Morgunblaðið - 30.08.1991, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDÁGÚR 30. AGUST 1991
íslendingar svældir út
eftir Karl Steinar
Guðnason
I leiðara Morgunblaðsins 8. ágúst
síðastliðinn gerir blaðið að umtals-
efni viðtal, sem tímaritið Fijáls
verslun átti við mig. Í viðtalinu lýsi
ég áhyggjum mínum af uppsögnum
starfsfólks hjá varnarliðinu og
væntanlegu atvinnuleysi þess fólks.
Morgunblaðið kýs að gera mér
og félögum mínum upp skoðanir í
varnarmálum og er það tilefni þess
að ég rita eftirfarandi.
Hlutverk varnarliðsins
Það hefur aldrei farið á milli
mála hjá mér eða félögum mínum
í verkalýðsfélögunum á Suðurnesj-
um hvert er hlutverk varnarliðsins.
Fullyrða má að fáir hafi gert sér
betur far um að upplýsa fólk um
tilgang og hlutverk þess varnar-
samstarfs, sem Atlantshafsbanda-
lagið gegnir og jafnframt hversu
eðlilegt það er að íslendingar sinni
skyldum sínum við bandamenn okk-
ar á þeim vettvangi.
Alltaf annað slagið hafa risið upp
postular aronskunnar, sem hafa
boðað það að íslendingar eigi fyrst
og fremst að græða á varnarliðinu.
Aldrei hefi ég eða félagar mínir
tekið undir þessa skoðun. Reyndar
höfum við látið í ljós fyrirlitningu
okkar á þeim viðhorfum.
Starfsemi varnarliðsins
Þá áratugi, sem varnarliðið hefur
haft starfsemi á Keflavíkurfldg-
velli, hefur það þurft á íslensku
vinnuafli að halda. Launþegar á
Suðurnesjum og í nágrenni hafa
sinnt þessum störfum. Þar hafa
laun verið miðum vð það sem tíðk-
ast annars staðar á landinu. Venjur
og hefðir á íslenskum vinnumarkaði
hafa og gilt þar. Auðvitað hefur
það þótt mikils virði að geta sótt
„ Að því er við best vit-
um, sem fylgjumst með
málum hjá varnarlið-
inu, hefur ekkert
breyst hjá varnarliðinu
á Keflavíkurflugvelli.
Starfsemin er sú sama.
Krafan um þjónustu og
önnur störf er sú sama.
Það eina sem gerst hef-
ur er að birst hefur til-
kynning frá Bandaríkj-
unum um að fækka
skuli Islendingum hjá
varnarliðinu.“
atvinnu á vellinum. Varnarliðið hef-
ur verið góður vinnuveitandi. Þar
hafa launþegar getað treyst því að
fá útborgað reglulega. Það hefur
ekki þurft að hafa áhyggjur af því
að vinnuveitandinn yrði gjaldþrota
með þeim afleiðingum, sem félagar
okkar á öðrum vinnustöðum hafa
upplifað.
Rekstur varnarliðsins, sem er
umfangsmikill, hefur þurft á hæfu
starfsfólki að halda. Það hefur viss-
ulega tekist, enda hafa yfirmenn
varnarliðsins hvað eftir annað lýst
því yfir að störf þessa fólks hafí
verið ómetanleg.
Breytingarnar í Evrópu
Fólk hér á Suðurnesjum hefur
af áhuga fylgst með þeim stórkost-
legum breytingum sem átt hafa sér
stað í Evrópu. Það er öllum fagnað-
arefni að kommúnisminn er í dauða-
teygjunum. Það er líka ánægjuefni
að fólkið, sem í áratugi hefur liðið
undir oki harðstjórnar og kúgunar,
skuli sjá framtíð frelsis blasa við.
Það eru hinsvegar margir sem hafa
áhyggjur af því að þrátt fyrir allar
breytingarnar eru kjarnaorkuvopn
og hverskonar önnur gereyðingar-
tæki í höndum manna, sem ef til
vill svífast einskis.
