Morgunblaðið - 30.08.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 1991
Ráðstefna um gervigreind tölva:
Tilfinnanlegur
skortur á heil-
brigðri skynsemi
Reuter
Bifreið ekur frá franska sendiráðinu í Beirút í fyrrinótt. Talið er líklegt að Aoun hafi verið farþegi hennar.
Ævintýralegur landflótti
Michels Aouns frá Líbanon
Frakkar hjálpuðu líbanska herforingjanum að flýja
Beirút. Reuter.
FRAKKAR hjálpuðu líbanska herforingjanum Michel Aoun að flýja
land í gær á ævintýralegan hátt, þar sem kafbátur, hraðbátur,
bílalest, hópur öryggisvarða og a.m.k. tvær flugvélar komu við
sögu.
Aoun hefur barist í 15 ár gegn
yfírráðum Sýrlendinga í Líbanon.
Hann var leiðtogi kristinna heija
um hríð, en hann hefur hafst við
í franska sendiráðinu í Beirút frá
15. október sl., eftir að sýrlenskar
herþotur gerðu árás á höfuðstöðv-
ar hans.
Að sögn heimildarmanna í Lí-
banon flúði Aoun land með kaf-
báti sem látið hafði fyrir berast
við ströndina. Kafbáturinn stefndi
áleiðis til Kýpur, þar sem frönsk
herþota beið sem flytja átti hann
til Frakklands. Þegar næstum 12
stundir voru liðnar frá því að kaf-
báturinn hvarf í Miðjarðarhafið
bólaði ekkert á honum við Kýpur.
Þá hófust getgátur um að Aoun
hefði verið fluttur beint til flota-
stöðvarinnar í Toulon í Suður-
Frakklandi.
Aoun fór í dögun út um hliðar-
dyr franska sendiráðsins í Suður-
Beirút ásamt tveimur aðstoðar-
mönnum og lífverði. Þeirra biðu
skotheldar bifreiðir með svörtum,
ógagnsæjum rúðum. Að sögn
heimildarmanna innan leyniþjón-
ustunnar var ekið til Golden Be-
ach-flotastöðvarinnar í Norður-
Beirút og farið um borð í hrað-
bát. Honum var síðan siglt til
móts við kafbát sem beið um þrjá
km frá ströndinni. Að sögn heim-
ildarmannanna var kafbátur not-
aður vegna þess að Aoun neitaði
að ferðast í bílalest til flugvallar-
ins, eða fara með þyrlu eða skipi
af ótta við árás. Hann hefur
eflaust verið minnugur þess þegar
honum var sýnt banatilræði á
Lamaka-flugvellinum árið 1989.
Heimildarmennimir sögðu að
líbanski ofurstinn og aðstoðar-
maður Aouns, Issam Abu Jamra,
hefði ekki vilja fara um borð í
hraðbátinn þar sem hann væri
ósyndur. Að lokum tókst að telja
hann á að fylgja Aoun og hinum
aðstoðarmanni hans, stórdeildar-
foringjanum Edgar Maalouf.
Á sömu stundu og Aoun var
staddur við flotastöðina héldu tvær
aðrar bílalestir frá franska sendi-
ráðinu sem tálbeitur. Frönsk
herþota var á flugvellinum í
Beirút með vélamar í gangi.
Flóttaáætlun Aouns frá Lí-
banon var gerð með það í huga
að koma í veg fyrir að mögu-
legt yrði að sýna honum tilræði
eða að fréttamenn gætu gert
óvinahershöfðngjum viðvart
með fréttaflutningi sínum, að
því er heimildarmennirnir tjáðu
Reuters-fréttastofunni.
Sydney. Reuter.
VÍSINDAMENN eru sammála
um að tölvur hafi nú þegar yfir
gervigreind að ráða - vandamál-
ið felst hins vegar í því að þær
skortir tilfinnanlega heilbrigða
skynsemi.
