Morgunblaðið - 30.03.1990, Side 20

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30.. MARZ 1990
20_____________
Sovéski herinn:
Litháum heitið
sakaruppgjöf
Moskvu. Viinius. Reuter.
Varnarmálaráðuneytið í
Moskvu tilkynnti í gær að Lit-
háum er neitað hefðu herþjón-
ustu í Rauða hernum yrði veitt
sakaruppgjöf, að sögn TASS-
fréttastofunnar. Þar er því heitið
að þeir sem liafi hlaupist undan
merkjum yrðu ekki látnir gjalda
„Heförugg-
lega séð þessa
konu áður“
Ósló. Reuter.
NORSKUR sjómaður, Martin
Aurvaag að nafni, setti fyrir
skömmu nafhlausa auglýs-
ingu í einkamáladálka dag-
blaðsins í heimahéraði sínu —
og fékk svar frá eiginkonu
sinni.
„Ég hef örugglega séð þessa
konu einhvern tímann áður,“
hugsaði Aurvaag með sjálfum
sér þegar hann rýndi í gegnum
stækkunargler á myndina sem
Lilly Ellinor Jacobsen sendi með
svarbréfi sínu. Það hófst á orð-
unum: „Kæri óþekkti vinur.“
Með svari sínu batt eiginkon-
an endi á 18 ára aðskilnað
þeirra hjóna — óafvitandi. Þau
höfðu ekki haft samband sín í
milli í tíu ár, en eru nú ró-
mantísk upp fyrir eyru á nýjan
leik.
Hjónin sem eiga þijú börn
ætla að hittast um páskana, að
því er fram kom í norskum blöð-
um í gær.
þess ef þeir á annað borð snúi
aftur og heiti því að gegna áfram
herþjónustu.
I tilkynningu varnarmálaráðu-
neytisins var því bætt við, að menn
er áfram brytu sovésk lög um her-
þjónustu yrðu leitaðir uppi og látn-
ir sæta refsingu fyrir glæpsamlegt
athæfi. Hafði TASS eftir herfor-
ingja, Franz Markovskíj, sem sætir
á í sovéska herráðinu, að 250 Lithá-
ar hefðu hlaupist úr Rauða hernum
eftir sjálfstSeðisyfirlýsingu Lithá-
ens 11. mars sl.
Þingmenn Lýðræðisfylkingar
Úkraínu hvöttu til þess að þing
lýðveldisins viðurkenni sjálfstæði
Litháens þegar það kemur saman
síðar í vor. Þingmennirnir eru fylgj-
andi því að Úkraína lýsi einnig
yfir sjálfstæði. Þeir eru fulltrúar
flokks_ er hlaut 25% þingsæta á
þingi Úkraínu í nýafstöðnum kösn-
ingum og náði meirihluta í borgar-
stjómum Iííev og Ljov.
Vytautas Landsbergis, forseti
Litháens, sendi þingmönnum á
Bandaríkjaþingi áskorun í gær þar
sem þeir voru hvattir til þess að
viðurkenna sjálfstæði Litháens og
ríkisstjórn þess. Sagði Landsbergis
að viðurkenning af því tagi yrði
lýðræðisþróuninni í Austur-Evrópu
til framdráttar og kæmi í veg fyrir
„alvarleg mistök“ af hálfu Míkhaíls
Gorbatsjovs, Sovétforseta. Tals-
maður þingsins í Vilnius sagði í
gær að Litháum þætti sem þeir
hefðu engar undirtektir hlotið hjá
stjóm George Bush, forseta, og því
vonuðust menn til þess að þingið
tæki fram fyrir hendurnar á hon-
um.
Bondevik hótar stjóm-
arslitum út af EB
Kaupmannahöfn. Osló. Frá Nils Jörgen Bruun, fréttaritara Morgunblaðsins. Reuter.
KJELL Magne Bondevik, utanríkisráðherra og formaður Kristilega
þjóðarflokksins, sagði að flokkurinn drægi sig út úr ríkisstjórninni
ef Jan Syse, forsætisráðherra, legði til að Norðmenn sæktu um aðild
að Evrópubandalaginu (EB).
„Kristilegi þjóðarflokkurinn getur
ekki setið í stjóm sem sækist eftir
aðild að EB,“ sagði Bondevik í sam-
tali við norska ríkisútvarpið. Ýmsir
stjómarandstöðuþingmenn spáðu
því stjómin ætti eftir að riðla til
falls vegna ágreinings um aðild að
bandalaginu. Miðflokkurinn er einn-
ig andvígur aðild.
