Morgunblaðið - 03.03.1989, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. MARZ 1989
ÁmjHÁz
■JHAÍf

UHM

'mmÁÁ
mtjB
MMtÆr
/’TIGm
SLEÐAR
ÖRNINNL
Spitatastig 8 v/Óðlnatorg.
Með kyrkislöngu um háls
Ungverski dýratemjarinn Balint Gyanyi sést hér með slttngu um
háls sér í Búdapest í gær. Myndin var tekin skttmmu áður en
hann reyndi að hnekkja óskráðu heimsmeti með þvi að veija
þremur dttgum í lokuðu herbergi með þremur pýtonslöngum og
þremur bóaslöngum. Mönnum til glöggvunar má geta þess að téð
kvikindi eru af kyrkislttnguætt.
Talsmaður breskra atvinnurekenda:
Holland:
Dýravinir í herferð
gegn loðdýrarækt
Intemational Herald Tríbune
Spurningin á áróðursspjaldinu var ósköp sakleysisleg: „Veistu
hveijir eru mestu loðdýraræktendur í Vestur-Evrópu?“ Neðar á
spjaldinu var svarið gefið i skyn og raunar gat það ekki dulist
neinum — hollenskir tréskór ataðir blóði. A síðustu mánuðum
hafa þúsundir svona spjalda verið settar upp í Hollandi enda stend-
ur nú yfir enn ein atlagan að loðdýraræktinni þar i landi.
Spemma á þessum áratug tókst
ákveðnum dýravemdunarsamtök-
um að gera næstum að engu eftir-
spumina eftir loðfeldum í Hol-
landi en nú ætla þau að reyna að
sjá til þess, að refa- og minka-
bændur I landinu geti ekki heldur
framleitt skinn fyrir útlendinga.
Inn í þann áróður er einnig bland-
að umhverfisvemd og deilunum
um þá mengun, sem búfjáráburð-
urinn veldur.
Talsmenn loðdýrabænda segja,
að áróður dýravemdunareinna sé
að flestu leyti út í hött og einkenn-
ist umfram allt af hugaræsingi.
Er Danmörk í
V estur-E vrópu?
„Allir, sem eitthvað þekkja til
þessara mála, vita, að Danir eru
langmestu loðdýraframleiðendur i
Vestur-Evrópu," segir Wim Ver-
hagen, formaður Sambands hol-
lenskra loðdýrabænda. „Ef þeir
geta ekki einu sinni haft þetta
fyrsta áróðursspjald rétt líst mér
illa á það, sem á eftir kemur."
Dýravinir segjast raunar viður-
kenna, að Danir, sem framleiða
12,5 milljónir skinna árlega, séu
sex sinnum stærri en Hollending-
ar í þessum iðnaði en halda því
fram, að Danmörk sé yfirleitt tal-
in til Norðurlanda, ekki til Vest-
ur-Evrópu. Þess vegna séu Hol-
lendingar númer eitt.
Dýravemdunareamtökin áttu
mestan þátt í að hollenski loð-
feldamarkaðurinn hrundi snemma
á þessum áratug. Með átakanleg-
um áróðuremyndum, til dæmis
með þvf að birta mynd af ref þar
sem á stóð: „Þessi loðfeldur er
enn á lífí“, tókst þeim að hræða
fólk og einkum konur frá að kaupa
loðfeldi. Árið 1977 var heildsölu-
verðmætið á loðfeldamarkáðnum
hollenska um 2,6 milljarðar ísl.
kr. en 1984 var það komið niður
í um 260 milljónir kr. Síðan hefur
það að vísu aukist aftur en er þó
miklu minna en í öðmm Vestur-
Evrópuríkjum.
Aðferðir
hry ðj u verkamanna
Talsmenn loðdýraiðnaðarins
segja, að herferðin gegn loðfeld-
unum hafí verið háð með aðferð-
um hryðjuverkamanna. „Lyktar-
sprengjum var kastað í gegnum
verelunarglugga og ráðist var á
konur, sem klæddust loðfeldum,
á götum úti og feldimir skomir
eða ataðir málningu," segir Mac-
hiel de Groot, einn talsmannanna.
„Þúsundir kvenna langar að eign-
ast loðfeld en þær þora það ekki.“
Ekki er samt talið líklegt, að
dýravinunum takist að fyrirkoma
loðdýraræktinni því að hún er
þýðingarmikil atvinnugrein í Hol-
landi. Þótt hún sé minni en á
Norðurlöndum, Bandaríkjunum,
Sovétríkjunum og Kanada svarar
hún þó til 4% heimsframleiðslunn-
ar og hefur þann mikla kost um-
fram hefðbundinn búskap, að hún
gerir sáralitlar kröfur til landiým-
is.
Það er landleysið, sem hefur
neytt Hollendinga til nýrra bú-
skaparhátta, og nú em þeir öðrum
Snemma á þessum áratug tókst
dýravinum að eyðileggja að
mestu loðfeldamarkaðinn í Hol-
landi en nú vijja þeir, að hætt
verði að framleiða skinn fyrir
útlendinga.
fremri í búfjárræktun, sem fer
eingöngu fram innanhúss.
Hænsna-, svína-, nautgripa- og
loðdýraræktin eru stóriðnaður í
þessu litla landi en henni fylgir
óhjákvæmilega mikill úrgangur.
