Morgunblaðið - 22.09.1989, Síða 2

2
MORGUNBLAÐll) FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1989
Pólitík Steingríms er
að þvo hendur sínar
- segir Þorsteinn Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins
„PÖLITÍK Steingríms Hermannssonar hefur gengið út á það að þvo
hendur sínar. Hann ræðst á Seðlabankann í gær út af misheppnaði
fjármálastjórn ríkisstjórnarinnar og verkalýðshreyfinguna í dag af því
að ríkisstjórnin stendur sig ekki í atvinnumálum. Hans hlaup út og
suður af þessu tagi hafa aidrei verið í þeim tilgangi að ná fram breyt-
ingum eða setja fram tillögur, heldur alltaf til að þvo hendur sínar af
einhverju öðru,“ sagði Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðisfiokks-
ins, er hann var spurður um hugmyndir forsætisráðherra um breyting-
ar á vinnulöggjöfinni og hvort Sjálfstæðisfiokkurinn væri tilbúinn til
að standa að breytingum með Framsóknarflokknum.
Haft var eftir Steingrími Her- ingár á vinnulöggjöfinni," sagði Þor-
alvariega. Ég vil taka fram, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er ekki í neinu st'ríði
við verkalýðshreyfinguna og á sínum
tíma var Morgunblaðið það ekki held-
ur. Þama er verið, með almennum
orðum, að ráðast á verkalýðsfélögin
og hversu svo sem Morgunblaðið
kallar á það, þá mun Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki gerast ábyrgðaraðili
að þeim vinnubrögðum Framsóknar-
flokksins."
Morgunblaðið/Svenir
Gylfi Ingvarsson, aðaltrúnaðarmaður starfsmanna í álverinu, og
Þórarinn V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambands
Islands, takast í hendur að lokinni undirritun samninga. I baksýn
er Guðlaugur Þorvaldsson, ríkissáttasemjari.
mannssyni að vinnulöggjöfin væri
algjörlega úrelt og ekki væri lengur
hægt að líða að fámennir hagsmuna-
hópar gætu gengið yfir fjöldann. „Ég
hef ekki séð neinar hugmyndir frá
Steingrími Hermannssyni um breyt-
steinn. „Hins vegar sá ég leiðara
Morgunblaðsins, þar sem Sjálfstæð-
isflokkurinn var beðinn um að taka
ábyrgð á árásum Steingríms á verka-
lýðsfélögin. Það kemur mér á óvart
að Morgunblaðið skuli taka þetta
Kjarasamningar tókust í álverinu í Straumsvík í gærmorgun eftir sólarhringslangan firnd:
Samningurinn felur í sér 40-50
þúsund króna eingreiðslur
Meiri launabreytingar en almennt gerast, segir Þórarinn V. Þórarinsson, framkvæmdastj óri VSÍ
KJARASAMNINGAR milli starfs-
manna Islenska álversins í
Straumsvík og Vinnuveitendasam-
bands íslands fyrir hönd ÍSAL
voru undirritaðir á tíunda tíman-
um í gærmorgun eftir rúmlega
sólarhringslangan samningafund
og hefur verkfalli starfsmanna,
sem boðað var frá miðnætti í fyrri-
nótt, verið frestað til miðnættis á
laugardag. Þá á að liggja fyrir
niðurstaða úr atkvæðagreiðslu
starfsmanna um samninginn, en
starfsmenn eiga aðild að tíu verka-
sagði að báðir aðilar ættu að geta
unað vel við samninginn.
„Þetta er búin að vera dálítið erf-
ið törn,“ sagði Guðlaugur Þorvalds-
son, ríkissáttasemjari. „Ég fór að
verða bjartsýnn eftir hádegið í gær
(fyrradag). Það hafði eiginlega ekk-
ert gengið fyrr en þá, en það hefur
verið unnið mjög vel síðasta sólar-
hringinn og miðað jafnt og þétt
áfram. Það voru miklir hagsmunir í
húfi og vafalítið hafa menn lagt sig
betur fram en ella. Ég er sjálfur afar
ánægður að þetta skyldi takast,"
sagði Guðlaugur ennfremur.
„Við drögum enga dul á það að
þessi samningur felur í sér meiri
launabreytingar en almennt gerast,"
sagði Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ. „Hann er gerður
í Ijósi þess að afkoma Islenska álfé-
lagsins og rekstur hefur gengið með
eindæmum vel á þessu ári. Það er
margt sem veldur en eitt er auðvitað
það að starfsfólk hefur lagt sig fram
með ágætum á þessu ári. Þess sjást
merki í samningnum og það er eðli-
legt og æskilegt," sagði Þórarinn
einnig.
Morgunblaðið/Sverrir
Fyrrum alheims-
fegurðardrottn-
ing eignast son
Hólmfríður Karlsdóttir, fyrr-
um alheimsfegurðardrottn-
ing, ól manni sinum, Elvari
Rúnarssyni, son á lostudag-
inn siðastliðinn. Drengurinn
fæddist um mánuði fyrir
tímann og fyrir vikið var
hann aðeins 8 merkur. Móður
og syni heilsast báðum hið
besta.
