Morgunblaðið - 07.09.1991, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 1991
2 r
Morgunblaðið /Gunnlaugur Rögnvaldsson
Finnarnir Viierima og Kallström leiddu alþjóðarall Kumho i gær-
kvöldi og sýndu glæsileg tilþrif á áhorfendaleiðinni í Öskjuhlíð.
Alþjóðarall Kumho hófst í gær:
Finnamir í forystu
„ÉG ÆTLA að halda fyrsta sætinu, en laugardagurinn verður erfiður.
Mig langar að slá akstursmetið á Lyngdalsheiði, keyra stíft en af ör-
yggi. Við lentum í þoku á einni leiðinni og ég hef aldrei ekið eins hægt
á ævinni. Við erum samt með þægilegt forskot á næsta bíl,“ sagði
Saku Viierima, sem leiddi alþjóðarall Kumho í gærkvöldi ásamt Hasse
Kallström, en þeir aka Lancia Delta Integrale. I öðru sæti voru Stein-
grímur Ingason og Guðmundur B. Steinþórsson á Nissan 240RS, þeir
skutust framúr Finnunum Peter Geitel og Kaj Hakkinen á Mazda 323
4X4 á lokaleiðunum í gærkvöldi, en þeir síðamefndu voru í þriðja sæti.
íslandsmeistaramir Rúnar Jóns- arhlé við Hjólbarðahöllina í kvöld
son og Jón Ragnarsson töpuðu mikl-
um tíma þegar bensíndæla bílsins
bilaði í byrjun sérleiðar og í kjölfarið
sprengdu þeir tvö dekk og voru í
síðasta sæti. Ekið verður um hálend-
isvegi í dag, en bílamir koma í hvfld-
kl. 20.15.
Staðan í gær var þannig að Saku
Viierima var með 55,54 mínútur í
refsingu, Steingrímur Ingason 56,25,
Peter Geitel 57,20.
Lést í um-
ferðarslysi
Maðurinn, sem lést í umferð-
arslysi í Skagafirði á fimmtu-
dag, hét Guðbrandur Bjama-
son.
Guðbrandur heitinn fæddist 5.
október árið 1928 og var því tæp-
lega' 63 ára gamall er hann lést.
Hann var bóndi í Engihlíð í Hofs-
hreppi. Guðbrandur lætur eftir sig
eiginkonu og sjö uppkomin börn.
Flokkssljórnarfundur Alþýðuflokksins:
Forystuna skortir kjark gagn-
vart forystu SjáJfstæðisflokks
- segir Guðmundur Árni Stefánsson bæjarstjóri í Hafnarfirði
FJÖLMENNUR flokksstjórnar-
fundur Alþýðuflokksins var
haldinn í Borgartúni 6 í gær-
kvöldi. Jón Baldvin Hannibals-
son, formaður flokksins, hélt
yfirlitsræðu þar sem hann fjall-
aði um sparnaðaraðgerðir ríkis-
sljómarinnar í ríkisfjármálum.
Gagnrýni á flokksforystuna
kom fram í máli Guðmundar
Árna Stefánssonar, bæjarstjóra
í Hafnarfirði, sem meðal annars
heimtaði meiri kjark í forystu
flokksins gagnvart flokksfor-
ystu Sjálfstæðisflokksins. Fund-
inum, sem hófst klukkan 20.30,
var ekki lokið um miðnætti.
Fundarmenn minntust í upphafí
Hannibals Valdimarssonar, fyrr-
um formanns flokksins, en að því
loknu tók við ræða Jóns Baldvins
Hannibalssonar, formanns Al-
þýðuflokksins. Hann byijaði á því
að ræða þann fjárhagsvanda sem
ríkisstjórnin hefði staðið frammi
fyrir og hvaða leiðir hefðu komið
til greina til úrbóta. Þær voru að
mati Jóns að hækka skatta, slá
erlend lán eða stöðva útgjalda-
þenslu. Ekki hefði verið hægt að
hækka skatta ]3ví of fáir stæðu
undir skattbyrði til ríkissjóðs en
lánabyrði erlendis væri nú þegar
of há. Því hefði þriðji kosturinn
orðið fyrir valinu og ráðuneytun-
um hefði verið falið að gera tillög-
ur að lækkun útgjalda um sem
svaraði 14-15 miljörðum. Smá-
vandamál höfðu að mati Jóns kom-
ið upp við afgreiðsluna og lokanið-
urstaðan varð því lækkun útgjalda
um 14 milljarða. Meðal spamaðar-
aðgerða nefndi hann að á næsta
ári yrðu veiðileyfí Hagræðinga-
sjóðs leigð út á markaðsverði til
að standa undir kostnaði við þjón-
ustu við við sjávarútveginn.
