Morgunblaðið - 22.10.1992, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 1992
NSINS
Þjóðaratkvæði er þarflaust
sem eru að baki kröfu um þjóðarat-
kvæði um samning sem nýverið
hefur verið tekin afstaða til í al-
mennum kosningum og sem þar
að auki er einhliða uppsegjanlegur
eftirÞröst Ólafsson
Það eina sem eftir er af mál-
flutningi andstæðinga EES-samn-
ingsins er að krefjast þjóðarat-
kvæðis um samninginn. Eg kalla
skítkast í garð utanríkisráðherra
eins og kom úr penna hagfræðings
Stéttarsambands bænda í Tíman-
um 16. október ekki málflutning.
Það veldur áhuggjum hvað full-
trúar þeirra samtaka ætla að verða
seinir að ná landi í breyttu um-
hverfi. Það er athyglisvert að á
meðan verið er að reyna að átta
sig á því með hvaða hætti sé skyn-
samlegt að bregðast við alvarleg-
um afkomuvanda þjóðarbúsins
skuli fulltrúar bændasamtakanna
ásamt Alþýðubandalaginu vera
þeir einu sem loka öllum skilning-
arvitum þegar til umijöllunar og
afgreiðslu er eini raunhæfi valkost-
ur þjóðarinnar til að taka þátt í
og hagnast á því alþjóðlega við-
skiptakerfi sem Evrópa er þung-
amiðjan í. Tækifæri okkartil sókn-
ar og hagsbóta liggja öll inn á
erlenda markaði og flest í gegnum
EES.
Þetta verður enn óskiljanlegra
þegar haft er í huga að verulegur
hluti þessa þjóðarvanda er afleið-
ing banvænnar fjárfestingarstefnu
liðinna áratuga, þar sem fyrr-
nefndir aðilar komu nokkuð við
sögu, svo gætt sé alls hófs í orða-
notkun.
Ekki hvað síst ætti það að vera
hagfræðingi augljóst að afar
kostnaðarsöm yfirbygging þjóðfé-
lagsins, sem m.a. er fólgin í ríkis-
styrktum atvinnugreinum, er að
sliga þetta land og heldur kjörum
fólks niðri, langt umfram það sem
samviskusamir fulltrúar vinnuveit-
enda gætu áorkað.
í skjóli verndar og banna er hér
haldið uppi hærra verði á mörgum
veigamiklum neysluvörum og þjón-
ustuliðum en aðrar þjóðir hafa efni
á, og það á ekki eingöngu við um
landbúnaðarafurðir. Hemaðurinn
gegn almenningi er fólginn í því
að meina honum um aðgang að
lægri framfærslukostnaði vegna
skorts á samkeppni í skjóli úreltrár
vemdarstefnu.
Það er ekki lausn á efnahags-
vanda okkar íslendinga að breyta
landinu í vemdaðan vinnustað.
Synjun á EES-samningnum er til-
raun til þess.
Endurtekning á
atkvæðagreiðslu
En snúum okkur að EES og
kröfunni um þjóðaratkvæða-
greiðslu. Það er stutt síðan kosið
var um EES. Þótt stjórnkerfi okk-
ar sé ekki í mjög föstum skorðum
er engan veginn eðlilegt að nú
verði aftur kosið um mál sem
skuldbindur þjóðina aðeins eitt ár
fram í tímann í senn. Slík endur-
kosning væri vissulega ofrausn
með allri virðingu fyrir lýðræðinu.
EES-málið var á dagskrá fyrir síð-
ustu kosningar, og var reyndar
eitt af þeim málum sem bar þar
hæst.
Núverandi stjómarflokkar tóku
afgerandi jákvæða afstöðu til
málsins og sögðust mundu klára
það ef þeir fengju til þess umboð
kjósenda. Fyrrverandi samstarfs-
flokkar Alþýðuflokksins í ríkis-
stjóm snemst hins vegar á móti
því að hluta þótt mismikið hafi
verið. Afstaða Kvennalistans var
þá einnig skýr.
Um þetta var ótvírætt kosið í
síðustu Alþingiskosningum. Síðan
era aðeins liðnir átján mánuðir.
Þá lá samningurinn fyrir í drögum
sem í öllum aðalatriðum era sá
samningur sem nú liggur fyrir.
Ef eitthvað er þá er endanlegur
samningur ívið hagstæðari okkur,
einkum hvað snertir dómstólsmálið
svokallaða.
Þjóðaratkvæði um
búvörusamninginn og
kvótakerfið
Jafnviðamikill samningur og
þessi hlýtur alltaf að innihalda
mikið af álitamálum. Það mun og
verða framtíðarstarf margra lög-
skýrenda að túlka hann til hlítar
og það verður eflaust leitað úr-
skurðar um mörg vafaatriði.
Þetta er þó vissulega ekki kjarni
málsins, heldur aukaatriði sem er
aðeins tímasóun að beina athygli
sinni um of að.
Svipuðu máli gegnir um deilum-
ar um stjórnarskrármálið. Þar er
meira og minna verið að deila um
útúrsnúninga og hártoganir sem
aðeins örfáir menn gera sér grein
fyrir hvers eðlis eru.
Aðalatriði hvað þetta snertir er
að samningurinn er uppsegjanleg-
ur með aðeins eins árs fyrirvara.