Borgarsljórn Reykjavíkur:
lýðsfélögum og eru atkvæði um
samninginn greidd í hveijum
starfshópi fyrir sig. Verkamanna-
félagið Hlíf í Hafnarfirði, en flest-
ir starfsmenn tilheyra því, hefur
boðað til funda um samninginn í
dag klukkan 13.30 og 16.30. Funda
þarf í tvennu lagi vegna vakta-
vinnu í álverinu.
Tillögu minnihlutans um sorp-
brennslustöð vísað til borgarráðs
Samningurinn, sem er til sex mán-
aða og gildir frá 1. september til
loka febrúar á næsta ári, felur í sér
4,75% hækkun á launatöxtum frá
1. september. Til viðbótar geta
starfsmenn fengið allt að 2,5% launa-
hækkun gegn því að niður verði felld-
ur kaffitími að morgni dags. Að
mati fyrirtækisins næst með þessu
fram hagræðing í rekstrinum sem
ekki hefur launakostnaðarauka í för
með sér. Að auki felur samningurinn
í sér eingreiðslur í tvennu lagi, sem
getji numið 40 til 50 þúsund krónum
til hvers starfsmanns. Annar hlutinn
er föst krónutala, en hinn hlutfalls-
legur og þvi ekki hægt að tilgreina
upphæðina nákvæmlega.
„Við höfum lokið hérna mjögerfið-
um samningí. Það var samið á
síðustu stundu áður en verkfallið
kom til framkvæmda," sagði Gylfi
Ingvarsson, aðaltrúnaðarmaður
starfsmanna ISAL eftir að samning-
ar höfðu verið undirritaðir. Hann
sagði að í samningnum væru atriði
sem nýlunda væri að, en ekki yrði
látið uppskátt um efnisatriði fyrr en
að loknum fundum með starfsmönn-
um. Búið væri að ákveða þá í dag
og seinnipartinn ættu niðurstöður
úr atkvæðagreiðslum að liggja fyrir.
„Við samþykktum öll í samninga-
nefndinni að mæla eindregið með því
að samningurinn yrði samþykktur
og munurn að sjálfsögðu beijast fyr-
ir því. Það er okkar mat að í þessari
stöðu hefðum við ekki komist lengra
án harðvítugra átaka,“ sagði Gylfi
ennfremur.
„Það er gleðiefni að það hafi tek-
ist að ná þessum samningi. Það tókst
á síðustu stundu og það tókst að ná
samningi, sem er mjög mikilsvert
fyrir okkur og samstarfið á vinnu-
staðnum," sagði Jakob Möller,
starfsmannastjóri ISALS. Hann
FULLTRCAR minnihlutans lögðu á fundi borgarstjórnar í gærkvöldi
fram tillögu um að borgarverkfræðingi verði falið að athuga hag-
kvæmni sorpbrennslu með orkunýtingu fyrir höfuðborgarsvæðið. Var
ákveðið að vísa tillögu minnihlutans til borgarráðs. Davíð Oddsson
borgarstjori sagði í umræðum um tillöguna að sorpbrennsla hefði ver-
ið mikið reifúð og skoðuð í borgarkerfinu þegar verið var að huga að
framtíð sorpmála. Ilefði niðurstaðan orðið sú að sorpböggun væri hent-
ugri kostur.
Bjarni P. Magnússon, borgarfull-
trúi Alþýðuflokksíns kynnti tillög-
una. Tók hann í upphafi fram að
Alþýðuflokkurinn væri samþykkur
því samkomulagi sem gert hefði ver-
ið um kaup borgarinnar á Álfsnesi
með sorpurðun í huga. í máli Bjarna
kom fram að tillaga minnihlutans
ætti rætur að rekja til heimsóknar
nokkurra borgarfulltrúa til Kaup-
mannahafnar í sumar þar sem þeir
heimsóttu meðal annars sorp-
brennslustöð. Að þeirri heimsókn lok-
inni sagðist hann vera þess fullviss
að sorpbrennsla væri umhverfislega
betri kostur en böggun. Einnig taldi
borgarfulitrúinn rök fyrir því að sorp-
brennslustöð væri hugsanlega hag-
kvæmari lausn, þar sem hægt væri
að nota þá orku sem myndaðist við
sorpbrennsluna.
Davíð Oddsson borgarstjóri sagði
að hugsanleg sorpbrennsla hefði ver-
ið mikið skoðuð en böggun væri tal-
in hentugri kostur. Aðrar aðstæður
væm í landleysinu í Danmörku þar
sem nýta þyrfti hvern landsnefil.
Útreikningar sýndu líka að þó sorp
væri brennt þyrfti að koma til um-
talsverð urðun og flokkun. Urðunar-
svæðið á Álfsnesi sagði hann geta
nýst í allt að 70 ár þó engin sorp-
brennsla kæmi til.
