Morgunblaðið - 20.02.1992, Blaðsíða 39

aeei HAúHaar>! .02 auoAauTMMia eigAjawjOHOM
MGRGUNfitAÐIÐ FÍMMTOÐAGUR- 20: -FEBRUA* -1-002
1
Minning:
Sveinn Rosinkrans
Jónsson frá Hvilft
Fædd 22. september 1907
Dáin 14. febrúar 1992
Vegna andláts tengdaföður míns
langar mig að minnast hans_ sem
eins af mínum bestu vinum. Áhugi
hans á veiðiskap varð tilefni til
margra ánægjustunda okkar við ár
og vötn. Við sátum einnig löngum
og skemmtum okkur við að rifja
upp veiðisögur og tala um ýmislegt
annað er að stangveiði laut. Sem
dæmi um einstakan áhuga hans á
,fluguveiði, gerðist hann,_þá kominn
yfír áttrætt, félagi í Ármönnum,
sem er félag um náttúruvemd og
stangveiði með flugu. Mun það vera
nærri einsdæmi að svo aldraður
maður gangi í slíkan félagsskap.
Léleg heilsa hans síðustu tvö árin
réð því að hann komst ekki í fleiri
veiðiferðir, en tók því með jafnaðar-
geði, að kvarta yfir hlutunum var
ekki hans háttur. Væri hann spurð-
ur um heilsufar, þá sagði hann jafn-
an: „Tölum ekki um það.“
Glaðlyndi og léttleiki hans var
slíkur að menn áttuðu sig ekki allt-
af á hve árin han^ voru orðin mörg
og var hann iðulega hrókur alls
fagnaðar hvar sem hann kom. Orð
úr Hávamálum, „glaður og reifur
skyli gumna hver, unz sinn bíður
bana“, koma mér oft í hug, nú þeg-
ar hann er allur.
Hann var hagmæltur þó hann
flíkaði því ekki mikið. Ekki hafði
hann notið langrar skólagöngu, en
var mjög vel sjálfmenntaður og víð-
lesinn. Hann hafði mikið yndi af
góðri tónlist, einkum söng.
Ég minnisti þess sérstaklega hve
auðvelt hann átti með að umgang-
ast börn og leika sér við þau. Hafði
hann ávallt lag á að koma þeim í
gott skap. Söknuður bamabarna
hans er mikill.
Hann var mikill fjölskyldumaður
og bar ævinlega mikla umhyggju
fyrir velferð fjölskyldu sinnar. Eftir-
lifandi kona hans er Þorgerður
Sveinsdóttir kennari. Hún var ein-
stök kona, dugleg og listræn og ber
fallegt heimili þeirra þess vitni hve
samhent þau voru.
Stórt skarð er höggvið í fjöl-
skyldu okkar. Ég vil þakka honum
Fædd 17. september 1920
Dáin 8» febrúar 1992
Það er erfitt að hugsa sér lífið
án ömmu, hún var alltaf til staðar
þegar einhver þurfti á hjálp að
halda. Við krakkarnir gátum alltaf
leitað til hennar með hvað sem var,
því að henni þótti ekkert tiltökumáí
að bjarga hlutunum þótt tíminn
væri naumur. Það var sama hvort
um var að ræða að sauma pils,
bæta gallabuxur eða að finna göm-
ul föt af sjálfri sér sem við gátum
notað.
Fullt starf ömmu var að hugsa
um að allir væru hraustir og liði
vel, því alltaf hugsaði hún fyrst um
aðra og síðast um sjálfa sig. Hún
var sterk og passaði alltaf upp á
að enginn hefði áhyggjur af sér.
Ef hún var spurð um það hvernig
hún hefði það þá var svarið ávallt:
„Ég hef það gott, hafið ekki áhyggj-
ur af mér.“
Oft lá leið okkar niður í Láland
til ömmu og var maður ekki fyrr
kominn inn um dyrnar þegar að
annaðhvort var búið að setja góðu
brúnkökuna eða pönsurnar á borðið
og ævinlega fylgdi ísköld mjólk
með. Þetta kunnu bæði stórir og
smáir vel að meta.
