Morgunblaðið - 16.02.1990, Blaðsíða 28

MORGUNBI+AÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. FEBRUAR 1990
28
Dr. Einar B. Ólafs ■
son - Kveðjuorð
Fæddur 14. mars 1950
Dáinn 18. janúar 1990
Það er svo mismunandi hvemig
við lifum lífinu. Sumir lifa hratt og
ákaft, aðrir virðast silast gegn um
lífið. Sumir taka hveiju því sem að
höndum ber, aðrir vilja vita um
samband orsaka og afleiðinga. Vin-
ur minn, Einar B. Ólafsson, naut
lífsins, þótti það dýrðlegt og ég
ætla að hann hafí elskað hveija
stund. En það var Einari ekki nóg.
Hann vildi vita hvað í lífinu bjó og
kynnast því jafnvel í sínum smæstu
myndum.
Kynni okkar Einars ná yfir rúm-
an áratug. Við kynntumst erlendis
og allar okkar samverustundir hafa
verið utan íslands, ef frá er talin
ein kvöldstund að við mæltum okk-
ur mót í Reykjavík til að sinna sam-
eiginlegu frístundagamni, því hinu
sama og leiddi til kynna okkar og
við stunduðum saman um árabil.
Það var að haustið árið 1976 að
ég tók að stunda bridskvöld íslend-
ingafélagsins í Lundi. Það var ekki
ýkja stór hópur, sem stundaði þau,
þetta 12-20 manns, en hann var
samheldinn. | þessum hópi vöktu
þeir feðgar, Ólafur og Einar, fljótt
athygli nýkominna. Þótt orðaval
þeirra og raust væri stundum eins
og hjá hjónum, sem ættu að gera
allt annað saman í lífinu en spila,
þá leyndi sér ekki ástúð föðurins
og limhyggjusemi sonarins. í fram-
haldi af þessum kynnum urðum við
Ólafur samfylgdarmenn til spilanna
enda nágrannar, en Einar átti um
þveran bæ að sækja. Fljótlega fluttu
foreldrar Einars til íslands. Þegar
almennur bridsáhugi íslendinga í
Lundi dofnaði flutti fámennari hóp-
ur sig sumpart inn á heimilin, sum-
part inn í sænsk bridsfélög. Ég kom
fýrst á heimili Einars til að spila
og þá kynntist ég konu hans, Evu,
og dótturinni, Kristínu. í fyrstu
heimsókninni var mikið um að vera
hjá dótturinni. Hún var orðin skóla-
stúlka, þótt líklega hafi það verið
í forskóla, tók það hlutverk sitt af
fýllstu alvöru og botnaði lítið í
áhyggjuleysi karlanna varðandi
vandamál lífsins.
í nokkur ár spiluðum við Einar
saman, helst vikulega. Þó fór svo
að æ erfiðara varð að samræma
tíma og aðstæður. Ég var þá kom-
inn í vinnu í öðru sveitarfélagi og
rannsóknir Einars leiddu til þess
að hann var langdvölum að heiman.
Ég er ekki fróður maður um
ættir og uppruna Einars. Hitt veit
ég að hann flutti frá íslandi með
foreldrum sínum. Þó stundaði Einar
hér menntaskólanám og minntist
oft með glettni þeirra vetra hér
enda þótt þær minningar væru
flestu öðru tengdar en bóknámi.
Einar stundaði nám í sjávarlíf-
fræði við Háskólann í Lundi og
hygg ég að þar hafi hann verið í
essinu sínu, að minnsta kosti ef
dæma má eftir þeim móttökum sem
ég naut hjá honum í rannsóknar-
stöðinni í Falsterbo. Rannsóknir
hans voru tengdar lífinu rétt utan
strandar, forðabúrinu, sem við eig-
um þar, og þeim ofsóknum sem við
beitum gegn þessu lífi af fákunn-
áttu og kæruleysi.
