Morgunblaðið - 22.10.1992, Side 1

80 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
241. tbl. 80. árg.
FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 1992
Prentsmiðja Morgamblaðsins
Aðeins 16% Breta
styðja John Major
Er óvinsælasti forsætisráðherra
Bretlands í sögn skoðanakannana
Lundúnum. Reuter.
SAMKVÆMT skoðanakönnun, sem vikublaðið The European birti
í gær, eru aðeins 16% Breta ánægð með frammistöðu Johns Majors
í embætti forsætisráðherra Bretlands. Þetta bendir til þess að
Major sé óvinsælasti forsætisráðherra landsins frá því skoðana-
kannanir um fylgi breskra stjórnmálaleiðtoga hófust árið 1938.
í samskonar könnun, sem gerð
var fyrir The Sunday Times um
miðjan september, sögðust 35%
vera ánægð með forsætisráðherr-
ann og 58% óánægð. í nýju könn-
uninni voru 77% aðspurðra óánægð
með Major og The European segir
að hann sé þar með óvinsælasti
forsætisráðherrann í sögu skoð-
anakannana í Bretlandi.
Könnunin fór fram á þriðjudag
eftir að breska stjórnin hafði
ákveðið að falla frá áformum um
að loka 31 kolanámu Breska rík.is-
kolafélagsins. Þetta er ein mesta
kúvending breskrar ríkisstjórnar
undir forystu' íhaldsflokksins í tvo'
áratugi. Aformin hefðu kostað
30.000 manns vinnuna og þau ollu
mikilli reiði á meðal almennings.
Breska þingið felldi þó í gærkvöldi
tillögu Verkamannaflokksins um
að allar kolanámurnar yrðu starf-
ræktar áfram.
Fylgi Majors er minna en fyrir-
rennara hans, Margaret Thatcher,
í mars 1990, þegar hún naut stuðn-
ings 20% Breta.
The European segir að 46% að-
spurðra hafi viljað að Major segi
af sér, 17 prósentustigum fleiri en
fyrir þremur vikum. Enn fleiri hafí
viljað afsögn fjármálaráðherrans,
Normans Lamonts, eða 66%, og
iðnaðarráðherrans, Michaels Hes-
eltines, 62%.
Sjá „Breyttar áherslur Maj-
ors ...“ á bls. 24.
Gröf í bakgarðinum
Reuter
Þeir sem falla í árásum Serba á Sarajevo, höfuðborg Bosníu, eru
ekki grafnir í kirkjugörðum heldur í bakgörðum íbúðarhúsanna.
Þessi 12 ára gamla stúlka í Dobrina-hverfinu leggur hér blóm að
leiði systur sinnar, sem beið bana ellefu ára að aldri í sprengjuvörpuá-
rás í ágúst. Leiðið er á milli bílastæðis og göngugötu að fjölbýlis-
húsi stúlkunnar, sem segir að enginn þori lengur í kirkjugarða borgar-
innar vegna árása Serba.
Krefjast afsagnar Majors eu r
Þúsundir námamanna og stuðningsmanna þeirra gengu um miðborg Lundúna í gær til að mótmæla áformum
um lokun breskra kolanáma. Eins og sjá má á mótmælaspjöldunum krafðist fólkið þess að John Major forsæt-
isráðherra segði af sér.
Rússneska þíngíð
snýst gegn Jeltsín
IVJoskvu. Reuter.
RUSSNESKA þingið, sem að stórum hluta er skipað gömlum komm-
únistum, snerist í gær gegn Borís Jeltsín, forseta Rússlands, og
hafnaði ósk hans um, að samkomudegi fulltrúaþingsins yrði frestað.
Er búist við harðnandi átökum milli þingsins og umbótastjórnar
Jegors Gajdars forsætisráðherra en margir stuðningsmenn hans og
Jeltsíns óttast, að sljórnin verði neydd til að fara frá.
Á fulltrúaþinginu, sem kýs fasta-
þingið, sitja 1.000 menn og flestir
þeirra eru einnig gamlir félagar í
kommúnistaflokknum og andvígir
umbótastefnu Jeltsíns og Gajdars.
Jeltsín fór fram á það við fastaþing-
ið, að fulltrúaþingið yrði ekki kallað
saman í desember eins og til stóð,
heldur í mars, en það var fellt með
114 atkvæðum gegn 59. Sagði
Jeltsín, að yrði fulltrúaþingið kallað
saman í desember, yrði það aðeins
til að auka á glundroðann og
EB setur umdeildar regiur um
réttindi barnshafandi kvenna
Brusscl. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
RÁÐHERRARÁÐ Evrópubandalagsins (EB) hefur samþykkt tilskipun
um réttindi og öryggi barnshafandi kvenna á vinnustöðum. Mikill
ágreiningur hefur verið um þessa tilskipun á milli aðildarríkjanna,
sem ýmist te(ja hana of rausnarlega eða ganga of skammt. Gert er
ráð fyrir að bamsburðarleyfi verði að minnsta kosti 14 vikur og
greiðslur í leyfinu verði ekki minni en í veikindaleyfum.
