Morgunblaðið - 08.01.1989, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR <&;JANÚAR 1989.
13
í 1987 hafi þingflokknum verið til-
\ kynnt um að búið væri að henda
j fjárlögunum og ætlunin að ríkis-
j sjóður skilaði tekjuafgangi strax
I á næsta ári. Því markmiði fjárlag-
> anna nýju átti að ná með stór-
j auknum skattaálögum, sem hann
i hafi sumar hverjar séð sig til-
í neyddan til þess að styðja í nafni
j samstöðunnar innan ríkisstjórnar-
j innar. „Jón Baldvin Hannibalsson,
j þáverandi fjármálaráðherrá vildi
] hafa „borð fyrir báru“, eins og
j hann orðaði það. Niðurstaðan var
■ auðvitað fyrirsjáanleg. Meiri halli
« en áður hefur j)ekkst.“
| JNNRÁSIN I REYKJAVÍK"
j Eyjólfur hefur setið á þingi frá
f árinu 1974, en hafði áður verið
f ýaraþingmaður í sex ár. Þá hætti
j hann störfum sem ritstjóri Morg-
; unblaðsins. Þeirri skoðun sinni
j trúr að þingmenn eigi ekki að
i gegna öðrum valdamiklum trún-
j áðarstörfum innan ríkiskerfisins,
i Kætti hann setu í bankastjórn
\ Landsbankans, en þar hafði hann
j þá setið um nokkurra ára skeið.
I Allt til síðustu kosninga var hann
! þingmaður Norðurlandskjördæm-
* is vestra, en haustið 1986 ákvað
j hann að færa sig um set og gaf
I kost á sér í prófkjöri Sjálfstæðis-
J flokksins í Reykjavík. Hann segir
£ ástæðuna meðal annars hafa verið
j þá að tvö sæti hafi verið laus á
£ listanum og hann hafi því engan
I þurft að fella tii þess að komast
í inn. Að sjálfsögðu hafi hann rætt
I
þessa ákvörðun við fjölskylduna,
en auk þess leitað álits þriggja
manna um það hvort hann ætti
að fara í framboð í Reykjavík og
hvort það gæti skaðað flokkinn á
einhvern hátt. Þetta hefðu verið
þeir Geir Hallgrímsson, Davíð
Oddsson og Þorsteinn Pálsson.
Þeir hafi ekki séð neina meinbugi
á því. „Ég ákvað að láta á það
reyna hvort skoðanir mínar ættu
hljómgrunn í höfuðvígi fijálslynd-
is á Islandi, Sjálfstæðisflokknum
í Reykjavík. Ég stílaði ekki á neitt
ákveðið sæti og sagði að ég semdi
ekki um eitt eða neitt við einn eða
neinn í prófkjörinu, þrátt fyrir
ýmis bandalögframbjóðenda. Satt
best að segja kom mér á óvart
hversu mikið brautargengi ég
fékk. Úrslitin voru ævintýri
líkust."
Hann rifjar upp að kosninga-
baráttan í þingkosningunum hafi
verið mjög strembin, þar sem allt
hafi verið komið upp í loft vegna
brotthvarfs Alberts og stofnunar
Borgaraflokksins. „Við frambjóð-
endurnir hittumst klukkan átta á
hveijum morgni til þess að leggja
línurnar fyrir daginn. Ég fann það
strax að andinn var ekki alltof
góður, þó það væri erfitt að henda
reiður á hvað væri að gerast. Á
fundunum var úthlutað verkefn-
um, en lítið talað um pólitík yfir-
leitt. Kosningabaráttan var ósköp
vandræðaleg. Okkur var úthlutað
vinnustöðum, en ég fann það strax
að það andaði köldu í minn garð
eða minna skoðana. Ég fékk til
dæmis ekki úthlutað neinum stór-
um vinnustað og kom aldrei fram
í sjónvarpi í kosningabaráttunni.
Mér fannst hugmyndir mínar
mæta skilningi á þeim fundum
sem ég mætti á. Fólkið sagði hins
vegar við mig; „Við skiljum hvað
þú ert að fara, en þú kemur þínum
skoðunum ekki fram. Þess vegna
er tilgangslaust að kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn."
SEKIST EFTIR ÁHRIFUM
Hann segir aðspurður að það
sé vissulega rétt að óbreyttur
þingmaður hafi minni áhrif en rit-
stjóri Morgunblaðsins. Hann sé
hins vegar í pólitík til þess að
vinna skoðunum sínum brautar-
gengi, eins og hann lofaði í próf-
kjörinu. Til þess þurfi aðstöðu og
því sækist hann eftir henni. Að-
spurður hvort ekki hefði verið
eðlilegt að hann hefði orðið ráð-
herra í ríkisstjórn Þorsteins Páls-
sonar, segir hann það ekkert
leyndarmál að hann hafi sóst eftir
ráðherraembætti, þegar lá í loft-
inu að enginn fyrri ráðherra yrði
valinn að nýju. Hann hefði einkum
haft áhuga á sjávarútvegsmálun-
um. Þau hafi staðið Sjálfstæðis-
flokknum til boða á tímabili, en
iðnaðarmálin tekin. „Þorsteinn
sagðist ætla að ákveða hveijir
yrðu ráðherrar og kom þeim vilja
sínum fram, þótt ekkert sé í
flokksreglum sem gefur formanni
slík völd. Þegar ljóst var hver nið-
Þorsteini sagúist ætla að
ákveða hveiiit yiða táð-
tierrar og kom heim vilja
sínum tram, (ðtt ekkeit
sé í flokksreglum sem get-
ui foimanni slfk völd.