Að lokinni ræðu Jóns Baldvins
var fundinum lokað fyrir blaða-
mönnum. í almennum umræðum
kom m.a. fram gagnrýni á flokks-
forystuna en samkvæmt heimild-
um Morgunblaðsins var hún minni
en fyrirfram var búist við.
Jóhanna Sigurðardóttir, félags-
málaráðherra, lýsti yfír áhyggjum
yfír mikilli gjaldtöku en bað um
umboð fundarins til þess að halda
áfram á leið ríkisstjórnarinnar.
Guðmundur Árni Stefánsson
gagnrýndi forystumenn flokksins
fyrir að tala að óhugsuðu máli.
í ávarpi skógræktarstjóra á aðal-
fundi Skógræktarfélags íslands
sem settur var í gær á Höfn í
Hornafírði, kom fram að landbún-
aðarráðherra hefur ákveðið þrátt
fyrir erfíða stöðu ríkissjóðs að
hækka útgjöld til landgræðslu og
skógræktar um 22% á næsta ári.
Skógrækt ríkisins hafí í samráði
við ráðherra ákveðið að framleiða
um eina milljón plantna til ráðstöf-
unar í landgræðsluskógsvæði til
þeirra sem tilbúnir eru til halda
áfram gróðursetningu. „Þessi
ákvörðun er á vissan hátt áherslu-
breyting hjá Skógrækt ríkisins,"
sagði Jón, „að ríkisfyrirtæki leggi
nú meiri íjármuni til þess þáttar í
starfsemi sinni sem lýtur að upp-
græðslu og endurheimt lands með
landgræðsluskógaaðferðum."
Hann sagðist hafa áhyggjur af
ímynd flokksins og taldi 2% niður-
skurð ríkisstjómarinnar í ríkisfjár-
málum rýran. Þá spurði Guðmund-
ur hvort staðfesta ætti búvöru-
samning og lýsti eftir skatti á fjár-
magnseigendur. Hann sagði að
flokkurinn hefði ekki komið fram
sínu í sjávarútvegsmálum þrátt
fyrir að málið væri í nefnd og vildi
að kosningaloforð um hækkun
skattleysismarka og húsaleigu-
bætur yrðu efnd.
Hulda Valtýsdóttir formaður
Skógræktarfélags íslands þakkaði
fyrir hönd félagsins fyrir þetta veg-
lega framlag og sagði að nú gæti
skógræktarfólk litið björtum augum
fram á næsta ár. Það væri ekki
lengur spurningin um hvort hægt
væri að halda landgræðsluskóga-
átakinu áfram heldur með hvaða
hætti það yrði gert. „Ég hefði talið
það skaðlegt málstaðnum ef ekki
reyndist unnt að halda uppi því
merki sem hafíð hefur verið á loft,“
sagði Hulda. „Ef ekki væri hægt
að nýta þann mikla almenna áhuga
á skóg- og tijárækt sem orðinn er
í landinu. Það væri erfíður róður
ef athafnalaust tímabil tæki nú við
og vafasamt að hægt væri að vekja
upp slíkan áhuga aftur. Það gæti
tekið mörg ár eða áratugi."
Aðalfundur Skógræktarfélags Islands:
Skógrækt ríkisins gef-
ur eina milljón plantna
Höfn í Hornafirði, frá Kristínu Gunnarsdóttur, blaðamanni Morgunblaðsins.
