Morgunblaðið - 02.06.1992, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚNÍ 1992
21
Þessi mynd er táknræn fyrir það góða aðgengi sem fatlaðir búa við
í Bresku Kólumbíu í Kanada.
-j ¥ iMfy StMUm
pony
...stóri smábíllinn sem hœjir öllum
3 og 5 dyra hlaðbakur • 4 dyra stallbakur • 72 og 84
hestafla vél • 5 gíra beinskipting eða
4 þrepa tölvustýrð sjálfskipting • Hvarfakútur
Verð frá: 694.000,- kr. •
Aukabúnaður (t.d.): Topplúga: 38.000,- kr.
og álfelgur: 29.000,- kr.
stjórnarinnar er nú verið að fram-
kvæma áætlun sem var gerð til 5
ára í því skyni að bæta hag fatlaðra
og stuðla að aukinni þátttöku þeirra
í þjóðfélaginu. A komandi árum
verður lögð sérstök áhersla á eftir-
farandi atriði: aukna möguleika til
menntunar, efling á starfsráðgjöf
og tengslum við atvinnulífið, meiri
hjálpartækjaþjónusta og tækniað-
stoð og áframhaldandi úrbætur í
ferli- og aðgengismálum.
Þetta var örstutt yfirlit um nokk-
ur atriði í sambandi við þjónustu við
fatlaða í Kanada.
Fjölmennasta ráðstefnan
Eins og áður var getið voru rúm-
lega 90 þjóðir sem sendu fulltrúa á
ráðstefnuna, þar á meðal komu
sendinefndir frá Suður-Ameríku og
Afríku. Margir þeirra sem þaðan
komu og töluðu, lýstu hrikalegu
ástandi í málefnum fatlaðra þar sem
samfélagsleg aðstoð og þjónusta er
lítil og sumsstaðar engin.
Sumir deildu hart á vestræn ríki
fyrir að arðræna fátækar þjóðir og
gefa þeim síðan ölmusufé til baka.
Fram komu að stórar stofnanir eru
víða enn við lýði þar sem mannrétt-
indi eru ekki virt og fatlað fólk býr
við niðurlægingu, ofbeldi og ömur-
legar aðstæður. Félagasamtök og
sjálfshjálparhópar eru þó að hasla
sér völl í æ ríkari mæli til að vekja
athygli á þessu ófremdarástandi og
berjast fyrir réttindum fatlaðra.
Fulltrúar frá Austur-Evrópu lýstu
einnig bágbornu ástandi í heima-
löndum sínum. M.a. kom fram í
erindi sem einn fulltrúi Eistlands
flutti, að hvorki væru þar til skólar
né heimili fyrir fötluð börn, einu
úrræðin væru stórar stofnanir sem
væru öðru fremur geymslustaðir og
oft væru bæðir þroskaheftir og geð-
fatlaðir vistaðir á sömu stofnun.
Fulltrúar frá Kína voru fjölmennir
á ráðstefnunni og kom fram bæði í
ræðu og riti að þar í landi hefur
verið gert umtalsvert átak í málefn-
um fatlaðra á síðastliðnum áratug.
Sérstaklega á þetta við um bætt
aðgengi, menntun fatlaðra, endur-
hæfingu og atvinnumál. Varðandi
skólamálin má geta þess að á síðast-
liðnum fimm árum hefur sérdeildum
við almenna skóla ijölgað um 200%
og 4.500 fatlaðir stunda nú nám við
háskóla í Kína. Mikil áhersla er lögð
á stafsþjálfun og ráðgjöf til að stuðla
að sjálfstæðri atvinnu eða atvinnu-
þátttöku á almennum vinnumarkaði.
Ekki verður frekar rakið hér efni
hinna ýmsu fyrirlestra enda þótt af
nógu væri að taka og raunar væri
það efni í margar greinar.
Við upphaf ráðstefnunnar var
opnuð gríðarlega umfangsmikil sýn-
ing á nýjustu gerðum hjálpartækja
þar sem tækni og vísindi nútímans
voru nýtt til fulls. Má þar nefna
tölvur og tölvubúnað, ýmiskonar
skrifstofubúnað, lyftur, hjólastóla,
bifreiðar, svo fátt eitt sé nefnt.
Ennfremur var sett upp sölusýn-
ing á listaverkum eftir fatlaða frá
ýmsum löndum heims.
Þá má nefna stuttar leik- og dans-
sýningar fatlaðra sem fóru fram alla
dagana. Minnisstæðast af því verður
danssýning þar sem ung kona dans-
aði listdans með litla telpu, sem var
lömuð. Listdansarinn lyfti telpunni
úr hjólastólnum og dansaði með
hana af ótrúlegri leikni. Það var
hrífandi sjón að sjá þetta atriði.
Á lokahátíð ráðstefnunnar talaði
m.a. formaður sérfræðinganefndar
Sameinuðu þjóðanna í málefnum
fatlaðra og ræddi um árangur á síð-
astliðnum áratug og koma víða við.
Ennfremur fjallaði hann um framtíð-
arstefnu og markmið sem stefnt
skyldi að fram til næstu aldamóta.
Að loknum erindum og ávörpum
á lokahátíðinni hófst fjölbreytt
skemmtidagskrá, sem fatlaðir sáu
að öllu leyti sjálfir um. M.a. sýndi
spænskur leikflokkur þroskaheftra,
dans og leikræna tjáningu við mikla
hrifningu áhorfenda. Þá má nefna
söng- og hljómsveitarflutning, upp-
lestur, leikþætti og fleira.
Öli skipulagning ráðpstefnunanr
og framkævmd var til fyrirmyndar
þrátt fyrir þennan mikla fjölda. Öll
framsöguerindi og umræður voru
túlkaðar yfir á táknmál (nema þau
sem flutt voru á táknmáli) og voru
oft þrír táknmálstúlkar sem túlkuðu
þá á ensku, frönsku og spænsku
samtímis.
Auk þess voru öll erindi þýdd jafn-
óðum á þessi þrjú tungumál svo
hver og einn gat vaiið að hlusta á
það sem hann skiidi best.
Mörg alþjóðleg samtök fatlaðra
og félög héldu stjórnarfundi í tengsl-
um við ráðstefnuna og ennfremur
efndi sérfræðinganefnd Sameinuðu
þjóðanna í málefnum fatlaðra til
nokkurra daga fundar að lokinni
ráðstefnunni.
Fjölmiðlar Vancouver og víðar í
Kanada gerðu ráðstefnunni góð skil
í blöðum og sjónvarpi og birtu mörg
viðtöl við þátttakendur.
Eins og áður sagði var þetta fjöl-
mennasta ráðstefna sem hefur verið
haldin í málefnum fatlaðra og ein-
stök upplifun að fá tækifæri til að
taka þátt í henni og fylgjast með
áhuga og aðdáunarverðum dugnaði
fólksins sem var þarna samankomið.
Höfundur er deildnrstjóri
félagsmálaráðuneytis í málefnum
fntlaðra.
Yiinnai
■ w&Mw ÉlfaJPlrTÍli
...til framtíðar
BIFREIÐAR &
LANDBÚNAÐARVÉLAR HF.
Ármúla 13 • Sími: 68 12 00
Bein Iína: 3 12 36
Meim en þú geturímyndað þér!
ÖRKIN 2114-9-25