Kristín Ólafsdóttir Alþýðubanda-
lagi sagðist ávallt hafa talið sorp-
brennslu mikinn mengunarvald. Eftir
heimsóknina í Kaupmannahöfn hefði
hún hins vegar sannfærst um að hún
væri ekki hættuleg umhverfi.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson Sjálf-
stæðisflokki sagði ekkert í þessari
heimsókn hafa gefið tilefni til þessar-
ar ályktunar minnihlutans.
Á borgarafundi í Mosfellsbæ á
þriðjudagskvöld var samþykkt álykt-
un þar sem fyrirhugaðri sorpurðun
í Álfsnesi var mótmælt. Þegar Morg-
unblaðið spurði Davíð Oddsson álits
á þessum viðbrögðum Mosfellinga
sagði hann það vera tilfinngar sem
þarna kæmu upp. Þessi mál yrði
aftur á móti að ræða í rólegheitum.
Ótta íbúa taldi hann á misskilningi
byggðan. Það væri auðvelt að hræra
upp tilfinningar. Sagði borgarstjóri
að þetta yrði lagt fyrir í stjórn Sor-
peyðingar höfuðborgarsvæðisins í
byijun október.
Ný íslensk bókmenntaverðlaun
- verðlaunin ein milljón króna
I TILEFNI af aldaraftnæli Félags íslenskra bókaútgefenda, sem er á
þessu ári, hefur verið ákveðið að stofna til íslenskra bókmenntaverð-
launa. Þau bera heitið „íslensku bókmenntaverðlaunin sem forseti ís-
lands alhendir" og helúr verðlaunafé verið ákveðið ein milljón króna,
þegar verðlaunin verða veitt í fyrsta skipti i janúar 1990.
Tilgangur íslensku bókmennta-
verðlaunanna er að styrkja stöðu
frumsaminna íslenskra bóka, efla
vandaða bókaútgáfu, auka umfjöllun
um bókmenntir í fjölmiðlum og
hvetja almenna lesendur til umræðna
um bókmenntir. Hver sá sem gefur
út bækur á þess kost að tilnefna þær
af útgáfubókum sínum sem hann
óskar að komi til álita og éru frum-
samdar á íslensku. Fyrir 1. sept-
ember ár hvert skal skipuð tíu manna
dómnefnd og tilnefna eftirtaldir aðil-
ar einn fulltrúa hver: Félag íslenskra
bókaútgefenda, Rithöfundasamband
íslands, Hagþenkir, Alþýðusamband
íslands, Bandalag háskólamanna,
Bandalag starfsmanna ríkis og bæja,
Sjómannasamband íslands, Búnað-
arfélag íslands, Vinnuveitendasam-
band Islands og embætti forseta ís-
lands. Fulltrúi Félags íslenskra bóka-
útgefenda er formaður nefndarinnar.
Nefndinni er ætlað, á hveiju ári, að
velja tíu athyglisverðustu bækur árs-
ins og ljúka störfum fyrir 5. desem-
ber, en fyrir þann tíma er ætlunin
að skipa aðra dómnefnd og tilnefna
eftirtaldir aðilar einn fulltrúa hver:
Félag íslenskra bókaútgefenda, Rit-
höfundasamband íslands, Alþýðu-
samband íslands, Bandalag atarfs-
manna ríkis og bæja og embætti
forseta íslands. Ætlunin er að fimm
manna nefndin ljúki störfum fyrir
15. janúar.
Nefndir þessar verða þó ekki ein-
ráðar um veitingu verðlauna, því al-
mennir lesendur fá tækifæri til að
hafa áhrif á úthlutun verðlaunanna.
í bókatíðindum Félags íslenskra
bókaútgefenda verður atkvæðaseðli
dreift og mun vægi almennra at-
kvæða vera tvö á móti fimm atkvæð-
um dómnefndarmanna.
Á fundi, sem Félag íslenskra
bókaútgefenda hélt í gær til að kynna
þessi nýju verðlaun, sagði Heimir
Pálsson að hingað til hefði reynst
erfitt að halda úti bókmenntaverð-
launum á íslandi og að menn hefðu
ekki verið ánægðir með fyrirkomulag
þar um. Við þessi nýju verðlaun
væri tekið mið af Finlandia- verð-
laununum finnsku, sem að mati þar-
lendra hafa gefið mjög góða raun.
Forsvarsmenn félagsins lýstu
ánægju sinni með að hafa fengið
launþegasamtökin til samstarfs við
sig, sem yrði til þess að líklega yrði
ekki litið á þessi verðlaun sem val
örfárra manna sem tilheyra bók-
menntastofnuninni, heldur endur-
spegluðu þau .mat og smekk hins
almenna lesanda á íslandi. Mennta-
málaráðherra, Svavar Gestsson, sem
sat fundinn, tók undir þetta og sagð-
ist fagna því hversu margir aðilar
væru kallaðir til. Það skipti máli til
að hin menningarlega umræða næði
til alls þorra almennings.