SKÓGRÆKT ríkisins mun á næsta ári framleiða eina milljón
plantna til ráðstöfunar í landgræðsluskóga á næsta ári. Að sögn
Jóns Loftssonar skógræktarsljóra munu útgjöld ríkisins til land-
græðslu og skógræktar hækka um 22% á næsta ári.
Fundur sjómannafélagánna í Vestmannaeyjum:
Boðaðar aðgerðir gegn þvingun-
um til þátttöku í kvótakaupum
Vestmannaeyjum.
SJÓMANNÁFÉLÖGIN í Vestmannaeyjum boðuðu til fundar í Eyjum
síðdegis í gær til að ræða meinta þátttöku sjómanna í kvótakaupum
útgerða. Um 100 sjómenn mættu á fundinn og í lok hans var sam-
þykkt ályktun, þar sem þvinganir til þátttöku sjómanna i kvótakaup-
um eru harðlega átaldar og boðaðar hertar aðgerðir gegn þessari
aðför að kjörum sjómanna, eins og segir í ályktuninni. Á fundinum
var einnig samþykkt ályktun, þar sem skorað er á sljórnvöld að
falla frá núverandi kvótakerfi og taka upp sóknarmark á ný.
Eftir uppsagnir sex skipveija á
Bergvík VE sl. sunndag, sem þeir
segja stafa að því að þeir neituðu
þátttöku í kvótakaupum útgerðar-
innar, hefur blossað upp umræða
um þessi mál meðal sjómanna.
Fundurinn í Eyjum í gær var boð-
aður til að ræða þessi mál. Guðjón
A. Kristjánsson, forseti FFSÍ, og
Hólmgeir Jónsson, framkvæmda-
stjóri Sjómannasambandsins,
höfðu framsögu á fundinum ásamt
Þorsteini Árnasyni, varaformanni
FFSÍ, og Jóni Bondó Pálssyni, for-
manni Verðanda. í máli þeirra kom
fram eindregin andstaða gegn
þátttöku sjómanna í kvótakaupum
og vöruðu þeir sjómenn við þátt-
töku í þeim. „Þetta er algjörlega
óheimilt og siðlaust, þar sem gerð-
ir hafa verið samningar og skipta-
hlutfall ákveðið. Þetta virðist því
vera leið til að lækka skiptapró-
sentuna," sagði Þorsteinn Árna-
son.
Hólmgeir Jónsson sagði sjó-
menn og stéttarfélög þeirra nú
standa frammi fyrir þeim alvarlegu
tíðindum, að útgerðarmenn reyni
í sífellt auknum mæli að þvinga
sjómenn til þátttöku í kvótakaup-
um. Vitnaði Hólmgeir í kjarasamn-
inga og lög um stéttarfélög og
vinnudeilur og sagði ljöst að þátt-
taka sjómanna í kvótakaupum
væri bæði brot á kjarasamningum
og lögum. Hann höfðaði til stéttar-
vitundar sjómanna og skoraði á
þá sem þvingaðir hefðu verið til
þátttöku í kvótakaupum að kæra
það, jafnvel þó það kostaði þá
skipsplássið. „Við verðum að
stöðva útgerðarmenn strax í þess-
um brotum á sjómönnum en við
þurfum staðreyndir um brot á
samningum til að geta lögsótt út-
gerðir sem bijóta samninga á
mönnum. Sjómenn, hikið ekki við
að kæra þó það kosti ykkur skips-
plássið. Þannig vinnið þið stéttinni
allri gagn,“ sagði Hólmgeir.
í almennum umræðum komu
fram skiptar skoðanir í afstöðu til
þátttöku í kvótakaupum. Jóhann
Norðfjörð, skipstjóri, taldi rétt að
sjómönnum yrði heimilað að taka
þátt í kvótakaupum ef þeir vildu.
Kvótakerfið byði upp á að þetta
yrði gert og það væri betra fyrir
menn en að verða atvinnulausir
vegna kvótaleysis.
Tiyggvi Sigurðsson, vélstjóri,
sagði að menn töluðu um að af-
nema kvótasölu og kaup en spurði
hvað menn ættu þá að gera á bát-
um sem hefðu ekki nema 300
tonna kvóta sem veiða mætti upp
á stuttum tíma.
