Morgunblaðið - 12.11.1992, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1992
23
Sophia Hansén fyrir utan dóms-
húsið þar sem réttað verður í
forræðismálinu í dag.
Morgunblaðið/Anna G. Ólafsdóttir
Halim A1 með dætrum sínum á blaðamannafundi í íbúð sinni í Istan-
búl í gærkvöldi.
Réttað í forræðismálinu í Tyrklandi í dag
Ekkert erlent foreldri hef-
ur unnið hér forræðismál
- segir fulltrúi lögfræðingafélagsins í Istanbúl
Istanbúl. Frá Önnu G. Ólafsdóttur, blaðamanni Morgunblaðsins.
Réttað verður í forræðismáli Sophiu Hansen í Istanbúl i Tyrklandi
kl. 9.30 að islenskum tíma í dag. Þegar rætt var við Sophiu seint í
gærkvöld sagðist hún hafa tækifæri til að hvílast um eftirmiðdaginn
og biði róleg eftir morgundeginum. Hún sagði að greinilega hefði kom-
ið fram á blaðamannafundum Halims Al, fyrrverandi eiginmanns síns,
að hann væri búinn að innræta stelpunum ákveðna hegðun og alltaf
yrði erfiðara og erfiðara að ná til þeirra. Hasíp Kaplan, lögmaður henn-
ar, var bjartsýnn þegar talað var við hann. Hann tók þó fram að at-
riði, eins og að faðir telpananna segist ekki geta nýtt sér umgengnisrétt
á Islandi, að systurnar gleymi smám saman tungumálinu og að þær séu
farnar að ganga í skóla í Tyrklandi, væru ekki til þess að styrkja kröfu
Sophiu um forræði. Þegar Morgunblaðið spurði Halim A1 hvort hann
væri bjartsýnn á að fá forræði yfir telpunum í dag sagðist hann alltaf
vera bjartsýnn og guð bjargaði sér því hann hefði alltaf farið rétt að.
í samtali við Morgunblaðið sagðist Perihan Senses, fulltrúi lögfræðinga-
félagsins í Istanbúl, ekki vita til þess að erlent foreldri hafi nokkru
sinni unnið forræðismál gegn tyrknesku foreldri. Astæðuna taldi hún
þá, að mútur viðgangist í tyrkneska dómskerfinu.
Á blaðamannafundi sem Halim A1
boðaði til á heimili sínu í Istanbúl í
gærkvöldi kom meðal annars fram
að hann hefði ráðið fimm lífverði til
að gæta dætra sinna. Hann sagði í
samtali við Morgunblaðið að þar sem
Istanbúl væri hættuleg þyrftu þeir
að vera vopnaðir.
Á blaðamannafundinum var Halim
spurður að því hvort hann myndi leyfa
Sophiu að vera með dætur sínar t.d.
einn mánuð að sumri til ef hann fengi
forræði þeirra. Hann sagðist ekki
myndu hleypa dætrum sínum úr
augnsýn eina sekúndu. Hann tók fyr-
ir annað augað og sagði: „ég treysti
ekki öðru auganu á meðan ég held
fyrir hitt.“
ísland eins og hvert annað land
Fulltrúar fjölmiðla spurðu systurn-
ar nokkurra spuminga í gærkvöldi.
Voru spurningar lagðar fyrir föður
þeirra á íslensku og hann spurði þær
á tyrknesku og kom svörunum til
skila á íslensku. Hann hafði m. a.
eftir stúlkunum að þær vildu helst
búa hjá föður sínum í Tyrklandi og
ekki móður á Islandi. Þegar sú eldri
var spurð hvort hún bæri taugar til
íslands sagði hún aðeins að það væri
eins og hvert annað land, með jörð,
sjó og himni. Þær virtust ekki geta
talið upp neina íslenska vini en þuldu
upp nöfn þegar átti að nefna tyrk-
neska vini og kunningja. Þegar eldri
stúlkan var spurð að því hvort hún
myndi eftir einhverju skemmtilegu
frá íslandi svaraði hún að einu sinni
hefði móðir þeirra falið þær fyrir föð-
ur þeirra en þegar þær hefðu hitt
hann aftur hafi þær orðið afar glaðar.
Blaðamaður Morgunblaðsins var
einn með stúlkunum nokkra stund
og sýndi þeim þá meðal annars mynd
af íslenskum frænkum þeirra. Þær
skoðuðu myndina gaumgæfilega og
sögðu ekkert þegar þær voru spurðar
hvort þær þekktu fólkið á myndinni.
Hins vegar kom í ljós að sú eldri
skildi þónokkra íslensku og getur
myndað einfaldar setningar. Hún
sagði til dæmis að þær kynnu ekki
að synda þegar blaðamaður benti á
bláan sundbolta í herbergi stúlkn-
anna.
Stúlkunar sögðust ganga í sama
skóla og læra til dæmis stærðfræði,
ensku, líffræði og fleira. Sú eldri
getur tjáð sig lítillega á ensku en
erfiðara er að tala við systur hennar.
Stúlkurnar frægar í Tyrklandi
Halim A1 hafði eftir dætrum sínum
að þeim liði vel, að afí þeirra og
amma og pabbi væru góð og þær
væru afar ánægðar með að búa hjá
honum í Istanbúl og vera tyrkneskar
stelpur.
