Morgunblaðið - 08.02.1991, Síða 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1991
33
listmálun sitt á hvað.
Hér heima tók nú hið hefð-
bundna brauðstrit við. Tíma tók
að plægja akurinn en fljótlega vann
Sighvatur sér nafn og viðurkenn-
ingar og tók að sér krefjandi og
vandasöm verk. Margir þekktir
húsagerðarmenn kölluðu Sighvat
til er mikið lá við um lýtalaus
vinnubrögð og listræn. M.a. var
Sighvatur einn af brautryðjendum
mynsturmálunar hérlendis. Hann
fékkst við húsaskreytingar og
málaði t.d. stóra veggmynd í Borg-
artúni 7 hér í borg. Við síðustu
endurbætur á Dómkirkjunni í
Reykjavík árið 1977 vann Sighvat-
ur ásamt sínum mönnum afar fall-
ega málningarvinnu, m.a. gull-
skreytingar með tækni sem fáir
höfðu vald á.
Árið 1960 tók Sighvatur próf
frá teiknikennaradeild Handíða-
og myndlistaskólans í Reykjavík
og í framhaldi þess kenndi hann
um stuttan tíma teiknun við Haga-
skólann og Iðnskólann í Keflavík.
Auk þess gegndi hann trúnaðar-
störfum í félagi málarameistara í
Reykjavík á þessum tíma. Hann
tók þátt í stórri samsýningu iðnað-
armanna að Hallveigarstöðum
1977 og vöktu málverk hans verð-
skuldaða athygli og hlutu mjög
góða dóma.
Sighvatur var um margt sér-
stæður maður. Ekki dómskár en
afar vandaður til orðs og æðis —
þó fastur fyrir. Á Sturlungaöld
hefði hann ekki orðið árásargjarn
stafnbúi en fyllt þann flokk manna
sem vildu bera klæði á vopnin.
Hann var sannkristinn og prúður
málsvari friðar og réttlætis. Það
fengu allir að reyna sem nutu ná-
vistar hans, ættmenn, tengdafólk,
vinir og lærisveinar. Hann var fag-
urkeri og sannur húmanisti —
frómur fagmaður — stéttarsómi.
Nægjusemi var honum meðfædd
og bruðllaus var hann með öllu.
Hann sveittist ekki við að elta ólar
við hluti sem mölur og ryð fá
grandað. Gildi kristinnar trúar
urðu honum vaxandi athvarf með
árunum og var byggð á traustum
grunni. Andleg verðmæti voru hon-
um mikilvæg og lutu í raun ekki
landamærum. Að eðlisfari var
hann kíminn og glaðbeittur — og
leikrænn á stundum. Hann var
ekki sérlega mannblendinn en
ræktaði vináttu við þá sem hann
stofnaði til kynna við á lífsleiðinni
og var bamgóður með afbrigðum.
Alls þessa nutum við hjón og börn
okkar ríkulega.
Sighvatur var heimakær og naut
sín best á hösluðum velli. Að vallar-
sýn var hann hávaxinn og svipmik-
ill og fremur dökkur yfirlitum,
hafði liðað nef sem hann gantaðist
með og var stoltur af. í hátíðarföt-
um með „hatten pá“ — minnti
hann á suðurevrópskan greifa.
Eigi verður svo skilist við þessar
minningar að ekki sé minnst á
Jórunni konu Sighvats. Varla voru
þau nefnd öðru vísi en bæði í einu.
Með þeim ríkti einstætt jafnræði.
Heimili þeirra er afar fallegt og
bæði höfðu þægilega nærveru —
hógværðar og hjartagæsku. Jó-
runn er falleg kona og vönduð til
munns og handar. Sighvatur hafði
oft orð á því að hann væri sæll
af kvonfangi sínu.
Þá er heilsu Sighvats tók að
hraka var það honum harmabót
að fá að dvelja heima í Heiðar-
gerði. Síðustu samverustundir
þeirra hjóna minntu á fallegt ljóð.