Við erum þakklát fyrir allar góðu
stundirnar með ömmu og biðjum
fyrir samverustundir okkar og bið
tengdamóður minni allrar blessun-
ar.
Guðmundur Helgi
Guðmundsson.
„Heyrðu strákur, komdu hérna
snöggvast. Haltu smástund á stöng-
inni fyrir mig meðan ég sest aðeins
og spjalla við hann pabba þinn,“
sagði Sveinn R. Jónsson fyrir rúm-
um 30 árum við bráðan veiðimann
og ungan, á 11. ári.
Sá stutti tók við stönginni og
varð þess var um leið að „hann var
á“ og af stærri sortinni.
Skömmu síðar stóð veiðimaðurinn
ungi í sæluvímu yfir lönduðum 15
punda laxi, og með honum glöddust
veiðifélagarnir. Þeirra kátastur var
Sveinn.
Við bræður höfum frá blautu
barnsbeini þekkt Svein, fyrst sem
frænda og síðar einnig sem vin og
veiðifélaga í mörg ár. Ekki hlökkuð-
um við til annars meir en ferðanna
með honum og föður okkar forðum.
Nú eru þær meðal dýrmætustu æsk-
uminninga okkar.
Sveinn var hæglátur maður og
betur skapi farinn en aðrir menn.
Flest mál leysti hann jafnan með
þeirri gamansemi og léttleika sem
þeim einum er gefið sem býr yfír
alvöru og mikilli lífsvisku. Viðhorf
hans og umhyggja fyrir náunganum
speglast í frásögninni hér að fram-
an. Vitanlega setti Sveinn í fiskinn.
Svipaðan leik lék hann oft.
Það væri í óþökk Sveins að við
hlæðum hann öllu því lofi sem við
vildum, nú er leiðir skilja um stund.
Hógværð og lítillæti voru kostir sem
prýddu hann flestum öðrum fremur.
En á þessu tímum þegar gervimenn-
um og lýðskrumurum er hampað
og fjölmiðlagrobbið glymur í eyrum
ár og síð, þá finnum við til þess enn
sárar en ella, þegar þeir sem gegn-
heilir eru kveðja. Sveinn R. Jónsson
gekk veginn til góðs. Það var lán
okkar að fá að fylgja honum spöl á
þeirri leið. Við þökkum það.
Hilmar og Ólafur.
í dag fer fram frá Fossvogskirkju
útför frænda míns og vinar, Sveins
Rósinkrans Jónssonar. Hann var
góðan Guð að geyma hana og
styrkja afa í þessari miklu sorg.
Guðrún, Hulda, Sólveig,
Kristján og Trausti:
Stutt samfylgd
Tilviljun réði
að við fylgdumst að
spölkom eftir götunni.
Ennþá djarfar i huga mér
fyrir birtu dagsins.
Er þú hvarfst fyrir horn
stóð ég eftir andartak
í sömu sporam
og vissi vart hvert halda skyldi.
(Þóra Jónsdóttir.)
í dag kveð ég ömmu mína, Hall-
dóru Pálmarsdóttur, eina bestu vin-
konu sem ég hef átt. Við vorum
alnöfnur og ég hef alla tíð verið
stolt af því að bera sama nafn og
hún. Alltaf var jafn gott að koma
til hennar í heimsókn og spjalla við
hana um allt milli himins og jarð-
ar. Ég gleymi aldrei þeim tíma sem
ég bjó hjá henni meðan afí var veik-
ur. Það var skemmtilegur og góður
tími fyrir okkur báðar og kynnt-
umst við þá hvor annarri mjög vel.
sonur Jijónanna Jóns Rósinkrans
Sveinssonar og Guðbjargar Tómas-
dóttur. Er hann var á fyrsta ári var
hann tekinn í fóstur af ömmu sinni,
Sigríði Sveinbjarnardóttur, og for-
eldrum mínum, Guðlaugu og Finni
sem þá bjuggu á Hvilft. Einnig var
á heimilinu ömmusystir okkar,
Kristín. Miklir kærleikar urðu með
þeim Sveini og henni. Má einnig
með sanni segja að öll börnin á
heimilinu elskuðu hana og virtu.