í samtali við Morgunblaðið sagði
Halim, að stúlkurnar væru orðnar
frægar á Tyrklandi og fólk heilsaði
þeim þegar þær gengju um götur.
Hann var mjög þungorður í garð
Sophiu Hansen og sagðist hafa gert
það upp við sjálfan sig, þegar telpurn-
ar voru tveggja og þriggja ára, að
þær yrðu að alast upp í Tyrklandi.
Hann hefði boðið Sophiu að koma
með sér þangað en hún hefði ekki
viljað það.
Aðspurður sagðist hann ekki
þekkja dómarann í málinu í dag.
Hann væri harður og vildi ekki tala
við neinn. Halim sagðist hafa fengið
41 lögmann til liðs við sig en aðeins
átta munu komast inn í réttarsalinn
í dag. Hann sagði að margir hefðu
komið til sín og vildu sýna stuðning
í verki með því að hjálpa honum að
komast með stelpurnar út úr borg-
inni ef hann fengi ekki umráðarétt-
inn. Hann sagði að um væri að ræða
möguleika en ekkert um hvort hann
ætlaði að hagnýta sér hann.
Þegar Halim var spurður hvort
hefði hlaupið frá skuldum á íslandi
sagði hann það alrangt. Hann hefði
að vísu skuldað Eurocard en þá skuld
hefði hann greitt með leðurseðla-
veskjum. Söluverð húsnæðis á Vest-
urgötu, um þrjár og hálf milljón
króna, sagði hann að hlyti að duga
til að greiða 700.000 kr. skuld við
Búnaðarbankann. Ef til vill sagðist
hann skulda eitthvað fyrir rafmagn
og hita en ekki umtalsverðar upphæð-
ir.
Halim saknar íslands
Halim sagðist sakna íslands og
myndu koma þangað með dætur sín-
ar eftir að þær hefðu fengið menntun
í Tyrklandi, 18 ára. Eftir þá heim-
sókn gætu þær valið í hvoru landinu
þær vildu vera. Hann sagði að stelp-
urnar ættu allt verslunarhúsið, alls
átta hæðir, með honum og spurði
blaðamann hvort einhver annar en
góður faðir myndi gefa slíkt. „Ég er
búinn að tryggja framtíð okkar allra.
Mér og börnunum á eftir að líða vel
í framtíðinni."
Að lokum var Halim spurður út í
myndbandsupptöku þar sem Dag-
björt segir frá misþyrmingum af
hálfu föður síns. Hann sagði að á
blaðamannafundi sínum hefði Dag-
björt viðurkennt að hún hefði verið
neydd til að spinna upp söguna til
þess að hægt yrði að nota hana í bók
eða kvikmynd um forræðismálið.
Áfrýjun gæti tekið tvö ár
I samtali við Morgunblaðið sagði
Perihan Senses, fulltrúi lögfræðinga-
félagsins í Istanbúl, að móðir fengi
oftar forræði yfir börnum í Tyrklandi
en faðir en mið væri einnig tekið af
aðstæðum foreldra. Þá sagði hún að
reglur þjóðfélagsins vægju þungt. Ef
tii dæmis sannaðist að tyrknesk móð-
ir færi á bari fengi hún ekki forræði
en slíkt hefði ekki áhrif á afstöðu
dómarans til föður.
Hún sagði að ekki væri ólöglegt
samkvæmt tyrkneskum lögum að
vera með ríkisfang í tveimur löndum
og brot Halims A1 gagnvart um-
gengnisrétti Sophiu skipti ekki máli
þegar tekið yrði á forræðismálinu.
Hún kvað ólíklegt að Halim sætti 6
mánaða fangelsisvist fyrir hvert brot-
anna ellefu við umgengnisréttinum,
2-3 mánuðir væru líklegri refsing.
Perihin sagði að ef stöðugt ofbeldi
af hendi annars foreldris þætti sann-
að myndi sá hinn sami aldrei fá for-
ræði barna sinna. Hún sagði að for-
eldri sem ekki fengi forræði bama
sinna við skilnað fengi að vera með
börnunum um helgar, mánuð á sumr-
in og á hátíðsdögum. Hún kvaðst
ekki vita hvernig samveru væri hagað
ef um erlent foreldri væri að ræða
en ólíklegt væri að tíminn með börn-
um yrði skemmri. Þá sagði hún að
ef dómarinn yrði hliðhollur Sophiu í
dag, þótt hann dæmdi ekki í málinu,
gæti hún sótt um að börnin fengju
að dvelja með henni til reynslu.
Ef forræðismálinu verður áfrýjað
til hæstaréttar í Ankara, eftir að
dómur hefur verið kveðinn upp í Ist-
anbúl í dag, og hæstaréttardómarar
komast að annarri niðurstöðu en und-
irréttur, þarf málið að fara aftur fyr-
ir rétt í Istanbúl og síðan til Ankara
áður en áfrýja má málinu til mann-
réttindadómstólsins í Strassburg, að
sögn Perihan Senses. Málsmeðferð á
hverjum stað tekur um eitt ár.
^ahamborgar
steir
hollenskt
BLÓMKÁLI.Þ
hnífasett
10 STK.
familie
haffi
400 g
iHÚSRÓELUR
TILBOÐ
VIKUNNAR
HAGKAUP
- aílt í einni ferd