Morgunblaðið - 05.02.1989, Blaðsíða 16

16 C
MORGUNBLAÐIÐ MENNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 5. FEBRÚAR 1989
lÆXKLXSTT/Hvert leita íslensku höfundamirfanga?
Þrjú ný íslensk
leikrít í æfingu
væntanlega frumsýnt á stóra sviði
Þjóðleikhússins um miðjan mars-
mánuð.
Á litla sviðinu æfa þeir Pálmi
Gestsson og Egill Ólafsson nýtt
leikrit Valgeirs Skagfjörðs,
BRESTI; leikstjóri þar er Pétur
Einarsson. Valgeir sagði að
BRESTIR Qölluðu um samskipti
tveggja bræðra og uppgjör þeirra
á milli. Annar þeirra er arkitekt sem
hefur komið sér vel fyrir en hinn
er farmaður og óabyrgari í lífsstíl
sínum. „Þama takast á tvær karl-
mannsímyndir og hvor um sig vill
réttlæta sinn veruleika. Um leið
ÞESSAR VIKURNAR er verið að æfa ein þijú ný íslensk verk í
leikhúsunum; þ.e.a.s. í Þjóðleikhúsinu er verið að æfa tvö þeirra
og á vegum Egg-leikhússins er hið þriðja í æfíngu. Ég sneri mér
til höfúnda þessara þriggja verka, þeirra Þórunnar Sigurðardótt-
ur, Valgeirs SkagQörð og Árna Ibsen og forvitnaðist um efni
verkanna.
órunn Sigurðardóttir varð fyrst
fyrir svörum enda er á engan
hallað þegar sagt er að leikrit henn-
ar, HAUSTBRUÐUR, sé viðamest
þeirra þriggja sem hér verða nefnd.
Þórunn leikstýrir
verki sínu sjálf og
sagði um það at-
riði að sér hefði
fundist það liggja
beinast við í þessu
tilfelli en það væri
eftir Hávar sér aIls ekkert
Sigurjónsson markmið að leik-
stýra ávallt eigin
verkum. HAUSTBRÚÐUR sagði
Þórunn, byggir á frásögn um ásta-
mál Appoloniu Schwarzkopf og Ni-
els Fuhrman amtmanns á Bessa-
stöðum á öndverðri 18. öld. Saga
þeirra er í sem stystu máli sú að
eftir að Fuhrman hafði slitið trúlof-
un þeirra þá höfðar Appolonia mál
á hendur honum og fær hann
dæmdan til að giftast sér. Hún elt-
ir hann síðan til íslands þar sem
hann var skipaður amtmaður og
sest upp hjá honum á Bessastöðum
og þar deyr hún á dularfullan hátt
og fylgja málaferli og rannsókn á
dauða hennar í kjölfarið. „Ég byggi
leikritið að nokkru á sögulegum
heimildum og eyddi miklum tíma í
að skrifa verkið og rannsaka allt
sem ég kom höndum yfir varðandi
mál þeirra tveggja. Þetta er mikið
og sérkennilegt persónudrama og
þau verða ekki tekin úr sínum
samtíma en ég reyni að tengja sam-
an 18. öldina og þá 20. eftir því
sem föng eru á. Eg fer t.a.m. milli-
veg í sambandi við málfar persón-
anna og einnig í umgjörð sýningar-
innar,“ sagði Þórunn í stuttu spjalli
um HAUSTBRÚÐI. Aðalhlutverkin
tvö eru í höndum þeirra Jóhanns
Sigurðarsonar og Maríu Sigurðar-
dóttur en meðal annarra leikenda
eru Bríet Héðinsdóttir, Gísli Hall-
dórsson, Rúrik Haraldsson , Sigurð-
ur Sigutjónsson og Þórarinn Ey-
flörð. HAU STBRÚÐUR verður
VALGEIR
Leikritahöfundarnir
Þórunn Sigurðardóttir,
Valgeir Skagfjörð og Árni
Ibsen - innanhúsmenn sem
kunna til verka.
ÁRNI
sækist yngri bróðirinn ákaft eftir
viðurkenningu þess eldri. Þetta eru
miklar „kallapælingar" þar sem við-
horf þeirra til kvenna og lífsins í
kringum þá koma skýrt fram,“
sagði Valgeir. Hann sagðist hafa
fylgst með æfingum og það væri
alltaf forvitnilegt að sjá hvað aðrir
gerðu við verkið, þó leikstjórn á
eigin verkum væri engan veginn
útilokuð. Frumsýning á BRESTUM
er fyrirhuguð í lok febrúarmánaðar.
EGG-leikhúsið æfir nú af kappi
einþáttung eftir Árna Ibsen sem
hann nefnir AFSAKIÐ HLÉ. „Þessi
sýning samanstendur af tveimur
einþáttungum; annars vegar mínum
og hins vegar einþáttungi eftir
belgískan höfund, Michel de
Ghelderode að nafni, og nefnist sá
ESCURIAL. AFSAKIÐ HLÉ gerist
föstudaginn 13. janúar 1989 og
lýsir lífsleiðanum í höfði mjög
valdamikils manns íslensks," sagði
Árni Ibsen. Til að enginn velkist í
vafa um um eðli þessarar sýningar
er rétt að bæta við að undirtitill
verksins er GRAFALVARLEGUR
GJALDÞROTSFARSI og sagði
Árni að eins og nafnið benti til
væri efnið dregið beint úr íslenskum
samtíma. Aðspurður hvort þama
væri beiskt háð á ferðinni sagðist
Ámi bara rétt ætla að vona það.