Jórunn og Sighvatur eignuðust
3 börn: Kristínu, f. 1946, sjúkra-
liða, gift Pálmari S. Gunnarssyni,
lögreglumanni, Sturlu, fæddan
1947, málara og arkitekt, og
Helgu, f. 1952, skrifstofustúlku.
Dóttir Kristínar, Guðlaug Jóns-
dóttir, nemandi í arkitektúr, ólst
að miklu leyti upp hjá ömmu sinni
og afa við mikið atlæti og ástríki.
Nú þegar Sighvatur gengur til
móts við skapara sinn og hverfur
yfir móðuna miklu er þrátt fyrir
allt gott að hafa í huga að minning-
in lifir þótt maðurinn falli.
Eiginkonu hans og ástvinum
öllum er vottuð einlæg samúð.
Þorv. Jónasson
Minning:
Jórunn Guðmunds-
dóttir, Akureyri
Fædd 9. nóvember 1902
Dáin 30. janúar 1991
Nú hefur hún Jórunn amma mín
blessuð kvatt þennan jarðneska heim
fyrir fullt og allt og horfið á vit
eilífðarinnar. Amma trúði af heilum
hug á líf eftir dauðann og var örugg-
lega vel undir það búin að skilja hér
við og kveið því í engu. Seinustu
árin hér var hið daglega líf henni
ekki alltaf að fullu meðvitað og
líklega vissi hún stundum ekki gjörla
hvort hún var þessa heims eða ann-
ars, en það gerði henni lítið til og
hún leið ekki fyrir það.
Þess er óskandi að nú muni hún
hitta allt sitt ástkæra fólk fyrir hinu-
megin eins og hugur hennar stóð til.
Eg vil hér með fáeinum línum
minnast ömmu minnar, Jórunnar
Guðmundsdóttur, að leiðarlokum.
Jórunn Guðmundsdóttir fæddist
9. nóvember 1902 að Hjaltastaða-
hvammi í Akrahreppi í Skagafirði.
Foreldrar hennar voru Sólveig Jóns-
dóttir og Guðmundur Pétursson,
seinni maður Sólveigar. Bæði voru
þau foreldrarnir Skagfirðingar, en
langamma, sem bjó um skeið heima
hjá ömmu og ég man vel eftir
sprækri hátt á tíræðisaldri, átti þó
einnig ættir sínar að rekja úr Svarf-
aðardal. Jórunn giftist aldrei, en
eignaðist eina dóttur, Ingibjörgu
Þorsteinsdóttur, móður mína, 13.
desember 1925. Faðir hennar var
Þorsteinn Guðmundsson sjómaður
frá Stafnesi á Suðumesjum, dáinn
1963. Jórunn og Þorsteinn vora stutt
í sambúð á Suðumesjum, en sjó-
mennskan átti ekki við ömmu. Ég
ólst að mestu upp hjá Jórunni ömmu
minni og dvaldist hjá henni á Akur-
eyri alla vetur þar til ég lauk stúd-
entsprófí tvítugur. Ég á henni því
óendanlega mikið að þakka, alla þá
umhyggju, ástúð og aðhlynningu
sem hún veitti mér öll þessi uppvaxt-
arár. Það verður aldrei endurgoldið
til fulls. Mér fínnst sem amma hafi
alltaf viljað gera allt fyrir mig sem
hún gat og hún bar hag minn sérs-
taklega fyrir bijósti alla tíð. Okkur
kom næstum alltaf vel saman og
hún sýndi skilning á flestu sem unga
manninn fýsti. Ammá var velvildin
holdi klædd í mínum augum og auð-
vitað var ég uppáhaldið hennar. Ég
reyndi að endurgjalda henni það eft-
ir megni meðan ég var hjá henni.
Amma var ákaflega næm og við-
kvæm manneskja og ekki varð hjá
því komist að snerta þessar fínu til-
finningar hennar stundum og valda
henni sársauka eða stundar áhyggj-
um. Hún komst við og það tók á
hana að horfa upp á þungbær örlög
og ranglæti gagnvart hveijum sem
var en þeim mun meir sem það stóð
henni nær. Hún kipptist stundum til
og það snerti hana sýnilega á sál
og líkama að fá slæmar fréttir en
einnig gleðitíðindi.
