Morgunblaðið - 08.02.1991, Blaðsíða 31

. MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1991
31
*
Sveinn Agústsson
kennari - Minning
Fæddur 10. október 1923
Dáinn 2. febrúar 1991
Með trega kveð ég vin minn og
frænda, Svein Ágústsson frá Ásum
í Gnúpverjahreppi.
Sveinn var um margt sérstæður.
Hann var afburða vel gefinn,
manna best mæltur á íslensku og
fór hiklaust lítt troðnar slóðir þegar
honum sýndist svo.
Sveinn varð stúdent frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1949. Að
námi loknu gekk hann að eiga unn-
ustu sína, Þorbjörgu Ásbjörnsdóttur
úr Reykjavík, og hófu þau búskap
í Ásum og síðar á Móum í sömu
sveit. Sonur þeirra, Ásbjörn, lést í
frumbernsku en síðar eignuðust þau
kjördóttur, Kristínu, sem býr í Nor-
egi. Fyrir átti Sveinn dóttur, Ing-
unni, sem er húsfreyja á Stóra-
Núpi, og eftir að þau Þorbjörg slitu
samvistir eignaðist Sveinn aðra
dóttur, Sigrúnu, sem búsett er á
Selfossi.
Sveinn var stórtækur bóndi,
kjarkmikill og framfarasinnaður.
Otrauður reyndi hann hvers kyns
nýjungar við búreksturinn og úr-
ræðagóður var hann þegar á því
harðasta stóð. Þannig er ti! dæmis
mörgum í minni þegar Móabóndinn
sótti þrásinnis heitt vatn alla leið
niður á Skeið til að brynna naut-
gripum sínum í vatnseklu og frost-
hörkum.
Eftir að Sveinn brá búi settist
hann á skólabekk og brautskráðist
frá Kennaraháskóla íslands 1971.
Hann kenndi síðan í mörg ár, eink-
um stærðfræði og sérgrein sína,
íslensku. Sveinn hafði einstaka
málkennd og það var hrein unun
að heyra hann miðla af kunnáttu
sinni og leikni í íslenskri tungu. Þar
skeikaði engu orði.
Það voru þó ekki aðeins snilldar-
tök Sveins á íslensku máli sem hrifu
heldur einnig réttlætiskennd hans,
nærfærni og hlýja. Hann var góð-
menni sem kunni að láta lítið kær-
leiksverk varpa birtu á líf þeirra sem
samneyttu honum — það get ég
sjálfur borið um.
Kannski áttu leiftrandi gáfur
stærstan þátt í því hve lítt Sveinn
undi við meðalmennsku og drunga
hversdagslífsins. Hann leitaðist við
að lyfta huga sínum til hátinda
reisnar og tilþrifa, gjarnan með
glettilegu ívafi. Alls kyns skyndiaf-
rek voru honum nærtæk og aldrei
skyidi hopa af hólmi. Af engum
manni hef ég haft jafnmikla
skemmtun og Sveini þegar hann
var í essinu sínu. Þá var hann eins
konar sambland af Agli Skalla-
Grímssyni, Georgi Brandes og góða
dátanum Sveik.
Sólskinið er hlátur náttúrunnar.
En því skærar sem sólin skín mynd-
ar hún dýpri skugga og þannig var
því farið um Svein. Jafnvel þegar
hann lék. á als oddi var eins og
sorg og tregi væru aldrei langt
undan. Hann átti í linnulítilli bar-
áttu við óvin sem fáir hafa sigrað,
og eftir að hafa gengið óvarðaða
stigu árum saman var vegmóðum
vandratað á þjóðveginn aftur.
Það hefur húmað að vini mínum
og frænda en fyrir mér logar ljós
hans enn skært og mun ekki
slokkna. Ég treysti því að hann
rati nú á þær slóðir sem hugur
hans hefur alltaf þráð, til gæsku
og fegurðar.
Nánustu skyldmennum Sveins
votta ég samúð mína og bið þeim
Guðs blessunar.
