Morgunblaðið - 30.04.1992, Qupperneq 38

38
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR '30. APRIL 1992
munmn
TM Reg. U.S. Pat OH.—all rlghts reserved
° 1991 Los Angeles Times Syndicate
Erfiður dagur. Þú verður að
slá blettinn og þvo upp næstu
tvo daga.
HÖGNI HREKKVÍSI
// SJAÚ/MZT ! NÆSTV VlkL). "
BREF TTL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Einokun í sölu grænmetis
Frá Jóhannesi Gunnarssyni:
ÞANN 3. apríl sl. skrifaði Jón Ás-
geir Jóhannesson, verslunarstjóri í
Bónus, grein í DV undir heitinu „í
skjóli einokunar“. Þar bendir hann
á hvernig einstakir framleiðendur
á grænmeti nýta sér löngu úreltar
reglur um innflutning til að há-
marka verð til sín. Þetta geta þeir
gert í skjóli þess að í búvörulög-
unum er kveðið á um bann við inn-
flutningi búvara, séu fyrir hendi í
landinu innlendar vörur. Leyfi til
innflutnings veitir svo nefnd á veg-
um landbúnaðarráðuneytisins. Jón
spyr um afstöðu Neytendasamtak-
anna.
Neytendasamtökin þekkja skýr
Frá Ingólfi Árnasyni:
NÝLEGA var haldin aðalfundur ÚA
hf. á Akureyri. Að venju flutti for-
maður stjórnar ræðu. í þetta sinn
Sverrir Leósson útgerðarmaður.
Hluti af ræðunni er birtur á
Akureyrarsíðu Morgunblaðsins
fimmtudaginn 9. apíl sl. Þar segir
orðrétt að „aflaheimildir félagsins
voru á árinu 1988 16 þúsund tonn,
en eru á þessu fiskveiðiári 15.700
tonn, eftir að búið er að kaupa um
4 þúsund tonna þorskígildi og fá
úthlutað úr hagræðingarsjóði 440
tonnum.“ „Engin eru rök fyrir því
að þessi atvinnugrein eigi að greiða
fyrir aðgang að auðlindinni," sagði
útgerðarmaðurinn.
Hvað skyldu nú ÚA hafa greitt
fyrir þennan 4 þúsund tonna kvóta?
Samkvæmt gangverði á kvóta er
það á núvirði 100-120 krónur á
kílóið og það gerir 400 til 480 millj-
dæmi um hvernig einstakir fram-
Ieiðendur reyna að notfæra sér það
fyrirkomulag _ sem búvörulögin
bjóða upp á. Eg ætla að nefna eitt
nýlegt dæmi hér um. Fyrir nokkru
voru til í landinu u.þ.b. 10 tonn af
hvítkáli í eigu eins framleiðenda.
Verð á hvítkáli hafði verið fremur
hóflegt og vildi þessi framleiðandi
ekki sætta sig við það. Hann hélt
því að sér höndum varðandi sölu á
sinni framleiðslu. Þegar hann einn
átti eftir hvítkál ætlaði hann að
nýta sér ákvæði búvörulaganna og
sitja einn að sölunni. Hækkaði hann
verðið verulega í skjóli þess að
búvörulögin heimiluðu ekki inn-
flutning, enda var innlend fram-
leiðsla fyrir hendi. Sem betur fer
ónir króna. Þessar milljónir króna
hafa farið í vasa þeirra sem í raun-
inni gátu ekki selt, því þeir áttu
ekkert til að selja. Hagur útgerðar-
félags Akureyrar hefði ekkert
versnað þó að þessar 400-480 millj-
ónir hefðu farið til þess sem á auð-
lindina í sjóð þjóðarinnar, ríkissjóðs.
Það er kannski skiljanlegt að
útgerðarmenn reyni að brengla svo
vitund þjóðarinnar, að hún mót-
mæli ekki að eignir hennar gangi
kaupum og sölu, án þess að hún
sé spurð.
Kominn er tími til að almenning-
ur láti frá sér heyra og standi fast
á eignarrétti sínum að auðlindinni
innan lögsögu íslands. Það er full
ástæða fyrir þjóðina að halda vöku
sinni fyrst. Konni er sjávarútvegs-
ráðherra og Baldur formaður LIÚ.
INGÓLFUR ÁRNASON,
Byggðavegi 132, Akureyri.
gengu þessu vinnubrögð svo fram
af nefndinni að hún ákvað að heim-
ila innflutning og hefði hún betur
tekið svipaða ákvörðun í öðrum
svipuðum málum.
Neytendasamtökin telja þetta
ákvæði búvörulaga andstætt hags-
munum neytenda, eins og raunar
svo margt annað í þeim lagabálki.
Vilji stjórnmálamenn hins vegar
vernda innlendar búvörur sérstak-
lega, til dæmis garðávexti, ber að
gera það með tollum í stað innflutn-
ingsbanns sem auðvelt er að mis-
nota. Nú er tollur á innfluttum
garðávöxtum 30%, auk þess sem
innlend framleiðsla nýtur verulegr-
ar fjarlægðarverndar, en mjög
kostnaðarsamt er að flytja þessa
vöru hingað. Neytendasamtökin
hafa talið að þessi vernd ætti að
nægja innlendri framleiðslu. Ef svo
er ekki, hlýtur maður að spyija
hvað sé að hjá innlendu framleið-
endunum og hvort endalaust sé
hægt að halda hér uppi svo óarð-
bærri framleiðslu á kostnað heimil-
anna.
