Morgunblaðið - 17.02.1993, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1993
Agnar Helgi Vig-
fússon - Minning
Fæddur 29. júní 1937
Dáinn 3. febrúar 1993
Enn einu sinni hefur maðurinn
með ljáinn látið högg falla og num-
ið á brott blómlega jurt úr mannlífs-
ins akri. Enn einu sinni hefur hann
borið niður þar sem síst skyldi,
höggvið traustan stofn, sem maður
hugði að lengur mundi standa. Enn
einu sinni stöndum við ráðvillt eftir
og spyrjum: Hversvegna var hann
tekinn frá okkur núna? En okkur
er ekki ætlað að skilja það val,
heldur taka því sem að höndum
ber, því eins og gamall Hólamaður,
Hallgrímur Pétursson, segir í sálm-
inum alþekkta: „reyr, stör og rósir
vænar/ reiknar hann jafnfánýtt."
Alltaf kemur það jafnilla við eft-
irlifendur að sjá á bak vini og sam-
ferðamanni, þótt vitað sé, að öll
erum við hér um stundarsakir og
munum fyrr eða síðar mæta þeim
örlögum, sem enginn fær umflúið.
Þegar manneskjan fæðist í þennan
heim, er ekkert áreiðanlegt nema
það, að hún á eftir að hverfa þaðan
aftur. Þetta er óbreytanlegt lögmál
lífsins.
Þegar ég sezt niður til að rita
nokkur orð í minningu Agnars vin-
ar míns, kemur margt í hugann.
Vinátta íjölskyldu minnar og hans
á sér meira en hálfrar aldar sögu
og persónuleg samskipti okkar
tveggja eru orðin mikil um þriggja
áratuga skeið. Þar hefur margt á
dagana drifíð og margs að minnast.
Agnar var fæddur í Varmahlíð í
Skagafirði 29. júní 1937. Foreldrar
hans voru Vigfús Helgason (1893-
1967) frá Hóli í Hörðudal, sonur
Helga Guðmundssonar bónda þar
og á Ketilsstöðum í sömu sveit, og
konu hans, Ásu Kristjánsdóttur.
Móðir Agnars og kona Vigfúsar er
Elín Helga Helgadóttir (f. 1909) frá
Núpum í Fljótshverfi, dóttir Helga
bónda þar Bjamasonar og konu
hans, Agnesar Helgu Sigmunds-
dóttur.
Vigfús Helgason hafði byrjað
kennslu við Bændaskólann á Hólum
árið 1921, en eignaðist um eða eft-
ir 1930 jörðina Varmahlíð og dvaldi
þar á sumrin við ýmiss konar yl-
ræktartilraunir. Á Hólum í Hjalta-
dal var samt æskuheimili Agnars
og þar óx hann upp, næstelztur í
hópi systkina sinna. Álls eignuðust
þau Vigfús og Helga 8 böm. Tvö
eru áður látin, Örlygur Jón, f. 1944,
lézt fárra mánaða 1946, og Ása,
f. 1938, d. 1969. Hin systkinin eru
Guðmundur Hákon, f. 1935, Hörður
Birgir, f. 1940, Þórhildur, f. 1944,
Agnes Helga, f. 1951 og Baldur,
f. 1955. Vigfús var kennari á Hólum
í 42 ár, en flutti þá með fjölskyldu
sína til Reykjavíkur. Agnar var þó
lengur viðloðandi Hóla og staðurinn
átti jafnan í honum sterk ítök.
Það var stórt og fjörugt samfélag
á Hólum, þegar Agnar var að alast
þar upp. Þar voru jafnan milli 10
og 20 krakkar á svipuðu reki og
hann, af hinum ýmsu kennarafjöl-
skyldum. Þessi hópur var samheld-
inn og glaðvær og á veturna bætt-
ust á staðinn nokkrir tugir skóla-
pilta hvaðanæva af landinu. Þetta
skapaði dálítið alheimslegt and-
rúmsloft og ég hygg að þetta um-
hverfi hafí mótað Agnar að nokkru
leyti. Hann varð einstaklega félags-
lyndur og glaðvær og fáa hef ég
þekkt sem hann, er höfðu jafn gam-
an af að blanda geði við annað fólk.
Alla tíð var hann óþreytandi að
heimsækja vini og kunningja, og
þeir voru margir, sem þekktu Agn-
ar Vigfússon, en þeir vom samt
ennþá fleiri, sem þekktu Lilla á
Hólum, eins og hann var alltaf kall-
aður af vinum sínum.
