Morgunblaðið - 24.09.1991, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 24.09.1991, Blaðsíða 14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 1991 til að þeir sem njóta hennar borgi þá líka fyrir hana. Það er ekki mögulegt að „hagræða“ fyrir 14 milljarða króna, og það verður að koma víða við til að ná þeim fjár- munum saman. En hvernig bregst þjóðin við, ef skerða á þjónustu sem við höfum ekki lengur efni á? Hvernig bregst hún við hugmynd- um um gjaldtöku fyrir þjónustu? Bændasamtökin mótmæla skerðingu Framleiðnisjóðs og skerðingu búvörusamnings. Þeir vilja ekkert Ieggja til. Sjómenn mótmæla skerðingu skattleysis- marka. Þeir segja pass. Konur hafa staðið vörð um fæðingarorlof. Það má ekki snerta. Aldraðir hafa mótmælt breytingum á aldurs- mörkum ellilífeyris fyrir fullvinn- andi menn. Þeir vilja sitt. Skóla- menn og nemendur mótmæla skólagjöldum, apótekarar og verk- alýðsrekendur mótmæla breyting- um á lyfjakostnaði og hrossaeig- endur setja sig á háan hest, þegar talað er um skatt á „breiðu bökin“. Nýjasta uppákoman er svo mót- mælaaldan varðandi breytingar á rekstri nokkurra sjúkrahúsa úr dýrari aðgerðaþjónustu í ódýrari langleguhjúkrun. Nýkjörnir, ví- greifir stjórnarþingmenn halda ekki vatni. Þeir eru ekki komnir til að breyta neinu í þessu þjóðfé- lagi. Ómerkilegasta athugasemdin kom þó úr röðum lækna. Að þeirra sögn verður afleiðing þessa gjörn- ings dauði fólks á biðlistum. Þó var þagað þunnu hljóði yfir lengsta biðlistanum í dag, biðlistanum fyr- ir hjúkrun í langlegu. Og þar er dáið. Unnvörpum. Þetta er þó aðeins forsmekkur- inn af því sem koma skal, því það þarf margt að telja saman áður en 14 milljörðum er náð. Og ekk- ert véldur fögnuði. Ríkisstjórnin hefur ekki tekið þjóðina með inn í dæmið. Þjóðin vill ganga í víðu, en ekki sníða sér stakk eftir vexti. Nú á fimmta ári efnahagssam- dráttar finnst henni loks kominn tími til að hækka launin og auka kaupmátt. Ef þessi ríkisstjórn ætl- ar að stjórna, þá tekur þjóðin ekki þátt, þ.e.a.s. þar sem ríkisstjórnina ber niður, þá fær hún svarið: Ekki benda á mig. Höfundur er deildarhagfræiiingur í heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu. Husqvarna SAUMAVÉLAR • 7 GERÐIR • • ALLIR NYTJASAUA4AR • • MYNSTURSAUMAR • • STERKUR MÓTOR • • SÆNSK GÆÐI • • FRÁBÆRT VERÐ • • NÁMSKEIÐ • ' VIÐGERÐARÞJÓNUSTA • SÝNIKENNSLA • • ALLT Á SAMA STAÐ • Skrifstofutækni Ekki benda Jón Sæmundur Sigurjónsson „Þá er ekkert eftir en að láta reyna á, hvort Islendingar hafa enn þann dug í sér að herða ólina í stað þess að sópa [ vandanum undir teppið. Það þýðir val á milli | þess að skerða þjónustu eða að taka upp þj ón- ustugjöld upp á 14 millj- * arða króna. Það er hart, en sennilega það eina sem dugar.“ Það er peningur i Egils gleri! Fyrir aðeins kr. 5.000" á mánuði. Námið kemur að góðum notum í atvinnuleit. Einungis eru kenndar námsgreinar sem nýtast þegar út á vinnumarkaðinn er komið. Til dæmis: Sími: 67 14 66, opið til kl. 22 ámig eftir Jón Sæmund Sigurjónsson Ríkisstjórnin stendur frammi fyrir því erfiða verkefni að setja saman fjárlög, þannig að sem minnst standi út af. Því miður virð- ast efni ekki standa til þess að ná saman endum öðruvísi en með rúmlega 3ja milljarða króna halla. En til þess að það megi takast verður fyrst að sjá til þess að forða ríkissjóði frá útgjöldum sem nema rúmlega 14 milljörðum króna. Nauðsyn niðurskurðar Nú er senn fimmta árið að líða sem Islendingar búa við efnahags- legan samdrátt. Næsta kvótaár verður það rýrasta í sögunni eftir að kvótinn var settur á, þorskafli skorinn niður, óvíst hvað verður um loðnuveiðar og rækjuverð er enn í lágmarki. Umræður um EES gefa ekki tilefni til að ætla að sá efnahagslegi ávinningur, sem þeirri aðild