Morgunblaðið - 26.03.1992, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. MARZ 1992
FEqt/mmmppNi «wp
fimmtudaginn 26. mars, kl. 20.00
Oagskrá:
Stúlkumar 15 koma fram á sundbolum og síðkjólum.
Tiskusýningfrá Tangó, Kringlunni.
GLesilegir hópdansar nýkrýndra íslandsmeistara ifimUikum firá
Björk og Gerplu.
Daniel og Hrefha Rósa frá Dansskóla Hermanns Ragnars sýna
suður-ameriska dansa.
Fordrykkur
Matseðilh
Rjómalöguð
rœkjukóngasúpa
Grillsteiktur
la m babryggvöð vi
drottningarinnar
Rjómais með
^_____ávöxtum___j
mmss ees b f > @ ag-
Connv |
.... I OROBLU
HANS PETERSEN HF
($) iZfiía
Cleó CHANEL
“““ “• FUJGFEROIR -4(6
“ saLRaf=mn
MV/tSÓl sJlfe CUCCi WARNER
HOm, þjXAND
Borðapantanir
hafnar í síma
687111.
Sálmaþýðingar
Békmenntir
Skafti Þ. Halldórsson
Sálmar og andleg ljóð eftir nor-
ræn skáld. Auðunn Bragi Sveins-
son íslenskaði. Skemmuprent
1991.
Þýðingar á sálmum og andlegum
ljóðum eru fremur sjaldgæfar nú
orðið. Raunar á skáldskapur sem
byggir á notagildi fremur en list-
gildi, trúarlegur eða pólitískur, ekki
upp á pallborðið um þessar mundir.
Töluverða dirfsku þarf því til að
þýða sálma og gefa út. Það gerir
þó Auðunn Bragi Sveinsson sem
sendir frá sér þýðingar á 62 sálmum
eftir 24 norræna höfunda auk einn-
ar danskrar þjóðvísu. Sannast
sagna er ég hræddur um að þetta
framtak hans mæti vanþakklæti,
ekki aðeins vegna tómlætis nútíma-
manna um sálmakveðskap heldur
ekki síður fyrir þá sök að þýðingar
Auðuns eru ærið misjafnar að gæð-
um.
Flestir höfundar sálmanna, sem
Auðunn Bragi þýðir, eru danskir
og hafa veríð uppi á ýmsum tímum.
Fyrirferðarmestir í bókinni eru þeir
Karl Laurids Aastrup, Svein Ell-
ingsen, Johannes Johansen, Holger
Lissner, Jens Rosendai, Anders
Frostensen og B.S. Ingemann. Val
þýðanda á efni virðist nokkuð bund-
ið við tvær bækur danskar, Salmer
og Sange fra vor tid og '78 tillægg-
et til den danske salmebog, eins og
fram kemur í formála þýðanda.
Yngri höfundarnir tengjast sumir
með einhveijum hætti lýðháskólan-
um í Logumkloster á Suður-Jót-
landi en þar var Auðunn Bragi við
nám 1973 og kynntist þeim per-
sónulega.
Sálmarnir og andlegu ljóðin fjalla
oftast um trúarlega reynslu, trúar-
legan fögnuð, huggun, sannfæringu
eða trúnaðartraust og mikil áhersla
er lögð á mikilvægi orðsins. Raunar
kemur efni ljóðanna sjaldnast á
óvart. Nokkur athyglisverð trúarleg
ljóð eru í kveri Auðuns Braga, t.d.
kvæðið Á leigukjörum eftir Jens
Kr. Krarup þar sem megináhersla
er lögð á eignarleysi Krists. Krarup
er meðal yngri höfunda sem ljóð
eiga í bókinni. Það eru þeir líka,
Holger Lissner, sem m.a. yrkir um
streitu og óróa stórborgarinnar, og
Marcus Lauesen sem fjallar um
áraun okkar tíma í kvæðinu Enginn
er friður...:
Geiminn þeir fylla af geigvænum tólum,
Gráðugu stórveldin keppast þar við.
Óttinn á sálimar sest eins og mara;
sýnist á reiki hver stefna og mið.
Best finnst mér þýðandanum
takst upp við að þýða einföld og
látlaus ijóð, t.d. kvæðið Hjálpa oss,
Guð eftir Gustav Lohmann:
Hjálpa oss, Guð, að lifa,
svo að öll vor ævi
hafi tilgang hér.
Gef að vorar gjafir
öðrum bregðist eigi,
er þeir vænta sér.
Oft finnst mér þó ekki nægilega
vandað til þýðinganna. Margt kem-
ur til. Orðið „þá“ kemur víða fyrir,
oftast sem þýðing á „da“ og „nár“
og fer ekki alltaf vel. „Þá orðið
holdgast,/ eru dagarnir stuttir/ og
ljósið á förum/ frá oss“, segir í
kvæðinu Fæðing Jesú Krists eftir
Henning Blumenfeldt og ankanna-
legur verður þessi þýðingarmáti í
sálminum Jesús, sól og gleði lífsins
eftir Svein Ellingsen: „Brauðs og
víns, þá nú vér neytum.“ Ýmiss
önnur atriði gefa sálmunum þýðing-
arbrag. Ákveðinn greinir er á stöku
stað tvöfaldur, laus og áfastur; „hið
eilífa lífið í Alföður hönd“, segir í
sálmi; um Kristninnar land eftir
N.F.S. Grundtvig. í því kvæði er
einnig afar áberandi ofnotkun á
þeim stílshætti að útbúa kenningar
með nafnorði í eignarfalli sem
stjórnast af eftirfarandi nafnorði
en stílshátt þennan flokkaði Þór-
bergur Þórðarson á sínum tíma sem
uppskafningu. Ég tilfæri hér all-
mörg dæmi úr þessu eina kvæði:
Kristninnar land, himnanna krans,
kistunnar lár, undranna trú, lífs
brú, kærleikans hönd, kraftarins
straumur, Alföður hönd, háaltars
eldur, lífsþorstans ljóð — og er ekki
allt upp talið. Vel getur farið á slíkri
orðanotkun ef hún er í hófi enda
er hún algeng í íslensku. Hún gefur
stílnum hátíðlegan blæ sem hæfir
vel sálmum. Ofnotkun á þessum
stflshætti, eins og hér er, gerir
stílinn aftur á móti stirðlegan og
þungan í vöfum.
