Morgunblaðið - 26.11.1989, Page 25

25
Guðmundur Björnsson fyrrver-
andi kennari á Akranesi lést 17.
þ.m. 87 ára að aldri. Hann er jarð-
settur á Akranesi í dag.
Guðmundur var vel þekktur og
vinamargur, því munu margir verða
til þess að minnast hans nú þegar
hann er allur. Ég mun því ekki í
þessum fáu- línum rekja ætt hans
og heldur ekki ævistörf í smáatrið-
um. Það mundi vera að bera í
bakkafullan lækinn.
Guðmundur fæddist í Núpsdalst-
ungu í Miðfirði, V-Hún. 24. mars
1902. Foreldrar hans voru hjónin
Björn Jónsson og Ásgerður Bjarna-
dóttir, búendur þar. Þar sleit Guð-
mundur barnsskónum og hélt alla
ævi mikla tryggð við æskustöðvarn-
ar.
16 ára fór Guðmundur í Al-
þýðuskólann á Hvammstanga, sem
starfræktur var af Ásgeiri Magnús-
syni. 18 ára fór hann svo í Flens-
borgarskólann. Um 10 ára skeið
stundaði Guðmundur farkennslu í
Miðfirðinum ásamt störfum á búi
föður síns. Þá birtist gæfan Guð-
mundi í líki ungrar og föngulegrar
konu af Austfjörðum, Pálínu Þor-
steinsdóttur, er réðst kaupakpna
að Núpsdalstungu. Guðmundur og
Pálína felldu brátt hugi saman, en
Guðmundur vildi búa sig betur und-
ir kennarastarfið og fór í „öldunga-
deild“ Kennaraskólans. Á meðan
eftirlét hann unnustunni kennara-
starfið í Miðfirðinum. Kennaraprófi
lauk Guðmundur 1934 og það sama
vor, þ. 19. maí, gengu þau í hóna-
band Pálína og Guðmundur. Haust-
ið eftir fluttust þau til Akraness
þar sem Guðmundur fékk kennara-
starf-við Barnaskólann. Hafa þau
átt þar heima síðan. í 38 ár kenndi
Guðmundur við Barnaskólann og
annaðist auk þess stundakennslu
við Iðnskóla Akraness.
Of langt yrði að telja hér upp
öll þau félagsstörf, er Guðmundi
hafa verið falin. Ég læt nægja að
nefna aðeins bæjarstjórn, skóla-
nefnd og Framsóknarfélagið á
Akranesi. Hann var heiðursfélagi í
Húnvetningafélaginu og fleiri fé-
lögum. Hina íslensku fálkaorðu
hlaut hann fyrir félags- og kennslu-
störf. Hann annaðist lengi fréttarit-
un fyrir dagblaðið Tímann og dreif-
ingu blaðsins á Akranesi. Hann
hafði á hendi umboð fyrir Almennar
tryggingar á Akranesi um langt
árabil þar til sonur hans, Ásgeir,
tók við því.
Mér verður hugsað til þess er ég,
haustið 1944, kom til starfa við
Barnaskólann á Akranesi. Þá var
þar fyrir lítill og samstilltur hópur
reyndra kennara. Einn þeirra var
Guðmundur Björnsson. Þessi hópur
reyndist mér ákaflega vel og átti
mestan þátt í því að ég settist að
og eyddi mestum hluta starfsævinn-
ar á Akranesi, en ekki bara einu
ári eins og ætlunin var. Ég og fjöl-
skylda mín átti einnig því láni að
fagna að verða nábýlismenn Guð-
mundar og fjölskyldu hans um ára-
bil. Það nábýli og samskipti við fjöl-
skylduna treysti ég mér ekki til að
fullþakka. Milli húsanna voru að-
eins fáir metrar, en sporin þessa
stuttu leið voru mörg. Eitt högg á
rúðuna í útidyrahurðinni, var merk-
ið og svo var gengið inn, oft raul-
andi eitthvert létt stef. Þá létti allt-
af yfir. Þannig andrúmsloft fylgdi
Guðmundi. Hann var ávallt aufúsu-
MQEÓIÍNBLAÐIÐ
MINNINGAR sunWudagur 2
26. NÓVEMBER 1989
gestur. Guðmundur var ræðinn og
hafði ákveðnar skoðanir í flestum
dægurmálum og þjóðmálum. Fátt
mannlegt lét hann sér óviðkomandi
og færði alltaf til betri vegar ef
misjafnt var sagt um náungann.