Á þessu margmenna heimili var
Sveinn elsta barnið og hafa tilfínn-
ingar okkar til hans einkennst meira
af bróðurþeli en frændsemi. Eftir
að hann fór frá Hvilft ólst hann upp
hjá foreldrum sínum á Flateyri.
Foreldrar hans eignuðust fjóra syni
og var Sveinn þeirra elstur, þá Jó-
hann Tryggvi, en hann lést barn
að aldri. En bræðurnir, Sveinbjörn
framkvædastjóri og Högni, lifa báð-
ir bróður sinn.
Sveinn var ekki gamall þegar
hann fór að vinna fyrir sér og ung-
ur að árum gerðist hann togarasjó-
maður, þar sem Guðmundur Sveins-
son föðurbróðir hans var skipstjóri.
Hann átti á þeim árum heimili
hjá þeim hjónum Guðmundi og Ingi-
björgu Björnsdóttur, konu hans.
Hann var yngsti háseti á togar-
anum Eiríki rauða er hann fórst
austur við Kúðaós. Áhöfnin bjarg-
aðist naumlega, en þessum atburði
gleymdi Sveinn aldrei. Eftir að hann
flutti aftur vestur stundaði hann þar
verslunarstörf, en áhugamál hans
voru mörg og eitt af þeim var skáta-
starf og fyrir hans frumkvæði var
stofnað skátafélag á Flateyri, og
veitti hann því forystu í mörg ár.
Sú von bjó lengi í brjósti hans,
Við sem erum ung og reynslulít-
il höldum stundum að við getum
haft stjórn á flestu sem skiptir
máli. Nú erum við illilega minnt á
að svo er ekki. Hún amma Dóra
er horfin alltof snemma, fyrir
nokkrum vikum var hún eins og
hún átti að sér að vera, full af þrótti,
lífsgleði og hlýju.
Það er skrýtið að hugsa til þess
að maður eigi ekki eftir að fá að
njóta samvista við ömmu Dóru leng-
ur. Ég þakka fyrir það að hafa átt
slíka ömmu og minninguna um
hana á ég innra með mér, ferska
og fallega minningu sem mun aldr-
ei mást út. Hún mun fylgja mér inn
í framtíðina.
Halldóra Pálmarsdóttir.
Halldóra Pálmars-
dóttir - Kveðjuorð
sem ungs manns, að njóta meiri
skólagöngu en raun bar vitni, en
þótt sú ósk rættist ekki varð Sveinn
víðlesinn og fjölfróður um hin ólík-
ustu málefni, enda hafði hann hlotið
fjölbreytta hæfileika í vöggugjöf. Á
Élateyri steig Sveinn sitt mesta
gæfuspor er hann hinn 30. septemb-
er 1938 gekk að eiga Þorgerði
Sveinsdóttur, kennara mikilhæfa og
mæta konu.
Þau eignuðust 3 börn. Þau eru:
Helga kaupkona, maður hennar er
Valdimar Guðlaugsson endurskoð-
andi. Þau eiga 4 börn; Jón Rósin-
krans lyfsali, hans kona er Guðrún
Óskardóttir lyfjafræðingur. Þau
eiga 3 börn; Sigríður píanókennari,
hennar maður er Guðmundur Helgi
Guðmundsson rafiðnfræðingur. Þau
eiga 2 dætur.
Skömmu eftir að Sveinn giftist
fluttu þau hjónin til Reykjavíkur.
Síðustu starfsár sín vann Sveinn hjá
Áburðarverksmiðju ríksins í Gufu-
nesi. Hann naut þeirrar gleði að sjá
börn sín verða menntað mannkosta-
fólk og barnabörnin urðu afa sínum
hinir mestu gleðigjafar.
Heimili þeirra hjóna í Espigerði
4 ber Ijóst vitni um listfengi og
smekkvísi þeirra.
Ég vona og trúi að nú fái hann
fetað þær leiðir sem hann _ ávallt
þráði, til gæsku og fegurðar. Ástvin-
um hans sendi ég innilegar sam-
úðarkveðjur og bið Guð að varðveita
þá alla.
Ragnheiður Finnsdóttir.
