Morgunblaðið - 01.09.1989, Síða 18

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 'i. SEPTEMBÉR 1989
Þj
18
Bretland:
Anna prinsessa og
Mark Phillips skilja
Lundúnum. Reuter.
ANNA prinsessa og eiginmaður hennar, Mark Phillips, hafa skilið að
borði og sæng eftir 16 ára hjónaband. Að sögn talsmanns Buckinghain-
hallar mun lögskilnaður hins vegar ekki vera í vændum. Hjónin eiga
tvö börn.
Að sögn heimildarmanna innan
hallarinnar fór skilnaður þeirra
Önnu, sem er 39 ára gömul og eina
dóttir Elísabetar II. Bretadrottning-
ar, og Mark Phillips, sem er 40 ára
gamall og ótiginborinn, fram með
fullri vinsemd.
Drottningin, sem er í sumarleyfi
í Balmoral-kastala á Skotlandi, var
sögð hrygg vegna skilnaðarins, en
Fargjalda-
stríð yfir
Atlantshaf?
St. Cloud í Flórída. Frá Atla Stein-
arssyni, fréttaritara Morgnnblaðs-
ins.
Bandaríska flugfélagið
Northwest hefur riðið á vaðið
með stórlækkun á fargjöldum
yfir Atlantshafið. Býður félag-
ið nú ferðir til sex borga í
Evrópu fyrir 288 dollara
(17.650 kr.) (fram og til baka)
á tímabilinu frá 1. nóvember
til 14. marz á næsta ári.
Þessar ferðir .eru seldar með
því skilyrði að kaupa þarf far-
miðana fyrir 15. september nk.
Heflist Evrópuferðin annars
staðar en á suðurströnd Banda-
ríkjanna hækkar fargjaldið allt
upp í 448 dollara (27.460 kr.),
ef farið er frá vesturströndinni.
Þessi lækkun kom nokkuð á
óvart, því bandarísku flugfélögin
eru að hækka fargjöld á innan-
landsleiðum. Önnur stór flugfé-
lög eins og TWA, Pan Am og
Continental hyggjast bjóða
samskonar fargjöld en hafa ekki
tilkynnt það enn,
Þær upplýsingar fengust hjá
Flugteiðum í New York, að 30
daga fargjald á FlugleiðinniNew
York/Lúxemborg/New York
kosti 388 (23.780 kr.) dollara
eftir 1. nóvember og 458 dollara
(28.000 kr.) ef ferðin byijar og
endar í Orlando.
orðrómur um stirða sambúð hjón-
anna hefur verið uppi um árabil og
komu hjúskaparslitin henni því ekki
á óvart.
Samkvæmt enskum lögum, geta
Anna og Phillips ekki fengið lögskiln-
að fyrr en þau hafa verið skilin að
borði og sæng í tvö ár. Blaðamaður-
inn James Whittaker, sem fyrstur
skýrði frá samvistarslitunum og hef-
ur langa reynslu af fréttaflutningi
um konungsfjölskylduna, sagðist
telja að þau hjónin myndu fara fram
á iögskilnað að nokkrum árum liðn-
um, en taldi fjarska ólíklegt að Anna
prinsessa myndi giftast á nýjan leik.
Anna og Phillips giftust í West-
minster Abbey árið 1973, en þegar
árið 1976 fór að bera á sögusögnum
um hjónaerjur. Undanfarin ár hafa
samvistir þeirra orðið minni og minni
og hafa bæði verið orðuð við nána
vini af gagnstæðu kyni.
Danadrottning sýnir list
sína í Stokkhólmi i
Kaupmannahöfh. Frá Nils Jörgen Bruun, fi-éttaritara Morgunblaðsins.
MARGRÉT Þórhildur Danadrottning sýnir verk eftir sig í Milles-
gárd-listasafninu í Stokkhómi þessa dagana og er það fyrsta sýn-
ing hennar utan Danmerkur. Á sýningunni, sem eftit var til
að frumkvæði framkvæmdasfjóra listasafiisins, eru 98 verk, stór
akrýlmálverk, útsaumaðir messuhöklar og önnur útsaumsverk,
auk úrvals af skissum af bókarskreytingum og frímerkjum.
Margrét Þórhildur sýndi í fyrsta sinn opinberlega á 700 ára
aftnælishátið Koge-bæjar í fyrra.
Líbýa og Chad
semja um frið
Algeirsborg. Reuter.
LÍBÝA og Chad bundu í gær enda
á 15 ára langan ófrið milli
ríkjanna, en friðarsamningurinn
var undirritaður á leynifúndi ut-
anríkisráðherra ríkjanna í Alsír.
Muammar Gaddafi, einræðisherra
Líbýu, heldur um þessar mundir
upp á 20 ára byltingaraftnæli
stjórnar sinnar.
Helsta deiluefninu — Aouzou-
landræmunni, sem er á landamær-
um ríkjanna og í miðri Sahara-
eyðimörk — verður skotið til Al-
þjóðadómstólsins í Haag, nema
ríkin tvö komi sér saman um lausn
málsins innan árs.
