Morgunblaðið - 20.02.1992, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1992
ísraelsheimsókn forsætisráðherra lokið;
Davíð ræðir við utan-
ríkisráðherra Breta
„OKKUR hefur hvarvetna verið tekið og sýnd mikil gestrisni,"
sagði Hreinn Loftsson aðstoðarmaður forsætisráðherra í samtali
við Morgunblaðið í gærkvöldi um opinbera heimsókn Davíðs Odds-
sonar til ísraels sem lauk í gærkvöldi. Þeir eyddu deginum í gær
að mestu leyti í Jerúsalem. Forsætisráðherra flýgur árdegis í dag
til London þar sem hann á viðræður við ýmsa breska ráðamenn,
meðal annars Douglas Hurd utanríkisráðherra Bretlands og Marg-
aret Thatcher fyrrverandi forsætisráðherra.
Dagskráin í gær hófst með við-
ræðum Davíðs og Teddy Kollek,
borgarstjóra Jerúsalem, yfir
morgunverði á Hótel King David
sem Davíð býr á meðan á heim-
sókn hans stendur. Síðan var
borgin skoðuð. Farið var í íslands-
götu. Davíð afhjúpaði skjöld í
-götunni þar sem fram kemur að
gatan er nefnd eftir íslandi, að
Asgeir Ásgeirsson forseti íslands
hafí gefíð henni nafn árið 1966
og að Davíð Oddsson forsætisráð-
herra hafí heimsótt götuna í gær.
Hreinn sagði að það væri siður í
Jerúsalem að nefna götur og torg
eftir löndum, þar væri til dæmis
til Danmerkurtorg. Viðstaddir at-
höfnina voru íbúar í götunni, borg-.
arstjórinn og fleiri.
Síðan var farið í skoðunarferð
um borgina, meðal annars skoðað
safn sögu borgarinnar í Davíðs-
kastala í Borgarvirkinu í fylgd
helstu forystumanna Jerúsalem-
borgar. Þaðan var farið í miðstöð
fyrir innflytjendur, þar sem nú eru
margir innflytjendur frá Eþíópíu og
Rússlandi. Gestunum var sýnd starf-
semi sem þar er til að hjálpa innflytj-
endunum að laga sig að lífinu í ísra-
el, heimsótt bamaheimili og skóli
þar sem fólk er m.a. að læra tungu-
málið. Þá var farið í Ormat-verk-
smiðjuna í nágrenni Tel Aviv þar
sem m.a. eru framleiddir hverflar
fyrir Hitaveitu Suðurnesja í Svarts-
engi.
Forsætisráðherra var með mót-
töku síðdegis þar sem ýmsir af helsu
fyrirmönnum landsins voru gestir,
m.a. Yitzhak Shamir forsætisráð-
herra og Teddy Kollek borgarstjóri.
Hreinn sagði að móttakan hefði tek-
ist mjög vel.
Auk Hreins er Ólafur Davíðsson
ráðuneytisstjóri með forsætisráð-
herra í ísraelsheimsókninni.
Davíð Oddsson forsætisráðherra heimsótti íslandsgötu í Jerúsalem
í gær. Þar tók á móti honum hópur skólabarna með fána íslands
og fsraels. í baksýn sést götuskilti með heiti götunnar á hebr-
esku, arabisku og ensku.
190 milljarða kr. erlendar skuldir þjóðarbúsins:
Landsvirkjun o g Flugleiðir
eiga 30% af heildarskuldinni
TVÖ stórfyrirtæki hérlendis
eiga rúmlega 30% af heildar-
skuldum þjóðarbúsins erlendis.
Alls skulda íslendingar rúmlega
600 nemar fá upplýs-
ingar um hvalamálið
Sjávarútvegsráðuneytið hefur sent um 600 íslenskum námsmönn-
um í Vestur-Evrópu og Bandaríkjunum upplýsingar um hvalamálið,
sem innihalda bréf frá Þorsteini Pálssyni sjávarútvegsráðherra,
stutta lýsingu á sögu Alþjóða hvalveiðiráðsins, aðdraganda úrsagnar
íslands úr ráðinu og fréttatilkynningu vegna úrsagnarinnar. Þessar
upplýsingar eru sendar námsmönnunum til að þeir geti svarað spurn-
ingum varðandi afstöðu íslands í hvalamálinu. Upplýsingarnar hafa
einnig verið sendar ýmsum öðrum aðilum.