Þingflokkur danska jafnaðar-
mannaflokksins sakaði Uffe Elle-
man-Jensen utanríkisráðherra Dana
í gær um að hafa skemmt fyrir norr-
ænu EFTA-ríkjunum í samningavið-
ræðum þeirra við EB um evrópska
efnahagssvæðið.
Reuter
Þótt þessi búnaður sé lítill og líti sakleysislega út gæti hann reynst stórhættulegur. Hann er hannaður til
að sprengja hefðbundið sprengiefni inni í kjarnaoddi, valda þannig þrýstingi á plútóníum-kjarna og
síðan kjarnorkusprengingu.
Komið upp um aðratilrauu
til vopnasmygls til Iraks
írakar sagðir ætla að framleiða öflugnstu kjarnorkueldflaug Mið-Austurlanda
Lundúnum. Reuter, Daily Telegraph.
BRESKA tolleftirlitið, sem kom upp um meinta tilraun til að smygla
kveikibúnaði í kjarnorkuvopn til íraks í fyrradag, hefur einnig afhjúp-
að ráðagerðir um ólöglegan útflutning á búnaði í tundurdufl til lands-
ins, að því er breskir embættismenn sögðu í gær. írakar vísuðu á
bug ásökunum Breta um að þeir hefðu reynt að komast yfir kjarn-
orkubúnaðinn. Vestrænir hernaðarsérfræðingar telja hins vegar að
smygltilraunin hafi verið liður í áformum Iraka um að framieiða
öflugri kjarnorkueldflaug en nokkurt annað ríki Mið-Austurlanda
hafi yfir að ráða.
Breska fréttastofan Press Assoc-
iation skýrði frá því að tolleftirlitið
hefði ráðist til inngöngu í skrifstof-
ur lögfræðinga og endurskoðenda
í Liverpool og Edinborg í fyrra-
kvöld og fundið skjöl, sem bentu
til þess að ráðgert hefði verið að
smygla þljóðdeyfum í tundurdufl til
írans. Ólöglegt er að selja slíkan
búnað til annarra landa. Breskur
embættismaður staðfesti þessa
fregn í gær. Daginn áður höfðu
fundist 40 kveikjur í kjarnorkuvopn,
sem framleiddar voru í Banda-
ríkjunum, í vöruskemmu á Heath-
row-flugvelli. Frönsk kona og tveir
karlar, annar Líbani og hinn með
breskan og íraskan ríkisborgara-
rétt, voru handtekin, grunuð um
að hafa ætlað að smygla búnaðinum
til íraks. Þau störfuðu öll fyrir
íraska flugfélagið Iraqi Airways.
Karlarnir voru úrskurðaðir í gæslu-
varðhald til 5. apríl en konan var
látin laus gegn tryggingu.
Bresk stjórnvöld hafa vísað því
á bug að smygláformin hafi verið
afhjúpuð til að hefna breska blaða-
mannsins Farzads Bazofts, sem ír-
akar sökuðu um njósnir og tóku
síðan af lífi. Þau segja að upp hafi
komist um smygláformin eftir eins
og hálfs árs rannsókn, sem banda-
ríska leyniþjónustan hafi stjórnað.
Bandaríska sjónvarpskeðjan
NBC skýrði frá því í fyrrakvöld að
framleiðendur kveikibúnaðarins
hefðu látið bandarísk yfirvöld vita
af smygláformunum. Bresk yfirvöld
hefðu vitað um ráðagerðirnar frá
byijun og leitt smyglarana í gildru
í samráði við Bandaríkjamenn.
Vestrænir hernaðarsérfræðingar
segja að Irakar geti framleitt kjarn-
orkuvopn innan fimm ára. Banda-
ríska leyniþjónustan telur að írakar
leggi ríka áherslu á að komast yfir
þann búnað. sem þarf til að fram-
leiða öflugri kjarnorkueldflaugar en
nokkurt annað ríki í Mið-Austur-
löndum hefur yfir að ráða. írakar
hafa sjálfir lýst því yfir að þeim
hafi tekist að skjóta á loft 48 tonna
eldflaug, sem hægt sé að skjóta á
höfuðborgir írans og ísraels, Teher-
an og Tel Aviv. Talið er að þeir
vilji búa eldflaugarnar kjarnaodd-
Ein verksmiðja
Kveikibúnaðurinn, sem fannst í
Bretlandi, er byggður á háþróaðri
rafeindatækni og er aðeins fram-
leiddur í einni verksmiðju, sem er
í Massachusetts í Bandaríkjunum.