„Samkomulagið felur í sér að
ríkin tvö reyni að leita friðsamlegr-
ar og pólitískrar lausnar mála á
ákveðnu tímabili, en leiti síðan til
alþjóðlegs gerðardóms," sagði Jad-
allah Azzouz al-Talhi, utanríkisráð-
herra Líbýu.
Ekki er ljóst hvort líbýskar her-
sveitir, sem hraktar voru út úr
Chad árið 1987, muni halda til á
Azouzou-ræmunni þar til sam-
komulag næst. Vera þeirra þar kom
í veg fyrir að samkomulag næðist
á fundi Gaddafis og Hissane Habre
Chad-forseta á fundi þeirra í Malí
fyrir sex vikum.
Sóknin gegn eiturlyfjasölum í Kólumbíu hert:
Utgöngubann sett í Medellin
Bogota, Medellin, Jerúsalem. Reuter.
YFIRVÖLD í Kólumbíu hertu í gær aðgerðir gegn eiturlyfjasölum
og var m.a. gripið til þess ráðs að sefja útgöngubann í Medellin,
miðstöð kólumbískra eiturlyijabraskara, frá því klukkan 10 á kvöld-
in til sex á morgnana.
Um 4.000 her- og lögreglumenn
eru við eftirlitsstörf í borginni og
hafa vegtálmar verið reistir á 18
stöðum í borginni. Þar standa bryn-
vagnar og skriðdrekar og varðmenn
gráir fyrir járnum. Öflugar sprengj-
Skelleftá:
Mikið um jafiitefli
JAFNTEFLI varð í öllum skákum 14. umferðar heimsbikarmótsins
í skák utan einni. Kasparov heldur enn efsta sætinu með 9 vinninga
nú þegar einungis ein umferð er eftir.
Helstu úrslit í gær urðu þau að uðu með jafntefli.
Short og Karpov gerðu jafntefli. Kasparov hefur 9 vinninga, Short
Sömuleiðis Kasparov og Ribli. Nunn og Karpov 814. í 4.-5. sæti eru Port-
vann Ehlvest en aðrar skákir end- isch og Seirawan með 8 vinninga.
ur hafa sprungið í borginni síðustu
daga en eiturlyfjasalar hafa lýst
stríði á hendur stjórn landsins og
hótað að myrða dómara.
Bandaríkjastjórn hefur ákveðið
að setja upp sérstaka stjórnstöð
leyniþjónustu hersins til þess að
fylgjast með og stöðva eiturlyfja-
flutninga til Bandaríkjanna. Er
henni ætlað að samræma aðgerðir
gegn fíkniefnasmyglururti en hermt
er að það hafi háð baráttunni gegn
smyglurum til þessa að aðgerðir
lögreglu og tollgæslu hafa verið
ósamræmdar. Samkvæmt upplýs-
ingum leyniþjónustu bandaríska
hersins er talið að árlega sé fíkni-
efnum smyglað til Bandaríkjanna
með um 3.500 flugvélum og 18.000
skipum.
Að fyrirmælum Yitzhaks Rabins,
varnarmálaráðherra ísraels, hafa
fjölskyldur ísraéla sem starfað hafa
í Kólumbíu farið úr landi vegna
herferðinnar gegn eiturlyfjasölum.
Fullyrt hefur verið af hálfu kól-
umbísku leyniþjónustunnar að ísra-
elskir málaliðar hafi þjálfað sér-
sveitir fíkniefnaþijótanna síðustu
misseri. Af ótta við hefndaraðgerð-
ir kvaddi Rabin ísraelska þegna í
Kólumbíu heim. Sömuleiðis hafa
bandarísk yfirvöld hvatt alla banda-
ríska þegna að koma sér frá Kól-
umbíu meðan stríðið við eiturlyfja-
salana stendur yfir.
Lögregla í Venezúela handtók í
gær fjóra fíkniefnasmyglara á
landamærum landsins og Kólumbíu
og gerði upptæk 37 kíló af kókaíni
sem fundust í jeppa þeirra. Yfirvöld
í Venezúela hafa hert eftirlit á
landamærum til þess að koma í veg
fyrir að kólumbískir fíkniefnaþijót-
ar flýi þangað undan herferð stjórn-
arhersins.
Sir Peter Scott látinn:
Prumkvöðull í náttúru-
vemd og mikill Islandsvinur
Náttúruverndarsinninn sir Peter Scott lést á miðvikudag tæplega
áttræður að aldri. Hann var fi*umkvöðull í náttúruvemd og fór
meðal annars i tvo leiðangra til Þjórsárvers í byrjun sjötta áratugar-
ins til að kanna mikilvægar varpstöðvar heiðagæsa. Hann var sæmd-
ur fálkaorðunni á sínum tíma en skilaði henni fyrir fáeinum áram
til að mótmæla hvalveiðum íslendinga.