Réttur þessi er einhliða og leysir
viðkomandi ríki undan öllum rétt-
indum og skyldum að uppsagnar-
fresti liðnum.
Það eru vissulega ekki sterk rök
Þröstur Ólafsson
„Aðalatriði hvað þetta
snertir er að samning-
urinn er uppsegjanleg-
ur með aðeins eins árs
fyrirvara. Réttur þessi
er einhliða og leysir
viðkomandi ríki undan
öllum réttindum og
skyldum að uppsagnar-
fresti liðnum.“
A LEK ÞOK
• • • dugarekkert
nema varanleg viðgerð og það áður en
vetur gengur í garð.
í Húsasmiðjunni nýtur þú aðstoðar fag-
manna sem veita ráðgjöf varðandi viðgerðir
og efnisval. í Timbursölu Húsasmiðjunnar
fæst mikið úrval utanhússklæðningar bæði
á þök og útveggi. Komdu með teikningu af
húsinu þínu og láttu fagmenn okkar magn-
taka og gera verð tilboð. Við útvegum
jafnvel menn til verksins ef þörf krefur.
HÚSASMHMAN
Súðarvogi 3-5 Simi 68 77 00
KVENNALIST-
INN OG EES
eftir Kristínu
Ástgeirsdóttur
Það hefur. vart farið fram hjá
neinum þeim sem fylgist með fjöl-
miðlum þessa dagana að innan
Kvennalistans á sér nú stað mikil
umræða um afstöðuna til samnings-
ins um hið evrópska efnahagssvæði.
Fyrir kosningarnar 1991 var
samþykkt stefnuskrá þar sem skýrt
kemur fram að Kvennalistakonur
vilja að íslendingar standi utan EES
og EB. Sú samþykkt hefur síðan
verið ítrekuð á landsfundi og vor-
þingi Kvennalistans.
Nú er komin upp sú staða að ein
af fimm þingkonum Kvennalistans
hefur lýst því yfir að hún telji ekki
stætt á því lengur að hafna aðild
að EES.
Þessi niðurstaða kom hinum fjór-
um þingkonum Kvennalistans mjög
á óvart, enda þótt Ingibjörg Sólrún
sem hefur verið talsmaður okkar í
utanríkismálum undanfarið eitt og
hálft ár hafi lýst ýmis konar efa-
semdum og jafnvel sagt að af tveim-
ur vondum kostum væri EB skárri
en EES.
í þingflokki Kvennalistans hafa
farið fram heitar umræður um
þessa afstöðu hennar og tilfinning-
ar risið hátt. Ummæli mín í Morg-
unblaðinu sl. þriðjudag spegla þann
tilfínningahita, en hefðu betur verið
ósögð, enda eiga þau ekkert erindi
í Ijölmiðla, auk þess að vera órétt-
lát í garð Ingibjargar Sólrúnar.
Á fjölmennum fundi kvennalista-
kvenna alls staðar að af landinu sem
haldinn var sl. laugardag var mikið
um það rætt hvemig bæri að bregð-
ast við þeim mismunandi skoðunum
sem upp era komnar í þessu stærsta
máli sem íslendingar hafa staðið
frammi fyrir í áratugi. Vandinn g
felst í því að Ingibjörg Sólrún á
sæti í utanríkismálanefnd þar sem
samningurinn um EES er til með- |
ferðar. Hún þarf því að skrifa
nefndarálit eða skrifa undir með
öðram við afgreiðslu málsins.
Spurningin er hvort hún á að túlka
sínar eigin skoðanir sem eru í and-
stöðu við skoðanir hinna þingkvenn-
anna og yfirlýsta stefnu, hvort hún
getur farið bil beggja, eða hvort
hún eigi að setja fram álit meirihlut-
ans. Ein hugmynd sem velt hefur
verið upp í umræðunni er sú að
Ingibjörg Sólrún víki úr utann'kis-
málanefnd við afgreiðslu málsins
og hleypi varamanni sínum að
þannig að nefndarálitið túlki skoð-
anir meirihluta þingflokksins og að
því er við teljum meirihluta kvenna-
listakvenna. Slíkt gerist ekki öðru
vísi en þannig að hún sé til þess fús.
í viðtali sem ég átti vð blaða- »
mann Morgunblaðsins sl. þriðjudag
nefndi ég þessa síðasttöldu hug-
mynd sem möguleika. Þessi um- _
mæli mín hafa greinilega valdið
miklum misskilningi sem mér er
skylt að leiðrétta, enda þykir mér
afar leitt ef þessi orð mín hafa
gefið til kynna að einhvers konar
stalínísk vinnubrögð séu að halda
innreið sína í Kvennalistann eða að
ég vilji fara þessa leið.
Það hefur aldrei komið til greina
og kemur ekki til greina að þvinga
Ingibjörgu Sólrúnu til að víkja úr
utanríkismálanefnd. Til þess höfum
við þingkonur hvorki vald né vilja,
enda er hún kjörinn til setu í nefnd-
inni af Alþingi. Ingibjörg Sólrún
hefur fullan rétt á að hafa sínar
skoðanir og hefur eins og1 aðrir
þingmenn sína stjómarskrár-
...alltaftilað
O- try^jaatvmnu