Morgunblaðið - 23.05.1993, Síða 39

Morgunblaðið - 23.05.1993, Síða 39
B(í(íí ÍAM }IUDACiU14KU3 GÍGAJSmJöHOM 8E MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23., MAÍ 1993 39 NÝIR KJARASAMNINGAR UNDIRRITAÐIR • • Ogmundur Jónasson formaður BSRB Langt frá því að vera hyggilegir samningar „MÉR finnst þetta vera langt frá þvi að vera hyggilegir samningar, og þegar fulltrúi Vinnuveitendasambandsins hefur haft uppi stór orð um það í fjölmiðlum undanfarið að það sé gengið til þessara samninga af mikilli ábyrgð frá þeirra hendi, þá er ég ekki á sama máli. Þetta lýsir í rauninni ábyrgðarleysi að skrifa sífellt upp á kröf- ur um að ríki eða sveitarfélög borgi brúsann,“ segir Ogmundur Jónasson, formaður Bandalags starfsmanna ríkis og bæja. Ögmundur sagði að því færi fjarri að hann teldi kjarasamning ASÍ og vinnuveitenda vera eftirsóknarverð- an, og hann hefði litið svo á að þetta væri að vissu leyti rökrétt framhald af viðræðum sem fram fóru milli ASÍ, VSÍ og ríkisstjórnar- innar síðastliðið haust, og gengið hefðu út á það að létta sköttum af fyrirtækjum. „Það hefur verið haldið áfram á þeirri braut núna, og menn hafa áhyggjur af því hvar á að ná í þessa peninga," sagði Ögmundur. Spurning um fjármögnun „Það er ósköp fátt um þessa svo- kölluðu samninga að segja, en það virðist fyrst og fremst vera ríkis- sjóður sem hafi hlutverk í þessu efni, og honum sé ætlað að greiða þann kostnað sem af þessum samn- ingum hlýst,“ sagði Páll Halldórs- son, formaður bandalags háskóla- menntaðra ríkisstarfsmanna. Aðspurður sagðist hann ekki telja koma til greina fyrir aðildarfé- lög BHMR að skrifa upp á samning af þessu tagi nema það skýrðist hvernig fyrirhugað væri að breyta lögum um réttindi og skyldur opin- berra starfsmanna í tilteknum at- riðum eins og fjármálaráðherra hefði verið með yfirlýsingar um, og einnig ýmis atriði varðandi lífeyris- sjóð opinberra starfsmanna. „Ég held að það komi ekki til greina að skrifa upp á svona papp- ír nema það skýrðist eitthvað, en það hefur alltaf verið talað um þessa hluti sem hluta af kjarapakka opinberra starfsmanna. Að þeir fari að skrifa upp á núllsamning í sömu andránni og verið er að tala um að taka hluta af þeirra starfskjörum út teldi ég í fljótu bragði mjög hæpið, og að minnsta kosti myndi ég ekki hlaupa til og skrifa upp á þetta,“'sagði Páll. Mörgum spurningum ósvarað Eiríkur Jónsson, varaformaður Kennarsambands íslands, sagði að svör við mörgum spurningum yrðu að fást áður en að því gæti komið að kennarar skrifuðu upp á sam- bærilegan kjarasamning og ASÍ og vinnuveitendur hafa gert. „Þessir opnunarmöguleikar samningsins virðast vera afskap- lega loðnir, og innihaldið reyndar allt. Ef við erum að hugsa um pen- ingahliðina í samningnum þá skilar hann okkur nánast engu, og þá þurfum við að sjá hvort verið er að skapa störf á almenna markaðn- um sem felur í sér fækkun starfa opinberra starfsmanna. Ef til dæm- is á að íjármagna hluta af þessu með því að fækka kennurum þá segir það sig auðvitað sjálft að undir það skrifum við ekki. Það eru ýmis svona útfærsluatriði sem við þurfum að fá mjög ákveðin svör við áður en við tökum