Tilskipunin er ein af fjölda sam-
þykkta EB sem gerðar hafa verið
frá því gengið var frá samningnum
um evrópska efnahagssvæðið
(EES) og aðildarríki Fríverslunar-
bandalags Evrópu (EFTA) verða í
framtíðinni að taka afstöðu til hvort
gilda eigi innan EES.
Samþykkt ráðherranna gerir ráð
fyrir að nákvæm úttekt verði gerð
á þeim umhverfisþáttum á vinnu-
stað sem líklegir eru til að valda
barnshafandi konum tjóni eða geta
haft skaðleg áhrif á börn, t.d. á
meðan þau eru á brjósti. Verði
óumflýjanlegum breytingum til að
tryggja öryggi mæðra og barnshaf-
andi kvenna ekki komið við er til
þess ætlast að þær verði fluttar í
önnur og hættuminni störf.
Gert er ráð fyrir að konur haldi
fullum réttindum á meðan á fæðing-
arorlofí stendur, svo sem lífeyris-
og orlofsréttindum. Atvinnurekend-
um er óheimilt að segja barnshaf-
andi konum upp störfum nema
hægt sé að sýna fram á svo ekki
verði um villst að uppsögnin sé
ástandi konunnar óviðkomandi. At-
vinnurekendum verður heimilt að
setja skilyrði fyrir fæðingarorlofi
en þeir geta ekki krafist lengri
starfstíma en tólf mánaða.
ágreininginn í landinu og hann vill,
að stjórnin fái sem mestan frið á
þeim erfíða vetri, sem framundan
er. Auk þess kvað hann eðlilegt,
að stjórnin fengi tíma til að ljúka
við nýja stjórnarskrá fyrir Rúss-
land. Ekki er þó líklegt, að fulltrúa-
þingið flýti sér að samþykkja hana
enda er hún dauðadómur yfir því.
I henni er gert ráð fyrir, að fasta-
þingið sitji eitt.
Fulltrúaþingið á að koma saman
1. desember en þann dag renna
einnig út tímabundin völd Jeltsíns
til að skipa stjórn án samþykkis
þingsins. Búist er við að þá muni
harðlínumenn láta til skarar skríða
gegn stjóminni en ólíklegt þykir að
þeir geti komið Jeltsín sjálfum frá.
Þeir munu hins vegar geta tak-
markað völd hans verulega.
Sumir ráðherrar í ríkisstjóm
Jeltsíns hafa sakað Rúslan Khasb-
úlatov, forseta þingsins, um að vera
að undirbúa eins konar „valdarán"
með því að færa 5.000 vopnaða
þingverði undan yfirstjórn innanrík-
isráðuneytisins og í gær hitnaði
heldur betur í kolunum þegar til
átaka kom milli þingvarða og lög-
reglu. Var þá einn maður skotinn
og annar alvarlega særður og kenna
hvorir öðrum um upptökin.
Khasbúlatov efndi til blaða-
mannafundar að þessum atburðum
loknum og sagði þá, að hann myndi
deyja „voveiflegum dauðdaga". „Ég
er eltur og síminn minn hleraður.
Stjómin er að breytast í alræðis-
vald ... þingið er eina tryggingin
fyrir lýðræði.“ Aðrir benda hins
vegar á, að þingvörðurinn lúti ekki
lengur æðstu stjórn ríkisins svo
undarlegt sem það sé, heldur
Khasbúlatov einum, og nefnd eru
ýmis dæmi um að þingvörðurinn
hafi tekið lögin í sínar eigin hendur.
Bush og Clinton
Afkomend-
ur Jóhanns
landlausa
Lundúnum. Reuter.
KOMIÐ hefur í ljós að George
Bush, forseti Bandaríkjanna,
og Bill Clinton, andstæðingur
hans í forsetakosningunum,,
eru afkomendur Jóhanns
landlausa, konungs Englands
í byrjun 13. aldar.
Þetta kemur fram í skýrslu
helstu ættfræðistofnunar Bret-
lands, Burke’s Peðrage, sem
birtir árlega skrá um breska
aðalinn. I skýrslunni segir að
Bush sé kominn af syni Jóhanns
landlausa, Hinrik III., sem tók
við konungstigninni af föður
sínum árið 1216. Clinton er hins
vegar afkomandi dóttur Jó-
haniis, Eleanor, og manns henn-
ar, Simons de Montforts, jarls
af Leicester, er gat sér orð sem
mikill lýðræðissinni. Jarlinn og
Hinrik börðust um völdin líkt
og bandarísku niðjarnir.