Það starf sem unnist hefur á
sviði afvopnunar gefur reyndar von-
ir um frið í Evrópu. Skuldbindingar
Vesturveldanna í afvopnunarmál-
um hafa orðið til þess að herstöðum
hefur fækka um allan heim. Banda-
ríkjamenn hafa dregið úr varnarvið-
búnaði í flestum herstöðvum sínum
og ef að líkum lætur heldur sú þró-
un áfram.
Hvað gerist hér?
Að því er við best vitum, sem
fýigjumst með málum hjá vamarlið-
inu, hefur ekkert breyst hjá varnarl-
iðinu á Keflavíkurflugvelli. Starf-
semin er sú sama. Krafan um þjón-
ustu og önnur störf er sú sama.
Það eina sem gerst hefur er að birst
hefur tilkynning fráBandaríkjunum
um að fækka skuli íslendingum hjá
varnarliðinu. Að vísu er ekki um
uppsagnir að ræða heldur bann við
nýráðningum. Á sama tíma var
varnarliðinu fijálst fram til mars
sl. að ráða ameríska ríksiborgara
til starfa. Sú hefð hefur ríkt að
Bandaríkjamenn gangi ekki í þau
störf, sem íslendingar hafa gegnt.
Þess vegna hefur bannið við nýr-
áðningum haft þær afleiðingar að
á þeim vinnustöðum, sem fækkun
hefur orðið, hafa störfin færst yfir
á þá sem eftir em.
Kjaramál
í umræddum leiðara Morgun-
blaðsins er vikið að því, að ég hafi
tapað áttum þegar ég krefst þess
fyrir hönd Verkalýðs- og sjómanna-
félags Keflavíkur að bann við ný-
ráðningum hjá varnarliðinu verði
Ánægjuleg stefnubreyting
eftir Gunnlaug Sævar
Gunnlaugsson
Gjaldþrot hinnar svonefndu
„byggðastefnu“, sem hér hefur ver-
ið rekin undanfarin ár er nú berlega
komið í ljós, í kjölfar athugunar
Ríkisendurskoðunar á stöðu nokk-
urra opinberra sjóða. Sú athugun
var gerð að frumkvæði Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra sem
boðað hefur nýja tíma í meðferð á
fjármunum almennings.
Hengingarólin lengd
Um þverbak keyrði í þessum
málum í tíð vinstri stjórnar Stein-
gríms Hermannssonar. Minnisstætt
er þegar sú ríkisstjórn keypti til liðs
við sig þingmanninn Stefán Val-
geirsson. Því miður var skattgreið-
endum sendur reikningurinn upp á
marga milljarða króna þegar At-
vinnutryggingasjóður og Hlutafjár-
sjóður voru settir á laggirnar. Stein-
grímur Hermannsson og Ólafur
Grímsson halda því nú gjarnan fram
að stofnun þessara sjóða hafi orðið
til þess að forða mörgum fyrirtækj-
um frá gjaldþroti og þúsundum
manna frá atvinnuleysi. Raunin er
hins vegar sú að fæst þessara fyrir-
tækja sem fyrirgreiðslu fengu
standa betur nú en þau stóðu þá.
Sum þeirra eru reyndar þegar orðin
gjaldþrota eða undirbúa nú för sína
til skiptaráðanda verði þeim ekki
veitt frekari fyrirgreiðsla. Lengt var
í hengingaról fangans en snaran
er enn um hálsinn.
Tvöfalt siðleysi
í slíkum sértækum aðgerðum er
í raun fólgið tvöfalt siðleysi. Það
er vitaskuld siðleysi hjá Steingrími
og félögum gagnvart varnarlausum
skattgreiðendum að ausa peningum
úr almannasjóðum í vonlaus fyrir-
tæki á borð við Álafoss, fiskeldisfyr-
irtækin o.s.frv. Slíkur fjáraustur er
síðan gjarnan kallaður ýmsum
nöfnum s.s. skuldbreytingar,
ábyrgðir, lán en heitir yfirleitt engu
öðru nafni en gjafir. Það er enn-
fremur siðleysi gagnvart öðrum
fyrirtækjum í landinu að sum fyrir-
tæki skuli fá slíka fyrirgreiðslu en
önnur ekki. Vitaskuld skekkir það
samkeppnisstöðu fyrirtæka og gerir
þeim erfitt fyrir sem standa skil á
sínum skuldbindingum. Siðleysið er
ekki síst í því fólgið að nýta skatt-
peninga eigenda og starfsmanna
slíkra fyrirtækja til að moka í von-
laus og illa rekin fyrirtæki.