Sir Peter Scott stofnaði rann-
sóknastofnunina The Sevem
Wildfowl Trust í Slimbridge í suð-
vesturhluta Englands árið 1946.
Stofnunin rannsakar eínkum villt-
ar endur og gæsir og hefur til að
mynda komið upp garði þar sem
sjá má allar tegundir þessara
fugla.
Rannsóknir á íslandi
Peter Scott kom fyrst hingað
til lands til að kanna mikilvægar
varpstöðvar heiðagæsa í Þjórsár-
veri árið 1951. Hann og Finnur
Guðmundsson, fuglafræðingur við
Náttúmfræðistofnun íslands, fóm
þessa ferð á hestum og merktu
meðal annars 1.000 heiðagæsir.
Rannsóknastofnunin í Slimbridge
veiddi síðan margar þessara gæsa
lifandi og kom í ljós að stór hluti
þeirra skilaði sér til vetrarstöðv-
anna á Bretlandi. Scott ákvað því
að fara í annan leiðangur árið
1953 og merkti þá 10.000 gæsir.
Af þessum 11.000 gæsum voru
um 4-5.000 gæsir veiddar iifandi
á Bretlandi.
Að sögn Ævars Petersens,
fuglafræðings við Náttúmfræði-
stofnun ísiands, vom þessar rann-
sóknir mjög þýðingarmiklar. Með-
al annars hefði komið í ljós að á
varpsvæðinu í Þjórsái’veri verptu
70% allra heiðagæsa í heiminum.
Með því að veiða merktu gæsimar
lifandi á Bretlandi hefði meðal
annars verið unnt að aldursgreina
þær og í ljós hefði komið að þær
gætu orðið allt að 25-30 ára.
Scott ritaði 17 bækur, þar á
meðal eina um leiðangurinn til
Þjórsárvers árið 1951 og ber hún
titilinn „A Thousand Geese“ (Þús-
und gæsir).
Scott kom hingað til lands árið
1970 er áform voru um að gera
miðlunarlón fyrir virkjun í Þjórs-
árveri. Hann beitti sér mjög gegn
þessum framkvæmdum og urðu
mótmæli hans og fleiri til þess
að Þjórsárver er nú friðað. í þeirri
ferð hélt hann meðal annars fyrir-
lestur í Gamla bíói og sýndi kvik-
mynd um leiðangra sína til Þjórs-
árvers.
Scott var einn af stofnendum
náttúruvemdarsamtakanna
World Wildlife Fund. Hann kom
oft fram í sjónvarpi fyrir hönd
samtakanna og naut mikillar virð-
ingar á Bretlandi. Hann stóð með-
al annars fyrir söfnun þar í landi
fyrir þjóðgarði í Skaftafelli og að
sögn Ævars var það fyrst og
fremst fyrir hans tilstilli sem pen-
ingar fengust til þeirra fram-
kvæmda.
Þess má einnig geta að Scott
kvæntist síðari konu sinni, er hét
Philippa Talbot-Ponsonby, í Ár-
Sir Peter Scott
bæjarkirkju árið 1953. Þau eign-
uðust dóttur og son. Áður var
hann kvæntur ihhöfundinum
Elizabeth Jane Howard, en þau
skildu.
Fjölbreyttur ferill
Peter Scott var sonur Roberts
Falcons Scotts, sem varð annar
til að koma til Suðurheimskauts-
ins á eftir Roald Amundsen. Hann
fetaði í fótspor föður síns því hann
fór í marga leiðangra, til að
mynda til kanadíska norður-
skautssvæðisins.
Scott nam í Trinity College í
Cambridge, hélt þar sýningu á
vatnslitamyndum af fuglum, sem
vakti svo mikla athygli að hann
ákvað að gerast málari að at-
vinnu. Hann skráði sig í sjálf-
boðaliðasveit breska sjóhersins
árið 1939 og gat sér þar gott
orð, fékk til að mynda tvær orðut-
fyrir frækilega framgöngu í
seinna stríðinu. Þar sem hann var
þekkt stríðshetja var honum boðið
að lýsa „sigurgöngunni“, sem efnt
var til á Bretlandi árið 1945. Þar
með hófst ferill hans sem fjöl-
miðlamanns og var hann mjög
þekktur útvarps- og sjónvarps-
maður á sjötta og sjöunda ára-
tugnum. Hann vann mörg afrek
sem siglingamaður á sínum yngri
árum og Ioks má geta þess að
Bretadrottning sló hann til ridd-
ara árið 1973.
Þekktastur var hann þó fyrir
störf sín í þágu náttúruverndár
og lýsti náttúruverndarsinninn og
sjónvarpsmaðurinn sir David Att-
enborough honum sem verndar-
dýrðlingi hinnar villtu náttúru.
Honum tókst þó ekki að vinna það
afrek sem hann þráði mest - að
sanna í eitt skipti fyrir öll að
Loch Ness-skrímslið væri til.
Hann hélt því fram að skrímsla-
fjölskylda væri í skoska vatninu.