Fulltrúar á alþjóðaráðstefnu um
gervigreind sem stendur yfir þessa
dagana í Ástralíu eru sannfærðir
um að tölvur munu sjá um að reka
verksmiðjur og heimili þegar tekist
hefur að leysa þetta vandamál. „Þú
og ég vitum að það á að toga í
spotta en ekki ýta á hann,“ segir
Dr. Martin Minsky í viðtali, en
hann er einn af frumkvöðlum tölv-
utækninnar og vélmennahönn-
unar. „Hvert mannsbarn veit hvers
' vegna, en ég hygg að sú tölva sé
ekki til sem hefur upplýsingar um
þetta. Einhveiju sem allir vita
verður ekki komið á blað. En ef
tölvan á að skilja það verður að
lýsa því í smáatriðum."
Hann segir að þeir vísindamenn
sem fást við að þróa gervigreind
séu sammála um að það muni tak-
ast að vinna bug á skorti tölva á
heilbrigðri skynsemi innan fimm
ára. „Tölva með heilbrigða skyn-
semi gæti leyst úr hversdagslegum
vandamálum," segir Minsky. „Ef
hægt er að gera vél næstum jafn
hæfa og manneskju ætti að vera
hægt að gera hana hæfari en
manneskju. Vandamálið er að
koma tölvum á þroskastig fimm
ára bama. Ef það tekst þá veit ég
ekki hvar mörkin liggja."
■*
■ NIKÓSÍU - Ógrynni froska
eru á vappi um hafnarborgina Qaz-
ian í Iran um þessar mundir. ír-
anska fréttastofan IRNA skýrði frá
því í gær að froskar hefðu „fyllt
götur borgarinnar og heijað á hús í
stórum breiðum" síðan á mánudag.
Fréttastofan taldi að hækkandi
vatnsborð í nærliggjandi ám ætti
sökina á froskaplágunni ásamt úr-
eltri verksmiðju sem lokuð hefur
verið frá 1979, þar sem ræktaðir
voru froskar til niðursuðu.
■ KAUPMANNAHÖFN - Jack
Ryan, sem hannaði Barbie-dúkk-
urnar vinsælu óg „Sparrow" og
„Hawk“ flugskeyti, lést í Bandaríkj-
unum um miðjan mánuðinn, 65 ára
að aldri, að sögn Sigrúnar Davíðs-
dóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
Nokkrir vinir hans héldu láti hans
leyndu fyrst um sinn, en Ryan hefur
verið lamaður undanfarin tvö ár. Um
þessar mundir er verið að setja á
markað nýja dúkkutegund sem hann
hefur hannað og er hún eðlilegri í
vextinum en Barbie. Ryan var sjálfur
mikið upp á kvenhöndina, og í fýrra
skildi hann við fímmtu og síðustu
konu sína, leikkonuna Zsa Zsa Ga-
bor, en þau giftust árið 1975.
Athafnir valdaræningjanna í Sovétríkjunum:
Sjónarspil drykkjuskap-
ar, aulaháttar og vangetu
Moskvu, Lundúnuni. Reuter.
VALENTÍN Pavlov, fyrrum forsætisráðherra Sovétríkjanna, hef-
ur nú skipað sér í þann flokk sovéskra samsærismanna sem segja
að aðgerðir þeirra meðan á valdaráninu stóð hafi verið misskild-
ar. Þegar hann var handtekinn var haft eftir honum að flestir
þeirra sem stóðu að baki valdaráninu hefðu ekki vitað hvað um
væri að ræða. Breska dagblaðið The Guardmn hafði eftir háttsett-
um sovéskum embættismönnum í gær að Gennadíj Janajev, fyrr-
um varaforseti og einn samsærismannanna, hefði verið drukkinn
meðan á valdaráninu stóð.
Blaðið hafði eftir ráðgjafa Mík-
haíls Gorbatsjovs, Venjamín Jarín,
sem var á meðal þeirra sem handt-
óku Janajev þar sem hann var
sofandi á skrifstofu sinni: „Það
tók mig langan tíma að vekja
hann og þegar hann rankaði við
sér áttaði hann sig ekki á því
hver ég var.“ Þá skýrði blaðið
einnig frá því að heimildarmenn
sem áttu kost á að fylgjast ná-
kvæmlega með valdaráninu hefðu
lýst því sem sjónarspili drykkju-
skapar, aulaháttar og vangetu.
Bæði Pavlov og Janajev höfðu
neytt áfengis þegar drög að valda-
ráninu voru lögð þann 18. ágúst
og Pavlov á að hafa sagt við
Janajev: „Við tveir erum aula-
bárðarnir hér“.
