Morgunblaðið - 12.01.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. JANUAR 1992
C 9
I miðri Montego Bay er torg Sam Sharpe, nefnd eftir foringja þræl-
anna og þjóðarhetju sem var hengdur á torginu.
ekki lýst henni, þó að við væmm
beðin um það. Nú var staðið fyrir
framan okkur með gjafabauka. Þeim
otað að okkur á þann hátt, að ómögu-
legt var að misskilja. „Þetta er alltof
lítið. Smánarlegt! Fólkið héma er
fátækt. Hugsið um öll sveltandi börn-
in!“
Þeir vora sannarlega sjónarinnar
verðir, litli auðmjúki kariinn, stóri
„forystusauðurinn", sporlétti „hlé-
barðinn" og brúnaþungi kirkjuvörð-
urinn. Má ég ekki taka mynd af
ykkur, spyr ég? „Ég skal heldur taka
mynd af ykkur,“ segir sá sterklegi,
með forystuna í sínum höndum.
Hann smellir af frá öllum sjónarhorn-
um. Er ekki filman búin, segi ég,
vitandi að ekki var nema ein mynd
eftir. „Jú, þetta var síðasta myndin,“
segir hann og réttir mér myndavél-
ina. Myndavélina fæ ég til baka, en
filman var horfin þegar til átti að
taka síðar.
Þegar kirkjan bregst sem griða-
staður, þá er að leita á náðir veitinga-
hússins. „Hvemig væri að fá sér
bjór?“ Jú, ennþá vora ÞEIR ekki
farnir að sýna sitt rétta andlit. Fáir
voru við barinn, þegar við komum
inn með okkar „fríða föruneyti". Og
hinir fáu vora fljótir að láta sig
hverfa. Það voru greinilega þekktir
höfuðpaurar í fylgd með okkur. Jafn-
vel svarti barþjónninn hvítnaði!
Og aftur erum við komin út á
götu, í sömu sporum. Nú voru ÞEIR
famir að missa þolinmæðina. „For-
ystusauðurinn" átti 12 börn og konu
sem öll þurftu á miklum fjármunum
að halda. Hinir tóku ekki alveg eins
djúpt í árinni! „Auðvitað borgum við
ykkur, strákar, þó það nú.væri fyrir
alla leiðsögnina,“ segjum við um leið
og skimað er í kringum sig eftir
hjálpræði í einhverri mynd.
Aðal „leiðsögumaðurinn" fleygir
jamaísku seðlunum sem við réttum
honum í götuna og trampar á. þeim.
„Vitið þið ekki, að jamaískir dollarar
eru einskis virði. Aðeins 8 á móti
Bandaríkjadal. Þið verðið að Iáta
okkur hafa a.m.k. 10.000 Banda-
ríkjadali, (litlar 600 þúsund ísl.kr.)
eða erað þið kannski með „þýska
dollara?" (óþekktur gjaldmiðill!) Þeir
þykja líka góðir.“ Það
virkar þveröfugt á þá
að segja, að við
göngum yfirleitt
ekki með svo mikla
peninga á okkur. í
skugga húss eins
blikar á hnífsegg.
Nú er um lífið að
tefla.
Sölumennirnir
eru saklausari.
Þeir eru á
hveiju götu-
horni.
Og alls staðar
hljómar reggí-
ið.
Maðurinn minn lætur sér hvergi
bregða og segir sallarólegur: „Vitið
þið, strákar, að íslenska krónan okk-
ar er ennþá minna virði. Við þurfum
að borga 60 krónur fyrir hvern
Bandaríkjadal.“ Hvílíkur furðusvipur
kom ekki á þetta grimma andlit, þar
sem brosið náði aldrei til augnanna,
við það að heyra um einhvern
gjaldmiðil í heiminum sem væri
lægra skráður en hinn aumi Jamaica-
dollari!