afstöðu um hvað við gerum,“ sagði Eiríkur. Guðmundur J. Guðmundsson í Dagsbrún Opnunarákvæðin skiptu sköpum GUÐMUNDUR J. Guðmundsson, formaður Dagsbrúnar, undirritaði kjarasamninginn í fyrrinótt þrátt fyrir að Dagsbrún hefði lýst sig andvíga þeim samningsdrögum og yfirlýsingu ríkisstjórnar sem lágu fyrir í apríl og lýst yfir vilja til að gera skammtímasamning. Guðmundur segir að það sem hafi breytt þeirri afstöðu hafi fyrst og fremst verið sú mikla opnun sem samningurinn gerir ráð fyrir í haust og vorið 1994, því það feli í sér öryggi fyrir launþega. komnar út fyrir umsamin mörk og sagt upp samningum með þriggja mánaða fyrirvara. Guðmundur sagði að lækkun virð- isaukaskatts af matvælum væri um margt jákvæð þótt á þeirri aðgerð væru ýmsir gallar, s.s að hún næði ekki til smjörs, auk þess sem verð á kindakjöti og mjólk lækkaði ekki, þar sem þessar vörur væru nú þegar nið- urgreiddar. Hins vegar væri til bóta að ríkisstjómin hefði fallist á að byrja að fullu niðurgreiðslur á tilteknum vörum 1. júní en ekki í tvennu lagi eins og áður var ráðgert. Samningurinn verður borinn upp á félagsfundi í Dagsbrún á þriðjudag og kvaðst Guðmundur búast við erf- iðum fundi. Varnarsamningur ‘ Dagsbrún fær einn af þremur full- trúum ASÍ í launanefndinni sem hef- ur það hlutverk að endurmeta samn- ingsforsendurnar á tímabilinu. Guð- mundur benti á þá breytingu að ríkis- stjórnin hefði lofað að vera búin að leggja fram skatta- og fjáröflunartil- lögur fyrir Alþingi í október og þá gæti launanefndin metið hvort skatt- atillögur eða gengisbreytingar væru Sjómannasambandið hefur ekki samið ------------------^------- Samning’ur ASI hefur engin áhrif á stöðuna „VINNUVEITENDUR hafa vísað okkar málum til sáttasemjara og vilja ræða við okkur um gerð nýs kjarasamnings og við erum að vinna í því að koma því af stað. Við erum alltaf tilbúnir að ræða okkar mál við þá, en þessi samningur sem ASI gerði hefur engin áhrif á þá stöðu í sjálfu sér,“ sagði Hólmgeir Jónsson, framkvæmda- stjóri Sjómannasambands Islands. Aðspurður hvort líklegt væri að Sjómannasambandið myndi semja á svipuðum nótum og ASÍ hefði gert sagði Hólmgeir að sjómenn væru með gjörólíka samninga. „Okkar krafa hefur verið að ganga frá svokölluðum sérsanm- ingum fyrir veiðigreinar sem ekki eru til samningar fyrir, og síðan þurfum við að ræða fleiri mál, eins og til dæmis samskiptamál út af fiskverði. Okkar mál eru því á allt öðrum nótum,“ sagði hann. Framkvæmdastjórnarfundur Sjómannasambandsins verður haldinn á mánudaginn, og sagði Hólmgeir að þar yrðu samninga- málin undirbúin og því ættu samn- ingafundir að geta hafist í næstu viku. „Þetta er varnarsamningur,“ sagði Magnús L. Sveinsson, formaður Verelunarmannafélags Reykjavíkur. „Það var mjög brýnt að þetta dræg- ist ekki, bæði vegna þess að við vor- um komnir í tímaþröng með lág- launa- og orlofsuppbæturnar, sem tryggðar eru í þessum samningi, auk þess sem ég taldi mjög þýðingarmik- ið að gera kjarasamninga til að stuðla að öryggi og festu í atvinnulífinu, sem myndi stuðla að aukinni at-. vinnu,“ sagði Magnús. Hann sagði að allt í samningunum hefði legið í loftinu í