Svipuð áhrif hafa einnig löng,
samsett iíkingaorð á borð við „sól-
geislafeld" sem þýðandi grípur víða
til en slík orðanotkun var í tísku
hér á landi fyrr á öldinni. Tiltölu-
lega nútímalegur sálmur Þú gafst
oss... eftir Holger Lissner verður
HONDA ACCORD ER 1 FYRSTA . . .
. . . sæti í Bandaríkjunum sem
söluhæsti fólksbíllinn undan-
farin þrjú ár og var heiðraður
sem sá bíll sem eigendur voru
ánægðastir með. Accord hlaut
einnig verðlaunin um Gullna
stýrið í sínum flokki f Þýska-
landi.
Það er ekki hægt að segja að
Accord sé sportbíll, en hann er
eins nálægt því og hægt er að
komast sem fjöl-
skyldubíll. Það má
því kannski segja
að Accord sé fjöl-
skyldusportbíll.
Utlitshönnun
Accord er sérlega
vel heppnuð og
innréttingar í alla
staði vel úr garði
gerðar.
Accord er með
sextán ventla,
tveggja lítra vél og
nýja hönnun á
sveifarás sem
dregur mjög úr titringi.
Accord er stórgóður bíll sem
uppfyllir ströngustu kröfur sem
gerðar eru til
fjölskyldubíla.
Accord ár-
gerð 1992 er
til sýnis að Vatnagörðum 24,
virka daga kl. 9:00 - 18:00 og
laugardaga kl. 11:00 - 15:00.
Nánari upplýsingar eru veittar
í síma 68 99 00
Verð frá: 1.548.000,- stgr.
Greiðslukjör við allra hæfi.

Auðunn Bragi Sveinsson
þannig ekki ósvipaður skáldskap
kreppuáranna í þýðingu Auðuns
Braga:
Þú gafst oss, Ó, Alfaðir, atvinnu hér
í örtröð og stórborgarskugga.
Þú veittir oss athvarf, hvar auga vort sér
aðeins óhreina múra og rykháfaher
og örlitla útsýn um glugga.
Smekkvísi er oft ábótavant í
orðavali í þýðingum Auðuns Braga.
Þetta er þeim mun bagalegra þar
sem þýðanda hefur tekist bæriiega
til við þýðingu vísuorðs en dettur
síðan í pytt lágkúrunnar. Ég tilfæri
hér nokkur dæmi um þetta. Breytta
letrið er frá mér komið:
Guð, lát oss gleymast gjörvallt 7ag
(s. 23)
Hann vissi um misgjörð sína
og vænti eigi forláts
(s. 30)
Nú helköld mjöllin hylur blóm
og hér er svalt að tóra.
, , (s. 35)
í leigustall einn hann lagður var;
sú lausnarans vagga var klén.
(s. 44)
Lygin er svört eins og sjóðandi tjara
sannleikans orð skulu faglega máð.
(s. 45)
Því miður hefur þýðandi ekki
vandað sig nóg við þetta verk.
Meira að segja frágangur þýðingar-
kversins er slakur. í því eintaki sem
ég fékk til umsagnar eru fjórar síð-
ustu síðurnar tvöfaldar og stafsetn-
ingar- og prentvillur eru of margar
til að viðunandi teljist. Auðunn
Bragi hefur auk þess þann háttinn
á að stafsetja guðfræðileg hugtök
á borð við orðið, lausnarann og al-
föður að dönskum sið með stórum
staf sem er að sjálfsögðu heimilt.
Hins vegar verður þá að gæta sam-
ræmis sem ekki er gert í kveri
Auðuns Braga. Orðið lausnari er
þannig stundum skrifað með stór-
um staf og stundum litlum og sama
gildir um orðið. Þar að auki gengur
Auðunn Bragi fulllangt í notkun á
stórum staf þegar hann skrifar for-
nafnið „hann“, sem vísar til guðs,
með stórum staf. Alltént virkar það
einkennilega í eignarfalli:
Nú er lífið hjá Guði geymt.
Vér gefumst Hans á vald. (s. 24).
-------♦------------
Landfræðing-
ar fjalla um
náttúrufar
á Reykjanesi
AÐALFUNDUR Félags landfræð-
inga verður haldinn fimmtudag-
inn 26. mars í Norræna húsinu og
hefst hann kl. 20.00. Fundarefni:
Venjuleg aðalfundastörf sam-
kvæmt Jögum félagsins. Að lokinni
aðalfundarstörfum er fyrirlestur:
Náttúrufar og mannvist fyrr á
tímum á Reykjanesfólkvangi.
í fyrirlestrinum mun Guðrún
Gísladóttir landfræðingur segja frá
náttúrufari og búsetu í Reykjanes-
fólkvangi í máli og myndum. Lagt
verður mat á náttúrufar út frá for-
sendum landsnytja eins og þær voru
til sjávar og sveita áður en vélvæðing
kom til sögunnar og greint frá þeim
svæðum sem best hentuðu til búsetu.
Þá verða skoðuð áhrif búsetu og
landnýtingar á uinhverfið. Fyrirlest-
urinn er öllum opinn.