Einar náði langt í rannsóknum
sínum á mælikvarða okkar venju-
legra. Hann lauk doktorsprófi og
hélt síðan áfram rannsóknum. Síðar
hittumst við í fyrrasumar í Lundi í
einhverri þeirri mestu hellirigningu,
sem ég man. Ég sagði frá lífsbar-
áttunni á Islandi, hann frá rann-
sóknarverkefni sínu í Bandaríkjun-
um. Báðir vorum við í heimsókn á
gömlum heimaslóðum, ég til að riíja
upp, Einar að nokkru til að gera
upp. Ég spurði bæði í gamni ög
alvöru, hvort ekki væri kominn tími
til að hann flytti til íslands, orðinn
einbúi og Kristín, stóra stúlkan,
fullorðin kona.
„Útvegaðu mér vinnu við hæfi,“
var svarið, „þá gæti það orðið eftir
nokkur ár..“
Það er ekki liðið nema hálft ár,
ég hef enga vinnu að bjóða, en
Einar er kominn heim og í annan
heim.
Ég votta dóttur hans, móður og
öðrum ástvinum innilega samúð
mína. Ólafur, faðir Einars, lést fyr-
ir tæpu ári. Aftur er höggvið í sama
knérunn, Einar lést af slysförum
18. janúar sl.
Cecil Haraldsson
Einar B. Ólafsson vistfræðingur
fórst 18. janúar 1990 í Banda-
ríkjunum. Éinar vann ásamt starfs-
bróður sínum að gagnasöfnun í
sambandi við rannsóknarstörf í
Morhead City í Norður-Karólínu-
fylki, er báti þeirra hlekktist á.
Samstarfsmanni Einars varð bjarg-
að aðframkomnum, en honum ekki.
Einar Benedikt fæddist í
Reykjavík 14. mars 1950. Hann var
næstelstur fímm barna hjónanna
Ásdísar Kristjánsdóttur og Ólafs
Hauks Ólafssonar læknis. Einar
byijaði menntaskólanám í
Reykjavík en lauk því í Lundi í
Svíþjóð, þar sem hann hóf einnig
háskólanám og lauk síðar kandíd-
atsprófí.
Hugur Einars beindist snemma
að vistfræði í sjó, og grundvallar-
þekkingar fyrir rannsóknir á því
sviði aflaði hann sér við Institutt
for marinbiologi í Bergen, en þar
var hann við framhaldsnám í hálft
annað ár áður en hann byijaði dokt-
orsnám í Lundi 1980. Einar varði
doktorsritgerð sína „Dynamics in
deposit-feeding and suspension-
feeding populations of the bivalve
Macoma balthica: an experimental
study“ við stórgóðan róm vorið
1988. í verkinu rannsakaði Einar
hversu traustar vissar kenningar
væru um sveiflur í stofnstærð. Að-
alinntakið í kenningum þessum var
að hryggleysingjar í sjó, sem nær-
ast á fæðu í og á botni, eru háðir
þéttleika í ríkari mæli en einstakl-
ingar sem nærast á fæðu sem síast
úr sjónum. Kenning þessi var lögð
fram 1972, en það var ekki fyrr
en Einar hóf tilraunir sínar sem
unnt var að sannreyna kenninguna.
Rannsóknir Einars vörpuðu nýju
ljósi á veigamikla þætti í kenning-
um um stofnsveiflur hjá hryggleys-
ingjum í sjó. í þessu sambandi skal
þess getið að rannsóknahópur á
sviði Einars var ekki til í Lundi.
Hann hafði þannig úr litlu að spila
og varð einn síns liðs að þróa nýjar
aðferðir og útbúnað til rannsókna
sinna. Þess má einnig geta að höf-
undur kenninga þeirra, sem Einar
vildi reyna, taldi að ekki væri unnt
að framkvæma rannsóknimar við
þær aðstæður sem Einar hafði. Það
ber áræði Einars og framtakssemi
gott vitni að hann lét þetta ekki
aftra sér. Það álit sem Einar hafði
áunnið sér kom meðal annars fram
í því að norrænn sjávarlíffræðingur
fékk sérstaka styrkveitingu til að
koma í læri til Einars árið 1987 og
að hann var, þegar hann lést, að
leggja síðustu hönd á tvær yfirlits-
greinar sem hann hafði verið beðinn
um að rita í þekkt vísindarit.