Minir vinir fara fjöld,
feigðin þessa heimtar köld,
ég kem eftir, kannske í kvöld,
með klofinn hjálm og rifinn skjöld,
brynju slitna, sundrað sverð
og syndagjöld.
(Bólu-Hjálmar)
Sveinn Rósinkrans Jónsson hét
hann fullu nafni. Hann var fæddur
á Flateyri við Önundarfjörð, en ólst
upp að Hvilft við sama fjörð, fram
að fermingaraldri. Skólaganga hans
var barnaskólanám þess tíma, und-
ir stjórn hins þekkta skólamanns
og menningarfrömuðar, Snorra
Sigfússonar, en hann dáði Sveinn
alla tíð. Úr frekari skólagöngu gat
ekki orðið og svalaði Sveinn fróð-
leiksþorsta sínum með sjálfsnámi
og lestri góðra bóka, enda gerðist
hann maður víðlesinn.
í Fjallræðunni standa þessi orð:
„Sælir eru hógværir, því að þeir
munu jörðina erfa.“ Hans erfðahlut-
ur hlýtur að verða stór. Hógværð,
glaðlyndi og hjálpsemi voru snarir
þættir í skaphöfn Sveins. Vissi hann
af einhveijum hjálparþurfi, þá var
hann þar.
Eitt af þeim kærleiksboðum
Krists sem mörgum gengur erfið-
lega að fylgja er: „Elska skaltu
náunga þinn eins og sjálfan þig.“
Eftir ævilanga vináttu við Svein
Jónsson, er hann að dómi þess, sem
hér heldur á penna, sá maður, sem
næst hefir komist því að fylgja
þessu boði.
Margs konar vinnu hefir Sveinn
stundað. Ungur að árum gerðist
hann togarasjómaður og þótti þar
liðsmaður góður, enda lék allt í
höndum hans. Sjómannsævi hans
varð ekki löng, því bijóstveiki gerði
vart við sig og varð hann því að
fara í land, en það þótti honum leitt.
í heimabyggð sinni var hann eftirs-
óttur starfsmaður vegna trú-
mennsku sinnar og starfshæfni.
Kímni hans og lífsgleði var við-
brugðið, enda laðaði hann ósjálfrátt
að sér fólk. Einar Benediktsson
segir á sínum stað: „Eitt bros getur
dimmu í dagsljós breytt.“ Þau eru
orðin mörg brosin hans Sveins.
Sveinn átti sinn gimstein, sem
var eiginkona hans, Þorgerður
Sveinsdóttir, úr Miðdölum vestra.
Þau tvö voru sannarlega eitt í orðs-
ins fyllstu merkinu. Við hjónin vott-
um henni og fjölskyldu hennar
dýpstu samúð og virðingu.
Sveinbjörn Finnsson.
Tengdafaðir minn, Sveinn R.
Jónsson, er látinn í góðri elli.
Hann varð bráðkvaddur á heimili
sínu aðfaranótt 14. þ.m. Þó svo
heilsu hans hefði hrakað nokkuð á
síðustu mánuðum kom hið skyndi-
lega fráfall hans á óvart og erfitt
er að trúa því að þessi síungi og
síkviki maður sé nú allur. Eflaust
hefur Sveinn fundið á sér að hveiju
dró. Höfðinglegar gjafir til allra
barnabamanna viku fyrir kveðju-
stundina segja meira um það en
mörg orð. Hann var aftur á móti
ekki þeirrar gerðar að hann hefði
mörg orð um veikindi sín, en tók
þeim með æðruleysi og jafnaðar-
geði. Kynni mín af Sveini hófust .
fyrir u.þ.b. aldarfjórðungi, skömmu
eftir að ég kynntist eiginkonu minni,
Helgu. Allan þann tíma hefur aldrei
borið skugga á okkar samskipti, sem
öðru fremur grundvölluðust á gagn-
kvæmu trausti. Fyrir það skal hér
þakkað.
Sveinn var heill að allri gerð.
Reglusemi, snyrtimennska og for-
sjálni einkenndu allt það sem hann
tók sér fyrir hendur. Hlýtt og glað-
vært viðmót var hans aðal.