Strangt eftirlit er með framleiðslu
hans og sölu. Bandarísk yfirvöld
hafa tvisvar komið upp um tilraun-
ir til að smygla sljkum búnaði frá
Bandaríkjunum. í fyrra skiptið
reyndu Israelar að komast yfir
kveikjurnar og síðan Pakistanir.
Yonah Alexender, forstöðumaður
stofnunar í New York sem rannsak-
ar starfsemi alþjóðlegra hermdar-
verkasamtaka, segir að það sé að-
eins tímaspursmál hvenær hryðju-
verkamenn komist yfir kjarnorku-
vopn. Sannanir séu fyrir því að fé-
lagar í hermdarverkasamtökum
hafi verið sendir í háskóla til að
nema efnafræði og kjarneðlisfræði.
Hin signrsæla alheimskirkja:
Beðið eftir degi dómsins
í fjórum loftvamabyrgjum
Livingston. Reuter, New York Times.
NOKKRAR þúsundir manna, áhangendur safiiaðar, sem kallast
Hin sigursæla alheimskirkja, eru um þessar mundir að koma sér
fyrir í fjórum loftvarnabyrgjum í Montanaríki í Bandaríkjunum
enda er fólkið alveg visst um, að dómsdagur sé í nánd hvað sem
líði sáttahjali austurs og vesturs. Eiga ragnarökin að eiga sér stað
23. april næstkomandi en áður hafði þeim verið spáð um síðustu
áramót og þar áður í október en þegar það gekk ekki eftir var
sagt, að þau hefðu frestast vegna bænhita hinna trúuðu.
Elizabeth Clare, sem hefur ætt-
ar- eða fjölskyldunafnið Spámaður
að auki, er andlegur leiðtogi safn-
aðaríns og hefur hún kallað til sín
hina útvöldu alls staðar að úr
heimi. Eiga þeir að bíða þess í fjór-
um loftvarnabyrgjum, að lúðrarnir
gjalli á hinum efsta degi en byrgin
eru búin alls kyns tækjum fyrir
utan mat og drykk. Aðgangurinn
er þó ekki ókeypis, heldur hleypur
hann á 240-540.000 ísl. kr. eftir
þægindunum, og af þeim sökum
neyðast margir fylgjendur Spá-
mannsins til að selja sínar jarð-
nesku eignir, bíla, hús og annað.
Loftvamabyrgin eru í næsta
nágrenni við bæinn Livingston og
fyrir íbúana, sem eru 7.000, hefur
þessi uppákoma verið mikill happa-
dráttur íjárhagslega. Þeim er þó
ekki rótt og hafa einkum illan bif-
ur á mikilli skotfæraeign safnaðar-
ins. Var eiginmaður Spámannsins
dæmdur á síðasta hausti fyrir brot
á alríkislögum um skotfærakaup
en þá komst upp, að einn úr söfn-
uðinum hafði keypt vopn fyrir um
sex milljónir ísl. kr. og það ekki
neinar baunabyssur.
Fólkið dvelst enn aðallega í hús-
vögnum ofanjarðar en kvöld eitt í
síðustu viku var ölium, um 3.500
manns, gefinn þriggja tíma frestur
til að hverfa ofan í byrgin. Morgun-
inn eftir, þegar ekkert hafði borið
til tíðinda, var sagt, að aðeins hefði
verið um æfingu að ræða og engin
ástæða til að hírast neðanjarðar
Reuter
Á myndinni má sjá munnann á einu byrgjanna en yfirvöld hafa
þau raunar bannað notkun þeirra fyrr en búið er að koma þar
fyrir vatns- og hreinlætiskerfi.
fyrr en kjarnorkuárás væri yfirvof- beth Clare segist standa í milliliða-
andi. lausu sambandi við guðdóminn.
Kenningar Hinnar sigursælu al- Það var fyrri eiginmaður hennar,
heimskirkju eru sín úr hverri átt- sem nú er látinn, Mark Spámaður,
inni, samsuða kristinna og austur- sem stofnaði söfnuðinn seint á
lenskra trúarhugmynda, og Eliza- sjötta áratugnum.