Morgunblaðið - 18.07.1992, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. JÚLÍ 1992
Markús Örn Antonsson borgarstjóri, Marianne von Weizsacker, Ric-
hard von Weizsacker, Steinunn Armannsdóttir eiginkona borgar-
stjóra og Vigdís Finnbogadóttir forseti íslands á Skólavörðuhæð.
Sr. Hanna María Pétursdóttir, prestur og þjóðgarðsvörður á Þing-
völlum, og Richard von Weizsacker, forseti Þýskalands, ganga úr
Almannagjá upp á Lögberg.
Opinberri heimsókn forseta Þýskalands lokið:
Fyrsti erlendi þjóðhöfðing-
inn sem heimsækir Ráðhúsið
OPINBERRI heimsókn Richards
von Weizsackers, forseta Þýska-
lands, lauk með balletsýningu og
móttöku í Borgarleikhúsinu í
gærkvöldi. Forsetinn hélt í gær
til Þingvalla og Nesjavallavirlq-
unnar í fylgd forseta Islands, frú
Vigdísar Finnbogadóttur, og
einnig heimsótti hann Hallgríms-
kirkju og ráðhús Reykjavíkur.
Séra Hanna María Pétursdóttir,
þjóðgarðsvörður og prestur á Þing-
völlum, og eiginmaður hennar, séra
Sigurður Ámi Þórðarson, tóku á
móti Þýskalandsforseta og fylgdar-
liði hans við Almannagjá laust fyrir
klukkan tíu í gærmorgun og litlar
telpur á þjóðbúningum færðu frú
Vigdísi og frú von Weizsácker blóm-
vendi gerða úr íslenskum blómum.
Sr. Hanna María bauð gesti vel-
komna við útsýnisskífuna og sagði
stuttlega frá sögu Þingvalla, jarð-
fræði staðarins og Þingvallabænum.
Frá útsýnisskífunni var gengið niður
Almannagjá að Lögbergi þar sem
dr. Sigurður Líndal sagði frá þing-
haldi og lagasetningum á þjóðveldis-
öld, í hveiju þær fólust og hvernig
þeim var framfylgt. Þessu næst var
ekið að Vinaskógi í Kárastaðalandi
þar sem Hulda Valtýsdóttir, formað-
ur Skógræktarfélags íslands, tók á
móti forsetunum og fylgdarliði. Þar
gróðursettu von Weizsácker og Vig-
dís Finnbogadóttir sitt tréð hvort og
dr. Bauer úr fylgdarliði Þýskalands-
forseta afhenti Sveinbimi Dagfínns-
syni, stjómarformanni Rannsókna-
stöðvar Skógræktar ríkisins að Mó-
gilsá, bókagjöf. Að Iokinni gróður-
setningu var haldið að Nesjavöllum
þar sem Gunnar Kristinsson hita-
veitustjóri upplýsti Þýskalandsfor-
seta um starfsemi Nesjavallavirkj-
unnar og síðan var ekið upp að bor-
holu 13 þar sem hópurinn „heyrði
í“ og „sá“ jarðorkuna, en mikla gufu
leggur upp af holunni og drunumar
eru svo miklar að menn þurftu að
hrópa upp í eyru hver annars til að
heyra mælt mál.
Þá var haldið til Reykjavíkur á
Davíð Oddsson forsætisráðherra fræðir þýsku forsetahjónin um Perluna.
ný þar sem hádegisverður var
snæddur í Perlunni í boði Davíðs
Oddssonar, forsætisráðherra ís-
lands. Á matseðlinum var íslenskur
kavíar, Hvítárlax með hvítu smjöri
og skyr og blábeijasorbet. Með þessu
var dmkkið Moet et Chandon
kampavín, gamalt brennivín og
Chablis 1990.
Síðdegis átti Þýskalandsforseti
fund með Jóni Baldvin Hannibals-
syni utanríkisráðherra á Hótel Sögu.
Þessi fundur var ekki á upphaflegri
áætlun heimsóknarinnar en að sögn
utanríkisráðherra höfðu ritarar for-
seta íslands og Þýskalands lagt til
að þessi fundur yrði haldinn þar sem
ekki varð af komu Klaus Kinkels, .
utanríkisráðherra Þýskalands,
vegna veikinda. Ræddu þeir tengsl
íslands við Evrópubandalagið og
hugsanlega aukaaðild að VES.