síðasta mánuði og því hefði ekkert breyst á síðustu dögum, sem gert hefði að verkum að samningar tókust. Yfirlýsing ríkissljórnarinnar vegna kjarasamninganna Mikilvægt að eyða óvissu í kjaramáhim HÉR á eftir fer yfirlýsing ríkis- stjórnarinnar sem gefin var í tengslum við kjarasamninga þá sem undirritaðir voru aðfaranótt föstudagsins: Ríkisstjórnin telur mikilvægt að eyða óvissu í kjaramálum, tryggja frið á vinnumarkaði og treysta þannig stöðugleika í efnahagsmál- um með víðtækri samstöðu um kjarasamninga til loka næsta árs. A þessum forsendum er ríkisstjórn- in reiðubúin að ganga eins langt og nokkur kostur er í ljósi erfiðrar stöðu í ríkisbúskapnum í þá átt að greiða fyrir gerð kjarasamninga til lengri tíma. Ríkisstjórnin er reiðubúin til sam- starfs við samtök launafólks og atvinnurekenda unf öfluga sókn í atvinnumálum, sem treystir islenskt atvinnulíf. 1. Ríkisstjórnin mun stuðla að áframhaldandi lækkun vaxta en vextir af ríkisverðbréfum hafa farið lækkandi að undanförnu. Nafnvext- ir í bönkum hafa einnig lækkað. Mikilvægt er að þessi þróun haldi áfram og aðgerðum í peningamál- um verði hagað þannig að forsenda verði fyrir lækkun vaxta. Þetta á einnig við um aðgerðir er lúta að viðskiptum Seðlabankans og inn- lánsstofnana, þ. á m. bindiskyldu. Að undanförnu hefur sala á ríkis- verðbréfum í auknum mæli farið fram með fijálsu útboði á markaði. Þessu verður haldið áfram og fjöl- breytni í framboði bréfa aukin, m.a. með útgáfu ríkisverðbréfa í erlendri mynt á innlendum markaði. Lánsfjárþörf opinberra aðila verður takmörkuð eins og kostur er til að forðast neikvæð áhrif á þróun raunvaxta. Hér ræður af- koma ríkissjóðs miklu og sama gild- ir um framkvæmd húsbréfakerfis- ins. 2. Á árinu 1993 verða útgjöld ríkissjóðs til atvinnuskapandi að- gerða, einkum fjárfestingar og við- halds, aukin um 1.000 milljónir króna frá því sem áður hefur verið ákveðið. Þetta felur í sér að heildar- útgjöld ríkissjóðs vegna fjárfesting- ar og viðhalds á árinu 1993 verða um 17 milljarðar króna eða 3 millj- öðrum króna meiri en árið 1992. Jafnframt mun ríkisstjórnin beina því til ríkisstofnana að fresta tækjakaupum eftir því sem unnt er en auka í þess stað viðhald þar sem slíkt er aðkallandi. 3. Á árinu 1994 verður varið 1 milljarði króna í sérstök verkefni, nýframkvæmdir og viðhald, þar sem leitast verður við að skapa sem flest störf. Þetta felur í sér að heild- arútgjöld ríkissjóðs til fjárfestingar og viðhalds á árinu 1994 gætu orð- ið allt að 2 milljörðum króna meiri en á árinu 1992. Árin 1989, 1990, og 1992 námu þessi útgjöld að meðaltali um 14 milljörðum króna á verðlagi ársins 1993. Samkvæmt þessu verða útgjöld ríkisins til fjár- festingar og viðhalds 5 milljörðum króna meiri árin 1993 og 1994 sam- tals en ef miðað er við meðaltal þriggja ofangreindra ára. Þetta er gert í ljósi versnandi atvinnu- ástands og þrátt fyrir þá erfiðleika sem við er að etja í ríkisbúskapnum vegna minnkandi tekna. 