Morgunblaðið - 19.05.1991, Blaðsíða 15

þessar færslur 15% af heildinni en
duttu niður í 9% árið 1986 og 7%
árið 1987. Síðan hafa þær vaxið
mjög og voru í fyrra 22% af heild-
inni. (Sjá töflu.)
Um síðustu áramót var lögunum
um kvótakerfið síðan breytt veru-
lega og ný lög samþykkt. Sóknar-
mark var afnumið og veiðum úr
öllum helstu nytjastofnum stjórnað
með úthlutun aflakvóta. Fyrir þessa
breytingu hafði kvótakerfið náð til
um 650 fiskiskipa og báta en með
breytingunni komu inn í það um
2.000 smábátar það er undir 10
brúttólestum að stærð. Jafnframt
felast í nýju lögunum ákvæði um
að framselja megi kvóta varanlega
án þess að úrelda viðkomandi skip
en slíkt var ekki hægt áður. Upphaf-
lega var kvótakerfinu m.a. ætlað
að fækka fiskiskipum og því var
þetta ákvæði til staðar að ekki
mætti framselja kvóta varanlega án
þess að úrelda jafnframt viðkom-
andi skip. Á
tímabilinu
1984-1990
fækkaði um 60
skip í flotanum
af þessum sök-
um og aflaheim-
ildir á bilinu
5-6.000 tonn af
þorskígildum
voru flutt á önn-
ur skip.
Samkvæmt
upplýsingum
frá sjávarút-
vegsráðuneyt-
inu hefur tölu-
vert verið um
færslur á kvót-
um milli skipa
frá áramótum
en nákvæmar
upplýsingar um
þær liggja ekki
fyrir. Þar að
auki sýnir
reynslan að
megnið af kvót-
atilfærslum
eiga sér stað á
seinnihluta árs-
ins og því ill-
mögulegt að
geta sér til um
nú hvaða áhrif
hin nýju lög
hafa á kvóta-
markaðinn.
Hinsvegar eru
vísbendingar
um að veltan á
kvótamarkaðin-
um muni aukast
í ár frá því sem
hún var í fyrra, einkum vegna hinna
nýju ákvæða um varanlegt framsal
kvóta.
Kvótinn eftir landshlutum
Á árunum 1984 til 1990 hefur
kvótinn numið ígildi um 500.000
tonna af þorski á hveiju ári án telj-
andi breytinga til eða frá þeirri tölu
á milli ára. Skipting þessa kvóta
milli botnfisktegunda í ár, það er
fyrstu átta mánuði ársins sem þegar
er ákveðin, er í grófum dráttum
þessi: (Þorskígildi innan sviga)
Þorskur 245.000 tonn
Ýsa 48.000 tonn (58.000)
Ufsi 65.000 tonn (37.000)
Karfi 55.000 tonn (28.000)
Grálúða 33.000 tonn (25.000)
Skarkoli 7.000 tonn ( 6.500)
Eins og sjá má eru þorskígildin
mismunandi eftir tegundum. Þannig
er kílóið af ýsunni metið á 1,21 kíló
af þorski en kíióið af karfa aftur á
móti er aðeins metið á 0,52 kíló af
þorski.
Af öðrum tegundum en botnfisk
sem eru kvótabundnar lítur hlutur
þeirra í meðalári þannig út mælt í
þorskígildum:
Rækja 35.000
Loðna 55.000
Síld 20.000
Hörpuskel 7.000
Humar 9.000
Þegar skoðað er yfirlit yfir flutn-
inga á kvóta milli landshluta kemur
í ljós að á síðustu tveimur árum
hefur hann orðið mestur frá Norð-
urlandi vestra og mestur til Norður-
lands eystra. Ef botnfiskkvótinn er
skoðaður fyrir þessa tvo landshluta
kemur í ljós að á Norðurlandi vestra
var á síðasta ári seldur botnfisk-
kvóti sem samsvarar ígildum 9.400
tonna af þorski. En til Norðurlands
eystra á sama tíma var keyptur
kvóti sem svarar til ígilda 9.100
tonna af þorski. Annar landshluti
sem missir frá sér mikinn kvóta á
síðasta ári er Reykjanes en þaðan
voru seld sem svarar ígildum 5.900
tonna af þorski og annar landshluti
sem kaupir mikinn kvóta eru Vest-
firðir en þangað voru flutt sem svar-
ar ígildi 3.900 tonna af þorski og
Austfirðir fylgja fast á eftir með
kaupum á ígildum 3.890 tonna af
þorski. Á öðrum landshlutum er
meira jafnvægi í flutningi á kvóta
til og frá. Hér er verið að tala um
kaup og sölu á kvóta til eins árs í
senn. Miðað við
þær verðfor-
sendur sem
gefnar voru hér
í upphafi má
segja að frá
Norðurlandi
vestra hafi verið
seldur kvóti fyr-
ir um 330.000
milljónir króna
en kvóti fyrir
um 300.000
milljónir keypt-
ur til Norður-
lands eystra.