Að loknum fundi sínum með utan-
ríkisráðherra íslands hélt Weizsác-
ker til Hallgrímskirkju þar sem hann
skoðaði kirkjuna og var sagt frá
hinu nýja orgeli kirkjunnar sem ver-
ið er að smíða í Bonn í Þýskalandi.
Um fimmleytið hélt svo Markús
Örn Antonsson, borgarstjóri Reykja-
víkur, móttöku í ráðhúsinu til heið-
urs Þýskalandsforseta. Tók borgar-
stjóri fram í ræðu sem hann hélt við
það tækifæri að Riehard von
Weizsácker, sem einnig er fýrrver-
andi borgarstjóri Vestur-Berlínar,
væri fyrsti erlendi þjóðhöfðinginn
sem tekið væri á móti opinberlega
í ráðhúsinu síðan að það var opnað
í vor.
Opinberri heimsókn Richards von
Weizsáckers og eiginkonu hans Mar-
ianne von Weizsáckers til íslands
lauk svo í gærkvöldi með balletsýn-
ingu og móttöku í Borgarleikhúsinu,
sem þau héldu til heiðurs forseta
íslands. Balletthópur Komische Oper
í Berlín sýndi brot úr ýmsum frægum
verkum frægum og að því loknu var
haldin móttaka þar sem boðið var
upp á þýskt-íslenskt hlaðborð.
Þýsku forsetahjónin verða áfram
á íslandi fram á mánudagsmorgun
í einkaerindum. í dag verða þau á
Norðurlandi og munu meðal annars
koma við í Laxárvirkjun, Náma-
skarði, Dimmuborgum, Goðafossi og
Akureyri en þar verður m.a. Lysti-
garðurinn og Nonnahús skoðað.
í kvöld halda þau til Hafnar en í
fyrramálið verður farið að Jökulsárl-
óni og farið í vélsleðaferð á Vatna-
jökli. Þau koma aftur til Reykjavíkur
með flugvél Landhelgisgæslunnar á
sunnudagskvöld og halda brott frá
íslandi snemma á mánudagsmorg-
un. Héðan fara forsetahjónin í opin-
bera heimsókn til írlands.
Eigum að halda fast við NATO
RICHARD von Weizsacker, forseti Þýskalands, sagði á blaðamann-
fundi í gærmorgun að hann hefði í heimsókn sinni rætt við íslendinga
um hugsanlega aukaaðild þeirra að Vestur-Evrópusambandinu (VES),
um Ráðstefnuna um öryggi og samvinnu í Evrópu og um þau átök sem
nú ættu sér stað í Evrópu. Hann minntist einnig á samninginn um
Evrópskt efnahagssvæði (EES) og sagði Þjóðverja leggja áherslu á að
hann yrði staðfestur og gæti þar með tekið gildi samkvæmt þeirri tíma-
áætlun sem fyrír lægi.
Weizsácker sagðist sannfærður
um að þessi samningur myndi hafa
mikla kosti í för með sér fyrir allar
þær þjóðir sem að honum stæðu.
Hvað frekari þróun varðandi Evr-
ópusamstarf varðaði sagði forsetinn
íjóðveija bera mikla virðingu fyrir
þeirri umræðu sem nú færi fram á
Islandi og væri hann viss um að ís-
lendingar myndu vera í stakk búnir
til að viðhalda fullveldi sínu og sér-
kennum. Þjóðin væri bundinn nánum
böndum við land sitt og tungu og
væri menning hennar almennings-
Davíð Oddsson forsætisráðherra:
Fagna ber sameiningu Þýskalands
DAVIÐ Oddsson forsætisráðherra
sagði í ræðu sem hann í hádegis-
verðarboði til heiðurs Þýskalands-
forseta í gær að sérstök ástæða
væri til þess að fagna því að þýska
þjóðin hefði sameinast á nýjan
leik og Þýskaland væri nú öflug-
asta lýðræðisríki Evrópu og jafn-
framt fyrirmynd í mörgu, ekki
síst á hinu efnahagslega og menn-
ingarlega sviði.
Forsætisráðherra sagði íslendinga
leita eftir nánara samstarfí við Evr-
ópuríkin og vænta þess að samning-
ar um hið evrópska efnahagssvæði,
sem nú væru á lokastigi, myndu
gera okkur kleift að eiga góð og
farsæl viðskipti við Evrópuþjóðir -
og þá ekki síst Þýskaland, á næstu
árum. „Þau EFTA-ríki, sem utan
Evrópubandalagsins hafa staðið,
leita nú mörg eftir samningum um
inngöngu í bandalagið. Ísland er
ekki á þeirri braut, en það breytir
ekki því að ísland lítur á sig sem
meðlim í fjölskyldu Evrópu - Evrópu-
ríki - og er því auðvitað fullvisst um
að þó að ísland kjósi að standa utan
Evrópubandalagsins, þá muni það
ekki hafa áhrif á samstarf og vin-
áttu íslands og hinna Evrópuríkj-
anna,“ sagði Davíð Oddsson.