Trúlega hefur gengi íslensku krón-
unnar aldrei bjargað mannslífi fyrr
eða a.m.k. forðað líkamsárás. Hlýtur
að vera spurning um sérstaka viður-
kenningu til Seðlabankans fyrir
gengi dagsins! Vart verður með orð-
um lýst því fáti eða forundrun sem
greip um sig hjá þessu stóreinkenni-
lega liði sem hengir sig á næsta
mann til að ná sér í lifibrauð. ÞEIR
voru greinilega ekki vanir svo róleg-
ekki hvernig við komumst inn í bíl-
inn. ÞEIR eltu okkur. Hengdu sig
utan í okkur. Vörnuðu okkur inn-
göngu. Lágu á þakinu á bílnum. Á
framrúðunni. En bílstjórinn sýndi
þeim enga miskunn. Gaf í ýmist aft-
ur á bak eða áfram.
Og skyndilega vorum við laus úr
prísundinni. Með blóðugar skrámur,
rifin föt og nokkrum Jamaica-dollur-
um fátækari. Og sannarlega reynsl-
unni ríkari! Þrír menn lágu í valnum
aftan við bílinn. Vonandi ekki stórsl-
asaðir, segi ég. „Farið hefur fé
betra,“ segir bílstjórinn, en bætir síð:
an við. „Þeir kunna að passa sig. I
guðsbænum komið ekki nálægt
svona mönnum aftur. Þið voruð sann-
arlega heppin að ég skyldi vera á
þessum slóðum.“
Það er byijað að rökkva, þegar
við rennum upp að herrasetrinu á
hæðinni. Himinninn logar rauðbleik-
ur yfir fátækrahverfi og hæðarsetri.
Og kvöldið rétt að byija. Ég ætla
ekki að trúa mínum eigin eyrum,
þegar sálmasöngur berst frá innri
matsal hótelsins. Er svarti presturinn
mættur á staðinn?
Hljómkviðan er í hámarki. Húsið,
fyrrum herrasetur þrælahaldaranna
endurómar af heitum bænum, trú-
arsöngvum og glasaglaumi. Blandast
saman við ólgandi reggí-sinfóníu fá-
tækrahverfisins. Hinir ríku uppi á
hæðinni. Hinir fátæku niðri. Hvaða
máli skiptir það umhverfið_ í Montego
Bay, þó að tveir vesælir íslendingar
hafi rétt sloppið úr heljargreipum?
Mannslíf hér era lítils virði eða hvað?
Austuríska hótelstýran, hún Ste-
faní tekur prúðbúin á móti okkur.
Leiðir okkur að borði. „Takið þátt í
síðustu kvöldmáltíðinni,“ segir hún.
„Við erum að kveðja þýska trúboð-
ann okkar. Hann er búinn að vinna
hér gott starf. Ganga á milli húsa
og hjálpa þessum trúvillingum." Og
hún reiðir hina helgu bók á loft fyr-
ir framan okkur.
„Búið ykkur undir heimsendi,"
segir hún. „Endalokin eru skammt
undan. Horfið á Persaflóastríðið.
Eyðniveiruna. Chernobyl-slysið. Og
fall Sovétríkjanna er skammt undan.
Árásin á ykkur sýnir andlegt ástand
mannkynsins. Allt eru þetta djöfial-

um viðbrögðum.
Allt í éinu fyllist
ég ofsabræði. Hef
trúlega aldrei á ævi
minni orðið reiðari.
Uvers konar heimur
er það sem við lifum
í? Áð þurfa að standa
hér, á einni fallegustu eyju á jarð-
ríki, framan við blikandi hnífsegg
og veija líf sitt. „Er það svona sem
þið Jamaica-búar takið á móti ferða-
mönnum. Eins gott að vara alla við
að koma hingað,“ öskra ég á þá.
ÞEIR hörfa aðeins. Mannseðlið er
eins og hjá frumskógardýrum. Best
að vera fastur fyrir. Sýna enga
hræðslu.
Var ekki leigubíll þarna á horn-
inu? Bílstjórinn sér okkur. Staðnæm-
ist. Kemur ekki á móti okkur, en fer
samt ekki í burtu. Einhver vonarg-
læta. Við notfærum okkur forandrun
og fát, tökum undir okkur stökk og
.. hlaupum í áttina að bílnum. Ég veit
tajHW'
3 fk
„Okkur er ánægja
að ganga með ykkur,
sýna ykkur gömlu kirkj-
una og staðinn þar sem
Kólumbus kom að landi.“
legir hildarleikir í lokahrynunni áður
en Harmageddón kemur. Hallelúja!"