„Þetta er vonandi baneitruð pilla,“
bætti hann við. Leikstjóri AFSAK-
IÐ HLÉ og ESCURIAL hjá Egg-
leikhúsinu er Sveinn Einarsson og
leikendur em Þór Tulinius, Viðar
Eggertsson, Kristján Franklín
Maghús og Ingrid Jónsdóttir. Fmm-
sýning er fyrirhuguð í lok febrúar.
Að lokum má benda á það að
allir höfundarnir eiga það sameigin-
legt að vera starfandi leikhúsfólk
og verður því tæplega hægt að
væna þau um að kunna lítt til
verka. Spennandi sýningar sem lofa
góðu, allar þrjár.
BORG ARMÁL AKYNNIN G í VALHÖLL
Borgarstjórnarflokkur Sjálfstædisflokksins í Reykjavík
efnir til borgarmálakynningar í Valhöll, Háaleitisbraut 1, í dag, sunnudaginn
5. febrúar, milli kl. 13 og 17.
Hér er um að ræða fjölbreytta og yfirgripsmikla sýningu á skipulagstillögum
og líkönum. Jafnframt er kynnt starfsemi helstu borgarstofnana, s.s. Hitaveitu,
Vatnsveitu, Rafmagnsveitu, Dagvistar barna og starfsemi er lýtur að umhverfis-
málum, skólamálum o.fl.
Kaffíveitingar. Allir velkomnir.
Fulltrúaráð sjálfstæðisfélaganna i Reykjavík.
m
Góðan daginn!
■—^—11
DfASS/Er hægt að endurvekja
Coltrane?
Nýjar tónhallir
á gömlum grunni
»að era meira en tveir áratugir
síðan John Coltrane lést. Hann
er einn af fjómm áhrifamestu saxa-
fónleikumm djasssögunnar — hinir
Coleman Hawkins, Lester Young
mmmhh og Charlie Parker.
Enn eiga ungir
menn, sem stunda
djassblástur á te-
nór- og sópran-
saxafón, erfitt
með að komast hjá
Coltrane-áhrifun-
um og suma hefur
hann heltekið svo
að þeir bíða þess aldrei bætur og
verða Coltrane-draugar alla tíð. En
einsog Ben Webster tókst að endur-
skapa Hawkins-stílinn og Stan Getz
Lester-stílinn hefur ýmsum tekist
að byggja nýjar tónhallir á.gmnni
eftir Vemharð
Linnet
Coltranes. Einn þeirra er Wajme
Shorter sem frægur varð í hljóm-
sveit Miles Davis og stofnaði síðan
Weather Report ásamt Jóseppi
Zawinul hinum austurríska. Þeir
em nú skildir að skiptum og leikur
Wayne með ýmsum fyrir utan að
reka eigin rafsveit. Margir minnast
undurfagurs blásturs hans með
Michael Petmciani og Jim Hall á
Mortreux 1986 og nýkominn er út
geisladiskur með tónlist frá djass-
hátíð í Japan 1987: Tribute to John
Coltrane (Epic/Stenar) og þar blæs
Dave Liebman í sópran ásamt
Wayne, Richie Beirac slær píanó,
en hann kom til íslands með gítar-
leikaranum John Abercmmbie,
Eddie Gomez er á bassa og Jack
DeJohnette á trommum. Á efnis-
skránni em fimm Coltraneópusar.
Ég var lengi einn helsti aðdáandi
John Coltranes á jarðríki og enn
fínnst mér hljóðritanir hans, allt frá
Giant Steps til A Love Supreme,
einhvetjar helstu perlur djassins —
aftur- á móti er ég búinn að fá of-
næmi fyrir Coltrane-stælumnum
sem ekki er þverfótað fýrir í djass-
heiminum og jafnvel víðar. Enda-
laus tónahlaup upp og niður án
þeirrar tilfinningar sem gæti vakið
þau til lífsins. Þessvegna var ég
dálítið smeykur við þennan disk —
jafnvel þó Wayne Shorter væri með
(hann var í VSOP-bandinu sem
endurspilaði ESP-tímabil Davis og
Shorters oft sálarlaust). En það fór
sem betur fer ekkert milli mála, frá
því að fystu tónamir í blúsnum al-
kunna, Mr. P.C., bárast úr hátölur-
um þar til Impressionsopusinn
þagnaði, að hér var leikgleðin og
sköpunargleðin í öndvegi. Wayne
naut þess að teygja úr sér og katt-
mjúkir flugu sópransólóar hans út
í himinhvolfið liðugir, lifandi, glefs-
andi og urrandi. Það að fá að heyra
hann aftur fijálsan gerir þennan
disk einstakan. Auðvitað spilar
Dave vel og Richie laumar McCoy
Tyner-hljómum inní uppá grín,
Eddie og Jack eiga fáa sína líka í
ryþmanum, en það er Wayne sem
hefur allt á æðra svið — þar gerist