Morgunblaðið - 19.09.1990, Blaðsíða 1

'IL
STOFNAÐ 1913
212. tbl. 78. árg.
MIÐVIKUDAGUR 19. SEPTEMBER 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
V estur-E vrópubandalagið:
Vilja selja loft-
bann gegn Iiak
París. Brussel. Reuter.
UTANRIKIS- og varnarmálaráðherrar hinna níu ríkja Vestur-Evrópu-
bandalagsins ákváðu í gærkvöldi að fara þess á leit við Öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna að það samþykki loftferðabann gegn írak.
Roland Dumas, utanríkisráðherra
Frakklands, sagði að ráðherrarnir
hefðu verið sammála um að herða
þyrfti aðgerðir gegn írak vegna
innrásar þeirra í Kúvæt og framferð-
is þeirra þar. Hann sagði að Öryggis-
ráðið yrði einnig beðið að grípa til
aðgerða gegn ríkjum sem virtu við-
Doina Cornea:
Óguarsljóni
við völd í
Rúmeníu
Strassborg. Frá Önnu Bjarnadóttur,
fréttaritara Morgunblaðsins.
DOINA Cornea, rúmenska and-
ófskonan, ítrekaði þá skoðun sína
á ráðstefnu Evrópuráðsins um
lýðræðisþróun í Evrópu í Strass-
borg í gær að ógnarstjórn færi
með völd í Rúmeníu. Skoraði hún
á allar stofnanir Evrópu að styðja
þá sem berjast fyrir sönnu lýð-
ræði í landinu. Hún sagði að valds-
mennirnir töluðu máli lýðræðis
en það ætti að dæma þá af verkun-
um.
Doina Cornéa varð heimskunn á
harðstjórnarárum Nicolae Ceauces-
cus og tók þátt í að steypa honum
af stóli en hefur síðan snúist gegn
arftökum hans í Búkarest. Á ráð-
stefnunni í Strassborg sagði hún,
að nú lægi fyrir rúmenska þinginu
nýtt stjórnarfrumvarp um fjölmiðla-
löggjöf sem kæfði fijálsa fjölmiðlun
í landinu í fæðingu ef það yrði sam-
þykkt.
Hún benti á að nýlega hefðu meira
en 100 ómerktir krossar fundist í
kirkjugarði í Búkarest. Staðið hefði
verið í vegi fyrir því að frjálst blað
gæti rannsakað uppruna þeirra en
45 líkanna hefðu verið grafin eftir
20. júní sl. Cornea lagði til að Rúm-
eníustjórn yrði aðeins veitt efna-
hagsaðstoð með skilyrðum um aukið
lýðræði, frelsi og mannréttindi í
landinu.
skiptabannið gegn Irak að vettugi.
Ruud Lubbers, forsætisráðherra
Hollands, bauðst í gær til þess að
senda sveit 18 F-16 orrustuflugvéla
til Tyrklands til þess að framfylgja
loftbanni gegn írak ef til banns af
því tagi kæmi.
Heimildarmenn í höfuðstöðvum
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
hermdu í gær áð Sovétmenn hefðu
ákveðið að lána Bandaríkjamönnum
stórt flutningaskip til þess að flytja
bandarísk hergögn til Persaflóa-
svæðisins. Mun það ekki eiga sér
nein fordæmi og sögðu starfsmenn
NATO að samstarf risaveldanna af
þessu tagi hefði verið óhugsandi
fyrir einu misseri eða svo.
George Habash, leiðtogi palest-
ínskrar hryðjuverkasveitar, sagði í
gær að arabískir hryðjuverkamenn
væru reiðubúnir að ráðast á evrópsk
og bandarísk skotmörk ef farið yrði
með hernaði gegn Saddam Hussein
íraksforseta.
Sjá „Bush sagður vilja kveða
niður...“ á bls. 18.
Reuter
„ Gæðakona “ en ekki „Járnfrú “
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Breta, sem nefnd var „Járnfrúin" vegna andstöðu sinnar við sovéska
útþenslustefnu, fékk nýtt viðurnefni í gær, þegar hún var viðstödd fund tékkneska þingsins. Alexander
Dubcek, forseti þingsins, sem hraktist frá völdum þegar Varsjársbandalagsríkin réðust inn í Tékkósló-
vakíu 1968, sagði í ávarpi til hennar: „í okkar huga ert þú ekki lengur „Járnfrúin", heldur „Gæðakon-
an“, okkar, kæra Thatcher."
Bandarísk stjórnvöld draga úr umsvifum heraflans erlendis:
Tæplega 130 herstöðvum
verður lokað á næstu árum
Bandaríkjamenn reiðubúnir að kalla heim liðsafla frá Filippseyjum í áföngum
Washinglon, Manilu. Reuter.