Jón Þorvaldsson
Sveinn Ágústsson fæddist í Ás-
um í Gnúpveijahreppi 10. október
1923, sonur hjónanna þar Ágústs
Sveinssonar, fæddur í Syðra-Lang-
holti, og Kristínar Stefánsdóttur frá
Ásólfsstöðum.
Við sem vorum svo lánsöm
Reykjavíkurbörn að eiga kost á því
að komast í sveit fyrir 30-40 árum
eigum flest bjartar minningar frá
þeim tímum. I endurminningunni
var oftast gott veður. Ég var eitt
þessara lánsömu barna, og mér
fannst ég vera sérstaklega lánsam-
ur þegar Sveinn og Þorbjörg Helga
Ásbjörnsdóttir, Obba, buðu mér að
koma til sín árið sem þau fluttu
með búskapinn upp að Móum, á
nýbýlið úr landi Ása.
Móar voru réttnefni því landið,
sem var brotið til ræktunar var eitt-
hvað það þýfasta þurrlendi sem til
er, en á milli holtanna voru sökkv-
andi djúpar mýrar. Það var áreiðan-
lega ekki björgulegt að byija bú-
skap á slíku landi, en það sáum við
krakkarnir ekki. Utsjónasemi bónd-
ans var slík að við lærðum aðeins
að ráða fram úr vandanum. Bygg-
ingarnar voru úthugsaðar og hag-
kvæmar og tækjakosturinn valinn
til þess að ráða við verkefnin, sem
framundan voru. Kæmi upp eitt-
hvert vandamál, hvort sem skepna
veiktist, vél bilaði eða traktor fest-
ist, kunni Sveinn ráð við því öllu,
og aðferðirnar voru þær auðveld-
ustu og eðlilegustu. Þar réðist áreið-
anlega framtíðarstarf fleiri barna
en mitt.
Við virtum húsbændur okkar og
okkur fannst þeir líta á okkur sem
jafningja. Aldrei minnist ég þess
að nokkur krakki væri skammaður
á Móum, en okkur var leiðbeint og
sú leiðsögn var á þann veg að við
sáum ekki ástæðu til annars en
taka henni. Athugasemdirnar voru
ekki heldur illkvittnar, en þeim gat
fylgt kímið bros út í annað munn-
vikið. Sveinn predikaði ekki, en það
var tekið eftir því sem hann sagði
því hann talaði til manns, og hánn
naut sín ef til vill best á tveggja
manna tali. Ég minnist þess þegar
hann hlýddi mér yfir það sem ég
kunni í íslandssögunni, eitthvert
haustkvöldið þegar við vorum að
mjólka kýrnar. Hann virtist kunna
bókina spjaldanna á milli, og hann
átti sér fyrirmyndir í fornköppun-
um.
Það var metnaður í búskapnum
og um tíma var búið á Móum eitt
afurðamesta kúabúið í eigu ein-
staklings á Suðurlandi. Eg man
hvernig Sveinn glotti þegar ég
spurði hann hvernig búskapurinn
gengi og hann svaraði: „Skattstjóri
er farinn að leggja á mig skatta“.
I lífinu skiptast á skin og skúrir
og líf Sveins var stormasamt. Þau
Þorbjörg slitu samvistir og það hall-
aði undan fæti. Sveinn hætti búskap
en fann sér annað lífsstarf, engu
veigaminna. Hann var svo lánsamur
að hafa tekið stúdentspróf og hann
hafði námsgáfur ekki síður en aðrar
gáfur. Hann settist á skólabekk til
þess að fá réttindi til þess að gera
það sem við vissum mörg af reynslu
að var honum eðlislægt. Hann tók
kennarapróf á þeim árum þegar það
var ekki venjulegt að miðaldra fólk
settist við hlið ungmenna við nám.
Það var honum erfitt, ekki síst
vegna þess að honum fannst sjálf-
um að hann væri aldrei nógu vel
undir prófin búinn. Hann vissi að
hann átti mikið að þakka þeim vin-
um utan skólans og innan sem trúðu
á hann og hvöttu.