Stuttu síðar sjáum við vopnaða
varðmenn með nokkra vígalega úlf-
hunda þeytast af stað út í myrkrið.
Þeir eiga að vera viðbúnir óboðnum
gestum inn á víggirta lóð hússins á
hæðinni. Aldrei höfum við verið mót-
tækilegri fyrir trúarboðskap. Og
aldrei hefði ég getað ímyndað mér,
að ég myndi heilshugar taka þátt í
trúarhátíA hjá Vottum Jehóva uppi
á hæð yfir Montego Bay. Hvílíkt
kvöld undir opnum stjörnuhimni, við
lognkyrr kertaljós. Og hvílík hljóm-
kviða.
Ég get ekki sofnað. Sé stóra rum-
inn með hnífinn fyrir aftan mig í
speglinum. Og sá „hlébarðamjúki"
er á bak við hverjar dyr. Skyldu
ÞEIR hafa ógnað bílstjóranum og
hann hafi sagt þeim hvar við erum?
Og ég fer að skilja, hvernig það er
að búa við ríkidæmi og lifa í stöðug-
um ótta.
Frá svölunum heyrist að gestirnir
eru á förum. Inn um gluggann be-
rast síðustu kveðjuQrðin. Hallelúja
og amen.
•V
UTSALAN
HEFST
MÁNUDAGINN
13. JANÚAR
Rjúfum
kyrrstöðuna!
Ráðstefna Verktakasambands íslands
Holiday Inn, 14. janúar 1992, kl. 11.45
Um þessi áramót hefur mönnum verið tíðrœtt um þann djúpa
óldudal sem efnahags- og athafnalíf þjóðarinnar er í um
þessar mundir. Ástandið er samt ekki svo slœmt að nauðsynlegt
sé að stöðva tannhjól athafnalífins; þvert á móti þarf að koma
athafnaltfnu á fulla ferð og rjúfa kyrrstöðuna.
Forsetl íslands, Vigdís Flnnbogdóttir, sagði f áramótaávarpi
sínu: 'Örðugleikar okkar nú um stundír blikna ísamanburði við
þrengingar formœðra okkar og forfeðra. Við munum sigrast á
þeim með birtu hugans. afii handanna og auðlegð andans'.
Verktakasamband íslands vill allshugar taka undir þessi
hvatningarorð og leggja sitt af mörkum með því að boða til
ráðstefnu sem beryfirskriftina Rjúfum kyrrstöðuna! Ráðstefnan
er œtluð öllum þelm aðilum atvinnulífsins sem hafa áhuga á og
vilja til að snúa vöm í sókn á nýju ári.
Dagskrá:
ísland er land tœkifœranna, Davíð Oddsson,
forsœtisráðherra.
The Shannon Experience, Thomas J. O'Donnell.
Group Director and Company Secretary, Shannon
Development Company, írlandi.
Hvað þarf til? Páll Kr. Pálsson,framkvœmdastjóri
Vífilfells hf.
Sóknarfœri í feröaþjónustu, Þórhallur Jósefsson,
aðstoðarmaður samgönguráðherra.
Upp úr öldudalnum, Magnús Gunnarsson,
formaður Samtaka atvinnurekenda í sjávarútvegi.
Hvað getur borgin gert? Markús örn Antonsson,
borgarstjóri.
Ráðstefnustjóri: Páll Magnússon, sjónvarpsstjóri
Stöðvar 2.
Ráðstefnugjald, sem innifelur hádegisverð, veitingar og
fundargðgn, er kr. 10.000.-. Vinsamlegast bókið þátttöku sem
fyrst með því að hringja f Margit eða Áslaugu í síma 62-24-11
eða sendlð fax í 62-34-11.
VERKTAKASAMBAND
ÍSLANDS