Morgunblaðið - 20.08.1989, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ' SAMSAFNIÐ SÚNNÚDAGUR 20. ÁGUST 1989
e m
Volkefreundschaft var ríkulega búið skip og hér
sést einn af börum skemmtiferðaskipsins.
Úr matsal Volkefreundschaft.
Lopapeysuklæddir ferðalangar á sólarþylfarinu.
Leikþylfarið þar sem ferðalangar
gátu stytt sér stundir við ýmsa
leiki.
SÍMTALID...
ER VIÐ EINARIÓNSSONHJÁ RITVALI
Engin ritgerðafram
leiðsla
642076
„Ritval.“-
-Góðan daginn, ég heiti Sigurður
Nordal og er blaðamaður á Morg-
unblaðinu.
„Góðan daginn, Einar Jónsson.“
- Mér skilst að þið bjóðið upp á
allsérstæða ritþjónustu.
„Við tökum að okkur að semja
fyrir fólk minningargreinar, af-
mælisgreinar og aðrar þær greinar
sem það vill koma frá sér. Ég
kynntist hliðstæðri starfsemi í
Fíladelfíu í Bandaríkjunum á sínum
tíma. Þar tíðkast það mikið að fólk
láti semja minningarræðurnar fyrir
útfararstofnanir, æviágrip og það
sem það vill að fram komi. Ræðan
er svo afhent viðkomandi presti þar
sem útförin á að fara fram og hann
notar hana ásamt því sem hann
viil bæta við.
Við töldum að svipuð þjónusta
myndi koma sér vel hér á landi.
Það þekkist varla annars staðar
að margar blaðsíður á dag séu
helgaðar aðsendum minningar-
greinum eins og í dagblöðum hér.
Við bjóðum því upp á þessa þjón-
ustu til þess að létta róðurinn fyrir
þá sem langar til að heiðra ein-
hvern með kveðjuorðum, afmælis-
grein eða annarri
ritsmíð."
- Erenginhætta
á því að tvær minn-
ingargreinar verði
eins?
„Nei, því fólkið
kemur sjálft með
þá punkta sem það
vill að komi fram.
Það er mikið um
það í Bandaríkjun-
um að gamalt fólk
eða dauðvona láti
semja minningar-
ræðuna um sjálft
sig og þegar það
deyr sér fyrirtækið
um að koma henni til útfararstofn-
unarinnar þar sem hún er notuð.“
- Þið bjóðið einnig upp á ritgerð-
ir?
„Við bjóðum upp á ritgerðir fyr-
ir skólafólk og alls konar ritgerðir
sem fólk ræður ekki við sjálft eða
vill einhverra hluta vegna láta aðra
gera.“
- Kaupið þið kannski ritgerðir
góðra nemenda og seljið áfram?
„Nei, við höfum ekki fárið út í
það, enda teljum við ekki vera
grundvöll til þess. Við álítum það
ekki vera í okkar verkahring að
fara út í fjöldaframleiðslu á ritgerð-
um.“
- Þið seljið þá ekki fleiri en ein-
um sömu ritgerðina?
„Nei, við gerum það ekki. Þetta
byggist mest á því að skólafólkið
kemur sjálft með uppkast af rit-
gerðunum. Við setjum þær bara í
tölvur, hreinsum þær til og próf-
arkalesum, þannig að hér er ekki
um neina framleiðslu að ræða.“
- Þið hafið ekki doktorsritgerðir
á boðstólum?
„Nei, en við gætum sjálfsagt
útvegað þér hana ef út í það færi.“
- Hvert er verð á minningar-
greinum og ritgerðum?
„Það er frá
2.000 krónum upp
í 3.800 á meðal-
grein, eftir lengd.“
- Eru þið tilbúin
til þess að skrifa
blaðagrein fyrir
andlausan blaða-
mann?
„Við værum
sjálfsagt til í það.“
-Ég þakka þér
fyrir spjallið, Einar.
„Þakka þér
sömuleiðis.“
-Vertu blessað-
,Blessaður.“
■

t)t«í
, afiotírals ^ag.
"*•?* vi5 1,««'“*“'

,at atossV1
ikito-1
„m bvottí)
fint'
■x. r.,w* ’eri,t
^ Bporna v‘
Landið er hreint; eigum við að
fljóta sofandi að feigðarósi og
gera ekkert til að afstýra þeirri
hættu, sem nú vofir yfir oss?
Þessa aðvörun varð að taka alvar-
lega; hún kom frá Níelsi P. Dung-
al hinum merka lækni og vísinda-
manni. Hver var hættan sem
Morgunblaðslesendur voru varað-
ir við hinn 8. ágúst 1924?
Konum hætt
Nú eru hjer á höfninni ameríkönsk
herskip með mörg hundruð her-
Í.tst s '>°I« “ ...
l«*« ,í[
Beyoslao “ 1? aun þcssy.

1

s.