Því hljóta skattgreiðendur að
fagna þeirri algjöru stefnubreyt-
ingu sem orðið hefur í Stjórnarráð-
inu með komu Davíðs Öddssonar
þangað. Það er hins vegar hryggi-
legt að samflokksmaður hans,
Matthías Bjarnason, stjórnarform-
aður Byggðastofnunar, skuli ganga
í lið með tröllunum og að því lið-
hlaupi skuli fylgja ábyrgðarlausar,
dónalegar og dæmalausar yfirlýs-
ingar.
Virðingarleysi
Það ber ennfremur vott um mik-
ið virðingarleysi fyrir landsbyggð-
arfólki og atvinnurekstri á lands-
byggðinni að Steingrímur Her-
mannsson og sumir landsbyggðar-
þingmenn skuli í sífellu hjakka á
því að atvinnurekstur þar fái ekki
þrifist án þess að fá reglulega í
póstinum ávísanir á skattgreiðend-
ur frá stjórnkerfinu hér syðra.
Hvers vegna nefna þessi nátttröll
nútímans aldrei þau vel reknu og
vel stæðu fyrirtæki um allt land sem
ávallt standa skil á því sem þeim
ber..
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugs-
son
„Hvers vegna nefna
þessi nátttröll nútím-
ans aldrei þau vel reknu
og vel stæðu fyrirtæki
um allt land sem ávallt
standa skil á því sem
þeim ber.“
Það er óskandi að sú tíð sé runn-
in upp að skattgreiðendur geti sofið
rólegir og þurfi ekki að hafa
áhyggjur af þessum heiisárs jóla-
sveinum sem eru í sífelldum vin-
sældakaupum á annarra kostnað.
Höfundur er lögfrædingur og
starfar sem framkvæmdastjóri í
Reykjavík.
Karl Steinar Guðnason
upphafið. Auðvitað er slík fullyrðing
byggð á misskilningi. Það er nefni-
lega kjaramál þegar auknu vinnu-
álagi er mótmælt. Fólkið, sem lagt
hefur fram starfskrafta sína hjá
varnarliðinu í fjölda ára, jafnvel
áratugi, á annað skilið af varnarlið-
inu, sem vinnuveitenda, en að vera
ofboðið vegna vinnuálags eða svælt
úr störfum af sömu ástæðum.
Áfram mun verkalýðsfélagið krefj-
ast þess að bann við nýráðningum
verði upphafið. Að öðrum kosti
verði reksturinn dreginn saman.
Hvað er framundan?
Ég tel að stjórnvöld eigi að óska
eftir fyllstu upplýsingum um það
hver verður framtíð varnarstöðvar-
innar. Ef það er vilji Atlantshafs-
__________Brids____________
Arnór
Ragnarsson
32 pör spiluðu sl. mánudag
Þokkaleg þátttaka var í Michell-
tvímenningnum sl. mánudag, alls
32 pör.
Hæsta skor í N/S-riðli:
Þröstur Ingimarsson —
Sveinn Rúnar Eiríksson 537
Jakobína Ríkharðsdóttir —
Vigfús Pálsson 480
Bernódus Kristinsson —
Georg Sverrisson 476
Erlingur Þorsteinsson —
Erlendur Jónsson 463
Gylfi Baldursson —
Helgi Jónsson 452
Hæsta skor í A/V-riðli:
Ólína Kjartansdóttir —
Ragnheiður Tómasdóttir 490
Ólafur Steinason —
Björn Snorrason 474
Arnína Guðlaugsdóttir —
Bragi Erlendsson 471
Páll Bergsson —
Hjálmar S. Pálsson 456
Jón Stefánsson —
Sveinn Sigurgeirsson 449
Besta þátttaka sumarsins
Mjög góð þátttaka — 48 pör —
var í sumarbrids sl. þriðjudag og
þurfti góða skor til að bera sigur
úr býtum, a.m.k. í N/S-riðlinum.
