Morgunblaðið - 11.02.1989, Blaðsíða 1

44 SIÐUR OG LESBOK
11

STOFNAÐ 1913
35. tbl. 77. árg.
LAUGARDAGUR 11. FEBRUAR 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Afganistan:
Hófeamir skæruliðar
og heittrúaðir deila
Kawalpindi, Genf. Reuter.
Afganskir skæruliðar frestuðu í gær mikilvægri ráðstefiiu eða ráð-
gjafarþingi þar sem ganga átti frá skipan bráðabirgðastjórnar. Olli
því ágreiningur milli heittrúarmanna og þeirra, sem hófsamari eru.
Matvælaflutningar til Kabúl á vegum Sameinuðu þjóðanna hófiist í
gær þegar þangað kom flugvél með 26 tonn af hveiti og öðrum varn-
ingi.
Þetta er í annað sinn, sem skæru-
liðar fresta ráðgjafarþinginu og er
enn um það deilt hve mörgum þing-
sætum skuli úthlutað til átta skæru-
liðahópa, sem aðsetur hafa í Iran.
Teljast þeir til hófsamra múham-
eðstrúarmanna og hafði verið heitið
100 sætum á þinginu og sjö mönnum
í 28 manna bráðabirgðastjórn en
bandalag heittrúarmanna, sem hafa
bækistöðvar í Peshawar í Pakistan,
Merkar fom-
leifar finnast
í Egyptalandi
Lúxor í Egyptalandi. Reuter.
Fomleifafræðingar sem
unnið hafa að uppgreftri I
hinni fomu borg Lúxor á
bökkum Nílarfljóts í Egypta-
landi hafa fiindið fímm styttur
í fiillri likamsstærð, sem taldar
em vera a.m.k. 3.000 ára
gamlar. Menningarmálaráð-
herra Egyptalands sagði í við-
tali við ifeoters-fréttastofuna
í gær að þetta kynnu að reyn-
ast merkustu fornminjar sem
fimdist hafa frá því í byijun
aldarinnar.
Stytturnar, sem eru úr svörtu
graníti, fundust fyrir blábera til-
viljunn en þær eru allar
óskemmdar. Fomleifafræðingar,
sem unnið hafa að uppgreftrin-
um, sögðust líta svo á að fundur
þessi gæti talist merkilegri en
þúsundir smástyttna sem fund-
ust í Karnak-hofinu í Lúxor í
byijun aldarinnar. Kváðust þeir
vænta þess að fleiri styttur fynd-
ust grafnar í sandinum.
Stytturnar eru frá dögum
Amenhotebs faraós. Hugsanlegt
er talið að prestar hafi falið stytt-
urnar af ótta við að sonur hans,
Akhnaton, léti eyðileggja þær,
en hann innleiddi í Egyptaland
trúarbrögð þar sem sólin var í
hásæti og er af mörgum talinn
vera framkvöðull hugmynda um
eingyðistrú.
snerist gegn samkomulaginu á
síðustu stund. Óttuðust þeir augljós-
lega að verða í minnihluta.
Skæraliðar telja fullvíst, að Kab-
úlstjórnin falli fljótt eftir að Sovét-
menn era famir en vestrænir stjórn-
arerindrekar segja, að ágreiningur-
inn meðal þeirra geti haft alvarlegar
afléiðingar í för með sér, hert Kabúl-
stjómina í þeim ásetningi að veijast
og leitt til blóðugra átaka milli
skæraliðanna sjálfra.
í gær kom Boeing 707-flugvél frá
Eþíópíska ríkisflugfélaginu með 26
tonn af hveiti og hjálpargögnum til
Kabúl og var hér um að ræða fyrstu
sendinguna af mörgum. Verður
birgðunum einkum dreift á meðal
sjúkra, barna og aldraðra.
:
Reuter
Afganskir skæruliðar hlaða sprengjuvörpu í nágrenni Jalalabad, næst stærstu borgar Afganistans.
Skæruliðar hafa hert umsátrið um borgina og kveðast hafa náð fjölmörgum stöðvum stjórnarhersins á
sitt vald að undanförnu. Brottflutningi sovéska innrásarliðsins á að vera lokið á miðvikudag og er því
sþáð að Jalalabad falli fyrst borga landsins í hendur skæruliða.
George Bush Bandaríkjaforseti kynnir lj ár lagafrum varp ríkisstjórnar sinnar:
Fjárlagahallinn minnkað-
ur um tæp 40% á einu ári
Horfið firá tiilögu Ronalds Reagans um aukin fi*amlög til varnarmála
Washington, London. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjafor-
seti kynnti á fimmtudagskvöld
tillögur ríkisstjórnar sinnar um
ríkisútgjöld á næsta Qárlagaári,
sem hefst í október. I frum-
varpinu er gert ráð fyrir því að
framlög til vamarmála verði
ekki aukin umfram verðbólgu
árið 1990 auk þess sem stefht
er að því að minnka fjárlagahall-
ann um 72 milljarða dollara (um
3.600 milljarða isl. kr.) en hann
er nú talinn vera um 163,3 mil(j-
arðar dollara (rúmir 8.000 millj-
arðar ísl.). Demókratar, sem hafa
meirihluta í báðum deildum
Bandaríkjaþings, kváðust reiðu-
búnir til samstarfs við forsetann
um að koma tillögum þessum í
framkvæmd en menn sögðust
almennt vænta þess að langar
og strangar samningaviðræður
væru framundan. Bandaríkja-
dollar lækkaði í verði á fjármála-
mörkuðum i gær og kváðust Qár-
málasérfræðingar telja óljóst
hvemig unnt yrði að skera flár-
IagahaUann niður án þess að
gripið yrði til skattahækkana.
