Morgunblaðið - 24.09.1991, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 1991
Bifreiðar
Græn bylting í
bifreiðaiðnaði
Financial Times.
Á alþjóðlegu bifreiðasýningunni í Frankfurt, sem nú stendur yfir, hafa
framleiðendur keppst við að kynna rafbifreiðar. Slíkar bifreiðar eru
ekki lengur bara framúrstefnulegir sýningargripir. Gamanið er á enda
og nú tekur alvaran við. Hertar mengunarreglur í Kaliforníu þýða í
reynd að allir stærstu bifreiðaframleiðendur heims verða að hafa seljan-
lega rafbifreið á boðstólum árið 1998.
HOIMNUN —- Birgitt Mann afhendir Ingibjörgu Óskarsdóttur önnur verðlaun, Pfaff Overlock sauma-
vél, og Inga Nína Matthíasdóttir tekur við fyrstu verðlaunum frá Auði Björnsdóttur frá Samvinnuferðum-
Landsýn.
Fataiðnaður
Margar tíllögur í samkeppni um
hönnun áíslenskum fatnaði
MIKILL fjöldi hugmynda barst í samkeppni sem tísku- og handa-
vinnuklúbburinn Nýtt af nálinni efndi til um bestu hönnun og
útfærslu á nýjum íslenskum fatnaði.
Bílaframleiðendur hafa gert marg-
víslegar tilraunir með aðra orkugjafa
en bensín og yfirvöld í Kaliforníu
krefjast ekki berum orðum notkunar
rafmagns. í reglunum segir einungis
að árið 1998 megi tvær af hveijum
hundrað seldum bifreiðum ekki gefa
frá sér skaðlegar lofttegundir. Þess-
um reyklausu bílum verður síðan
fjölgað upp í að minnsta kosti tíu
af hundraði árið 2003.
Reglurnar munu að vísu aðeins
ná til þeirra framleiðenda sem selja
árlega meira en 35.000 bifreiðar í
Kaliforníu. Stóru framleiðendurnir
verða þá annaðhvort að selja nægi-
lega margar rafbifreiðar eða tak-
marka sölu hefðbundinna bifreiða.
Markaðurinn í Kaliforníu er ákaflega
mikilvægur og þar að auki er líklegt
að önnur tólf ríki innan Bandaríkj-
anna fylgi fordæmi Kaliforníu. Meðal
þeirra eru mörg efnahagslega voldug
ríki, svo sem Texas og Illinois. Að
Kaliforníu meðtalinni fer þangað um
helmingur þeirra tíu milljóna bifreiða
sem árlega eru seldar í Bandaríkjun-
um.
General Motors hefur mestu að
tapa og fyrirtækið áformar að heíja
framleiðslu á rafbifreiðinni Impact
um miðjan þennan áratug. Á við-
skiptasíðum Morgunblaðsins hefur
þegar verið fjallað nokkuð ítarlega
um Impact og tilraunabifreiðina FEV
frá Nissan. A sýningunni í Frankfurt
hefur rafbifreið frá BMW, undir heit-
inu El, vakið mikla athygli. Opinber-
lega segja talsmenn BMW að E1 sé
tilraunabifreið. Kunnugir hika hins
vegar ekki við að fullyrða að þarna
sé á ferðinni frumgerðin að fjölda-
framleiddri bifreið. Eitthvað í nám-
unda við E1 verður trúlega til sölu
í Kaliforníu árið 1998. Einnig má
nefna að Volkswagen frumsýnir í
Frankfurt litla rafbifreið sem fyrir-
tækið hefur þróað í samvinnu við
framleiðanda svissnesku úranna
Swatch.
Söluvara?
Það er ekki nóg að hanna og fram-
leiða rafbifreið fyrir íbúa Kaliforníu
ef þeir hafa ekki áhuga á að kaupa
hana. Fyrst um sinn er líklegt að
verðið fæli kaupendur frá. Rafgeym-
arnir í BMW E1 kosta einir sér um
40.000 þýsk mörk (1,4 milljónir ÍSK).
Með fjöldaframleiðslu gæti verðið þó
lækkað niður í um 10.000 þýsk mörk
(350.000 ÍSK).