Hann bætti við að íslendingar
hefðu hafíð viðræður um mögulega
aukaaðild að Vestur-Evrópusam-
bandinu og teldu að þar gæti þeim
gefíst gott tækifæri til að koma sjón-
armiðum á framfæri og fylgjast
grannt með þróun öryggismála í álf-
unni. Þeir litu ennfremur svo á, að
slík aðild væri í samræmi við áhuga
þeirra á að NATO yrði áfram burða-
rás í vörnum vestrænna ríkja en ein-
mitt innan Atlantshafsbandalagsins
hefðu Þjóðveijar og íslendingar átt
ágæta samvinnu.
eign í fyllsta skilningi þess orðs.
Forsetinn var spurður hvort að
hann teldi að hægt væri að tala um
„andann frá Reykjavík" eins og
stundum væri gert. Hann svaraði að
í hugum margra tengdist nafn
Reykjavíkur ýmsum tímamótum
jafnt varðandi hugsun sem ákvarðan-
ir. Einungis örfáir staðir í veröldinni
gætu sagt það sama. Hvað kynslóð
bama sinna varðaði þá væri nafnið
Reykjavík líka um alla tíð tengt ská-
keinvígi þeirra Bobby Fischers og
Boris Spasskíjs.
Háttsettir þýskir stjómmálamenn
hafa undanfarið ferðast mikið um
Norðurlönd og er Helmut Kohl,
kanslari Þýskalands, til að mynda
staddur í Noregi á sama tíma og
Weizsacker heimsækir ísland. Var
forsetinn spurður hvort að þetta
mætti túlka sem svo að Þjóðveijar
vildu senda þau skilaboð til Norður-
landanna, þar sem ýmissa efasemda
gætir um tengingu við Evrópubanda-
lagið, að bandalagið hefði ekki í nógu
ríkum mæli reynt að draga úr
áhyggjum þeirra. Weizsácker sagði
að þau tengsl sem tekin hefðu verið
upp milli EFTA og EB með EES-
samningnum væru ekki afleiðing efa-
semda heldur þess að menn hefðu
gert sér grein fyrir því að þeir ættu
gagnkvæmra hagsmuna að gæta.
Það sama ætti við um hugsanlega
aðild að Evrópubandalaginu. Þegar
aðildarumsóknir þessara ríkja væru
til staðar eða umræða um aðild færi
fram teldi hann að leiðtogar aðildar-
þjóða EB ættu að setja fram skoðun
sína væri farið fram á það. Hann
benti líka á að ekki bara á Norður-
löndum heldur einnig innan EB, t.d.
í Þýskalandi, færi fram umræða um
hvemig varðveita mætti sérkenni
þjóða. Evrópubandalagið væri ekkert
sjálfstætt fyrirbæri heldur það sem
aðildarríki þess gerðu það að. Þannig
væri nú unnið hörðum höndum um
að því að koma á þeirri reglu að
bandalagið tæki einungis ákvarðanir
á þeim sviðum þar sem það væri
þess betur umkomið en aðildarríkin
hvert fyrir sig. Það að bandalagið
og stofnanir þess yrði gert virkara
ætti ekki að leiða til þess að dregið
yrði úr áhrifum einstakra ríkja eða
þau aukin eftir íbúafjölda þeirra.
Fullvalda ríki væm og yrðu fullvalda
ríki.
Forsetinn var að lokum spurður
um framtíð Atlantshafsbandalagsins
og hvort hann teldi áfram vera þörf
fyrir veru bandarískra hermanna í
Evrópu. Hann sagði NATO ekki vera
hugsanlegt án bandarískrar aðildar
rétt eins og það væri tilgangslaust
án evrópskrar aðildar. „Eg er þess
fullviss að bandalagið sé okkur nauð-
synlegt eins og stendur og verði það
áfram í framtíðinni," sagði Weizsác-
ker. Væri það hans mat að íslensk
og þýsk stjómvöld væru alfarið sam-
mála hvað þetta snerti. Við ættum
áfram að halda fast við NATO í
núverandi mynd.
►