Meginhluti bréfsins er svohljóð- linda sjávar og jafnvægi í lífríki
andi:
„Ríkisstjóm íslands tók þá
ákvörðun í desember sl. að segja
ísland úr Aiþjóða hvalveiðiráðinu.
Ástæður úrsagnarinnar eru fyrst
og fremst þær að hvalveiðiráðið
starfar ekki lengur í samræmi við
Alþjóðasáttmálann um skipan hval-
veiða svo sem því ber skylda til.
Það hefur virt að vettugi vísinda-
lega þekkingu um ástand hvala-
stöfna og haft að engu hagsmuni
íslendinga og annarra aðildarríkja
sem byggja afkomu sína á nýtingu
auðlinda sjávarins.
í stað þess að framfylgja skyn-
samlegri stjórnun veiða á sannan-
lega nýtanlegum hvalastofnum
stefnir meirihluti ráðsins að áfram-
haldandi hvalfriðun og framleng-
ingu á algjöru banni við hvalveiðum
í atvinnuskyni. íslensk stjórnvöld
telja því að Alþjóða hvalveiðiráðið
sé ekki lengur sá vettvangur sem
alþjóðlegt samstarf um vemdun og
hagnýtingu hvalastofna í Norður-
Atlantshafí getur byggst á og munu
því leita eftir samstarfí við önnur
ríki á þessu svæði um stofnun nýrra
samtaka um vemdun og hagnýt-
ingu hvalastofna.
íslendingar eru í hópi þeirra
þjóða sem hafa alla tíð byggt af-
komu sína á auðlindum náttúrunn-
ar. Reynslan hefur kennt okkur að
skynsamleg og hófleg nýting auð-
hafsins er forsenda þess að þjóðin
geti lifað af þessum auðlindum á
ókomnum árum. Því hafa Islending-
ar kappkostað að afla eins hald-
góðrar þekkingar um ástand nytja-
stofna og kostur er og á það ekki
síst við um hvalastofna."
190 milljarða króna í erlendum
lánum og af þeim skuldum eru
um 40 milljarðar lán til Lands-
virkjunar og tæplega 15 millj-
arðar lán til Flugleiða.
Samkvæmt upplýsingum frá
hagfræðideild Seðlabankans
skulduðu íslendingar 190,7 millj-
arða króna um síðustu áramót.
Af þessari skuld voru 107 milljarð-
ar króna lán til ríkis og sveitar-
félaga, 61 milljarður lán til fjár-
festingarsjóða og viðskiptabanka
og 21 milljarður króna lán til
einkaaðila.
Seðlabankinn gefur ekki upp-
lýsingar um einstaka lántakendur
en í Hagtölum mánaðarins má sjá
hvernig skuldir hjá þeim fyrirtækj-
um sem skulda mest hafa þróast
frá áramótum 1988. Þá námu
heildarskuldirnar erlendis 112,7
milljörðum króna og af þeim voru
ríkisfyrirtæki, að mestu Lands-
virkjun, með 22,5 milljarða króna
en undir liðnum samgöngur, að
mestu Flugleiðir, voru 2,9 millj-
arða króna. í árslok 1990 voru
heildarskuldirnar komnar í 176,6
milljarða króna, þar af Landsvirkj-
um með tæplega 31 milljarð króna
og Flugleiðir með megnið af 12,9
milljörðum króna.
Samkvæmt upplýsingum frá
Jóhanni Má Maríussyni aðstoðar-
forstjóra Landsvirkjunnar er nú
verið að vinna að uppgjöri fyrir
síðasta ár en gróflega áætlað eru
erlendar skuldir fyrirtækisins nú
um 40 milljarðar króna.
Einar Sigurðsson blaðafulltrúi
Flugleiða segir að fyrir utan 15
milljarða króna skuldir Flugleiða
sé skuldbinding upp á 3,6 milljarða
króna vegna kaupa á nýju Fokker-
vélunum.
Þær vélar eru á leigusamning
með kauprétti í lokin og því eru
kaupin á þeim ekki talin með
skuldunum.
Húsbréf:
Avöxtunar-
krafa lækk-
ar í 7,9%
ÁVÖXTUNARKRAFA húsbréfa
lækkar í dag úr 8,1% I 7,9% hjá
Landsbréfum hf. sem felur í sér
að afföll við sölu lækka í 15-16%
og hefur krafan þá lækkað um
0,5 prösentustig frá áramótum.
Þessi lækkun kemur í kjölfar
lækkunar á vöxtum spariskír-
teina á þriðjudag úr 7,9% í 7,5%.