fylgir, falli þjóðinni i skaut í bráð. Einnig mun þó nokk- ur tími líða áður en efnahagsleg áhrif af framkvæmdum við virkj- anir og álverksmiðju fara að auka við hagvöxt. Útgjaldakröfur á ríkissjóð eru miklum mun hærri heldur en áætl- að er að tollar, skattar og þjónustu- gjöld muni færa í búið miðað við óbreytt ástand. Möguleikarnir til að mæta þeim vanda eru að hækka skatta, hækka þjónustugjöld, skera . niður þjónustu, taka erlend lán eða innlend. Allt eru þetta atriði sem hljóma ekki vel í eyrum og eru lítt til vinsælda fallin. En ef jafnvægi á að haldast á efnahagssviðinu, þá er nauðsynlegt að ríkissjóður komist hjá þessum útgjöldum. Mismunandi afleiðingar ísland er meðal þeirra þjóða, sem hafa einna lægsta skatta mið- að við aðildarþjóðir OECD. Ein- hveijum fyndist því tilvalið að hækka skatta. Tillögur hafa verið um breytingar á sjómannafrá- drætti, um fjármagnsskatt o.fl. Þetta dregur allt mjög stutt þegar haft er í huga að upphæðin, sem spara á, er jafnhá öllum tekjum ríkisins af tekjuskatti. Sú tilfinning er einnig mjög rík meðal almenn- ings að skattbyrðin sé þegar nógu há. Erlendar lántökur hafa oft verið hin þægilega undankomuleið flestra ríkisstjórna í gegnum tíð- ina. Þá hefur verið treyst á batn- andi afkomu í náinni framtíð og blóm í haga. Afleiðingin hefur of oft verið mun hærra verðbólgustig en sæmilegt getur talist, verðból- gustig sem afskræmt hefur allt efnahagslíf í landinu. í síðustu ríkisstjórn var mörkuð sú stefna, m.a. af Ólafi Ragnari Grímssyni, að hverfa sem mest frá erlendum lántökum og freista gæf- unnar með sölu ríkisskuldabréfa á innlendum markaði. Afleiðingin varð sú að spenna skapaðist á inn- lendum lánsfjármarkaði með til- heyrandi vaxtahækkunum. Þeir sem undrast t.d. háa ávöxtunar- kröfu á húsbréfum, mega vita að auðvitað er samhengi á milli þess að firnastór lántakandi eins og rík- issjóður þurrkar upp lánamark- aðinn og þess að vaxtastigið spenn- ist upp alls staðar vegna minnk- andi framboðs á lánsfé. Háir vext- ir verða hins vegar til þess að koma öllu atvinnulífi úr skorðum og hækka kostnað við alla almenna lántöku. Þetta er afleiðing af póli- tík Ólafs Ragnars, sem hann hefur verið að skoða vítt og breitt um landið að undanförnu. Þá er ekkert eftir en að láta reyna á, hvort Islendingar hafa enn þann dug í sér að herða ólina í stað þess að sópa vandanum undir teppið. Það þýðir val á milli þess að skerða þjónustu eða að taka upp þjónustugjöld upp á 14 millj- arða króna. Það er hart, en senni- lega það eina sem dugar. Ríkisstjórn án þjóðar íslendingar vilja eyða meiru en þeir eru tilbúnir til að greiða fyrir. Þeir vilja ekki hærri skatta, ekki fleiri erlend lán, ekki hærri vexti innanlands og því grípur ríkis- stjórnin til þeirra úrræða sem eftir eru, en þau eru að skerða þjón- ustu, sem við viljum ekki borga fyrir eða að setja á þjónustugjöld, Allar glerflöskur frá Ölgerðinni eru margnota með 10 króna skilagjaldi. Bókfærsla Tölvubókhald Ritvinnsla Tollskýrslugerð Verslunarreikningur Verðið miðast við skuldabréf til tveggja ára. Tölvuskóli Islands Ekki henda verðmætum, taktu tómt Egils gler meðferðis þegar þú endurnýjar Egils birgðirnar í næstu verslunar- eða sjoþþuferð. Það er drjúgur peningur! $ Aftur og aftur og aftur! FRÁBÆR HÖNNUN Blöndunartækin frá damixa tryggja rétt vatnsmagn og hitastig með einu handtaki. Veljið aðeins það besta - veljið damixa biöndunartæki fyrir eldhúsið og baðherbergið. damixa III Fæstíhelstu umlandallt. Umboösmaður óskast Útgáfufyrirtæki leitar að hæfum umboðsmanni til að kynna og sjá um dreifingu á nýjum og nýstárlegum póstkortum. Verður að tala ensku. Sendið svör inn á auglýsingadeild Mbl. merkt: „U - 9816“
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.