Morgunblaðið - 24.04.1993, Blaðsíða 10

, .\}()Rqt:NBLAl)H) LAUOAKDAGUK, 24., APRÍL1993
,10
Árlegur bílakostnaður
fyrirtælga 38 milljarðar
SAMKVÆMT útreikningum Ásgeirs Valdimarssonar hjá Hag-
fræðistofnun Háskólans er líklegt að kostnaður fyrirtækja í
landinu vegna bíla í þeirra eigu geti numið um 3,8 milljörðum
króna á ári. Telur hann að með því að kaupa og reka helm-
ingi ódýrari bíla gætu fyrirtækin sparað samanlagt tæplega
tvo milljarða á ári og haldið 1,2 milljörðum eftir sem bæta
myndu eiginfjárstöðuna, en ríkið tæki 0,7 milljarða af sparnað-
inum í tekjuskatt.
í útreikningum sínum gerir
Ásgeir ráð fyrir að um sé að ræða
hátt í 5.000 bíla í eigu fyrirtækja
á landinu öllu, og meðalverðmæti
hvers þeirra sé um þrjár milljónir
króna. Samanlagt innkaupsverð
sé því um 15 milljarðar króna, eða
sem svarar til 15-20 nýrra frysti-
togara. Sé gert ráð fyrir að bílam-
ir eyði nálægt 20 lítrum af bensíni
Framkvæmdastjóri Skagstrendings
um rekstur nýja frystitogarans
15 tonnþarf að
meðaltali á dag
SVEINN Ingólfsson framkvæmdastjóri Skagstrendings hf. segir
að rekstrargrundvöllur fyrir hinn nýja frystitogara, Amar HU-1,
miðist við að afli félagsins sé að meðaltali 15 tonn á dag. Amar
kom til landsins í lok desember en hann kostaði sem kunnugt
er um einn milljarð króna. Það sem af er þessu ári hefur aflinn
numið um 12 tonnum á dag að meðaltali en Sveinn segir að ekki
sé alveg að marka þær tölur þar sem skipið sé nýtt og því mikið
um stopp vegna breytinga og lagfæringa. Þar að auki sé sumar-
ið, besti veiðitíminn, framundan og því ekki hægt að segja að
reynsla fáist á útgerðina fyrr en seinnipart ársins.
Eins og greint var frá í Morgun-
blaðinu í gærdag var síðasta ár
erfitt hjá Skagstrending hf. og tap-
ið af rekstrinum nam um 75 milljón-
Byggðastofn-
unkeypti
Geysi BA
B Y GGÐ ASTOFNUN keypti
línubátinn Geysi BA á Bíldudal
á nauðungaruppboði síðastlið-
inn þriðjudag fyrir 110 milljón-
ir króna.
Guðmundur Malmquist, forstjóri
Byggðastofnunar, sagði að bátur-
inn hefði verið eign útgerðarfélags
Bílddælinga, sem átti einnig togar-
ann Sölva Bjarnason, sem var seld-
ur fyrir nokkru síðan. „Það var
knúið fram uppboð á skipinu og
Byggðastofnun leysti skipið til
sín,“ sagði Guðmundur.
Aðspurður sagði hann að ekki
væri afráðið hvað Byggðastofnun
myndi gera við Geysi en kvaðst
búast við að fyrst um sinn yrði
hann leigður til aðila á Bíldudal.

íbúðir fyrir aldraða
í Árskógum 6 og 8 í Suður-Mjódd
Enn eru til örfáar 2ja herb. 70 fm íbúðir og nokkrar
4ra herb. íbúðir sem eru 104 fm nettó og 130 fm
brúttó að stærð á hinum ýmsu hæðum.
Sérgeymsla í kjallara.
Frábært útsýni.
Stutt í verslanir.
Fullkomin þjónustumiðstöð á vegum Reykjavíkur-
borgar.
íbúðirnar í Árskógum 6 eru til afh. nú þegar en í
Árskógum 8 verða þær tilbúnar í september nk.
Allar upplýsingar gefur Svan Friðgeirsson á skrifstofu
Félags eldri borgara, Borgartúni 31, á virkum dögum
kl. 9-12 og 13-16.
rFELAG
____EU)HI
M BORGAHA
Söluskrifstofa,
Borgartúni 31, sími 621477.

á 100 km og þeim sé ekið að jafn-
aði 20 þúsund km á ári, þá nemur
kostnaður vegna kaupa á bensíni
1,3 milljarði króna á ári. Afskrift
fyrir alla bílana samanlagt nemi
svo 1,5 milljörðum árlega, og við-
haldskostnaður einum milljarði
króna. Samanlagt sé því um að
ræða kostnað sem nemi 3,8 millj-
örðum króna á ári.