Agnar fór ungur í Hólaskóla og
lauk þaðan búfræðiprófi tæpra 17
ára vorið 1954. Eftir það var hann
vetrartíma á Garðyrkjuskólanum í
Hveragerði, en síðan tók við skóli
lífsins og þar stóð hann sig með
ágætum. Þótt Agnar væri lágur
vexti, var hann þykkur undir hönd
og vel að manni. Hann stundaði
ýmsa verkamannavinnu fyrst í stað,
fór á margar vertíðir syðra, bæði
til lands og sjós. Á sumrin var tíðum
unnið í sfld, einkum á Siglufírði.
Hann gat alls staðar gengið í pláss,
því þrekið og vinnuákafínn var með
ólíkindum.
Sumarið 1965 hóf hann störf hjá
Ræktunarsambandi Skagfirðinga,
fyrst mörg ár á jarðýtu, síðar lengi
á skurðgröfu, allt til ársins 1987.
Þessi sumur var hann löngum í
umferðavinnu milli bæja. Þá var
jafnan unnin sex daga vinnuvika,
þar sem tveir menn skiptust á, átta
tima vaktir. Flestum var því nauð-
synlegt að nota frívaktimar til
hvfldar og svefns. En Agnar þurfti
ekki mikið að sofa og gat ekki allt-
af sóað tímanum í svefn, þegar
annað skemmtilegra var fyrir hendi.
Ærið margar frívaktimar notaði
hann til að skreppa til vina eða
kunningja eða skjótast í silungs-
veiði, sem varð honum mikið áhuga-
efni á seinni ámm. En hann þoldi
illa uppihald og tafír. Fátt féll hon-
um verr en geta ekki haldið áfram
við verk. Gætti þá tíðum verulegrar
óþolinmæði í fari hans. Vinnusemin
var svo eðlislæg og trúmennska að
leysa það af hendi, sem honum var
falið. Hann hafði líka sterka rétt-
lætiskennd, sem stundum kom fram
í því, að hann gat orðið skaðasár
yfír litlu eða tuðað yfír smámunum,
ef honum þótti eitthvað ósann-
gjamt. Á hinn bóginn var hann stór-
veitull og ekkert smátækur, þegar
hann vildi gera til vinum sínum og
vandafólki. Hann var mikill sam-
kvæmismaður, naut þess virkilega
að hafa fólk í kringum sig og veita
í mat og drykk. Og þá var ekki
þurrð á neinu.
Agnar var ókvæntur og bam-
laus, en eftir að Vigfús lézt 1967,
varð Agnar að vissu leyti höfuð
sinnar fjölskyldu og lét sér mjög
annt um velferð hennar. Til hans
átti hún öll traust að sækja. Agnar
fór jafnan skynsamlega með fjár-
muni og kom vel undir sig fótum
efnalega, en fyrir því hafði hann
öllu unnið hörðum höndum og var
vel að kominn.
Sumrin 1963-1967 var ég á
skólabúinu á Hólum. Þar var Agnar
fastur gestur um helgar og sem
einn af okkur starfsfólkinu þar.
Hann átti bíl og ekki þurfti lengi
að ganga eftir honum að skreppa
á dansleik í Húnaver og síðar Mið-
garð, eftir að j>að félagsheimili reis
í Varmahlíð. Á þessum dansleikjum
var Agnar hrókur alls fagnaðar og
skemmti sér „alveg dýrlega", eins
og hann oft orðaði það. Þessi þáttur
í fari hans var mjög ríkjandi, að
fara á mannamót og blanda geði
við fólk. Alls staðar þekkti hann
einhveija. Á þessum áram hafði
hann gaman af að smakka vín á
dansleikjum og varð reyndar stund-
um heldur um of, en aldrei var það
til leiðinda og aldrei skyldi það
koma niður á vinnu. Skyldurækni
var honum boðorð númer eitt.
Síðar varð ég í mörg sumur véla-
maður hjá Ræktunarsambandinu
og áfram hélzt félagsskapur okkar
Agnars. Og þótt við ynnum sjaldan
saman á vél, var haldið saman um
helgar, farið á dansleiki eða stund-
um í ferðalög. Sumarið 1971 unnum
við á jarðýtu austur á Fjarðarheiði
og Egilsstöðum, og frá þeim slóðum
er margs að minnast.
Á þessum áram fór Agnar oftast
til sjós á vetram, ýmist á vertíðar-
báta en þó oftar seinni árin á milli-
landaskip í siglingar. Eina vertíð
réði hann mig með sér á bát frá
Grindavík, fyrst á loðnu, síðan á
þorskanet. Þar gerðist hann leið-
Erfidrykkjur
Glæsilég kaiii-
hlaðÍKirð iíiliegir
sidir og
g()ð þjðllllStíL
Upplýsingar
í síma 2 23 22
FLUGLEIÐIR
HÍTCL LIFTLEIIIl
beinandi minn og vemdari. Við vor-
um káetufélagar, tókum saman
baujuna og hann gætti þess að láta
mig vera í léttara og hættuminna
starfinu. Kannske fannst mér hann
rexa stundum óþarflega í mér, en
það var vegna þess að honum fannst
ég þurfa leiðsögn og vinátta okkar
og félagsskapur var alltaf söm og
jöfn.