Sveinn starfaði á nokkrum stöð-
um og virtist geta tekið að sér að
kenna hvað sem var, hvort sem var
stærðfræði, tungumál eða tónlist.
Lengst var hanri kennari á Litla-
Hrauni. Þar kynntist hann því hve
illa margir eru búnir undir Iífið og
þar kynntist hann og lærði að meta
ýmsa þá sem samfélagið hefur út-
hýst. Vissulega þekkti hann af eig-
in raun sum af þeim vandamálum
sem nemendur hans á Litla-Hrauni
áttu við að stríða, en Sveinn dæmdi
engan mann, hann mat hvern ein-
stakling að verðleikum. Það var
hans styrkur í lífinu.
Ég þakka Sveini á Móum samver-
una í þessu lífi og bið Guð að blessa
minningu hans. Dætrum hans,
dætrabörnum og öllum sem þótti
vænt um hann votta ég samúð
mína.
Þorsteinn Ólafsson
Faðir minn, + GUÐJÓN PÉTUR TRYGGVASON,
dvalarheimilinu Jaðri,
Ólafsvík,
verður jarðsunginn frá Ólafsvíkurkirkju laugardaginn 9. febrúar
kl. 14.00. Jónina Guðjónsdóttir.
t
Eiginmaöur minn, faðir okkar, tengdafaöir, afi og langafi,
MAGNÚS GUÐJÓN STEFÁNSSON,
Klapparstíg 6,
Sandgerði,
lést á heimili sínu aðfaranótt 4. febrúar.
Jarðarförin fer fram frá Útskálakirkju, Garði, 9. febrúar kl. 14.00.
Svava Guðlaugsdóttir,
synir, tengdadætur,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eiginmaður minn,
VERNHARÐUR SVEINSSON
fyrrverandi mjólkursamlagsstjóri,
Laugargötu 2,
Akureyri,
verður jarðsunginn frá Akureyrarkirkju mánudaginn 11. febrúar
kl.13.30.
Blóm og kransar afbeðnir, en þeim, sem vildu minnast hins látna,
er bent á liknarstofnanir.
María Sveinlaugsdóttir.
Mínir vinir fara Qöld,
feigðin þessa heimtar köld,
ég kem eftir, kannske í kvöld,
með klofinn hjálm og rifinn skjöld,
brynju slitna, sundrað sverð og syndagjöld.
(H.J.)
Sveinn Ágústsson, vinur minn til
fjögurra áratuga, er látinn. Þessari
helfregn sló yfir mig gjörsamlega
óvaran. Ég hélt einmitt að Sveini
yrði langra lífdaga auðið, sökum
bjartsýni, lífskergju ogþess að njóta
unaðar stundarinnar. Feigðin,
dauðinn eins og það merkir hjá
Bólu-Hjálmari, kom snögglega. Um
síðara hluta erindisins læt ég ekk-
ert sagt. Sveinn var alllangt geng-
inn í sjötugt er hann lést en ég vísa
til fyrri orða minna urn það að hug-
myndir um háan aldur standast
hvergi nærri. Það var gleðiefni að
heyra hvernig Sveinn Ágústsson
gaf upp öndina og hvar. Hann varð
bráðkvaddur, dó þjáningarlitlum
dauða er hann hné niður við bróður
kné. Slíkt er fagurt að þola.
Þegar ég hitti Svein síðast — eða
hann kom heim til mín — var hann
samur við sig. í máli hans var enga
æðru að finna, hann var lífsglaður
og naut starfs síns. Mörgum ung-
mennum hafði hann miðlað visku,
fræðslu og einstökum mannskiln-
ingi. Þess fengu þau að njóta á
nokkrum stöðum á Suður- og Vest-
urlandi. Og það kæmi mér ekki á
óvart að margur nemandinn hafi
sárlega Sveins saknað þegar hann
færði sig úr einum stað í annan.