Á laugardaginn var sýnt í frétt-
um rússneska sjónvarpsins þegar
Pavlov var handtekinn á skrif-
stofu sinni. Áður en hann var
leiddur burt spurði fréttamaður
hann hvers vegna átta manna
neyðarnefndinni sem hann átti
sæti í hefði ekki tekist það ætlun-
arverk sitt að steypa Gorbatsjov
Sovétforseta af stóli. „Meirihluti
manna í nefndinni vissi ekki hvað
var' um að vera,“ svaraði hann.
„Margir voru með hugann við eitt-
hvað allt annað en flæktust síðan
í mál sem þeir gerðu sér ekki
grein fyrir."
Sjónvarpið sýndi einnig frá
handtöku formanns bændasam-
takanna, Vasilíjs Starodúbtsjovs,
sem einnig átti sæti í neyðar-
nefndinni. Hann sagðist að sér
hefði ekki verið ljóst að hann
væri að taka þátt í samsæri.
Pavlov, sem er þriflegur maður
og að öllu jöfnu skrafhreifinn, leit
út fyrir að vera niðurdreginn og
hann átti í erfiðleikum með að
koma fyrir sig orði. Á stundum
voru lýsingar hans á aðgerðum
neyðarnefndarinnar næsta bros-
legar. „Þegar það barst út að for-
setinn væri veikur og enginn hafði
skýringu á því hvað að honum
gekk ... fórum við allir að velta
fyrir okkur hvort við ættum að
leita til Æðsta ráðsins," sagði
Pavlov. Hann skýrði síðan frá því
að Anatólíj Lúkjanov, forseti
Æðsta ráðsins, hefði tjáð nefnd-
inni að hann gæti ekki komið á
fundi hjá ráðinu fyrr en í fyrsta
lagi viku síðar, eða þann 26.
ágúst.
Að sögn Pavlovs fór óeining
þá þegar að grafa um sig hjá
nefndarmönnum og var einkum
deilt um hvort lýsa ætti yfir neyð-
arástandi. „Janajev vildi ekki
skrifa undir neitt í langan tíma
þar sem hann vissi ekki hvort
segja ætti að Gorbatsjov væri
veikur eða ekki.“
Pavlov gaf í skyn að hann hefði
ekki verið virkur þátttakandi í
valdaráninu þótt nafn hans hefði
verið undir tilskipunum nefndar-
innar. „Eitthvað var undarlegt við
ástandið," sagði hann. „Þess
vegna varð Bessmertnykh skyndi-
lega veikur og ég var settur úr
nefndinni." Alexander Bessmert-
nykh, sem Gorbatsjov hefur nú
rekið úr embætti utanríkisráð-
herra vegna aðgerðaleysis í valda-
ráninu, hefur sagt að hann hafí
verið veikur og rúmfastur í valda-
ráninu, en hann hefur einnig neit-
að að hafa stutt neyðarnefndina.
Ekki varð ljóst af máli Pavlovs
hvort hann hefði sjálfur verið
veikur þá eða hvort hann hefði
áfram tekið þátt í ákvörðunum
nefndarinnar. Þegar valdaráninu
lauk lá hann á sjúkrahúsi vegna
of hás blóðþrýstings.
Eftir að hafa, að því er virtist,
reynt að sveija af sér alla ábyrgð,
var engu líkara en hann hlypi á
sig þegar hann svaraði því hvort
hann hefði búist við því að valda-
ráninu lyki á þann hátt sem raun
bar vitni. „Ég bjóst ekki við því
að því myndi ljúka,“ svaraði hann.
„Ef eitthvert fífl hefði ekki ákveð-
ið að senda hersveitir inn í borg-
ina myndi ekkert hafa gerst."
Þegar honum var afhent hand-
tökuskipun á hendur sér til lestrar
og undirskriftar, sagði hann. „Áð-
ur en ég skrifa undir ætti ég að
segja konunni minni frá þessu."
Niðurlæging Pavlovs, sem fyrir
tíu dögum var forsætisráðherra
stórveldis, var fullkomnuð þegar
honum var svarað: „Við munum
sjá um það.“