Hann var bæði raungóður og ráð-
hollur.
Guðmundur var mjög barngóður.
Þegar drengirnir okkar voru litlir
tók hann þá oft í fangið og gekk
um gólf, einkum ef lasleiki eða
annað hrjáðí bamssálina.
Guðmundur var ákaflega gestris-
inn og skemmtilegur heim að sækja,
enda oft mannmargt í húsi hans.
En um heimilið er ekki hægt að
tala án þess að geta húsmóðurinn-
ar. Þar átti það sannarlega við, sem
oft er sagt, að konan sé mannsins
hægri hönd, eða betri helmingur.
Heimili þeirra bar alltaf vott um
mikinn myndarskap, rausn og
smekkvísi. Þar var alltaf gott að
koma. Síðast er ég heimsótti Guð-
mund og Pálínu gisti ég hjá þeim.
Þá naut ég þess að ræða við þau
um gamla daga. Heilsa Guðmundar
var þá mjög á undanhaldi og
lífsþrótturinn þverrandi, enda búinn
að verða fyrir miklum áföllum, þó
grunaði mig ekki að þetta yrði okk-
ar síðasti fundur.
Afkomendur Pálínu og Guð-
mundar eru samtals 28. Börnin
þeirra 5 talin eftir aldri: Ormar Þór
arkitekt, kvæntur Kristíríu Vals-
dóttur af þýskum ættum. Börn
þeirra eru 4. Gerður Birna, gift
Daníel Guðnasyni lækni. Börn
þeirra eru 4 og barnabörn 3. Björn
Þorsteinn lögfræðingur, kvæntur
Þórunni Bragadóttur frá Akureyri.
Börn þeirra eru 2 og 1 barnabarn.
Ásgeir Rafn fulltrúi, kvæntur Fríðu
Ragnarsdóttur frá Akranesi. Börn
þeirra eru 3 og 4 barnabörn. Atli
Freyr fulltrúi, kvæntist Halínu
Bogadóttur jarðfræðingi af pólsk-
um ættum. Þau slitu samvistir.
Börn þeirra eru 2. Öll eru börn
Guðmundar og _ Pálínu búsett í
Reykjavík nema Ásgeir Rafn. Hann
býr á Akranesi.
Þegar ég lít yfir þennan hóp af-
komenda Pálínu og Guðmundar er
ég sannfærður um að þau eiga
mikið barnalán. Ég tel þau hafa
lagt þjóðfélaginu einstaklega góöan
skerf.
Ég votta Pálínu og öllum afkom-
endum mína dýpstu samúð og
þakka af alúð öll hin gömlu og
góðu kynni.
Karl Helgason
Þann 17. nóvember sl. lést á
Sjúkrahúsi Akraness Guðmundur
Björnsson fv. kennari á Akranesi
um áratuga skeið, mikill félags-
málamaður bæjarins um árabil og
alþekktur heiðursmaður hér í bæ,
sem annarstaðar sem leið hans lá.
Ekki er ætlun mín að rekja ævifer-
il Guðmundar hér, ég skrifaði um
hann áttræðan 1982, í Tímann,
þetta verða fá kveðjuorð til góðs
vinar okkar hjóna og fjölskyldu
okkar frá Eystra-Miðfelli. Guð-
mundur var sveitungi og vinur konu
minnar, kennari hennar, sem þau
hjón bæði og trygglyndir vinir allt
frá þeim árum. Vinátta Guðmundar
við konu mína og þar með okkur öll
í fjölskyldunni var gleðiilk og trygg.
Þau báru bæði í brjósti þessa hún-
vetnsku hamingju og glaðværð.