Amma var ákaflega friðelsk
manneskja og þoldi ekki að eiga í
illdeilum við neinn eða gera neitt á
hlut annarra. Hún var ávallt boðin
og búin að styðja við bakið á þeim
sem áttu um sárt að binda og þeim
sem minna máttu sín.
Hún fór ófáar ferðir til að heim-
sækja sjúka og aldna, bað fyrir fólki
og tók þátt í félagsstarfí um það sem
mátti verða til líknar og betrunar
fyrir mannfólkið. Hún var t.d.
styrktarfélagi í Sjálfsbjörg frá stofn-
un þess. Hún trúði á lækningarmátt
hugans og æðri máttar og dáði og
studdi allt sem stuðlaði að bættu
mannlífí og meiri kærleika, hvort
sem það var af jarðneskum toga eða
fyrir tilstuðlan æðri máttarvalda.
Hún hefði vafalaust orðið góður liðs-
maður í líknarstétt.
Amma lærði handíð og gerðist
ung meistari í dömu- og herraklæða-
gerð. Þá kunnáttu tileinkaði hún sér
í Reykjavík hjá danska klæðskeran-
um Ruydelsborg kringum 1930, og
fatagerð var hennar ævistarf. Amma
rak saumastofu á Akureyri allt frá
Stefán Þorvaldsson
barmeistari — Minning■
Fæddur 28. mars 1928
Dáinn 31. janúar 1991
Mig setti hljóðan er ég las þau
tíðindi, að Stefán vinur minn væri
látinn, þó svo að ég mætti vita að
hveiju dró, það mikið veikur var
hann búinn að vera, að öðruvísi gat
það ekki farið. Hann féll í blóma
lífsins tæplega sextíu og tveggja ára.
Stefán lærði framreiðslu hjá þeim
mæta manni, Sigurði B. Gröndal,
yfírmatreiðslumanni og síðar skóla-
stjóra Hótel- og veitingaskóla ís-
lands, og lauk prófí í þeirri iðn árið
1945 og var einn af þeim fyrstu sem
það gerðu, nokkru eftir að iðnin fékk
löggildingu hér á landi. En hann lét
sér það ekki duga og fór í framhalds-
nám til Sviss þar sem hann lagði
stund á nám í hótel- og veitingahúsa-
rekstri. Einnig fór hann síðar til
Bandaríkjanna og tók þar náms-
braut í alhliða barfræðum, og við
barþjónustu starfaði Stefán mestan
hluta ævi sinnar, þar var hann meist-
ari meistaranna.
Virðing hans og metnaður fyrir
starfí sínu var hans stóri aðall, hann
lagði gjörva hönd á lítt plægðan
akur íslenskra veitingamála og þá
sér í lagi hvað varðar barþjónustu,
í þeim málum var hann óneitanlega
fremstur. Stefán starfaði víða við iðn
sína en þó lengst um borð í ms.
Gullfossi. Hann var eftirsóttur fag-
maður sem vinnuveitendur hans
töldu sér akk í að hafa vegna þeirra
vinsælda sem hann naut frá gestum
þeirra. Alls staðar þar sem hann
vann hafði hann reisn fagmannsins
- í hendi sér og fékk virðingu allra
sem hans nutu.
Það voru dagar náms, þroska og
síðar hygginda þegar ég átti þess
kost að starfa með og kynnast
heimsmanninum Stefáni, þar sem
ég lærði af honum að meta gildi
háttvísinnar í umgengni við aðra,
lærði að meta mannlífið og kosti
þess og galla svo fjölbreytilegir sem
þeir eru, og þakka ég Stefáni fyrir
þann lærdóm sem ekki verður út-
máður úr huga mér.
Stefán talaði nokkur tungumál,
meðal annars frönsku, ensku og
dönsku, var vel lesinn og fróður um
marga hluti, íhugull og hógvær í
tali, hafði létta lund og skipti sjaldan
skapi, enda einstakt ljúfmenni, kurt-
eis, viðkvæmur og tillitssamur.
