Morgunblaðið - 08.05.1990, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. MAÍ 1990
41
Ef Sigurður ætti frænda, bróður
eða vin í læknastétt, gæti hann
kannski fengið að skoða nokkur
svona fréttabréf. Ég tek það fram,
að bréfið er ekkert mjög skemmti-
legt. En það er fróðlegt.
c) Um bókemenntir, sem skrifað-
ar eru um gesti á ríkisstofnunum
fyrir geðslæmsku verð ég að segja,
að það eru tvímælalaust verstu bók-
menntir sem ég hef lesið. Hef ég
þó lesið töluvert af bókum og nokk-
uð af tímaritum. Mætti ætla, að
það, hversu lélegai þessar bækur
eru, dygði yfirlæknum allra slíkra
stofnana, til þess að neita að sýna
nokkrum manni þær. Svo mun þó
ekki vera og skoðum það nánar.
Þessar bækur eru þess eðlis, að
maður skyldi ætla, að í þær færu
fremur hlutlægar upplýsingar, ekki
háðar smekk, skapi eða skoðunum
skrifandans nema á beinharðri
læknisfræði. En því miður eru höf-
undar þeirra svo mannlegii', að þeg-
ar þeim hitnar í hamsi getur ýmis-
legt flotið frá þeim (hér: í óeigin-
legri merkingu). Sumt sem þeir
skrifa þegar þeim leiðist vinnan, eru
argir eða þreyttir, eða bara leiðin-
legir og fúlir í verunni, getur verið
býsna huglægt. Þannig getur þessu
lík athugasemd sést í svona bók,
þótt hún ætti ekki að sjást þar:
„Jón hefur verið mjög leiðinlegur
þessa viku.“ (í staðinn fyrir „Jón“
kæmi líklega „sjúklingur“, sem mér
finnst alltaf hallærislegt.)
Ef ég hefði verið á geðdeild og
sæi síðan dagnótu, þar sem einhver
aðstoðarlæknisbjálfi teldi að ég
hefði verið leiðinlegur í eina viku
yrði ég vitlaus. Ég yrði jafnvitlaus,
þótt ég vissi sjálfur, að ég hefði
verið leiðinlegur í heilan mánuð.
Ég mundi standa í málaferlum við
stofnunina langt fram á næstu öld.
Ég mundi finna hana í fjöru. Ég
y’rði vægast sagt mjög leiðinlegur.
Flestar huglægu athugasemdirn-
ar eru ekki svo grófar. En það er
nóg af þeim. Líklega eru þær höf-
uðástæða þess, að sögupersónur
bókmennta fá sjálfar ekki að lesa
þær, þótt það séu lög.
Þá eru svona bækur uppfullar
af leiðinlegun tuggum sem venju-
legu fólki finnst ankannalegar.
Nefna má:
„Sjúklingurinn er 35 ára kona,
grannholda, útlit svarandi til ald-
urs, vel áttuð og gefur góða sögu.“
Mörgum þykir óþægilegt, að sjá
um sig fjallað með svo sérkennilegu
orðalagi, jafnvel þótt ekki sé verið
að segja neitt neikvætt. Þessa
tuggu „að gefa góða sögu“ hef ég
jafnvel séð í tímariti, þar sem ein-
hver átti heldur reiðilegt skrif um
lækna.
Loks getur tilfinningahiti og pirr-
ingur komið meinlega út. I einu
plaggi sá ég þvílíka athugasemd
eftir kollega minn, mitt á milli
gagnmerkra upplýsinga:
„Klassísk Gunna.“
Ég málaði yfir þessi tvö orð með
tippexmálningu.
Hafi gesturinn hins vegar laumað
góðri vísu eða sjaldgæfu orðtaki
með sjúkrasögunni má sem best
skjóta því inn í sjúkrabókmenntirn-
ar, í hófi. Sama á við ef læknirinn
hefur leirlausan kveðskap yfir gesti
sínum, svo fremi það verði ekki
ógurlegir bálkar.
Sumt af vitleysunni flýtur auðvit-
að frá höfundinum í hreinum hálf-
kæringi eða gantaskap. Ég veit, að
djúpt inni á einhveijum spítala er
til svofelld athugasemd eftir mig,
líklega rituð 1981:
„Kona þessi hefur tvö eyru, sem
sitja sitt hvoru megin á höfðinu."
Eitthvað var fleira af fúlum
bröndurum í þeirri sögu. Ég leyfi
mér að vona, að „kona þessi“ eigi
ekki eftir að ergja sig á lestri
þvílíkrar speki.
Hér er til lausn. Taka má gott
úrtak af offramleiddum læknum,
helst sérfræðingum, sem eru að
verða flestir. Þeir fengju að lesa
allar sjúkraskrár allra spítala og
endurskrifa hlutlægu atriðin, en
láta hin huglægu fjúka. Síðan væri
hægt að bjóða sögupersónunum, að
hafa sögustund með þeim, Sago-
stunden, einhvern tíma milli átta
og fjögur, flesta virka daga.