Sölukrafa húsbréfa lækkar jafn-
framt í 7,6-7,8%. Svipað ástand
ríkti i gær á húsbréfamarkaðnum
og undanfarna daga. Innstreymi
húsbréfa inn á markaðinn var lítið
og dæmi voru um að verðbréfamiðl-
arar lækkuðu kröfuna í 8,08% í
samkeppninni um bréfin.
Ávöxtunarkrafan er nú hin sama
og í mars á sl. ári. Frá þeim tíma
fór krafan smám saman hækkandi
og varð hæst í september eða 9%.
♦ ♦ ♦------------
Lánskjaravísitalan:
0,8% hækkim á
sex mánuðum
Lánskjaravísitala sem gildir
fyrir marsmánuð er óbreytt frá
febrúarmánuði, 3.198 stig, og er
lægri en sú vísitala sem reiknuð
var út i október og gilti fyrir
nóvember á síðasta ári. Hækkun
vísitölunnar síðustu sex mánuði
jafngildir 0,8% hækkun á heilu
ári, en sé litið til síðustu 12
mánuða hefur vísitalan hækkað
um 6,3%.
Vísitala byggingarkostnaðar
lækkaði annan mánuðinn í röð. Hún
er nú 181,7 stig eða 0,1% lægri en
hún var í janúar. Þessi lækkun veg-
ur upp litla hækkun framfærsluvísi-
tölu sem birt var fyrir skömmu, þar
sem launavísitala er óbreytt frá síð-
asta mánuði, en þessar vísitölur
vega þriðjung hver í lánskjaravísi-
tölu. Síðustu þijá mánuði hefur
byggingarvísitalan lækkað um 0,2%
en sé litið til síðustu 12 mánuða
nemur hækkunin 5,7%.
Blaðauki um
gæðastjórnun
VIÐSKIPTABLAÐI Morgun-
blaðsins í dag fylgir sérstak-
ur átta síðna blaðauki um
gæðastjórnun.
í þessum blaðauka er í frétt-
um og viðtölum fjallað um
gæðastjórnun, í hverju hún
felst, hvar hún er kennd og
hvernig menn beita henni til
að ná betri árangri í rekstri
fyrirtækja.
*
Börn náttúrunnar tilnefnd til Qskarsverðlauna:
Mikill heiður fyrir mig og
íslenska kvikmyndagerð
- segir Friðrik Þór Friðriksson leiksljóri myndarinnar
KVIKMYNDIN Börn náttúrunnar hefur
verið tilnefnd til Óskarsverðlauna í flokki
erlendra mynda. Friðrik Þór Friðriksson
leikstjóri myndarinnar segir að þetta sé
mikill heiður fyrir sig og íslenska kvik-
myndagerð og hann vonar að tilnefningin
verði lyftistöng fyrir íslenskan kvik-
myndaiðnað.
Friðrik Þór er nú staddur í Berlín á kvik-
myndahátíðinni þar og hann fékk fréttir af
útnefningunni í útsendingu CNN sjónvarps-
stöðvarinnar. „Það var ekki laust við að mað-
ur öskraði af ánægju og steig svo stríðsdans
er útnefningin var tilkynnt,“ segir Friðrik en
þetta er í fyrsta sinn sem íslensk kvikmynd
er útnefnd til Óskarsverðlauna. Friðrik Þór
mun verða viðstaddur sjálfa verðlaunahátíð-
ina í Los Angeles 30. mars nk.
í máli Friðriks kemur fram að þótt þetta
sé eins og að vinna í happdrætti hafí tilnefn-
ingin ekki komið honum algerlega á óvart.
„Það var búinn að vera orðrómur í gangi
þess efnis að Böm náttúrunnar kæmist í þenn-
an fímm mynda hóp og af þeim sökum höfum
við haldið að okkur höndum við undirritun á
dreifingarsamningum," segir Friðrik Þór.
„Við höfum fengið töluvert af tilboðum um
dreifingu á myndinni en þessi útnefning til
Friðrik Þór Friðriksson.
Óskarsverðlauna auðveldar sölu myndarinnar
til muna.“
Börn náttúrunnar verður sýnd á kvik-
myndahátíðinni sem nú stendur yfír í Berlín
en síðan fer hún á kvikmyndahátíðina í Pergr-
amo á Ítalíu og skömmu fyrir afhendingu
Óskarsverðlaunanna verður myndin sýnd á
kvikmyndahátíðinni í New York.
Sjá einnig frétt á bls. 23-25.