Morgunblaðið - 23.01.1993, Blaðsíða 22

Píi vtiMat <ctb fiv&k r w’iníiíittAníiA r sttftii
(;«4 Swí ,ff ftlMAk vV‘5s liUk}H\kHní)UAkJ <aIvífU?lKywiUÍÍ
22 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. JANÚAR 1993
Hitinn á Hellu
tvöfalt dýrari
en í Reykjavík
Algengt að virðisaukaskattur hækki
hitunarkostnað húss um 5-6 þúsund
HITUNARKOSTNAÐUR 400 rúmmetra einbýlishúss hækkar
yfirleitt um 5-6 þúsund á ári við álagningu virðisaukaskatts á
húshitum um áramót, þegar mið er tekið af helstu hitaveitum
Iandsins. Virðisaukaskatturinn er 14% en hluti hans er endur-
greiddur þannig að hækkanirnar eru á bilinu 5,3 til 14%.
Kyndingin kostar 94 þúsund
Hitaveita Rangæinga á Hellu
og Hvolsvelli er dýrasta hitaveita
landsins, samkvæmt samantekt
Sambands íslenskra hitaveita.
Þar kostar tæpar 94 þúsund kr.
að hita umrætt einbýlishús. í
Reykjavík kostar það helmingi
minna, eða liðlega 42 þúsund kr.
Ódýrasta hitaveitan er á Laugar-
vatni, þar kostar 11.200 að hita
sambærilegt hús. Munurinn á
ódýrustu hitaveitunni og þeirri
dýrustu er því meira en áttfaldur.
Endurgreiðslur
Hlutfallslega hæstu endur-
greiðslur virðisaukaskatts koma
til Orkubús VestQarða, Hitaveitu
Akraness og Borgarijarðar, Hita-
veitu Akureyrar, Hitaveitu
Rangæinga, Hitaveitu Eyra og
Rafmagnsveitna ríkisins. Greiða
notendur á þessum stöðum sem
svarar 5,3 til 5,9% virðisauka-
skatt af húshituninni.
Þó hitaveitumar í þessum hópi
séu með þeim dýrustu á landinu
hefur hitunarkostnaður notenda
þeirra hækkað svipað f krónutölu
og annarra íbúa landsins, eða um
nálægt 5 þúsund á ári miðað við
umrætt 400 rúmmetra íbúðarhús,
vegna þess að hluti skattsins er
endurgreiddur.
Staðan
Þannig er staðan í tvítugu bið-
skákinni sem verður fram hald-
ið í dag. Helgi er með hvítt og
á leikinn.
V estmannaeyjar
Biðskák
frá 1973
SKÁKÞINGI Vestmannaeyja
1973 verður lokið f dag og
Skákmeistari Vestmannaeyja
1973 krýndur, 20 árum eftir
að mótið hófst. Einni biðskák
og fjórum frestuðum skákum
úr mótinu er ólokið og hafa
þær beðið frá því í janúar 1973
að verða tefldar.
Skákþing Vestmannaeyja
1973 stóð yfír er eldgosið á
Heimaey hófst. Síðasta umferð
mótsins var tefld að kvöldi 22.
janúar og þá fór ein skák, skák
Helga Olafssonar og Andra
Hrólfssonar, í bið en auk þess
var ólokið fjórum skákum sem
frestað hafði verið. Gosið setti
að sjálfsögðu strik í Skákþingið
eins og allt annað í Eyjum og
voru þær skákir sem ólokið var
þegar gosið hófst aldrei tefldar.
Nú 20 árum seinna hefur verið
ákveðið að ljúka Skákþinginu frá
1973 og tefla þær skákir sem
eftir voru. Helgi Ólafsson er í
efsta sæti Skákþingsins með 9
vinninga og biðskák og á auk
þess eina frestaða skák svo sigur-
líkur Helga á Skákþinginu eru
góðar.
Skákþingið verður í fundarsal
Sparisjóðs Vestmannaeyja og
hefst biðskák Helga og Andra
kl. 11 en síðan verða frestuðu
skákimar tefldar. Að verðlauna-
afhendingu lokinni verður efnt
til hraðskákmóts.
Stærstu Sparisjóðimir leggja samtals 250 milljónir á afskriftareikning
Sparisjóður vélsljóra með
100 milljóna króna hagnað
SPARISJÓÐUR vélstjóra skilar yfir 100 milljóna króna hagnaði
fyrir skatta af rekstri sínum og hlutdeildarfélaga á síðasta ári,
samkvæmt bráðabirgðatölum. Er það heldur meiri hagnaður en
árið á undan. Tveir stærstu sparisjóðir landsins, Sparisjóður
Reylyavíkur og nágrennis og Sparisjóður Hafnarfjarðar, skila
einnig hagnaði, en nokkru minni en 1991. Útlit er fyrir að SPRON
skili um 35 miiyóna kr. hagnaði fyrir skatta og Sparisjóður
Hafnarfjarðar um 70 milljóna kr. hagnaði. Fjórir stærstu spari-
sjóðir landsins áætla að leggja um 250 milljónir kr. á afskrifta-
reikning útlána á siðasta ári og er það töluvert hærri fjárhæð
en árið á undan.
Þessa dagana eru stjómendur
sparisjóðanna að vinna að upp-
gjöri rekstrar síðasta árs. Þá er
farið yfír útistandandi lán og þau
metin með tilliti til áhættu og
ákveðið hvað lagt er til hliðar í
afskriftareikning útlána með hlið-
sjón af því mati.
