Morgunblaðið - 04.02.1990, Side 38

38,
MORGUNBLAÐIÐ, FOLK I FRETTUM SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 1990
(Ljósm. Jóhannes Long)
Sally B. Thornton afhendir forseta íslands, Vigdísi Finnbogadóttur
heiðurskjalið.
Bandarísk kvennasamtök
heiðra forseta Islands
SENDIHERRA
„Ekkert mál!“
er komið á hreint
KONUR
Blekkingar
Kvenmenn eru af hinu illa.
Nei, þetta er nú kannski full
djúpt í árinni tekið, við skulum
frekar segja að kvenfólk búi yfir
einhveijum vondum eiginleikum
sem gerir það að
verkum að marg-
ar hverjar telja
þær að við karl-
menn séum ótrú-
lega heimskir. Að
sjálfsögðu á þetta
alls ekki við um
alla kvenmenn, á
nákvæmlega
sama hátt og allir
karlmenn líta ekki út eins og Arn-
old Schwarzenegger. En það er
þetta með heimskuna. Ég komst
að þvi mér til hrellingar, að i yfir
fimmtán ár hafði móðir mín blekkt
mig svo hrikalega, að mér lá við
yfirliði. Mín eigin móðir!! Þetta
þarfnast útskýringar, ekki satt?
Ég er nefnilega kresinn á mat. Mér
finnst t.d. ekki allar tómatsósur
góðar. Eiginlega finnst mér bara
Libbys góð tómatsósa. Öðrum tóm-
atsósum neitaði' ég alfarið, enda
með afbrigðum vondar. Tvítugur
flyt ég að heiman og hef þá alla
mina hundstíð fengið Ubby's-
tómatssósu . . . eða hvað? Á mínu
nýja heimili var nefnilega ekki til
tómatssósa, svo ég kaupi að sjálf-
sögðu eina flösku, sem bragðaðist
allt öðruvísi. Eftir itarlega yfir-
heyrslu játaði móðir mín að hafa
keypt alls kyns óæðri tómatssósur
og hellt yfir á Libby’s-flöskur. Og
ástæðan? Jú. hún sagði að ég fyndi
hvort eð er engan mun. Ha!!! Auð-
vitað finnur maður mun!
Þetta varð til þess að ég fór að
grandskoða aðrar matvörur nánar
en áður. og smám saman opnaðist
fyrir mér nýr heimur blekkinga,
svika og vörufalsana. Nesquick-
kókómaltið' mitt var alls ekki það
sem ég hélt það væri, ýsan með
kartöflunum var í mörgum tilfell-
um lúða, eða þorskur, nautakjöt
var jafnvel hrossakjöt og til að
bæta gráu ofan á svart, upplýsti
móðir mín að í raun væru mörg
ár síðan að þeir hættu að framleiða
Miranda, þetta væri nú bara venju-
legt Sanitas-appelsín sem ég hafði
drukkið um árabil.
Þetta hef ég smám saman verið
að uppgötva og leit um tíma tor-
tryggnum augum á allan mat sem
ekki var í óopnuðum umbúðum.
Svo kynntist ég konunni minni og
smám saman gleymdist þetta.
Þangað til um daginn, þegar ég
kom að henni að hella einhverri
norskri tómatsósu yfir á Líbby’s-
flöskuna. Fullur heiftar hóf ég
strax upp raust mina og krafðist
skýringa á þessu ódæði. Og það
stóð svo sem ekki á svarinu: „Þú
finnur hvort eð er engan mun á
þessu drasli öllu saman,” sagði
hún með þreytuglampa í augun-
um.
Sama hringrás upphófst að
nýju. Jú. næstum því frá byijun
sambúðar okkar hafði hún fyllt
Braga-kaffipakkann með Ríó-
kaffi, Cheeriosið var drýgt með
Kelloggs-kornfleksi, nýmjólkin
með léttmjólk og góðu innlendu
frönsku kartöflunum var blandað
saman við einhverjar ódýrari er-
lendar. Og það sem meira var: Um
árabil hafði hún hundsað þær
skýringar minar að ég væri með
ofnæmi fyrir ullarvörum og skipt
um merkimiða í öllum peysum sem
hún keypti á mig, og sett í þeirra
stað ódýra miða sem á stóð að
peysurnar væru úr akryl, bómull
eða jafnvel næloni.
Nú eru liðnir nokkrir mánuðir
frá því að ég komst að þessum
blekkingarhring kvenfólks í garð
okkar karlmanna. Þessir vondu
eiginleikar kvenfólksins láta mig
ekki í friði og mig er jafnvel faríð
að dreyma að konan min sé að
breyta upphæðunum á ávísana-
blöðunum. En maður lærir alltaf
af öllu veseni. Án þess að konan
min viti af því, hef ég komið mér
upp eigin birgðum af tómatsósu,
kókómalti, kornfleksi, akrylpeys-
um og nautakjöti. En varkárnin
hverfur ekki. Og ef þú ert karlmað-
ur, blessaður flettu þá fremst í
blaðið og gakktu úr skugga um að
þú sért örugglega með Morgun-
blaðið. Það er bara ekki hægt að
treysta konum . . .