Alltaf kom Guðmundur í okkar hlað
ferskur, kátur og hress. í bragði,
fullur áhuga og aðdáunar yfir ynd-
isleika sveitarinnar og lífsins sem
þar er lifað. Guðmundur var fram-
sóknarmaður í orðsins fyllstu merk-
ingu. Hann var ákafamaður um
framfarir sveitanna, vélvæðingu og
framþróun alla. Guðmundur var
mannblendinn og áhugamaður um
að sjá og kynnast sem flestu. Það
var alltaf upplyfting í því að hitta
þennan heiðursmann, sem vottaði
okkur alltaf sínar bestu óskir far-
sældar og hamingju. Hann var heill
og hispurslaus í orðum og athöfn-
um, þar var engin hálfvelgja, þar
bjó mikil orka og framfaraþrá í
huga vel gefins manns. Guðmundur
var ræðumaður góður og ritfær,
góður og fróður ferðafélagi, þakk-
látur og minnugur þess sem vél var
gert. Guðmundur setti mikinn svip
á sína samtíð og verður mörgum
minnisstæður. Það er alltaf sjónar-
sviptir að slíkum mönnum.
Við hjón og fjölskylda okkar eig-
um þessu heiðursfólki margt gott
að gjalda. Tveir synir Gerðu dóttur
Guðmundar og hennar manns, Dan-
íels Guðnasonar læknis, voru okkar
sveitadrengir á Eystra-Miðfelli,
góðir og elskulegir vinir okkar, nú
báðir orðnir læknar eins og fleira
fólk í fjölskyldunni. Oft er Daníel
búinn að leggja okkur líknarhönd,
og sýna mikinn drengskap í allri
viðkynningu, eins og allt þetta vina-
fólk okkar. Upphafið að öllum þess-
um kynnum og vináttuböndum átti
Guðmundur Björnsson, vinátta og
kærleikur eru ævinlega dýrmæt-
ustu gjafir lífsins. Þess vegna send-
um við hjónin góðum vini hugheilar
þakkir og blessunarríkar kveðjur
að leiðarlokum.
Ástvinum öllum sendum við öll
ijölskyldan frá Eystra-Miðfelli okk-
+
Þökkum auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför
GUÐRÚNAR ÞJÓÐBJARGAR JÓHANNSDÓTTUR.
Jóhann Ragnarsson og fjölskylda.
Þökkum innilega öllum þeim er sýndu okkur samúð og hlýju við
andlát og útför dóttur minnar, móður okkar, tengdamóður og
ömmu,
GUNNRÚNAR J. ÁSGEIRSDÓTTUR
frá ísafirði.
Rannveig Vilhjálmsdóttir,
Eymundur Magnússon, Jónfna Flosadóttir,
Ásgeir Magnússon, Svanfríður Sigurðardóttir,
Jóna Magnúsdóttir, Rúnar Grímsson,
Hrafnhildur Magnúsdóttir,
Þurfður Magnúsdóttir, Heimir Hávarðsson
og barnabörn.
+
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
ARNÓRS HALLDÓRSSONAR
gervilimasmiðs,
Hvassaleiti 1,
Reykjavík.
Selma Ásmundsdóttir,
Halldór Á. Arnórsson, Marion Arnórsson,
Þórarinn Arnórsson, Rannveig Þorvarðardóttir,
Sjöfn Arnórsdóttir, Kristinn Bergsson
og barnabörn.
ar innilegustu samúðarkveðjur. Guð
blessi minningu heiðursmanns.
Valgarður L. Jónsson frá
Eystra-Miðfelli.
Kveðja frá Norræna
félaginu á Akranesi
í dag er kvaddur hinstu kveðju
Guðmundur Bjöi'nsson fyn-verandi
kennari, heiðursfélagi Norræna fé-
lagsins á Akranesi.
Þegar ég hóf störf við Barnaskól-
ann á Akranesi fyrir 20 árum var
Guðmundur um það bil að láta af
störfum við þann skóla, svo að ég
kynntist honum lítið sem starfs-
félaga. Mér eru þó minnisstæðar
hressilegar samræður Guðmundar
og Hálfdanar Sveinssonar á kenn-
arastofunni en þeir komu jafnan
víða við. Seinna átti ég eftir að
kynnast Guðmundi á öðrum vett-
vangi. I nokkur ár vorum við saman
í stjórn Norræna félagsins á Akra-
nesi, hann gamalreyndur en ég al-
gjör nýgræðingur. í því sambandi
minnist ég ánægjulegra stjórnar-
funda á heimili Guðmundar og hans
ágætu konu, frú Pálínu Þorsteins-
dóttur. Þessir fundir enduðu jafnan
með því að frú Pálína bar fram
rausnarlegar veitingar sem stjórn-
armenn kunnu vel að meta.