Stórir og dýrir bílar
Ásgeir sagði í samtali við Morg-
unblaðið að í útreikningum sínum
hefði hann sérstaklega haft í huga
stóra og dýra jeppa í eigu fyrir-
tækja. „Ef þú ert með lítið fyrir-
tæki og stóran bíl þá getur verið
að það skipti einfaldlega máli í
rekstri fyrirtækisins að spara á
þessu sviði. Þá eru auðvitað hægt
að benda á fleiri atriði sem hægt
væri að spara, eins og til dæmis
útgjöld vegna risnu, og einnig
gætu menn spurt sjálfa sig hvort
nýting á húsnæði sé góð og hvort
þar sé um óhagkvæmni í rekstrin-
um að ræða. Eg er ekki að segja
að þetta séu einu ástæðurnar fyr-
ir lágu eigin fé fýrirtækja, en mín
skoðun er sú að það gæti verið
hærra ef menn hugsuðu dæmið
meira á þann hátt sem ég er að
benda á,“ sagði hann.
Hraðamælingar
LÖGREGLUMENN í Reykjavík hafa mikið verið við hraðamæl-
ingar á bifhjólum sínum undanfarna daga. Myndin var tekin á
Eiðisgranda.
1.250 stöðvaðir en 674
kærðir í átaki lögreglu
UMFERÐARATAKI lögreglu á
höfuðborgarsvæðinu og Suður-
nesjum lauk á miðvikudaginn.
Meðan á því stóð vat 61 öku-
maður kærður fyrir réttinda-
leysi við akstur. 1.250 ökumenn
voru stöðvaðir vegna hraðakst-
urs. Rúmum helmingi þeirra
var einungis veitt áminning en
613 voru kærðir og verða sekt-
aðir. 14 óku svo liratt að þeir
voru sviptir ökuleyfi.
Að sögn Ómars Smára Ár-
mannssonar, aðstoðaryfirlög-
regluþjóns i Reykjavík, urðu lög-
reglumenn greinilega varir við að
ökumenn vissu að átak þetta var
í gangi og fullyrðir lögreglan að
meðan á því stóð hafi dregið úr
ökuhraða.
Dregið úr hraðakstri
Að sögn Ómars Smára hafa
lögreglumenn á Suðurnesjum til
dæmis sérstaklega veitt því at-
hygli að dregið hefur úr hrað-
akstri á Reykjanesbraut. Meðan
á átakinu stóð hafi jafnvel liðið
klukkustundir án þess að um
færi ökumaður sem ástæða þætti
til að sekta vegna ökuhraðans.
um króna samanborið við tæplega
30 milljón króna hagnað árið áður.
Aðspurður um hvort rekstrargrund-
völlur sé fyrir Arnar í því ástandi
sem nú ríkir sökum hins háa kaup-
verðs togarans segir Sveinn að það
fari alveg eftir því hvernig afla-
brögðin verða. „Þegar við tókum
ákvörðun um kaupin á togaranum
fyrir fjórum árum, og þegar smíði
hans hófst fyrir tveimur árum, var
afli okkar að meðaltali á bilinu
16-19 tonn á dag,“ segir Sveinn.
„Ef þessi afli minnkar um 40-50%
er ljóst að ekki er lengur rekstrar-
grundvöllur fyrir togarann."
Verðþcáun á mörkuðum hefur
verið óhagstæð að undanförnu'en
Sveirín reiknar með að botninum
sé náð. Haldi verðlækkanir hinsveg-
ar áfram gerir það rekstur togarans
enn erfiðari en ella.
Nægur kvóti
Sveinn kemur segir að Skag-
strendingur eigi nægan kvóta fyrir
Amar og hinn togara fyrirtækisins
Örvar eða um 6.900 tonn af þorsk-
ígildum. Er Amar HU-1 var keypt-
ur lét Skagstrendingur frá sér Hjör-
leif og gamla Arnar og kvótinn af
þeim skipum var fluttur yfir á hið
nýja skip.

Umsjónarmaður Gísli Jónsson
Fyrst af öllu þakkar umsjón-
armaður góðan prófarkalestur á
þættinum. Þegar þáttur þessi
hófst, valt á ýmsu um uppsetn-
ingu og prófarkir. Nú er komin
á þetta býsna mikil festa og
hefur verið lengi. Röng skipting
milli lína er t.d. alger undantekn-
ing. Um það efni, í blaðinu yfir-
leitt, var fjallað rækilega í 629.
þætti, en á þessum vanda hefur
því miður ekki tekist að ráða
nægilega bót, þó að reynt sé. Á
þetta minna mig ýmsir. Ofboðs-
legt var t.d. að sjá á baksíðu
Viðskiptablaðsins ekki fyrir
löngu (í myndartexta) skipt milli
lína Þorsteinn Sigla-ugsson.
Vonandi leysir hugvit og tækni
þessa þraut fyrr en síðar.
9) Prestur? „Björgvin Guð-
mundsson samdi Skrúðshús-
bóndann.“
Hlymrekur handan kvað:
Væna fúlgu hafði Guðmundur grætt,
er hann gat margan einfeldning hrætt
á námskeið um það
hvernig nýta skal bað,
þegar niður úr kerinu er flætt.
Hlymrekur handan kvað:
Það er gðfugt að deyja með dáð,
er við dópsala stríð eru háð.
En væri ekki gaman
að vímast ögn saman
og verða þeim sjálfur að bráð?