Stefán var einn af stofnfélögum
Barþjónaklúbbs íslands og sat í
stjóm klúbbsins um tíma. Hann var
fulltrúi klúbbsins á nokkrum nor-
rænum og alþjóðlegum mótum bar-
þjóna fyrir íslands hönd, og var vel
þekktur og mikils metinn meðal
starfsbræðra sinna erlendis.
Fyrir hönd Barþjónaklúbbs ís-
lands vil ég færa Stefáni þakkir fyr-
ir þann áhuga, umhyggju og dreng-
skap sem hann ávallt sýndi í starfi
og leik í starfemi klúbbsins. Stefán
átti sér mörg áhugamál, var m.a.
góður ljósmyndari, ágætur stangar-
veiðimaður, fróður um báta og bíla
og var alls óhræddur að takast á
við torráðna 'hluti. Hann átti gott
með að aðlagast fólki, góður félagi
og traustur vinur vina sinna.
Guðrúnu, eiginkonu hans, og dótt-
ur eru hér færðar alúðarþakkir fyrir
þá ástúð og umhyggju sem þær
veittu honum í. kærleiksijkri ást til
hans í baráttu hans.við ólæknandi
árinu 1935 og þar til hún hætti að
starfa hátt á áttræðisaldri. Framan
af hafði hún oft margar konur í
vinnu, það var fyrir mitt minni, en
síðan hélt hún sníða- og saumanám-
skeið fyrir konur á Akureyri um
árabil. Þá var jafnan líflegt heima
og sem ungur sveinn fylgdist maður
með öllum þessum mjög svo mis-
munandi kvenskörungum og þeirra
athæfí, og gcrði víst ýmsar furðuleg-
ar athugasemdir um hvaðeina eftir
því sem mér er sagt.
Amma vann yfirleitt alla daga og
það oft langt fram á kvöld og nótt
ef mikið lá við að ljúka við flíkur. Á
sunnudögum tók hún sér þó jafnan
gott frí um miðjan daginn og fór á
mannfundi, ef ekki þurfti nauðsyn-
lega að ljúka verkefni. Amma hafði
yndi af góðri tónlist og sótti alla
tónleika og söngskemmtanir sem í
boði voru í bænum. Mikill erill var
að sjálfsögðu oft samfara þessari
atvinnustarfsemi á heimilinu. Kon-
urnar komu í röðum til að ráðgast,
skoða „móðinsbiöð“, láta taka mál,
máta, fá sniðið o.s.frv. og amma liðs-
innti þannig drjúgum hluta af kven-
fólki bæjarins og nágrennis um ára-
bil. Ég held ég geti fullyrt að amma
hafi veið talin flínk og vandvirk
saumakona og gat saumað hvað sem
var fyrir hvern sem var og var sann-
gjörn í kaupmálum.
Sfðustu tvo áratugina sem amma
starfaði saumaði hún einkum og sér
sjúkdóm. Nú þegar stundaglas Stef-
áns er runnið út vil ég og kona mín
votta Guðrúnu og dóttur þeirra
ásamt öðrum ástvinum innilegustu
samúð.
Megi drottinn leggja þeim líkn
með þraut.
Sfmon Sigurjónsson
í lagi íslenska búninga, upphluti og
peysuföt, og es til mikið af þeim
kjörgripum eftir hana á Norðausturl-
andi og víðar. Þá reyndi oft mikið á
augun við að meðhöndla og stinga
tinnusvört efnin og festa gull og silf-
ur. Sjónin var það sem amma hafði
mestar áhyggjur af að myndi dvína
og spillast, sem og varð raunin, en
annars var hún alla tíð líkamlega
hraust og sporlétt allt fram undir
hið síðasta. Amma undi sínum hag
vel á Akureyri og vildi hvergi frekar
vera, nema þá í Skagafirði á sínum
fæðingar- og æskuslóðum. Hún fór
aldrei utan, lét mig og móður mína
um það, og fannst hún ekki þurfa
að sækja neitt til Reykjavíkur. Hún
lét sér nægja og notfærði sér þá
menningarviðburði sem boðið var
uppá á Akureyri og var sátt við m
mannlífið þar og í nærsveitunum.