Búfjáráburður er að sjálfsögðu
góður fyrir gróðurinn en þó aðeins
að vissu marki. Þegar moldin
hættir að taka við síast hann nið-
ur í grunnvatnið og gerir það
ónothæft vegna mengunar. Þetta
hefur geret í Hollandi og á þetta
lagið hafa dýravinir gengið í
áróðrinum gegn loðdýraræktinni.
Talsmenn hennar benda aftur á
móti á, að úrgangur frá loð-
dýrabúum sé aðeins örlítið brot
af því, sem kemur frá öðrum bú-
skap í landinu.
Gagnrýndi sameiginleg-
an markað EB harðlega
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
SIR John Hoskyns, framkvæmdastjóri bresku samtakanna Institute
of Directors, sem er félagsskapur atvinnurekenda, sagði á aðalfundi
þeirra á þriðjudag, að sameiginlegur markaður Evrópubandalagsins
væri hreint hneyksli. Young lávarður, viðskipta- og iðnaðarráðherra,
sagði, að Sir John ætti að skoða staðreyndir málsins, áður en hann
gæfi yfírlýsingar.
Sir John Hoskyns, sem verið hef-
ur í forystu fyrir Institute of Direc-
tors síðustu fíögur árin, sagði, að
sameiginlegur markaður Evrópu-
bandalagsins gæti hæglega mis-
heppnast fullkomlega. Ef hann mis-
heppnaðist, yrði kostnaðurinn af því
meiri en hagnaðurinn af því að hann
heppnaðist. Ýmiss konar þvættingur
um félagslegar aðgerðir og þátttöku
verkamanna í stjómum fyrirtækja
væri talandi tákn um, að sameining-
in misheppnaðist.
Sir John sagði, að vel þekktar
ástæður lægju til þess, að allt
stefndi í þá átt, að sameining mark-
aðanna misheppnaðist: „Síbreytileg
markmið, slæm skipulagning, rangt
fólk, lftill áhugi, slæmar aðferðir,
veik stjóm, pereónurígur og stór-
þjófnaður."
Hann sagði, að landbúnaðar-
stefna EB væri að gera það að al-
mennu aðhlátursefni í Mafíustíl. í
framkvæmdastjóm bandalagsins
væru menn sífellt að ruglast á efna-
hagslegri oreök og afleiðingu, og
reyndar gengi ruglandinn yfir allt,
þar á meðal stefnu bandalagsins að
því er varðaði sameiginlegan gjald-
miðil, samræmingu skatta og fé-
lagsmálastefnu.
Sir John gagnrýndi skipulag EB
harkalega og kallaði framkvæmda-
nefndina ofvaxna ríkisstjóm. Það
væri vel borgað að vera f fram-
kvæmdastjóm EB, dijúg hlunnindi
og lágir skattar. Ekki væri hægt
að reka framkvæmdastjórana og
þeir höguðu sér eins og stjóm-
málamenn.
Hann sagði ennfremur, að emb-
ættismenn EB væru orðnir spilltir,
og gífurleg svik og prettir hefðu
Kaupleigufyrirtækíð Intern-
ational Lease Finance Corporati-
on (ILF) keypti í fyrradag 17
flugvélar hjá Boeing- og Airbus-
fiugvélaverksmiðjunum að verð-
mæti 1,05 miljjarða dollara eða
jafiivirði 54,1 milljarðs íslenzkra
króna.
ILF er eitt stæreta íjármögnun-
arfyrirtæki heims, en það kaupir
farþegaþotur og endurleigir þær,
gjaman á kaupleigusamningi, til
flugfélaga. Á það nú í pöntun 200
þotur af ýmsum tegundum sem
komið í ljós í sambandi við land-
búnaðarstefnuna. Bandalagið væri
á rangri leið og gegn því bæri að
spyma.
Young lávarður sagði, að hann
væri furðu lostinn yfír ræðu Sir
Johns Hoskyns. Ríkisstjómin hefði
átt gott samstarf við Institute of
Directore og það hefði aldrei látið
í Ijós neinar efasemdir um sameigin-
legan markað EB. Hann sagðist
ekki geta litið á ræðuna öðmvísi en
sem ómerkilegt bragð til að draga
athygli að aðalfundi samtakanna.
Sir John ætti frekar að skoða þær
staðreyndir, sem fyrir lægju, áður
en hann gæfí út stóryrtar yfírlýsing-
ar, sem ekki stæðust sköðun.
Plumb lávarður, forseti Evrópu-
þingsins, sagði sig úr félagsskapn-
um Institute of Directore til að
mótmæla ræðu framkvæmdastjór-
ans.
afhentar verða á næstu árum, hinar
síðustu 1995.
Þotukaup ILF á þriðjudag voru
á fímm langdrægum þotum af gerð-
inni Boeing 767-300ER, sjö af gerð-
inni Boeing 757-200, þremur Air-
bus A330 breiðþotum og tveimur
Airbus A320-200. Kaupverð Bo-
eing-þotnanna era um 730 milljónir
dollara. Verða þær afhentar á árun-
um 1993-95. Kaupverð Airbus-
þotnanna er 320 milljónir. dollara.
A320-þotumar verða afhentar
1992 og 93 en A330-þotumar 1994
og 95.
Kaupa þotur fyrir
54 milljarða króna
Beverly Hills. Reuter.