í viðtölum við manneldisfræð-
inga hefur ítrekað komið fram að
grænmetisneysla er of lítil hér á
landi. Ljóst er að það háa verð sem
oft er á þessari mikilvægu vöru
eykur ekki neysluna. Þessu þarf
að breyta og það gerum við með
því að auka samkeppnina sem
mest, meðal annars með innflutn-
ingi. Áðurnefnd lögskipuð nefnd
er ekki blóraböggullinn, hún starfar
aðeins í samræmi við búvörulögin.
Lögin bjóða hins vegar upp á grófa
misnotkun af því tagi sem Jón
bendir réttilega á í grein sinni. Það
er því fyrst og fremst við löggjaf-
ann að sakast. Búvörulögin eru
meingölluð og þeim þarf að breyta,
því fyrr því betra.
JÓHANNES GUNNARSSON
formaður Neytendasamtakanna
Skúlagötu 26, Reykjavík
Nokkur orð um kaup
og sölu þorskkvóta
Víkverji skrifar
Fyrir nokkrum mánuðum kvart-
aði Víkveiji yfir póstþjónustu
í Reykjavík, þar sem bréf var of
lengi en eðlilegt gat talizt á leið
úr Garðastræti á ritstjórnarskrif-
stofur Morgunblaðsins. Blaðafull-
trúi Pósts & síma lét síðan í fram-
haldi af því kanna ástæður taf-
anna, en komst ekki til botns í því
og engin viðhlítandi skýring fékkst,
þótt getgátur hafi verið uppi um
það að bréfið hafi hugsanlega hafn-
að í röngu pósthólfi o.s.frv.
Síðastliðinn mánudag bárust
Morgunblaðinu siðan tvö bréf, sem
bæði höfðu verið póstlögð miðviku-
deginum áður. Póststimpillinn var
dagsettur 22. apríl, en bréfin bár-
ust á ritstjórnarskrifstofur Morgun-
blaðsins um morguninn 27. apríl.
Annað bréfíð var sent frá Hellu-
sundi og stimplað með tölunni 2,
en hitt var sent frá Austurstræti
14, og það tók bæði þessi bréf 5
daga að komast í Aðalstræti 6.
Þessi þijú bréf þurftu aldrei að fara
út fyrir póstumdæmið þaðan sem
bréfin voru send.
Það getur ekki verið eðlilegt að
það taki þennan tíma að koma bréf-
um á milli heimilisfanga hér innan-
bæjar, enda hafa sendendur í báð-
um tilfellum' treyst því að sending-
artíminn væri mun skemmri, því að
í fyrra tilfellinu var um fréttatil-
kynningu að ræða, þar sem tilkynnt
var um nemendatónleika ungs óbó-
leikara. Óskað var eftir birtingu til-
kynningarinnar í föstudagsblaði
Morgunblaðsins. Hins vegar var um
að ræða boð til Morgunblaðsins á
verðlaunaafhendingu grunnskóla-
nema í Nýsköpunarkeppni, í Hátíð-
asal Tækniskólans á laugardag
klukkan 14, þar sem ungir uppfinn-
ingamenn voru verðlaunaðir fyrir
frumlegar uppfinningar. Það þarf
vart að fjölyrða um það að hvorki
* tilkynningin um tónleikana birtist
né mætti fulltrúi Morgunblaðsins
við verðlaunaafhendinguna. Von-
andi þó að einhveijir hafi frétt af
tónleikum ungu stúlkunnar. Þessi
litlu dæmi lýsa því, hversu bagalegt
það getur verið, ef póstþjónustan
er ekki í lagi.
x x x
Handbolti er skemmtileg og
spennandi íþrótt, sem nýtur
gífurlegra vinsælda hérlendis og þá
einkum og sér í lagi vegna góðs
gengis íslenzkra handknattleiks-
manna erlendis. Spenningurinn á
kappleikjum verður ógurlegur og
áhorfendur öskra og skrækja hveij-
ir í kapp við aðra og það Iið, sem
á fleiri og háværari aðdáendur virð-
ist eiga meiri vinningsvon en hitt.
Þess vegna safna félögin klapp-
flokkum, sem mæta á leikina og
láta sem óðir séu.
Það er kannski ekkert við þessu
að segja og varla er unnt að ætlast
til þess að fólkið æsist ekki upp við
spennandi leik. Hitt er heldur hvim-
leitt, sem mjög hefur færzt í auk-
ana að undanfömu, að aðdáendur
liðanna koma með alls konar tæki
og tól til þess að geta haft eins
mikinn hávaða og unnt er. Þannig
koma menn með hrossabresti,
lúðra, bumbur og jafnvel heilu
hljómsveitirnar til þess að reyna að
æra náungann. Svo er gengið fram
af fólki, að menn eru farnir að
veigra sér við að sækja leikina og
margur maðurinn tekur með sér
baðmullarhnoðra til þess að stinga
í eyrun, svo að hann geti hafzt við
í salnum á meðan leikurinn fer
fram. Þessi siður er hvimleiður, má
raunar teljast til ósiða, og ætti
Handknattleikssambandið að sjá
sóma sinn í því að banna slík hávað-
atól, sem alls ekki eiga heima við
slík tækifæri. Víkveiji dagsins er
ekki vanur að hvetja til þess að
hlutir séu bannaðir, en á meðan
tilgangurinn er enginn annar en að
mynda hávaða, verður að koma í
veg fyrir að fólk geti hlotið varan-
legar heyrnarskemmdir á slíkum
kappleikjum.