*
Isíðustu viku kom til Islands full-
trúi bandarískra kvennasamtaka,
Sally B. Thornton, og var erindið
að heiðra Vigdísi Finnbogadóttur,
forseta íslands með því sem samtök-
in nefna „The Living Legacy Aw-
ard“. Afhenti hún forseta heiður-
skjalið og táknrænan lykil Santiago-
borgar frá borgarstjóranum þar í
hádegisverði, sem efnt var til af því
tilefni í Ráðherrabústaðnum við
Tjamargötu. Á árinu 1990 hafa
þessi samtök ákveðið að veita sér-
staklega konum sem fram úr skara
í leiðtogastörfum þessa viðurkenn-
ingu. Verða af því tilefni heiðraðar
þijár konur, frú Vigdísi Finnboga-
dóttur, forseti íslands, Corazon Aqu-
ino, forseti Filippseyja og Benazir
Bhutto, forsætisráðherra Pakistan.
Þessi kvennasamtök voru stofnuð.
1982 undir nafninu Women’s Intern-
ational Center. Tveimur ámm síðar
var ákveðið að stofna sérstaka deild
í þeim tilgangi að heiðra árlegega
konur fyrir framiag þeirra í þágu
mannkyns á Alþjóðlega kvennadag-
inn 8. mars við hátíðlega athöfn á
hinu fræga Hotel Dei Coronado.
Síðan hafa samtökin veitt nokkrum
tugum kvenna viðurkenningu fyrir
margvíslegt framlag, og eru sumar
þekktar á alþjóðavettvangi, aðrar
ekki. Má á þeim lista sjá mörg heims-
þekkt nöfn.
Sem fulltrúi samtakanna gerði
Sally B. Thornton sérstaka ferð til
íslands, ásamt manni sínum, til að
afhenda frú Vigdísi Finnbogadóttur
heiðursskjalið fyrir hönd samtak-
anna.
Nýju bandarísku sendiherra-
hjónin í Reykjavík, Charles og
Sue Cobb voru nýiega tekin á bei-
nið af bandarísku dagblaði og það
gert forvitnilegt að einhver skuli
geta hugsað sér að búa hér á landi,
hvað þá að vera sendiherra af fús-
um og fijálsum vilja. Yfir greininni
er stríðsfyrirsögn á íslenska vísu,
spannar fimm íslenska blaðadálka
og hljóðar þýdd: Hvers vegna í
ósköpunum dettur einhvetjum í hug
að flytjast til íslands?
En greinin er ekki eins óvinsamleg
og fyrirsögnin gæti gefið til kynna,
þvert á móti er íslandi hlýlega lýst
og eftir að sendiherrahjónin hafa
sagt nokkur vel valin orð, er þuldar
upp margar ástæður fyrir því hvers
vegna hver og einn ætti að óska
þess að hann væri að fara til ís-
lands með Cobb og frú.
Ef við látum lofsönginn um land
og þjóð liggja á milli hluta og ein-
beitum okkur að úmmælum Charles
og Sue, þá er þess fljótlega getið í
greininni, að þau hafí aldrei áður
til íslands komið þótt þau séu van-
ir og víðförulir ferðalangar. Charles
segir: „Ég hef alltaf öfundað sendi-
herra, staðan er svo mikiivæg og
heyrir beint undir æðstu stjórnvöld.
Ég bað um sendiherrastöðu í
Kanada, en fékk ísland. Ég var
ekki svekktur, samskiptin við ís-
lendinga eru margvísleg og sameig-
inlegir hagsmunir ótalmargir. Haft
er eftir Sue að miklu skipti að sendi-
herrabústaðurinn er gæddur öllum
helsta aðbúnaði. „Við tökum aðal-
lega með okkur hluti sem við getum
alls ekki verið án,“ segir Sue og
nefnir svo allar líkamsræktargræj-
urnar sínar og risastórt hjónarú-
mið,“ en Sue er þekktur fjallgöngu-
garpur. Síðasta haust gerði hún
hetjulega tilraun til þess að verða
fyrsta konan til að ganga á Ever-
est. Mistókst það með naumindum,
en Sue hefur ritað bók um atburð-
inn. Reiknar viðmælandi hjónanna
með því að Sue þyki íslensku fjöllin
ekki tilkomumikil þótt falleg séu,
þau skorti hæð á við fjöll í þekktum
fjallgöngulöndum.