Doktorsverkefnið vann Einar í
Lundi en svæðistilraunir verkefnis-
ins gerði hann í sjónum við Falst-
erbo á Skáni. Einar sótti svæðistil-
raunirnar fast og oftar en einu sinni
Sigríður G. Krístjáns-
dóttir — Minning
Fædd 6. janúar 1922
Dáin 6. febrúar 1990
Þú skalt ekki hryggjast, þegar þú skilur við
vin þinn, því að það sem þér þykir vænst um
[ fari hans, getur verið þér ljósara í Qarveru
hans, eins og fjallgöngumaður sér Qallið
best af sléttunni.
(Spámaðurinn)
Brotið úr þessu líbanska ljóði er
mér efst í huga þegar ég minnist
minnar góðu vinkonu og frænku,
Sigríðar (Lillýjar). Mynd hennar
mun ávallt rísa sem klettur úr hafí
minninganna, þessi kona sem öllum
vildi vel. Hún átti svo stóran, hlýjan
faðm, sem umvafði allt ungviði og
mjúka hönd sem klappaði öldnum
á vangann og bað þeim blessunar
Guðs.
Ung að árum kynntist hún alvöru
lífsins er hún missti föður sinn. En
hún fékk gott uppeldi á menningar-
heimili og bar hún þess merki alla
tíð með fallegri og ljúfmannlegri
framkomu sinni. Hún lagði aldrei
illt til nokkurrar manneskju.
Lillý hlaut góðar gáfur í vöggu-
gjöf, en umfram allt var það mann-
kærleikurinn sem einkenndi líf
hennar.
Hér mæli ég af eigin reynslu.
Ég vil ekki halla á nokkurn mann
en enginn var mér og mínum
drengjum betri þegar ég missti
manninn minn fyrir tuttugu og
fimm árum. Það hefur aldrei liðið
svo aðfangadagur síðan að hún og
hennar góði maður, Dagbjartur,
hafi ekki komið á heimili mitt fær-
andi hendi.
Það voru ekki alltaf mörg orð
sögð, en það var hlýjan og kærleik-
urinn, sem þau báru með sér til
mín og allra þeirra er þau veittu
úr nægtabrunni hjarta síns.
Höfundur lífsins gaf henni góðar
gjafir, yndislegan, traustan mann
og tvö góð börn. Hún þurfti að sjá
á bak syni sínum í blóma lífsins,
en sterk trú hennar hjálpaði henni
og þeim hjónum að milda harminn.
Það er von mín að þau hittist aftur
á landi lifenda þar sem sólin hnígur
aldrei til viðar.
Dóttir hennar giftist ung og flutti
til Ástralíu þar sem hún á góðan
mann og tvö lítil böm, sem voru
augasteinar Lillýjar. Henni auðnað-
ist að heimsækja þau um langan
veg og eiga með þeim yndisstundir.
Nú hefur Björk dóttir hennar
komið heim til að kveðja hana og
standa við hlið síns elskaða föður
í hans þungu sorg. Kæri Daggi,
Björk, Reynir, Erika, Garry og
Hanna, megi góður Guð gefa ykkur
styrk og þerra tregatárin og hækk-
andi sól veita birtu í sálir ykkar.
Og að lokum vil ég koma á fram-
færi hjartans þökkum til Lillýjar frá
mér og mínum drengjum, sérstak-
lega þeim, sem dvaldist oft lang-
tímum saman á heimili þeirra
Dagga.
Við hittumst hinum megin. Minn-
ing hennar lifi.