Eftir að Agnar hætti hjá Rækt-
unarsambandinu og fluttist alfarið
til Reykjavíkur, var hann áfram í
vinnu á vélum syðra, en hann kom
norður í Skagafjörð á sumrin þegar
hann gat til að halda sambandi við
vini sína og til að veiða. Marga
dagana undi hann sér við Hjalta-
dalsána og var þar ótrúlega fískinn.
Síðastliðið ár átti Agnar í baráttu
við þann sjúkdóm, sem að síðustu
lagði hann að velli. Þá baráttu háði
hann af dugnaði og stillingu, meiri
stillingu en sumir hefðu vænzt, því
vissulega var Agnar talsvert óþolin-
móður að eðlisfari.
í gærdag, mánudaginn 15. febr-
úar, var Agnar til moldar borinn á
Hólum í HjaltadaJ. Þótt hann hefði
víða komið um ísland og Evrópu
og hefði þar af leiðandi breiðan
sjóndeildarhring, áttu samt Skaga-
fjörður og Hólar alltaf f honum
sterk ítök. Þar hafði hann vaxið
upp, þar undi hann sér vel meðal
fjölmargra vina og kunningja og
þar vildi hann eiga hinztu hvfluna.
Mörgum verður söknuður og
sjónarsviptir að Agnari Vigfússyni.
Ekki einungis vinum hans og
vandafólki, heldur öllum þeim fjöl-
mörgu, sem af honum höfðu kynni.
Hann setti svip á umhverfi sitt og
var flestum eftirminnilegur. Vinátta
við hann hefur orðið mér og fjöl-
skyldu minni mikils virði og við
kveðjum hann þakklátum huga.
Aldraðri móður og systkinum, sem
mest hafa misst, sendi ég hugheilar
samúðarkveðjur. Góður drengur og
nýtur þegn er genginn. Blessuð sé
minning hans.
Hjalti Pálsson frá Hofi
og fjölskylda.
Allt mannlíf er veglyndi vegleysnafjöld
með viðganginn langt út úr sýn.
(St.G.St.)
Þessar hendingar um óræði hins
mannlega líf komu mér í hug þegar
ég frétti andlát Agnars Helga Vig-
fússonar frá Hólum í Hjaltadal eða
Lilla Vigfúsar eins og hann var
kallaður meðal kunningjanna hér í
Skagafírði. Agnar var fæddur að
Varmalandi í Skagafirði 29. júní
1937, og var því aðeins á 56. aldurs-
ári þegar hann lést.
Hann var sonur .hjónanna Elínar
Helgu Helgadóttur frá Núpum í
Fljótsdalshverfi og Vigfúsar Helga-
sonar frá Hóli í Hörðudal Dala-
sýslu. Vigfús var alla starfsævi sína
kennari að Hólum í Hjaltadal. Hann
var landbúnaðarkandidat frá bún-
aðarskólanum í Kaupmannahöfn en
hafði stundað búfræðinám á ýmsum
stöðum í Noregi auk þess að sækja
námskeið bæði í Skotlandi og
Þýskalandi. Hann var því íjölfróður
í besta lagi.
Helga er hæglát mannkostakona
sem öllum þótti vænt um er henni
kynntust. Þau vora 7 bömin sem
upp komust en eitt andaðist í frum-
bernsku. Það var því ærið að starfa
á heimilinu. Hún annaðist sinn stóra
hóp með ágætum, en „Hinn fóm-
andi máttur er hljóður".
Agnar ólst upp með foreldram
sínum á Hólum í hópi systkinanna
og fjölmargra leiksystkina, sem þá
Séifræðingar
i hloiiiiiskroylin^iiin
virt oll lirkilirri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090
vora að spretta úr grasi á Hóla-
stað. Ég, sem þessar línur rita,
stundaði nám á Hólum 1942-44
og var þar nokkuð starfandi síðar,
á þaðan margar góðar minningar.
Ekki síst verður mér lengi minnis-
stæður þessi stóri samhenti og
frísklegi bamahópur, sem setti svip
sinn á staðinn á þessum áram.
Barnahópurinn tók meiri og minni
þátt í lífi og íþróttum, sem stundað-
ar vora á staðnum og vöktu elstu
syni þeirra Helgu og Vigfúsar ekki
síst athygli fyrir mýkt og lipurð í
leikfími, enda fóra ævintýrasagnir
af Vigfúsi frá fyrri áram er hann
gekk á höndunum upp stiga skóla-
hússins og fleiri aflrauna.