Lokastaða N/S-riðill:
Sævin Bjarnason —
Ragnar Björnsson 555
bandalagsins og Bandaríkjamanna
að leggja stöðina niður er ekkert
við því að segja. Það er hinsvegar
krafa verkalýðsfélagsins og starfs-
fólksins að vita hvað framtíðin ber
í skauti sér.
Heyrst hefur að varnarstöðin
verði fámenn eftirlitsstöð í framtíð-
inni. Ef þeirri stefnu, sem nú er
íylgt, verður fram haldið er ljóst
að þar starfar ekki einn einasti ís-
lendingur. Innan skamms tíma
verður búið að svæla alla íslendinga
úr störfum. Eftir sitja útlendingar.
Vafalaust geta þeir sinnt því hlut-
verki ágætlega. En það kemur mér
og öðrum á óvart, ef halda á þann-
ig á málum. Er ekki ástæða til að
gera þá kröfu til Bandaríkjamanna
að þeir standi við_ það samkomulag
sem ríkisstjórnir íslands og Banda-
ríkjanna gerðu 22. okt. 1974? Þar
segir: „Ríkisstjómirnar eru sam-
mála um að innan hæfilegs tíma
muni íslenskir starfsmenn, er þá
hafi öðlast til þess nægilega starfs-
hæfni og þjálfun, taka við tilteknum
störfum á vegum varnarliðsins, sem
bandarískir starfsmenn gegna nú.“
Það er óþolandi hvernig starfs-
mannamálum hjá varnarliðinu er
nú komið. Það er niðurlægjandi, ef
ekki er gerð krafa til þess að stað-
ið verði fullkomlega við áðurgreint
samkomulag.
Mikilvægt hlutverk
Framlag íslendinga til sameigin-
legra varna hins vestræna heims
hefur skipt miklu máli. Við höfum
ekki og megum aldrei meta varnar-
hagsmuni til fjár, hvort sem um er
að ræða hlunnindi, peninga eða
atvinnu. það er hinsvegar ekki óeðl-
ilegt að íslendingar taki frekar
meiri en minniþátt í rekstri varnar-
stöðvarinnar. Ég er þess fullviss að
þeir eru ekki síðri starfskraftur en
útlendingar.
Höfundur er alþingismaður
Alþýðuflokksins fyrir
Reykjaneskjördæmi og formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags
Keflavíkur.
Páll Valdimarsson —
Ragnar Magnússon 542
Sigurður Ólafsson —
Ragnheiður Nielsen 481
Magnús Aspelund —
Steingrímur Jónasson 461
Erlendur Jónsson —
Oddur Jakobsson 460
Dúa Ólafsdóttir —
Véný Viðarsdóttir 446
A/V-riðill:
Eyjólfur Magnússon —
Hólmsteinn Arason 506
Jörundur Markússon —
Benedikt Gústafsson 505
Ragnheiður Tómasdóttir —
OlínaKjartansdóttir 467
Siguijón Harðarson —
Gylfi Ólafsson 465
Geirlaug Magnúsdóttir —
Torfi Axelsson 463
Ljósbrá Baldursdóttir —
Matthías Þorvaldsson 462
Meðalskor 420.
Starfsemi Bridsfélags
Hafnarfjarðar að hefjast
Bridsfélag Hafnarfjarðar hyggst
hefja spilamennsku mánudaginn 9.
september. Byijað verður á tveimur
eins kvölds tvímenningum til upphit-
unar en síðan þefst spilamennska af
fullum krafti. í vetur hyggst félagið
brydda uppá ýmsum nýjungum, t.a.m.
að bjóða byijendum sérstaklega að
vera með. Hugmyndin er að þeir spili
saman í riðli með hjálp leiðbeinanda.
Síðar geta þeir sem vilja spilað gegn
vanari spilurum félagsins. Spila-
mennska verður alltaf á mánudögum
kl. 7.30 til ca. 11.30, en spilað er í
fundarsal íþróttahússins við Strand-
götu.
Símbréf
Þeir sem vilja senda þættinum
símbréf er það velkomið. Númerið er
69-11-81. Munið að láta ætíð föður-
nöfn fylgja mannanöfnum. Það er
ekkert leiðinlegra en að lesa fréttir
félaganna þar sem föðurnöfn vantar.