Yfir Skagafírði hvíldi samt sér-
stakur dýrðarljómi í hennar huga.
Þaðan var hún ættuð og þar var hún
uppalin, og æskustöðvarnar í Smiðs-
gerði í Kolbeinsdal og Hólar í
Hjaltadal voru staðir sem hún talaði
um af tilfinningu og með mikilli virð-
ingu. Þangað fórum við síðast saman
fyrir allmörgum árum og þá strauk
hún hreindýramosaskúfana og þúf-
urnar í hvömmunum í Smiðsgerði
af innlifun og hún viknaði við.
Ég veit að hún og systkinin fiihm
áttu þar ótaldar ánægjustundir í
faðmi fjölskyldunnat' í bemsku.
Ömmu var ákaflega annt um
systkini sín og þeirra börn. Mjög .
náin samskipti voru alla tíð við Helgu
systur hennar og hennar fjölskyldu
á Akureyri, Kristján og dæturnar,
og sú fjölskylda öll reyndist okkur
báðum traustur bakhjarl og sannir
vinir alla tíð. Sólveig, dóttir Helgu,
og maður hennar, Einar Gunnlaugs-
son, eiga skildar sérstakar þakkir
fyrir ómælda umhyggju í garð ömmu
hin síðari ár eftir að hún fluttist að
Skjaldarvík og á dvalarheimilið Hlíð
á Akureyri.
Kristrún, systir ömmu, sem fékk
lömunarveikina ung að árum og var
eftir það lömuð fyrir neðan mitti,
var ömmu sérstaklega hjartfólgin
sem og allt hennar fólk. Amma ann-
aðist Kristrúnu (Rúnu) langtímum
saman í veikindum hennar og var
alla tíð boðin og búin að gera allt
fyrir hana og hennar fjölskyldu sem
hún mátti. Þá vil ég nefna Kristínu,
sem var elst systranna, alltaf glöð
og elskuleg, og Pál, sem var yngst-
ur, en þau amma munu hafa verið
mjög samrýnd í æsku. Þau systkini
eru nú öll látin. Einn hálfbróður átti
amma, Jón Ferdinandsson, af fyrra
hjónabandi Sólveigar langömmu, og
tengsl ömmu við alla hans ágætu
fjölskyldu hafa alla tíð verið mjög
náin og vinsamleg. Eftir að stúdents-^-
prófi lauk og ég flutti burt frá Akur-
eyri til útlanda bjó amma ein um
langt árabil og við fjölskyldan dvöld-
umst aðeins af og til í skamman tíma
hjá henni. Sambandið var þá einkum
í gegnum bréfaskriftir og ég veit
að hún beið eftir hveiju bréfi með
mikilli eftirvæntingu og oft gerði
hún sér óþarfar áhyggjur af okkur
vegna frétta utan úr heimi. Sam-
verustundirnar urðu líka allt of fáar
nú seinni árin eftir að við fjölskyldan
fluttumst aftur til landsins, eins og
algengt er í okkar annasama
nútímaþjóðfélagi.
.Nú seinni árin naut amma þó
góðrar aðhlynningar á dvalarheimil-
inu Skjaldarvík og Hlíð og á starfs»
fólk þeirra stofnana skildar innilegar
þakkir fyrir alla þá umönnun. Þegar
hugsað er til baka flykkjast í hugann
ótal ljúfar minningar um þessa
ágætu konu sem ég stend í svo mik-
illi þakkarskuld við og hún mun
áfram lifa skírt í vitund minni þótt
kvödd sé nú héðan.
Guðmundur Pétursson
tJanui^a iÁ'twijfri
Minningarkort Krabbameinsfélagsins fást
í flestum lyfjabúðum í Reykjavík
og á nær öllum póstafgreiðslum úti á landi.
Einnig er hægt að hringja í síma 62 14 14.
Ágóða af sölu minningarkortanna
er varið til baráttunnar gegn krabbameini.
Krabbameinsfélagið