Anna Margrét
Það varð dimmt í mínum ranni
þegar ég frétti andlát kærrar vin-
konu, Sigríðar Guðrúnar Kristjáns-
dóttur. Elsku Lillý mín er flutt úr
vinahópnum sem var henni svo
kær. Minningarnar hrönnuðust upp.
Okkar síðasta samtal var 4. febrúar
um kvöldmatarleytið. Síminn
hringdi og rödd hennar elsku Lillýj-
ar hljómaði í eyrum mér. Ég heyrði
strax að henni leið ekki vel. Þegar
ég spurði um líðan hennar, þá svar-
aði hún: „Allt tekur sinn tíma, þetta
lagast". Hún bar alltaf sjúkdóm
sinn eins og hetja og vonin til bata
alitaf í fyrirrúmi. Oft töluðum við
daglega saman í síma, og þá var
efst á baugi að tala um æskustöðv-
arnar og minningarnar frá æsku-
dögum okkar í Grunnavík voru
ógleymanlegar.
Hugur Lillýjar beindist alltaf að
hjúkrun og vann hún alltaf með
gleði að þeim málefnum. Eftir að
hún kom til Reykjavíkur sótti hún
um starf á Farsóttarhúsinu, undir
stjórn Maríu Maack. Síðan starfaði
hún á Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund.
Lillý var virt og dáð af samstarfs-
fólki og elskuð af sjúklingum sínum.
Aldrei mátti hún auman vita svo
að hún væri ekki viðbúin að veita
hjálp þeim sjúka og hjálparþurfi
aðila sem til hennar leitaði. Hún
gaf mikið af sjálfri sér í hjálpar-
starfi sínu, hún hafði mikinn styrk
til að miðla af og hún gaf ró og frið
í hjarta þeirra sem erfitt áttu.
Lillý var sköpuð til hjúkrunar-
starfa, sjálf hafði ég reynslu af
aðhlynningu hennar og fyrirbæn-
um, því hún hafði sterka Guðstrú.
Öllum þeim sem komu inn á heim-
ili þeirra hjóna, hennar og eftirlif-
andi eiginmanns hennar, Dagbjarts,
fannst sem þeir væru að koma í
föðurhús. Öllum var tekið með gleði
og fögnuði sem þangað komu og
margir voru það sem nutu gleði og
hamingjustunda heima á Kapla-
skjólsvegi 61.
Ég þakka elsku Lillý alla vinátt-
una, tryggðina, umhyggjuna og
ástúðina í minn garð. Það er sú
vinátta sem aldrei gleymist. Elsku
Daggi, Björk, barnabörn, ættingjar
og vinir, Guð gefi ykkur öllum styrk
í sorg ykkar nú og um ókomin ár.
Drottinn gefur dánum ró — en
hinum líkn sem lifa.
Guð blessi minningu Lillýjar.
Þökk fyrir allt og allt.
Guðrún Hansdóttir
Hún var dóttir hjónanna Elínar
Sigurðardóttur og Kristjáns Jó-
hannessonar, sem bjuggu á ísafírði.
Faðir hennar drukknaði 1924, er
Lokað
Lokað í dag vegna jarðarfarar
UNNAR GUÐJÓNSDÓTTUR.
Sálarrannsóknafélag íslands.
komst hann í krappan dans við
köfun þegar veður spilltist skyndi-
lega, enda var það hans háttur að
taka tómlega latningarorðum og
dáðleysi var honum lítt að skapi.
í Einari var sterkur húmanískur
þáttur, hann hafði mikið yndi af
bundnu máli, sögu og heimspeki.