Viðveiðumaðgeiaein-
hveijai hreytingai, hó ekki
væil nema vegna hreyting-
anna einna. Besta úrræðið
til hess held ég að sé að
hafa piéfkiöi helst í öllum
kiördæmum. Þessi sknðun
mínveiðuivailavinsær
urstaðan yrði fór ég fram á það
eitt við Þorstein að hann staðfesti
þegar ég óskaði að ég hefði sóst
eftir að vera ráðherra í stjórn
hans,“ segir Eyjólfur. Hann segir
heimskulegt hjá þingflokknum að
hafa tekið iðnaðarmálin fram yfir
sjávarútvegsmálin. Ef hann hefði
fengið tækifæri hefði hann breytt
ráðuneytinu. í fyrsta lagi hefði
hann ekki stjórnað veiðunum með
jafn pólitískum hætti heldur fært
hana meira í hendur útvegsmanna
sjálfra. Vanda útgerðar þekkti
hann eftir tveggja áratuga starf
í sjávarplássum úti á landi. Þá
hefði hann lagt þyngri áherslu á
hafréttarmál, einkum friðun,
verndun og notkun norðurhafa í
samvinnu við Norðmenn, Færey-
inga, Breta og Grænlendinga. í
þriðja lagi hefði hann gert ráðu-
neytið að fiskiræktarráðuneyti, en
góð samstaða hefði getað tekist
um að fiskirækt heyrði fyrst og
fremst undir sjávarútvegsráðu-
neytið en ekki landbúnaðarráðu-
neytið, enda lægi framtíð fiski-
ræktar í ræktun sjávarfiska en
ekki vatnafiska. Mætti nefna að
sandhverfa, sem er flatfiskur
ræktaður við 12-17 gráðu hita,
er helmingi dýrari en lax á mark-
aði í Bandaríkjunum. ISNO er nú
að hefja ræktun á sandhverfu.
„Ég hef ekki sóst eftir upphéfð.
Ég hef hins vegar og mun áfram
sækjast eftir áhrifum. Á því er
mér engin launung. Sem ráðherra
myndi ég hafa miklu sterkari að-
stöðu til þess að koma sjónarmið-
um mínum í framkvæmd. Ég færi
með rangt mál ef ég viðurkenndi
þetta ekki og ég held ég megi
segja að ég hafi aldrei logið í
pólitík og ég ætla ekki að byija
á því núna.“
Hann segist telja réttast eftir
vandlega íhugun að flokksráð velji
ráðherra flokksins hveiju sinni og
að landsfundur kjósi þá þingmenn
sem sæti eigi í miðstjórn, eins og
tíðkast hafi í eina tíð, en hafi illu
heilli verið breytt. Flokksráð sé
næstæðsta stofnun flokksins að
landsfundi einum frátöldum. Þá
verði að gera breytingar á fram-
boðslistum Sjálfstæðisflokksins í
næstu kosningum. „Við verðum
að gera einhveijar breytingar, þó
ekki væri nema vegna breyting-
anna einna. Besta úrræðið til þess
held ég að sé að hafa prófkjör
helst í öllum kjördæmum. Þessi
skoðun mín verður varla vinsæl."
Hann segist sannfærður um að
þrátt fyrir tímabundna erfiðleika
og skattaglaða ríkisstjórn, sem
geri ástandið hálfu verra, muni
þjóðin þreyja þorrann og góuna.
Það sé deginum ljósara að fjár-
festing hafi verið mikil en ómark-
viss. Þess gæti á flestum sviðum
atvinnulífsins. Hins vegar séu
möguleikarnir ótæmandi. Við eig-
um til dæmis að ráðast af auknum
krafti í fiskirækt. Á næstu 6-8
árum getum við náð 40 þúsund
tonna ræktun á laxi að útflutn-
ingsverðmæti 15 milljarðar króna,
sem sé jafnmikill gjaldeyrir og
allur togaraflotinn afli á einu ári.
Þá séu ótaldir allir möguleikarnir
í eldi sjávarfiska.
„Mér finnst ægilegt til þess að
hugsa að í þessu þjóðfélagi nú-
tímans er misréttið meira en það
var fyrir tveimur áratugum. Állir
sem ég hef rætt við viðurkenna
að það hefur verið betra fyrir þá
sem lakast hafa það að bjarga sér
út á landi, en á höfuðborgarsvæð-
inu. Hinn mikli munur lífskjara
er alls óviðunandi fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn. Ég er ekkert fyrir það
að gefast upp og er staðráðinn í
að beijast af meira krafti en
nokkru sinni áður. Ég hef ekki
hugsað mér að svíkja þau loforð,
sem ég hef gefið,“ sagði Eyjólfur
Konráð að lokum.