Umrætt blað þylur svo upp sjö
ástæður fyrir því að hver og einn
ætti að óska þess að vera í förum
með Cobb-hjónunum. Ástæðurnar
eru: l)Það er alls ekki eins kalt og
af er látið og nafnið gefur til kynna.
2)Það er friðsælt, einu stríðin hafí
verið löngu afstaðin þorskastríð við
Breta og aðeins víkingasveit lög-
reglunnar íslensku sé vopnuð.

VEIÐIMENNSKA
9 ára stúlka veiddi
20 punda Maríulax!
Fyrsti laxinn í lífi stangaveiði-
manna er kallaður Maríulax.
Afar oft verður Maríulaxinn til
þess að fólk ánetjast stangaveiði-
íþróttinni af alhug og smám sam-
an verður sportið að þess lags
ástríðu að lítið þýðir að reyna að
útskýra fyrir „venjulegu” fólki
hvað það er sem heldur huganum
svo föngnum. Þeir sem eru að
veiða sína fyrstu laxa eru reynslu-
lausir laxveiðimenn, það liggur í
augum uppi og oft eru þessir
Maríufískar því miklar „tauga-
skjálftalaxar", þeir koma veiði-
mönnunum í opna skjöldu og ótt-
inn við að missa þá er ægilegri
en orð fá iýst. Margir fá það sem
drykkjumaðurinn kallar „black-
out“, þ.e.a.s. atburðurinn þurrk-
ast út. Eitthvert mesta afrek sem
unnið hefur verið á sviði Maríu-
laxa var unnið síðasta sumar,
Halldóra Ósk hallgrímsdóttir
veiddi þá sinn fyrsta lax norður
í Hrútafjarðará. Halldóra er að-
eins 9 ára gömul, en laxinn var
20 punda hængur. Þeir eru senni-
lega í töluverðum meiri hluta lax-
veiðimennirnir sem aldrei hafa
rofíð 20 punda múrinn og hafa
þó margir þeirra áratugastreð að
baki. Halldóra gleymdi engu, eins
og Morgunblaðið komst að:
„Ég man nú ekki hvað veiðistað-
urinn heitir, en hann er rétt fyrir
neðan veiðimannabústaðinn.
Pabbi var hjá mér, en mamma
fylgdist með ofar. úr húsi. Við
vorum með maðk og pabbi kast-
aði út á hylinn og rétti mér svo
stöngina. Fyrst ger’ist ekkert, en
svo virtist allt vera fast. Ég fór
að rykkja í og var svo alltaf að
spyija pabba hvort þetta væri
ekki bara botninn, en hann sagði
nokkrum sinnum, „nei, eiginlega
ekki“, og svo fann ég það sjálf,
laxinn seig af stað og átakið var
mikið. Samt hafði ég enga hug-
mynd um hvað æaxinn var stór,
en pabbi gerði sér samt grein fyr-
ir því og reyndi að ráða mér heilt.
Hann hjálpaði mér pínulítið, en
svo tók ég mig til og hljóp aftur
á bak upp bakkann og sá þá
álengdra hvar pabbi hentist út í
á og sporðtók laxinn. Ég var undr-
andi hvað hann var stór.“ En
hvernig var þér innanbijósts eftir
að hafa veitt þetta ferlíki?
„Ég veit það eiginlega ekki,“ seg-
ir Halldóra, en móðir hennar,
Anna G. Ástþórsdóttir hjálpar til
og lýsir ástandi dóttur sinnar:
„Hún var stjörf!" Halldóra tekur
sig saman og bætir við að lokum:
„Veistu hvað ég man best? Ég
man best hvað það var ógeðslegt
að bíta veiðiuggann af laxinum,
en pabbi og mamma sögðu að ég
yrði að gera það. Það var ógeðs-
legt, oj bara, en ég kyngdi honum
ekki.“
Þetta var sem sé Maríulax 9 ára
stúlku. Hún var 1,34 á hæð en
laxinn slagaði hátt í hana, var 98
sentimetrar. Myndin talar sínu
máli. Halldóra hefur farið með
foreldrum sínum í Hrútafjarðará
til veiða síðan að hún var 3 ára
og hefur veitt þar örfáa ómark-
verða silungstitti, en nú varð held-
ur betur breyting á og Halldóra
segir: „Jú, ég er komin með veiði-
dellu".
Halldóra
var stödd í
versluninni
Veiðimann-
inum fyrir
skömmu til
að taka við
silfurmerki
ABU fyrir
afrek sitt.
Til hægrier
Anna G. Ást-
þórsdóttir
móðir Hall-
dóru, en
drengurinn
er Nicholas
OKeefe son-
ur eiganda
verslunar-
mnar, en
hann afhenti
Halldóru
næluna
ásamt blóm-
um og veiði-
bol frá versl-
uninni.
Halldóra og litli bróðir með laxinn stóra.
J
eftir Steingrím S.
Ólafsson