Lagt til hliðar
SPRON áætlar að leggja 100
milljónir á afskriftareikning í stað
72 milljóna kr. árið 1991. Spari-
sjóður Hafnarfjarðar áætlar að
leggja 45 milljónir til hliðar í stað
29 milljóna árið á undan. Spari-
sjóðurinn í Keflavík áætlar að
leggja 64 milljónir í afskriftareikn-
ing útlána í stað 57 milljóna árið
áður. Þá áformar Sparisjóður vél-
stjóra að leggja 45 milljónir kr.
til hliðar. Alls eru þetta um 250
milljónir kr. hjá þessum fjórum
sparisjóðum.
Samkvæmt því má áætla að
sparisjóðir landsins leggi samtals
á fímmta hundrað milljónir í af-
skriftasjóð á móti 360 milljónum
kr árið 1991. Það ár námu þessar
færslur að meðaltali um 1,12% af
niðurstöðutölum efnahagsreikn-
ings og var það sama tala og var
hjá viðskiptabönkunum í heild.
Tillag margfaldast
Ekki hefur fengist uppgefið
hvað Búnaðarbankinn áætlar að
leggja í afskriftasjóð. Bankinn
lagði þangað 350 milljónir árið
1991, eða 0,7% af efnahag, sem
er mun lægra hlutfall en hjá öðrum
bönkum og helstu sparisjóðum.
Það sama ár lagði Landsbankinn
einn milljarð (1%) til hliðar en
áætlar að hækka það í 1,4 millj-
arða 1992. íslandsbanki lagði 815
milljónir (1,4%) í sjóðinn árið 1991
en áformar að leggja honum til
nú 1200 milljónir kr.
Samtals lögðu innlánsstofnanir
2,5 milljarða kr. í afskriftareikning
útlána árið 1991. Er það svipuð
fjárhæð og árið á undan en marg-
falt hærri íjárhæð en til dæmis
árið 1987 þegar þessi reiknings-
færsla var 700 milljónir.
Á móti afskriftareikningnum
voru árið 1991 færðir liðlega 2,1
milljarðar kr. og samtals áttu
bankamir í afskriftareikningi 5,6
milljarða kr. í lok þess árs. Ekki
liggur fyrir hvað bankamir telja
háar fjárhæðir beinlínis tapaðar í
árslok 1992 né hver staða af-
skriftareiknings þeirra nákvæm-
lega er.
Veðin rýma
Baldvin Tryggvason, sparisjóðs-
stjóri SPRON, nefnir rýmun fast-
eignaveða og gjaldþrot þegar hann
er spurður um ástæður aukinna
útlánatapa og færslna í afskrifta-
reikninga. Hann segir að þegar
lánin vom veitt hafí verið miðað
við að fasteignaveð stæði undir
láni upp í 50-60% af brunabóta-
mati. Vegna lækkunar á fast-
eignaverði seljist eignir langt und-
ir þessu verði, ekki síst atvinnu-
húsnæði, og það hafí komið mönn-
um í koll. Nú sé litið á fasteigna-
mat þegar veð er metið og gefi
það raunsannari mynd af verð-
mætinu. Baldvin segir að þetta
eigi bæði við um skuldsett fyrir-
tæki og heimili sem ekki hafí þol-
að verðfall eigna sinna.
Bjargaðist
Páll Jónsson sparisjóðsstjóri í
Keflavík segir að megnið af hagn-
aði sparisjóðsins síðustu tvö ár
hafí farið í afskriftasjóð til að búa
í haginn fyrir útlánatöp. Segir
hann að það hvíli þyngra á spari-
sjóðum sem hafi miklar skyldur
við atvinnulífíð en þeim sem stæðu
utan þess. Páll segir að áhættan
hafí vaxið, meðal annars vegna
lækkandi verðgildis veða sem
mörg dæmi væm um á Suðumesj-
um. „Áður bjargaðist margt af
sjálfu sér í verðbólgunni en nú
geta menn ekki treyst á það,“
segir Páll.
Hallgrímur Jónsson, sparisjóðs-
stjóri Sparisjóðs vélstjóra, segir
um aukið tillag í afskriftasjóð að
nú sé farið betur yfír útlánin með
tilliti til áhættu, það sé hluti skýr-
ingarinnar. „Við höfum aldrei far-
ið eins vel yfír okkar mál og sitjum
ekki eftir með neitt í pípunum,"
segir hann.
„Nokkur orð um trúarlega
þáttinn í ljóðum Jónasar“
Matthías Johannes-
sen flytur fræðslu-
erindi í Neskirkju
í safnaðarheimili Nes-
kirkju, sunnudaginn 24. jan-
úar, hefst röð fimm fræðslu-
erinda. Fræðsluerindi og
umræður í tengslum við
messugjörð á sunnudögum
á sér margra ára hefð í
Neskirkju. Fjallað er um
ýmis efni er snerta kirkju,
kristni og trúarlíf.
Að þessu sinni hefst
fræðsluerindaröðin á því að
Matthías Johannessen, rit-
stjóri og skáld, flytur erindi
er hann nefnir: Nokkur orð
um trúarlega þáttinn í ljóðum
Jónasar Hallgrímssonar. Er-
Neskirkja.
indið hefst í safnaðarheimilinu
að lokinni messu eða um kl.
15.30.