Amerlsku hermennlrnlr.
• i ' TUljmiioí <ti *»”wl
PnaMinUkon ‘‘p,.
btid fri .»»'t« 1“ S brtu .if * >'>•
»fit ■» kc,í óihrtiu ».w»'»
"rl‘ b T »»i'” ít'i'- ***»■ 'Tt'
w»8i»u »• P- “* > Oir mönnum,
íigninnl: Jl-tt. » ['*** -----
t#lur aömtráBinn meö B«ln * i
V „.„.5 b.1,!
lanðnnenn stna. og Y dveli« 3«<»
i.«.« h
uudir stjórn hsns t Rey }
|ht».,«n»» «»■*■*^
I ráfiherra ennfremur t brj« i i>

rSop'>n 67 • "o, -JHA
L- , fi>eS * *6tt
Hætta á feröum!
I 8 daga, eins og----- .. .
ist H.ld. >eir st6.n be.na le.ö >•
tíkkert hafi i »kor-
Nú cru hjcr á höfninní amcrí-
kiinsk bcrskip með raiitg hundruð
hcrmönnum. Sagt er að daglcga
muni 400 óbreyttum liðsmönnum
vcra leyfð lnndganpa. pcssir menn
cru hjer á iniidi allan daginn og
ranrgir þeirra lnngt frnm á ikvöld.
pó nokkuð hcfir borið á drykkjn-
skap þcirrn, þótt ekki sjen ncma
tveir dagar síðnn J>«ir komn.
15—35% í öðrum löndnm,
raaður ckki tali nm ósköpin í
Rússlandi, þar sem f sumnm bscj-
um finst cnginn ósjúkur.
pað er þvi nlvarlegt fhngnnai-
efni öllnm, aff dvöl þewara mnnnb
getur Icitt af sjer biil, scm engiflb
fær um að segja, h
mikið gctnr orðið. Landið «fr
hrcint; eigum við að fljóta sof-
w,m.kr;^"lur ,ri ■»
usaður sárnsótb(syfilis)ogþó cr lek-
Íandi (gonorrhoc) cnn almennari.
Ohmtt er að gcra ráð fyrir því,
að þcssir 8jiilkdómar sjcu nð
fawnst^lsosti jafnalgongir mcðal
nú vofir yfir ossí .
Hjer er ckki nema nm tvent sjt
gcra: Annaðhvort að banna öllum
óbrcyttum liðsmönnnm lnndgöngn.
cffa þá að hleypa engnm i lnnd.
FRÉTTALfÓS
ÚR FORTÍÐ
Vá og voði!
Varað við amerísk-
um hermönnum 1
Morgunblaðinu 1924
Níels P. Dungal
mönnum. — Áhyggjur Níelsar P.
Dungals voru ekki af pólitískum
toga spunnar heldur faglegum:,,
Læknaskýrslur frá Ameríku skýra
frá því, að þar hafi 6. hver maður
sárasótt (syfilis) og þó er lekandi
(gonorrehoe) enn almennari...
Reynslan hefir sýnt, að hvar sem
hermenn eru á ferðum breiða þeir
þessa sjúkdóma út meira en nokk-
urir aðfir.“ Læknirinn benti á að
það þarf tvo til í þessum efnum:
„Varla má — því miður — búast
við þvi, að íslenskar konur. sjeu
til muna frábrugðnar öðrum hvað
skírlífí snertir...
Land vort er enn að kalla má
laust við kynsjúkdóma, að minsta
kosti samanborið við önnur lönd...
Öll baráttan verður að ganga út
á að forðast kynsjúkdómana; hitt
verður að vera aukaatriði, þó að
Reykjavík verði nokkurum tugum
barna ríkari eftir árið. Við getum
þá gripið til sama ráðs og Danir
sem heimtuðu meðgjöf með 400
börnum eftir flotaheimsóknina
hjerna um árið.“
Morgunblaðið hafði áhyggjur
af þessum vágestum og hitti bæ-
jarlækninn, Magnús Pjetursson,
að máli. í viðtali 9. sama mánað-
ar, kom fram að Magnús hafði
fengið þær upplýsingar frá
amerískum kollega sinum að:
„Strangt eftirlit væri haft með
kynsjúkdómum meðal hermann-
anna.“ Bæjarlæknirinn taldi jafn-
vel stafa minni ógn af amerískum
hermönnum en fjölda annarra er-
lendra sjómanna. „Persónulega
þykir mjer fyrir því, að þetta hef-
ir verið framborið á þenna hátt,
því að jeg vildi síst af öllu setja
þessa gesti vora skör lægra en
aðrar þjóðir.“
Aðmírállinn talar
Þessi greinaskrif — og e.t.v.
uggur almennings og fálæti
íslenskra kvenna — vöktu að lok-
um athygli „gestanna“. 10 ágúst
birtist tilkynning í blöðunum:
„Forsætisráðherra hefir meðtekið
bijef frá aðmírál Magruder ...
Telur aðmírállinn með grein þess-
ari kastað órjettmætum skugga á
landsmenn sína, og þá sjerstak-
lega á þá menn, sem nú dvelja
undir stjóm hans á Reykjavíkur-
höfn.“
Vegna ummæla aðmírálsins og
bæjarlæknisins sá Níels P. Dungal
sig tilknúinn til að gera nokkrar
athugasemdir. Hann sagði það
ekki hafa verið tilgang sinn að
kasta skugga á hina amerísku
gesti en hann benti á að kynsjúk-
dómar hefðu í öllum menningarl-
öndum fremur færst í vöxt en
rénað: „Vilji nokkur þjóð vera laus
við þá, verður hún að varna þeim
inngöngu.“ Níels taldi að þrátt
fyrir skörulegt eftirlit Bandaríkja-
manna gilti hið fornkveðna að:
„Sjálfs er höndin hollust. ..
Fylsta ástæða er til að við göngum
sjálfir úr skugga um að þeir sjeu
heilbrigðir.“ Læknirinn og
vísindamaðurinn hvatti Islendinga
til að vera á stöðugum verði gegn
þeim ófögnuði sem kynsjúkdóm-
arnir væru.
Varnaðarorð Níelsar P. Dun-
gals féllu ekki í grýtta jörð. íslend-
ingar eru ávökulir í baráttunni
gegn kynsjúkdómum og hefur
tekist að halda þeim niðri þrátt
fyrir heimsóknir og dvöl einkenn-
isklæddra gesta undanfarna ára-
tugi.