Stærstur galli á þessum bók-
menntum er nefnilega sá, að höf-
undarnir kunnu ekki þá list, frekar
en margar aðrar, sem Halldór Lax-
ness kunni að lýsa með þessari
hugsun: „Það er minni kúnst að
skrifa en strika út.“ Úr sjúkrahúsa-
bókmenntunum hefur aldrei mátt
stóka neitt út, allt á að seljast.
Ég hef hér með viðrað á þessu
breytingartillögui'.
Auðvitað þykir mér fyrir því að
hafa ekki skrifað þetta úti á marm-
aratröppum á Manhattan eins og
ég nefndi í byijun. En ég réð engu
um hvort rigning dyndi þar og vind-
ar geisuðu, svo að ég vísa því frá
mér.
Opið bréf til dóms-
málaráðherra
eftir Boga Arnar
Finnbogason
Tilefni þessa bréfs eru ótal
ábendingar frá foreldrum og öðrum
aðilum um að unglingar, sumir
langt undir tvítugu, fái afgreitt
áfengi á vínveitingahúsum víðs veg-
ar um landið.
Svo virðist sem eftirlit með þess-
um veitingahúsum sé lítið hvað
þetta varðar. Við teljum að forsenda
fyrir veitingu vínveitingaleyfa eigi
að vera, eins og fram kemur í reglu-
gerð um sölu og veitingar áfengis
frá 8. september 1989, að strangt
eftirlit sé með því af hálfu yfirvalda
að lögum og reglum sé framfylgt.
Ef stjórnvöldum vex í augum
kostnaður við slíkt eftirlit má benda
á að gjald fyrir vínveitingaleyfi er
ekki hátt, eða kr. 30.000 fyrir eitt
ár, kr. 50.000 fyrir tvö ár og kr.
100.000 fyrir 4 ár. Við teljum ekki
óeðlilegt að slíkt gjald sé hærra og
látið standa undir kostnaði af slíku
eftirliti, sem við teljum reyndar að
eigi að vera að öllu leyti í höndum
lögreglunnar.
Foreldrasamtökin fara fram á
það við þig að þú sjáir til þess að
fram fari reglulegár skyndikannan-
ir á aldri gesta á slíkum veitinga-
húsum og að veitingamenn verði
sviptir vínveitingaleyfi við ítrekað
brot.
Við treystum því að þú takir
þetta mál föstum tökum þar eð þú
hefur lýst áhuga þínum á því að
„Við treystum því að
þú takir þetta mál föst-
um tökum þar eð þú
hefiir lýst áhuga þínum
á því að stuðla að bættri
vernd barna og ungl-
inga.“
stuðla að bættri vernd barna og
unglinga.
Ilöfundur er formaður
Vímulausrar æsku —
forcldrasamtaka.
Þetta er öllu frekar hugleiðing
en eiginlegt svar til Sigurðar. Þess
vegna get ég bætt við hvaða diska
ég keypti, það var fimmta sinfónía
Mahlers og blár diskur með Eur-
ythmics í hvítu hylki. Já og Barry
Douglas í fyrsta píanókonsert
Brahms. Gott. Tími til kominn.
Þá er það trú mín, að fáir hafi
haft gaman af að lesa þetta, marg-
ir reiðist, enginn skilji mál mitt og
sumir gangi af göflunum. Við skul-
um biðja guð að hjálpa Þjóðviljanum
úr heljarklóm prentvillupúkans og
vona að veðrið skáni fljótlega. Það
var allt og sumt. Bless.
Ilöfundur er læknir í Búðardal.
Framreiðslufólk,
veitingastaðir, sumarhótel
Fyrirlestur og kennsla fyrir ófaglært framreiðslufólk,
sem vinnur eða hugar að vinnu á veitingastöðum eða
hótelum í sumar, verður í Borgartúni 6, þriðjudaginn 15.
maí, kl. 20.30.
Efni meðal annars: - Móttaka gesta.
- Uppdekking borða.
- Þjónusta við gesti.
- Ymislegt fleira.
Innritun og upplýsingar í síma 23795 alla virka daga milli
kl. 20.00 og 21.00.
Almenna auglýsingastofan hf.
Odýrt - fljótlegt - margir möguleikar!
Ljósmyndar'
— fjölfaldar
þá sem þurfa Ijósmyndir af smáhlutum, s.s.
úrum og skartgripum.
þá sem þurfa eftirtökur af litmyndum eöa göml-
um svart/hvítum myndum.
þá sem þurfa að fá glærur fyrir myndvarpa.
þá sem þurfa að láta stækka myndir eða
minnkar
stækkar
Litmyndage.
Austurstræti 6 - Sími 611788
Öll framköllunarþjónusta

JH
Metsölublaó á hverjum degi!