Tillaga forsetans um að útgjöld
til vamarmála yrðu fryst á næsta
ári vakti mesta athygli en skömmu
Sjónvarpsmynd um seladráp Norðmanna:
Yeiðamar sagðar villimennska
Ösló. Kaupmannahöfn. Frá Rune Timberlid og N. J. Bruun, fréttariturum Morgunblaðsins. Reuter.
Sjónvarpsstöðvar í Danmörku og Bretlandi sýndu á fimmtudags-
kvöld kvikmynd sem gerð var um selveiðar Norðmanna. Myndin
byggist að miklu leyti á myndsnældum sem selveiðieftirlitsmaður-
inn Odd Lindberg tók 1987 og sýnir að veiðimennimir bijóta
ýmsar reglur um veiðarnar, m.a. flá þeir seli lifandi og veiða
nýfædda kópa, sem ei; bannað. Viðbrögð sjónvarpsáhorfenda voru
gífurlega hörð og óttast nbrsk yfirvöld nú að neytendur víða um
lönd muni hunsa norskar vömr.
í myndinni sjást veiðimenn flá
nýfæddan kóp og drepa seli með
öxum. Einn veiðimannanna lemur
stóran brimil margsinnis í hausinn
þar til axarskaftið brotnar. Norska
og sænska sjónvarpið sýndu brot
úr myndinni og hringdu grátandi
áhorfendur í Svíþjóð til stöðvarinn-
ar á eftir. Þarlend blöð sögðu veið-
amar „villimannlegar".
Símar norska sendiráðsins í
London voru rauðglóandi eftir sýn-
ingu myndarinnar. „Fólk hringir
og húðskammar okkur. Sumir
segja að það ætti að leggja Noreg
í auðn,“ sagði viðskiptafulltrúi
sendiráðsins. Margir Bretar hafa
þegar hætt við ferðalög til Noregs
og stórverslunin Harrods hafði
samband við sendiráðið til að lýsa
áhyggjum sínum og segja frá við-
skiptavinum sem ekki vilja kaupa
muni ef þeir eru gerðir úr norsku
selskinni.
Sjá ennfremur bls. 20: „Veiði-
hömlur og útflutningsregl-
ur . . .“
áður en Ronald Reagan lét af emb-
ætti Bandaríkjaforseta í síðasta
mánuði lagði hann til að framlög
til varnarmála yrðu aukin um tvö
prósent umfram verðbólgu. Bush
sagði í ræðu sinni á Bandaríkja-
þingi að hann hygðist beita sér fyr-
ir því að framlög til þessa mála-
flokks yrðu aukin á ný á ári hveiju
eftir 1990. Samþykki þingmenn
þessa tillögu munu framlög til vam-
armála engu að síður aukast um
rúma níu milljarða dollara til að
vega upp á móti verðbólgu og er
gert ráð fyrir því að alls verði 299,3
milljörðum dollara (um 15.000
milljörðum ísl. kr.) varið í þessu
skyni.
Heildarútgjöld ríkissjóðs verða
alls 1.160 milljarðar Bandaríkja-
dollara (um 58.000 milljarðar ísl.
kr.) verðí framvarp forsetans sam-
þykkt óbreytt. Bush boðaði aukin
framlög til mennta- og umhverfis-
mála auk þess sem hann hvatti
þingheim til að samþykkja auknar
fjárveitingar til að unnt yrði að
herða baráttu stjómvalda gegn eit-
urlyfjavandanum. „Við höfum efni
á að auka lítillega útgjöld til mikil-
vægra málaflokka en jafnframt
getum við skorið fjárlagahallann
niður um tæp 40 prósent á einu
ári,“ sagði forsetinn.
Fjármálasérfræðingar sem
fréttaritari Heuters-fréttastofunnar
ræddi við í Bonn og Lundúnum
kváðust hafa orðið fyrir vonbrigð-
um með ræðu forsetans. Þeir töldu
ástæðu til að fagna þeirri yfirlýs-
Fjárlagahallinn
{milljöröum dala á
fjárhagsárunum
1982-92
1982 '84'86'88
0
iReagan
iBush
120
200
$220
‘Áœtlaö **Skv. frumvörpum
HEIMILDIR: ChicagoTribune,
bandarlska fjórmálaróöuney tiö.
KRTN
ingu hans að fjárlagahallinn yrði
minnkaður en bentu á að óljóst
væri hvernig Bush hygðist ná þessu
markmiði án þess að grípa til
skattahækkana. Bandaríkjadollar
lækkaði í verði á fjármálamörkuð-
um í Evrópu í gær og fengust þann-
ig fyrir hann 1,84 vestur-þýsk mörk
samanborið við 1,8585 mörk á
fimmtudag.
Sjá nánar um fjárlagafrum-
varpið á bls. 20 og 21.