eiturefna og reyna að kaupa sér
frið um skamma stund, en það
er falskur friður. Heimurinn á
aðeins gervifrið að veita, sem
breytist í böl að lokum. Þessi frið-
ur kann að líta vel út á ytra
borði, en þegar á reynir, hrynur
allt.
Sá friður, sem einn stenst og
er varanlegur, er guðlegrar ættar
og sækir líf sitt og þrótt til Guðs.
Sá sem eignast þann ftíð, verður
aldrei svikinn. Hann vaknar ekki
upp að morgni með tómt höfuð
og friðlaust hjarta.
Friður Guðs er einmitt það, sem
menn þarfnast mest af öllu nú á
dögum. Það er erfitt að lifa mann-
legu lífí í dag og eiga að standa
einn og óstuddur í stormum
lífsins. Slíkt er engum manni ætl-
andr.
FVrr eða síðar hlýtur eitthvað
að Dresta, því að'Við erum ekki
gerð fyrir allan þann gauragang,
sem við höfum þyrlað upp í kring
um líf okkar. Okkur er eðlilegra
að lifa rósömu lífi og geta gefið
okkur tíma til umhugsunar. Það
líður engum vel, sem anar áfram
í hugsunarleysi. Kyrrð og friður
eru okkur lífsnauðsyn ekki síður
en matur og drykkur.
Hvergi njótum við betur friðar
en í návist Guðs og með orð hans
og bæn í hjarta. Þess vegna er
gott að koma í hús hans á þessum
morgni og heilsa nýju ári með
lofgjörð og þökk til Guðs, sem
hefur verið okkur svo góður.
Við höfum öll margs að minn-
ast með þakklæti. Og þó að erfið-
leikar og sorgir hafí komið upp í
lífi okkar, þá hefur góður guð
hjálpað okkur að bera byrðamar.
Hann hefur staðið við hlið okkar
og veitt okkur stuðning.
Guð hefur gefíð okkur helgi-
stað, þar sem gott er að koma til
fundar við hann í orði hans og
bæn til hans. Þanníg erum við
hluti af kirkjunni og hún er hluti
af okkur.
Við þörfnuðumst kirkjunnar til
að styrkja okkur og leiðbeina í
lífínu, og hún þarfnast okkar í
þjónustu og samfélagi. Ef við
bregðumst, þá bregst líka kirkjan,
ekki bara prestamir, heldur allir
þeir, sem henni tilheyra. Ef við
emm trygg og staðföst, þá er
kirkjan þeim mun sterkari og
öflugri.
Hvað gefur kirkjan okkur? Þeg-
ar við tilbiðjum með öðmm, þá
streymir blessun til okkar allra.
Þegar við beygjum höfuð okkar í
bæn, þá fínnum við nálægð Drott-
ins Jesú, frelsarans. Og þegar við
syngjum saman sálmana hjart-
fólgnu, þá fínnum við kraftinn
streyma inn í líf okkar, einmitt
þann kraft, sem gerir okkur kleift
að lifa lífínu eins og við ættum.
Hvað gerðum við án kirkjunn-
ar? Við vitum, að hún er sterk-
asti bandamaður heimilisins og
alls þess, sem fegurst er og best
í mannlegu lífí. Kenningar kirkj-
unnar, Guðs orð, leiða okkur til
sannleikans, og það orð styrkir
okkur í ótta og sorg, eflir trú
okkar og vekur okkur nýja von
og fyllir huga okkar gleði.‘
Megi sannur friður streyma til
okkar allra 5 þessum nýársdegi
og megi góður Guð gefa okkur
hveiju og einu bjart ár og þjóð-
inni allri gæfu og gleði.
Guð gefí okkur öllum gleðilegt
nýtt ár. í Jesú nafni. Amen.