Rafgeymarnir eru jafnframt
tæknilegt vandamál. Fyrir utan að
vera þungir og fyrirferðarmiklir er
drægnin takmörkuð og langan tíma
tekur að hlaða þá aftur. í stað hefð-
bundinna blýsýrugeyma kemur með-
al annars til greina að nota natríum-
brennistein eða nikkeljárn. Mikil-
vægt er að framleiðendur sameinist
um eina gerð rafgeyma. Barátta um
staðla gæti orðið til þess að kaupend-
ur haldi að sér höndum. General
Motors, Ford og Chrysler hafa ásamt
Bandaríkjastjóm samstarf um þróun
nýrra rafgeyma. Impact er hönnuð
með það í huga að hægt verði að
laga bifreiðina að þeim rafgeymum
sem verða ofan á.
Framleiðendur gera sér einnig
grein fyrir því að bandarískir öku-
menn sætta sig ekki við lak^ri akst-
urseiginleika og minni þægindi en í
bensínbifreiðum. E1 hefur svipaða
aksturseiginleika og sama búnað og
aðrar bifreiðar frá BMW. Talsmenn
General Motors leggja þó áherslu á
að rafbifreiðar geti ekki komið í stað
allra hefðbundinna bifreiða. Gert er
ráð fyrir rúmlega 200 kílómetra
drægni rabíla og því þyrfti eigandinn
nauðsynlega að ráða yfir annarri
bifreið til stífari keyrslu og lengri
ferðalaga.
Samkeppnin var öllum opin og
vom þátttakendur gefnar fijálsar
hendur um hvort þeir ynnu pijón-
aðar peysur eða saumaðan fatnað
á konur, karlmenn og börn. Eina
skilyrðið var að hugmyndin væri
frumunnin og áður óbirt. Keppnin
var fyrst auglýst í mars á þessu
ári og var skilafrestur til 14. júní.
Dómnefnd skipuðu fatahönnuð-
irnir Anna Kristjánsdóttir og
Hulda Kristín Magnúsdóttir auk
Unnar Steinsson, ritsyórnarfull-
trúa Nýs af nálinni. Urslit voru
birt 5. september síðastliðinn og
verðlaun afhent við athöfn í húsa-
kynnum Vöku-Helgafells í Síðum-
úla 5 í Reykjavík.
Fyrstu verðlaun hlaut Inga Nína
Matthíasdóttir fyrir samkvæmis-
fatnað og hlaut hún vikuferð fyrir
tvo með Samvinnuferðum-Land-
sýn til Dyflinnar á Irlandi. Onnur
verðlaun komu í hlut Ingibjargar
Óskarsdóttur fyrir hönnun á fatn-
aði fyrir tvíbura og hlaut hún að
launum Pfaff Overlock saumavél.
Að auki hlutu sex þátttakendur
módelskartgripi eftir Auði Berg-
steinsdóttur að launum fyrir vel
unnar hugmyndir.
Tísku- og handavinnuklúbbur-
inn Nýtt af nálinni er starfræktur
á vegum bókaforlagsins Vöku-
Helgafells hf.
(Fréttatilkynning)
Iðnaður
Endoform
pappírá
markað á
*
Islandi
NÚ er komin á markað á íslandi
ný tegund af sjálfkalkerandi
pappír sem heitir Endoform. Eft-
ir því sem fram kemur í fréttatil-
kynningu frá umboðsaðila er
þessi pappír einstakur að því
Ieyti að þau leysiefni sem vana-
lega losna við notkun og með-
höndlun eru bundin örþunnu vax-
lagi sem losnar aldrei frá bak-
hlið blaðsins.
í fréttatilkynningunni segir enn-
fremur að Endoform pappírinn
megi endurvinna og brenna þar sem
enginn tvísýringur né klórmenguð
kolvetni myndist við brennsluna.
Endoform fæst einnig úr endur-
unnum pappír og uppfyllir kröfur
Sænsku náttúruverndarsamtak-
anna og Umhverfisráðsins um um-
hverfisvænan pappír.
FRYSTIKISTUR
VERÐHRUN
152 lítra kr.
191 lítra kr.
230 lítra kr.
295 lítra Kr.
342 lítra kr.
399 lítra kr.
489 lítra kr.
587 lítra kr.
31.950,-
32.390,-
36.995, -
37.760,-
40.995, -
41.485,-
47.995, -
62.995, -
SKAU P H F
• HEIMIUSTÆKJADEILD FÁLKANS •
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 814670
Innrabyrði úr
hömruðu áli
Lok með ljósi,
læsingu, jafn-
vægisgormum
og plastklætt
Djúpfrystihólf
Viðvörunarljós
Kælistilling
Körfur
Botninn er
auðvitað frysti
flötur ásamt
veggjum
■&9