Skipveiji á Sigurborgu VE sagði
að síðastiiðið vor, þegar kvóti báts-
ins var búinn, hefði þeim verið
boðin þátttaka í kvótakaupum út-
gerðarinnar. Ef þeir tækju ekki
þátt í þeim sæi útgerðin sér ekki
fært að kaupa kvóta en henni stæði
til boða að veiða kvóta fyrir físk-
verkendur á Norður- og Austur-
landi með því að leggja hann upp
hjá þeim á landssambandsverði og
það yrði gert ef áhöfnin tæki ekki
þátt í kvótakaupunum. Hann sagði
að áhöfnin hefði valið þá leið að
taka þátt i kvótakaupunum enda
þýddi það margfalt meiri telq'ur
fyrir þá en hin leiðin sem um var
að ræða.
Uppsögn eftir neitun um
þátttöku í kvótakaupum
Kveikjan að fundinum í Eyjum
var uppsögn sex skipveija á Berg-
vík VE. Þórarinn Siggeirsson, vél-
stjóri á bátnum, sagði í samtali
við Morgunblaðið að uppsagnir
þeirra, sem útgerðarmaðurinn
sagði tilkomnar vegna samstarfs-
örðugleika, stöfuðu af því að þeir
hefðu neitað að taka þátt í kvóta-
kaupum útgerðarinnar. „Það var
byijað að minnast á þátttöku okk-
ar í kvótakaupum í vor. Síðan voru
haldnir fundir með okkur og málið
stúderað fram og til baka enda
höfðu menn misjafnar skoðanir á
þessu. Á einn fundinn mætti síðan
útgerðarmaðurinn og bað okkur
að undirrita samþykki um þáttöku
í kvótakaupunum. Hann sagði að
við þyrftum ekki að gera það í
grænum hvelli og gætum legið
aðeins á þessu. Það var síðan á
sunnudaginn þegar við þurftum
aðeins að skjótast til hafnar, að
útgerðarmaðurinn kom um borð
rétt fyrir klukkan sjö um kvöldið
og sagði að nú yrði að höggva á
hnútinn, hann nennti þessu ekki
lengur. Annaðhvort yrðum við að
taka þátt í kvótakaupunum með
honum eða segja upp. Gaf hann
okkur frest tii klukkan 11 um
kvöldið til að gefa svar. Hann sagði
að sér þætti leitt að þurfa að stilla
okkur svona upp við vegg því hann
væri ánægður með störf hvers og
eins í áhöfninni um borð. Við héld-
um til veiða fljótlega eftir þetta
og um kvöldið sendum við honum
tiikynningu sem sex, af átta
manna áhöfn, skrifuðu undir, þar
sem við sögðumst gera hvorugt,
að taka þátt í kvótakaupunum eða
segja upp. Fljótlega upp úr því
fengum við skeyti, þar sem okkur
sex var sagt upp vegna óþolandi
samstarfsörðugleika, þrátt fyrir
orð hans fyrr um kvöldið um
ánægju með störf okkar um borð.
Þetta eru staðreyndir málsins,“
sagði Þórarinn.
Magnús Ríkharðsson, skipstjóri
á Bergvík, var annar þeirra skip-
veija á bátnum sem ekki skrifaði
undir skeyti það sem sent var út-
gerðarmanninum og var ekki sagt
upp störfum. Hann vildi ekki tjá
sig um málið við fréttaritara í
gærkvöldi.
Sigurður Ingi Ingólfsson, út-
gerðarmaður Bergvíkur, sagði í
samtali við Morgunblaðið, að upp-
sagnirnar stöfuðu ekki deilum um
þátttöku áhafnarinnar í kvóta-
kaupum. „Málið snýst ekki um
kvótakaup. Ég hef alfarið keypt
allan kvóta- sjálfur sem keyptur
hefur verið fyrir bátinn og áhöfnin
hefur ekki komið nálægt því,“
sagði Sigurður Ingi en vildi að
öðru leyti ekki tjá sig um málið í
gærkvöldi þegar blaðið hafði sam-
band við hann. — Grímur