Tuttugu
stærstu
kvótahafarnir
Þegar athug-
aður er listi með
20 stærstu
kvótahöfunum
kemur í ljós að
hlutur þeirra af
heildinni nemur
26,6%. Ef þessi
„eign“ er um-
reiknuð til fj ár
miðað við að
verð á þorsk-
ígildinu í
skammtímale-
igu eins og gert
er í þessari um-
fjöllun kemur út
talan um 4,3
milljarðar
króna. Ef verðið
er reiknað mið-
að við sölu til
frambúðar nem-
ur upphæðin
tæpum 19 milljörðum króna. Við
útreiking á 20 stærstu kvótahöfun-
um eru þeir fyrirvarar gerðir að
ekki er búið að ákveða loðnu- og
síldarkvótann í ár. I töflunni sem
fylgir um lista þessara kvótahafa
er gert ráð fyrir að loðnuaflinn verði
800.000 þúsund tonn og síldaraflinn
100.000 tonn og þær stærðir síðan
umreiknaðar til þorskígilda. Einnig
verður að gera þá fyrirvara að ekki
er gert ráð fyrir sameiningu Granda
hf. við Hraðfrystihúsið Reykjavík
né sameiningu Haraldar Böðvars-
sonar hf. við Síldar- og fiskimjöls-
verksmiðjuna hf.
Utgerðarfélag Akureyringa hf.
er langstærsti kvótahafinn í ár með
2,87% af heildarkvótanum eða sem
nemur ígildi 13.214 tonna af þorski.
Andvirði þessa afla á kvótamarkað-
inum í ár nemur um 2,1 milljarði
króna miðað við sölu til frambúðar
en 462 milljónum króna ef miðað
er við leigu til eins árs. Næstir í
röðinni er Hraðfrystistöð Vest-
mannaeyja hf. með 2,16% af heild-
inni eða sem nemur ígildi 9.900
tonna af þorski. Verðmæti þess
kvóta er um 1,6 milljarður króna
miðað við sölu til frambúðar en 346
milljónir miðað við leigu til eins árs.
Þriðji stærsti kvótahafinn er Sam-
herji hf. en síðan koma Grandi hf.
og Síldarvinnslan hf. Samanlagt eru
þessir fimm stærstu kvótahafar með
rúm 11% af heildarkvótanum.
i wm m
Heildarveltan á kvóta-
markaði hefur tvo-
faMast fiá árinn
1986
rMi B i
Mestur kváti seldur
frá Morðuiiandi vestia
ug uiestur kváti
keyptur til Norður-
lanús eystra í fyna
i: —
Fimin stærstu kvótahaf-
amii hafa umráð yfir 11%
heildarkvótans
i —
Tuttugu stærstu
kvótahafainir hafa
umráó ylir 26,6% af
heildarkvótauum
M—
Ný innfluttar frá USA
tvær eldri traktorsgröfur,
mjög lítið notaðar.
Case 580,
verö kr. 590.000,-
International 3600,
verð kr. 490.000,-
Tækjamiðlun íslands hf.
Bíldshöfðo 8,
sími 91-674727 6 skrifst.tima,
17678 eftir kl. 18.00.
Breid-
hyltingar
Almennur
hreingerningardagur
verður í
Breióholti 1,2 og 3
laugardaginn
25. maí.
Góöar gjafir
fyrir þá sem þyrstir
í fróMeik
Námsmenn!
til hamingju meb daginn...
Nú fara þeir dagar í hönd sem hvað flest ungmenni
landsins standa á tímamótum í líft sínu. Sum hella
sér út í lífsbaráttuna af fullum krafti en önnur horfa
til frekara náms í framtíðinni. Hvor leiðin sem valin
verður er jafn mikilvægt að við höndina séu traustir
félagar sem svara öllum spumingum sem kunna að
vakna, á ítarlegan og skilmerkilegan hátt á ISLENSKU.
Vdjirðu gefa varanlega gjöf þá eru ÍSLENSKA
ALFRÆÐIORÐABÓKIN og ÍSLANDSHANDBÓKIN
góðar gjafir og gagnlegt veganesti ungu fólki í framtíðinni.
íslenska alfræðiorðabókin er litprentuð í þremur
bindum og hefur að geyma um 37000 uppflettiorð og
lykilorð, auk um 4500 ljósmynda, teikninga og korta
og taflna sem auka upplýsingagildi hennar.
Islandshandbókin er rúmlega 1000 blaðsíður í tveimur
bindum. Efni bókarinnar er skipt eftir sýslum með
sýslukorti í upphafi hvers kafla, þar sem sýndir eru allir
vegir og þeir staðir sem fjallað er um í texta.
1300 ljósmyndir prýða verkið.
ÖRN OG ® ÖRLYGUR
SíAumiíla 11 * Sími 84866