DICK Cheney, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjannna, skýrði
frá því í gær að ákveðið hefði
verið að loka 128 bandarískum
herstöðvum auk þess sem dregið
yrði úr verulega úr starfsemi í
23 til viðbótar. Áætlun þessi tek-
ur gildi þegar á næsta fjárlaga-
ári, sem hefst í október, en gert
er ráð fyrir því að sjálf fram-
kvæmdin taki nokkur ár. Þessi
ákvörðun mun taka til smærri
sem stærri herstöðva í tíu lönd-
um og sagði talsmaður banda-
ríska varnarmálaráðuneytisins í
samtaii við Morgunblaðið í gær
að hún snerti á engan hátt varn-
arstöðina í Keflavík.
Cheney sagði þetta hafa verið
ákveðið í ljósi þess að dregið hefði
Reuter
Atlanta hlaut
Olympíuleikana
íbúar borgarinnar Atlanta í Georg-
íuríki í Bandaríkjunum þustu út á
götur í gærmorgun og fögnuðu er
tilkynnt var að Ólympíuleikarnir
1996 færu fram þar. Sex borgir
höfðu sótt um að fá leikana og
varð að kjósa fimm sinnum á milli
þeirra. I fyrstu umferð féll Belgrað
í Júgóslavíu út, Manchester á Eng-
landi í næstu og Melbourne í Ástra-
líu í þeirri þriðju. í þessum umferð-
um fékk Aþena jafnan flest at-
kvæði en í þeirri fjórðu fékk Atl-
anta 34, Aþena 30 og Tórontó í
Kanada 22. í lokaumferðinni fékk
Atlanta, sem er 2,6 milljóna manna
borg, hins vegar afg;erandi meiri-
hluta eða 51 atkvæði gegn 35 at-
kvæðum Aþenu.
verulega úr hernaðarógnun af hálfu
Sovétmanna auk þess sem fjárlaga-
hallinn í Bandaríkjunum hefði einn-
ig ráðið þar miklu um. Þremur stór-
um stöðvum flughersins, einni á
Spáni og tveimur í Vestur-Þýska-
landi, verður lokað. í Vestur-Þýska-
landi er gert ráð fyrir að rekstri
94 herstöðva verði hætt og dregið
verður verulega úr mannafla í 14
til viðbótar. Auk þeirra stöðva sem
þegar hafa verið nefndar tekur
þessi ákvörðun stjórnvalda til um-
svifa Bandaríkjamanna í Grikk-
landi, Kanada, Japan, Kóreu, Bret-
landi, Ástralíu og á Ítalíu og
Bermúda. Níu stöðvum verður lokað
í Kóreu, þremur í Bretlandi, Ástr-
alíu, Grikklandi og á Ítalíu og einni
í Japan. Talsmaður varnarmála-
ráðuneytisins, Pete Williams, sagði
þetta róttækustu áætlun um tak-
markanir hernaðarumsvifa Banda-
ríkjamanna frá lokum síðari heims-
styijaldarinnar.
í gær hófust í Manilu, höfuðborg
Filippseyja, viðræður um framtíð
herstöðva Bandaríkjamanna á eyj-
unum. Richard Armitage, fulltrúi
Bandaríkjastjórnar, sagði Banda-
ríkjamenn reiðubúna að flytja herlið
sitt frá Filippseyjum í áföngum.
Hann sagði að öryggishagsmunum
ríkja í þessum heimshluta kynni að
verða ógnað yrði allt herlið Banda-
ríkjamanna á Filippseyjum, um
17.000 manns, kallað heim á
skömmum tíma. Hann kvaðst fall-
ast á það sjónarmið að ekki væri
lengur þörf fyrir svo umfangsmik-
inn viðbúnað af hálfu Bandaríkja-
manna á Filippseyjum og sagði
stjórnvöld vestra telja að unnt yrði
að flytja herliðið til Bandaríkjanna
á tíu árum.
Þessum tillögum Armitage höfn-
uðu fulltrúar Filippseyinga og vísaði
talsmaður stjórnvalda til yfirlýsing-
ar Corazon Aquino forseta frá því
á mánudag er hún sagði að hefja
bæri viðræður um lokun herstöðva
Bandaríkjamanna og brottflutning
heraflans þegar í stað. Talsmenn
eyjaskeggja hafa sagt að ljúka beri
brottflutningnum á þremur til fimm
árum.
Herstöðvar Bandaríkjamanna á
Filippseyjum, flotastöðin við Subic-
flóa og Clark-hérflugvöllurinn, eru
þær stærstu sem reknar eru utan
Bandaríkjanna en auk þeirra eru
fjórar smærri stöðvar á eyjunum.
Bandarikjamenn hafa haft aðstöðu
á Filippseyjum í tæpa öld en núgild-
andi herstöðvasamningur rennur
út í september á næsta ári.
Sjá „Efnahagsástandið kann
að veikja . . . “ á bls. ?