Mylsna, send úr ýmsum átt-
um og sett hér meir upp af gjás-
ungi en ábyrgð og alvöruþunga:
1) Þá eru „umferðarfuglarn-
ir“ teknir að koma. Umsjónar-
maður hefur líka séð farfugla.
2) „Önnur gekk með mér og
kleip í efri handlegginn á mér.“
(My upper arm). Neðri hand-
leggurinn var látinn í friði. Þessi
maður ætti að spila fjórhent á
píanó.
3) „Urtan er verðmætari en
góð á.“ Laxá á Ásum kannski?
4) Kynvilla. „Kvenfuglinn er
dökk“, „krakkarnir eru upptek-
in“.
5) í slóð Ikarosar. „Margir
hafa ferðast í sólina í vetur.“
6) Hlífðarleysi. Úr hátíða-
ræðu: „Að engum ólöstuðum.“
7) Leysingar. „Mórauð á bar
nýlega." Ekki var nánar sagt frá
framburði árinnar (frumburði?).
8) Starfsfélagar Maríu
Bjarkar Ingvadóttur: „Frá-
sögn Maríu Björk Ingvadóttir."
Dæmi um kansellístíl 19. ald-
ar, möppudýrum um víða veröld
til athugunar (eða líklega öllu
heldur „til skoðunar"):
„Tilskipan viðvíkjandi mis-
gjörníngarmálum á Islandi. Vér
Friðrik hinn sjötti, &c.G.v.:
[Þessar skammstafanir merkja:
og svo framvegis, gjörum kunn-
ugt.] Eins og það með konúngs-
bréfi af 19. Febrúarí 1734 er
skipað, að öll í íslandi tilfallandi
mál um manndráp og þjófnað
skuli dæmast eptir Christíáns
konúngs hins fimta Norsku Lög-
um, sem í tilliti til þessara efna
eru samkvæm sama konúngs
Dönsku Lögum, og sá á árinu
1565 staðfesti svokallaði stóri
Dómur, er í því fyrrtéða kóngs-
bréfi nefnist sem hin vigtugasta
sérlega íslenzka tilskipun, mis-
gjörðamálum viðvíkjandi, með
síðar útgefnum tilskipunum er
nær því að öllu leyti af tekinn,
•svo er það og sömuleiðis prófað,
að það sem Jónsbók sérílagi í
hennar Mannhelgis- og Þjófa-
bálkum, ásamt öðrum gömlum
íslenzkum lögum, innihalda um
misgjörnínga refsing, nú að
kalla sé öldúngis óbrúkanlegt
orðið, og að það þaraðauki í
sjálfu sér að nokkru leyti sé
myrkt og óskiljanlegt, en að
öðru leyti sé óhagkvæmt nær-
veranda ástandi og ósamkvæmt
við þau lög, sem fyri nefnt land
eru útgefin viðvíkjandi straffi
nokkurra af þeim helztu glæp-
um, og líka við þann nú sama-
staðar gildandi réttargángs-
máta, en að það þarámóti, svo-
vel með tilliti til laganna innvort-
689. þáttur
is ásigkomulags, sem til að enda
þá óvissu, er flýtur af því núver-
anda réttar ástandi, muni vera
mjög gagnlegt fyri Vora kæru
og trúu undirsáta á íslandi, að
þeir í fyrgreindu tilliti verði full-
komlega hluttakandi í þeim al-
mennilegu fyri Vort ríki Dan-
mörk gildandi lögum og rétti.“
★
„Sonur Svartkels hins kat-
neska er nefndur Þorkell, hans
son Glúmur, og segir Hauksbók,
að hann tók gamall kristni, en
allar Landnámabækur segja, að
hann baðst svo fyrir að krossi:
'„Gott ey gömlum mönnum,
gott ey ærum mönnum".
[ærum = unpm.]
Sennilega er hér að ræða um
brot af svokallaðri brynjubæn
(lorica), en einkenni hennar er
upptalning einstakra atriða ...
Yfir þessu litla stefi er einkenni-
legur, töfrandi einfaldleiki og
góðvild, sem nær til allra
manna.“
(Einar Ól. Sveinsson:
Isl. bókmenntir í fomöld.)
★
Ömurlegar eru sumar auglýs-
ingar, eins og sú með fjölskyldu
af tómatvörum. Vonandi er þetta
bjálfamál þýtt, en ekki heimatil-
búin smekkleysa.
Svo aftur, þegar minnst varir,
koma bráðsnjallar auglýsingar,
eins og: „Lykill að láni“. Þetta
sýnir vel hæfileika málsins til
tvíræðni og orðaleikja.
★
Maður nokkur skyldi kveða
erfiljóð eftir mág sinn og ætlaði
að fara eftir hinni gömlu kröfu
Rómveija: Um hina dauða ekk-
ert nema gott = De mortuis nihil
nisi bonum. Þetta gekk sæmi-
lega fyrst en síðan braust fram
hin „kalda mágaást" sem íslensk
alþýða hefur smíðað orðtak um,
og það svo afdráttarlaust, að
ekki varð öllum listarkröfum
framfylgt:
Nú er hann Jósep lagstur lágt
undir mold og klaka.
Löngum var hann linur við slátt,
bölvaður' sníkugogprinn.