íslenskur skáldskapur var honum
hugstæður og mörg voru þau ljóð
höfuðskáldanna sem hann gat
mælt af munni fram þrátt fyrir
langvarandi dvöl erlendis. Fátt
mannlegt var Einari óviðkomandi
eða ekki þess virði að bijóta til
mergjar. Hann hafði gaman af
vísindalegum og pólitískum umræð-
um og var fylginn sér í orðaskipt-
um. Gat kapp hans stundum komið
þeim á óvart sem ekki þekktu hann
en í hópi vina og kunningja höfðu
jákvæð viðhorf hans og baráttu-
gleði smitandi áhrif. Einar gekk
glaðbeittur til rannsóknastarfa
sinna og kaupmangaði aldrei um
vísindalegar niðurstöður sínar og
skoðanir. Hann var vinsæll og vin-
margur bæði innan stofnunar
sinnar og utan, jafnt meðal Islend-
inga og Svía. Snemma árs 1989 fór
Einar til Institute of Marine Science
við University of North Carolina í
Morhead City, en ætlun hans var
að stunda rannsóknastörf þar eitt
ár til viðbótar áður en hann sneri
aftur til Svíþjóðar til áframhaldandi
vísindastarfa vorið 1991.
Einar kvæntist dr. Eva Haettner
Ólafsson bókmenntafræðingi. Þau
eignuðust eina dóttur, Kristínu Ás-
laugu, fædda árið 1971. Einar var
hér í Lundi um jól og áramót og
leit framtíðina björtum augum.
Hann var farinn að leggja drög að
komandi rannsóknum í Svíþjóð og
ætlaði að koma áætlununum á
fastari grundvöll í júní þegar hann
kæmi hingað til að fagna stúdents-
prófi Kristínar dóttur sinnar. Að
deyja í því starfi sem hann hafði
helgað líf sitt urðu örlög Einars.
Hann hvarf á braut þegar honum
byijaði vel.
Við vottum vandamönnum hans
og vinum hluttekningu okkar.
Lundi, Svíþjóð
Högni Hansson
Torbjörn von Schantz
Úlfur Árnason
hún var í bernsku. Systurnar voru
þijár og var sú yngsta ófædd, þeg-
ar faðir þeirra lést. Fjögurra ára
að aldri var hún tekin í fóstur til
séra Jónmundar Halldórssonar, sem
þá var prestur að Stað í Grunnavík,
og konu hans, Guðrúnar. Þar ólst
hún upp. Að loknu héraðsskólanámi
stundaði hún nám í Húsmæðraskóla
ísafjarðar. Árið 1944 urðu þátta-
skil í lífi Sigríðar en þá giftist hún
Dagbjarti Majassyni pípulagninga-
meistara. Miklum ágætis manni.
Þau hófu fyrst búskap á Stað í
Grunnavík en fluttu fljótlega til
Reykjavíkur. Þau eignuðust tvö
börn, Björku, sem er gift og býr í
Ástralíu, og Reyni en hann misttu
þau af slysförum 1974, 18 ára að
aldri. Með heimilinu vann hún lengi
á Farsóttarhúsinu og síðan í árarað-
ir á Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund eða á meðan heilsan leyfði.
Alls staðar vegnaði henni vel enda
var hún vönduð til orðs og æðis.
Seinni árin átti hún við mikla van-
heilsu að stríða. Gekkst undir marg-
ar aðgerðir með litlum árangri. Þó
ég hafi þekkt Sigríði frá því ég man
fyrst eftir mér, varð vinátta okkar
nánust eftir að þau höfðu flust á
Kaplaskjólsveg 61. Þar áttu þau
fallegt heimili, sem bar myndarskap
hennar glöggt vitni. Ég kom oft á
heimili þeirra. Einnig fórum við
saman í siglingu, sem hún hafði
mikið gaman af. Við, sem áttum
því láni að fagna að kynnast þessum
ágætis hjónum, geymum margar
góðar minningar um Sigríði. Síðast
þegar ég kom til þeirra var hún
nýkomin heim eftir uppskurð.
Henni fannst þá sem hún væri að
hressast en 6. febrúar varð hún
bráðkvödd á heimili sínu. Nú, þegar
ég sendi Sigríði mína hinstu kveðju
og þakka samfylgdina, sendi ég
einnig Dagbjarti, dóttur þeirra og
systur og öllum öðrum aðstandend-
um mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Jóhanna Hrafnfjörð