Agnar stundaði nám við Bænda-
skólann á Hólum og lauk búfræði-
prófi þaðan vorið 1954 aðeins 17
ára að aldri. Átti hann síðan áfram
heimili hjá foreldrum sínum á Hól-
um, en stundaði meira og minna
vertíðarstörf að vetrinum eða síld-
arvinnu að sumrinu og annað sem
til féll. Agnar hafði áhuga á al-
mennum búskap en aðstaða fjöl-
skyldunnar var takmörkuð til slíks
á Hólum. Sérstaka eftirtekt vakti
þó fjárbúskapur þeirra feðga, þar
sem fijósemi íjárins var langt um-
fram það sem yfírleitt gerðist á
þessum áram, ásamt góðum væn-
leika.
Þegar fjölskyldan flutti til
Reykjavíkur árið 1963 hélt Agnar
meira og minna áfram störfum hér
í Skagafírði og átti lögheimili norð-
an heiða lengst af. Starfaði hann á
vinnuvélum Búnaðarsambands
Skagafírðinga um langt árabil og
þótti dugnaðar starfsmaður. Róm-
uðu samstarfsmenn hans, hann sem
sérstakan öðling. Féll stafíð vel að
hugðarefnum Agnars að taka þátt
í því stórbrotna ævintýri sem gerð-
ist á þessum áram að „vekja líf um
holtin nakin“ og láta mörg strá
vaxa þar sem áður óx eitt.
Þegar tóm gafst frá starfsönnum
greip hann til veiðistangarinnar, en
veiðigleði virtist honum í blóð borin,
og naut útivistarinnar í ríkum mæli.
Að vetrinum hélt hann sig sunn-
an heiða eða á hafínu og stundaði
ýmist vertíðarstörf eða á skipum
Sambandsins m.a. í millilandasigl-
ingum.
Nú siðustu árin átti hann að hluta
og rak skyndibitastað í Reykjavík
og gekk sá rekstur vel. Agnar far
ijáraflamaður og sýnt um að fara
með fjármuni.
En Skagafjörðurinn heillaði og
ekki mun hafa liði það sumar þó
að hann væri hættur hér störfum
að hann gengi ekki hér um garða
og oft lét hann þess getið að sér
fyndist ekki vorið komið fyrr en
hann kæmi í Skagafjörð. Hygg ég
hann hafa fundið sterka samkennd
í ljóðlínum St.G.St.
Komstu, skáld, í Skagafjörð?
Þegar lyng er leyst úr klaka
laut og yfir túnum vaka
bömin glöð við gróðurvörð.
Agnar var góður viðmáls, gam-
ansamur og sérlega hlýr í öllu við-
móti. Því var hann hvers manns
hugljúfi. Margur mun hafa notið
góðvildar hans, þótt ekki færi með
háreysti.
Agnar kom siðast hér á heimili
okkar hjónanna ásamt móður sinni
á sl. hausti. Var hann þá sem endra-
nær glaður og reifur og ekki að sjá
að sjúkdómur hefði þá heltekið
hann. En:
Hreifur fram á hinstu stund
hann um mein sitt þagði.
Faldi sína opnu und
undir glöðu bragði.
(St.G.St.)
Agnar sýndi móður sinni sér-
staka umönnun alla tíð og er nú
stórt skarð fyrir skildi.
En enn á hún við hlið sína fimm
bömin, sem öll sýna henni ræktar-
semi og ástúð, sem hún kann að
meta. Helga hefur fyrr mætt and-
streymi í Iífínu og sýnt mikið þrek
og þolgæði.
Við hjónin sendum þér, Helga,
bömum þínum og öðrum ástvinum
innilegar samúðarkveðjur.
Agnar kaus sér síðast hvílustað
„Heim að Hólum“. Blessuð sé minn-
ing þessa gæðadrengs.
Steingrímur Vilhjálmsson.
t
Elskulegur eiginmaður minn,
ÓLAFUR E. GUÐMUNDSSON
húsgagnasmiður
frá Mosvöllum,
er látinn.
Fyrir hönd aðstandenda,
Þorbjörg Þorvaldsdóttir.
t
Kaer móðir, tengdamóðir, amma og langamma,
ODDGERÐUR GEIRSDÓTTIR,
Aragötu 12,
Reykjavfk,
er látin.
Útför hennar hefur farið fram í kyrrþey.
Sólveig Kr. Thoroddsen, Magnús Thoroddsen,
Kristín Anna Kristinsdóttlr, Gunnar Jónsson,
Guðbjörg Kristinsdóttir, Þorleifur Pálsson,
barnabörn og barnbarnabörn.
t
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir og
amma,
ÞÓRA GUÐRÚN EINARSDÓTTIR,
Faxaskjóii 24,
Reykjavík,
andaðist í Landspítalanum þriðjudaginn
16. febrúar.
Ingi Þorsteinsson, Fjóla Þorvaldsdóttir,
Þorsteinn Ingason.