Sveinn var þeirrar náttúru og
upplags að vilja og kunna að um-
gangast fólk í dreifðum byggðum
landsins þótt hann sæmdi sér álíka
vel í konungshöllum. Hvarvetna
beindist athyglin að Sveini þar sem
hann kom. Það var sökum auðugs
gáfnafars, samræðulistar, hrein-
skilni og þess að leyfa viðmælanda
að njóta sín. Ekki má gleyma list-
rænum hæfileikum. Hann var af-
bragðssöngmaður, hafði djúpa
bassarödd sem undirstrikaði karl-
mennskuna í sál, hjarta og líkama.
Ég veit ekki hversu vinmargur
Sveinn var, en hafi svo verið hefur
hann haft ærnu að sinna því að
jafntryggur og óhlutdeilinn maður
var vart til.
Ánægjulegt var að njóta sam-
vista við Svein. Það var sökum þess
sem þegar hefur verið upp talið.
Þegar ég riíja upp fyrstu fundi
okkar þá er óumflýjanlegt að minn-
ast bekkjarbróður míns og sveit-
unga Sveins, Haralds Bjarnasonar, *
bónda í Stóru-Mástungu, í næsta
nágrenni við Ása. Haraldi séu þakk-
ir skildar fyrir að leiða okkur Svein
saman. Og hið gnúpverska um-
hverfi finnst mér óhugsanlegt án
þeirra tveggja. Ólíku náttúrufari
hafa þeir vanist Austfirðingar og
Sunnlendingar, en í uppsveitum
Árnessýslu fann Austfirðingurinn
skyldleika við heimahaga og
kannski er þar skýringin fundin á
svipuðu þeli okkar Sveins til þjóð-
mála og þjóðarsálar, viðhorfi til
æskulýðsins og hvað mest mætti
verða honum að gagni. Umhugsun-
in um slíkt tók hug hans meira en
hálfan.
Ætterni Sveins ætla ég öðrum
að rekja. En upplagið leyndi sér
ekki: Hvorki mun ég á þessu níðast
né öðru sem mér er til trúað.
Ég þakka Sveini Ágústssyni
kærlega kvaddar stundir.
Þórhallur Guttormsson
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
SIGHVATUR BJARNASON
málarameistari,
Heiðargerði 110,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni föstudaginn 8. febrúar
kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hins látna, er bent á Krabbameinsfélag-
ið og Hjartavernd.
Jórunn Ármannsdóttir,
Kristín Sighvatsdóttir, Pálmar Smári Gunnarsson,
Sturla Sighvatsson, Helga Sighvatsdóttir,
Guðlaug Jónsdóttir.
+
Þökkum auðsýnda samúð og vinarhug við fráfall móður okkar og
ömmu,
ÁSLAUGAR SIGURÐARDÓTTUR,
Stangarholti 10,
Reykjavík.
Fyrir hönd vandamanna,
Anna Björnsdóttir Johansen,
íris Björnsdóttir,
Áslaug Pétursdóttir,
Jóhann Kiesel.
+
Hjartans þakkir öllum þeim, er sýndu okkur vinsemd og hlýhug
við andlát og útför
ARNBJARGAR SIGURÐARDÓTTUR,
Skólagarði 10,
Húsavík.
Guð blessi ykkur öll.
Gunnar Páll Jóhannesson,
Sigurður Gunnarsson, Annelie Kálleqvist,
Guðrún S. Gunnarsdóttir, Sigurður lllugason
og barnabörn.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýndan hlýhug og samúð við andlát og
útför föður okkar, tengdaföður og afa,
SIGURÐAR ÓLAFSSONAR
vélstjóra,
Gunnarsbraut 38.
Sérstakar þakkir til starfsfólks deildar 7-A á Borgarspítalanum.
Ólafur Sigurðarson, Ellen Einarsdóttir,
Bjarni Sigurðsson, Helga Rut Júlíusdóttir
og barnabörn.