Guðmundur var fyrsti fulltrúi
Akraness sem fór á norrænt vina-
bæjarmót. Það mót var haldið í
Langesund í Noregi 1951. Alla tíð
síðan var Guðmundur mjög áhuga-
samur um norrænt samstarf og tók
mikinn þátt í norrænu vinabæja-
starfi. Hann var einn af stofnendum
Norræna félagsis á Akranesi árið
1956 og tók virkan þátt í störfum
þess svo lengi sem heilsa og kraftar
leyfðu. I mörg ár var hann gjald-
keri félagsins. Guðmundur var
fyrsti og eini heiðursfélagi Norræna
félagsins á Akranesi.
Guðmundur átti einnig sæti í
sambandsstjórn Norrænu félag-
anna á íslandi í mörg ár og var
sæmdur gullmerki félaganna í virð-
ingarskyni fyrir störf sín.
’ Guðmundur tók þátt í flestum
vinabæjarmótum vinabæja Akra-
ness frá árinu 1951. En þau eru
haldin á þriggja ára fresti. í vina-
bæjunum var hr. Björn frá Akra-
nesi mörgum að góðu kunnur. Það
var ánægjulegt að Guðmundur gat
einnig tekið þátt í síðasta vinabæja-
móti, en það var haldið á Akranesi
1987.
Ég minnist ánægjulegra ferða á
vinabæjamót þar sem Guðmundur
var þátttakandi. Til dæmis þegar
við höfðum viðdvöl í Stokkhólmi á
leiðinni til Nárpes í Finnlandi. Þar
var ætlunin m.a. að skoða Vasa-
skipið en nýbúið var að ioka þegar
hópurinn kom á staðinn. Forráða-
menn Akraneskaupstaðar gerðu
það sem þeir gátu til þess að hafa
áhrif á verðina og koma hópnum
inn en án árangurs. Þá kom Guð-
mundur til skjalanna og með sinni
ljúfu og skemmtilegu framkomu
hafði hann þau áhrif að allir voru
komnir inn í safnið stuttu síðar.
Eftir að Akranes komst í vina-
bæjarsamband við Qaqortoq (Jul-
ianeháb) á Grænlandi fór Guð-
mundur þangað í heimsókn árið
1982, þar tók hann ásamt fleirum
Akurnesingum þátt í hátíð vegna
1000 ára landnáms Eiríks rauða.
Það var mjög ánægjulegt að fá að
vera með Guðmundi á Grænlandi
þessa daga og kynnast því hvað
hann var áhugasamur um land og
þjóð.
I myndasafni mínu á ég mynd
sem tekin er í kirkjunni í Görðum
á Grænlandi. Hún er af Guðmundi
og dr. Kristjáni Eldjárn fyrrverandi
forsetk Islands og eru þeir að ræða
um afdrif norrænna manna á
Grænlandi. Þetta er sú mynd sem
mér er hvað eftirminnilegust af
Guðmundi Björnssyni. Hann, þá
nýiega orðinn áttræður, er kominn
á nýjar áður óþekktar slóðir tengd-
ar norrænu samstarfi, hress í anda
og fróðleiksfús.
Að leiðarlokum þakkar Norræna
félagið á Akranesi Guðmundi
Björnssyni fyrir ómetanleg störf í
þágu félagsins allt frá upphafi og
vinirnir í Bamble, Nárpes, Tönder
og Vástervik kveðja hr. Björnsson
með söknuði.
Frú Pálínu, börnum og öðrum
ættingjum sendi ég einlægar sam-
úðarkveðjur. Blessuð sé minning
Guðmundar Björnssonar.
Svandís Pétursdóttir
HÓTEL ÖRK
KYNNIR:
DESEMBERFAGNAflUR
Ellen
Kristjánsdóttir
Magnús
Eiríksson
Föstudagur 1. desember
Blús- og jazzhátíð við kertaljós
BLÚSKOMPANi skemmtir ásamt söngvurunum
Pálma Gunnarssyni, Ellen Kristjánsdóttur
og Karli „Hammond" Sighvatssyni.
Laugardagur 2. desember
Mannakorn skemmta ásamt Pálma og Ellen.
Sætaferðir frá Þorlákshöfn, Eyrarbakka,
Stokkseyri og Selfossi. Nánar auglýst síðar.
Pálmi
Gunnarsson
HÓTEL ÖRK,
Hveragerði, sími (98) 34700
Glæsileiki í fyrirrúmi.