Blessuð veri minning Sveins R.
Jónssonar.
Valdimar Guðnason.
í dag fer fram frá Fossvogskirkju
útför frænda míns og vinar, Sveins
Rósinkrans Jónssonar. Hann var
sonur hjónanna Jóns Rósinkrans
Sveinssonar og Guðbjargar Tómas-
dóttur. Er hann var á fyrsta ári var
hann tekinn í fóstur af ömmu sinni,
Sigríði Sveinbjarnardóttur, og for-
eldrum mínum, Guðlaugu og Finni
sem þá bjuggu á Hvilft. Einnig var
á heimilinu ömmusystir okkar,
Kristín. Miklir kærleikar urðu með
þeim Sveini og henni. Má einnig
með sanni segja að öll börnin á
heimilinu elskuðu hana og virtu.
Á þessu margmenna heimili var
Sveinn elsta barnið og hafa tilfinn-
ingar okkar til hans einkennst meira
af bróðurþeli en frændsemi. Eftir
að hann fór frá Hvilft ólst hann upp
hjá foreldrum sínum á Flateyri.
Foreldrar hans eignuðust fjóra syni
og var Sveinn þeirra elstur, þá Jó-
hann Tryggvi, en hann lést barn
að aldri. En bræðurnir, Sveinbjörn
framkvædastjóri og Högni, lifa báð-
ir bróður sinn.
Sveinn var ekki gamall þegar
hann fór að vinna fyrir sér og ung-
ur að árum gerðist hann togarasjó-
maður, þar sem Guðmundur Sveins-
son föðurbróðir hans var skipstjóri.
Hann átti á þeim árum heimili
hjá þeim hjónum Guðmundi og Ingi-
björgu Björnsdóttur, konu hans.
Hann var yngsti háseti á togar-
anum Eiríki rauða er hann fórst
austur við Kúðaós. Áhöfnin bjarg-
aðist naumlega, en þessum atburði
gleymdi Sveinn aldrei. Eftir að hann
flutti aftur vestur stundaði hann þar
verslunarstörf, en áhugamál hans
voru mörg og eitt af þeim var skáta-
starf og fyrir hans frumkvæði var
stofnað skátafélag á Flateyri, og
veitti hann því forystu í mörg ár.
Sú von bjó lengi í bijósti hans,
sem ungs manns, að njóta meiri
skólagöngu en raun bar vitni, en
þótt sú ósk rættist ekki varð Sveinn
víðlesinn og fjölfróður um hin ólík-
ustu málefni, enda hafði hann hlotið
fjölbreytta hæfíleika í vöggugjöf. Á
Élateyri steig Sveinn sitt mesta
gæfuspor er hann hinn 30. septemb-
er 1938 gekk að eiga Þorgerði
Sveinsdóttur, kennara mikilhæfa og
mæta konu.
Þau eignuðust 3 börn. Þau eru:
Helga kaupkona, maður hennar er
Valdimar Guðlaugsson endurskoð-
andi. Þau eiga 4 börn; Jón Rósin-
krans lyfsali, hans kona er Guðrún
Óskardóttir lyfjafræðingur. Þau
eiga 3 börn; Sigríður píanókennari,
hennar maður er Guðmundur Helgi
Guðmundsson rafiðnfræðingur. Þau
eiga 2 dætur.
Skömmu eftir að Sveinn giftist
fluttu þau hjónin til Reykjavíkur.
Síðustu starfsár sín vann Sveinn hjá
Áburðarverksmiðju ríksins í Gufu-
nesi. Hann naut þeirrar gleði að sjá
börn sín verða menntað mannkosta-
fólk og barnabörnin urðu afa sínum
hinir mestu gleðigjafar.
Heimili þeirra hjóna í Espigerði
4 ber ljóst vitni um listfengi og
smekkvísi þeirra.
Ég vona og trúi að nú fái hann
fetað þær leiðir sem hann ávallt
þráði, til gæsku og fegurðar. Ástvin-
um hans sendi ég innilegar sam-
úðarkveðjur og bið Guð að varðveita
þá alla.
Ragnheiður Finnsdóttir.