4. Ríkisstjórnin er reiðubúin til samstarfs við samtök launafólks og atvinnurekenda með það að mark- miði að treysta íslenskt atvinnulíf. Til þess þarf öfluga sókn í atvinnu- málum, m.a. með breytingum á starfsskilyrðum, skipulagi og starfsaðferðum sem skila munu árangri til lengri tíma. Aðilar vinnu- markaðarins hafa gert fjölmargar tillögur í atvinnumálum sem liggja munu til grundvallar frekara starfi. Ríkisstjórnin mun sérstaklega beita sér fyrir því að eftirfarandi aðgerð- ir verði undirbúnar þannig að þær geti komið til framkvæmda eigi síð- ar en á næsta ári. Um undirbúning þessara aðgerða verður tekin upp samvinna og samráð við samtök launafólks og vinnuveitenda. a. Skipulag og fjármögnun öflugrar kynningar á íslenskum vörum og þjónustu á erlendum vett- vangi verður endurskoðuð í þeim tilgangi að styrkja þetta starf. Þessi starfsemi fer nú m.a. fram á vegum Útflutningsráðs og Ferðamálaráðs en fleiri aðilar munu koma að þess- um málum. b. Fjárfesting erlendra fyrirtækja er mikilvægur þáttur í öflugra og fjölbreyttara atvinnulífi á Islandi. Til þess að efla þennan þátt verður starfsemi af opinberri hálfu á þessu sviði aukin. Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir því að framkomnar tillögur um frísvæði nái fram að ganga. c. íslensk fyrirtæki þurfa í aukn- um mæli að styrkja stöðu sína á alþjóðavettvangi með því að fjár- festa í atvinnulífi annarra þjóða. Greitt verður fyrir fjárfestingu ís- lenskra fyrirtækja í erlendum sjáv- arútvegi. d. Vegna ónógs undirbúnings hefur fiskeldi á íslandi ekki skilað þeim arði sem sem vænst var, þrátt fyrir mikla fjárfestingu. Til þess að nýta þá möguleika sem kunna að felast í fiskeldi í framtíðinni verða rannsóknir á þessu sviði efldar. e. Oflugt rannsókna- og þróunar- starf gegnir stöðugt auknu hlut- verki í því að skapa traust og fjöl- breytt atvinnulíf. Þetta starf verður eflt, m.a. með ýmsum skipulags- breytingum. f. Þjónusta við erlend skip á Is- landi hefur farið ört vaxandi að undanförnu. Markvisst verður unn- ið að því að greiða fyrir viðskiptum við erlend skip þannig að ísland geti orðið þekkt þjónustumiðstöð í Norður-Atlantshafi. g. Til þess að auka sölu á inn- lendri orku verður leitað allra leiða til að nýta þá umframorku sem nú er fyrir hendi í raforkukerfi lands- manna. Hér þarf að athuga vel verðlagningu og markaðslegar for- sendur í samkeppni við aðra orku. 5. Ríkisstjómin mun greiða niður tímabundið frá 1. júní verð á til- teknum kjötvörum og mjólkuraf- urðum, sem nú bera allt að 24,5% virðisaukaskatt, þannig að það jafn- gildi lækkun virðisaukaskatts í 14%. Lækkunin stendur til áramóta þeg- ar virðisaukaskattur á matvörum lækkar. Með þessu lækkar verð á viðkomandi kjötvörum um 3‘/2 til 5% en á mjólkurvörum um 8,4%. 6. Virðisaukaskattur á matvæl- um verður lækkaður í 14% frá 1. janúar 1994. Við framkvæmd á skattlagningu sælgætis og gos- drykkja verður þess gætt að sam- keppnisstaða hliðstæðra vöruteg- unda raskist sem minnst og einnig verður hugað að samkeppnisstöðu innlendrar framleiðslu gagnvart innflutningi. Til að fjármagna þessa lækkun að hluta verður lagður skattur á fjármagnstekjur frá 1. janúar 1994. Miðað verður við 10% skatt á nafn- vexti sem verði innheimtur í stað- greiðslu. Miðað er við að lagafrumvörp um skattbreytingar verði lögð fyrir Al- þingi í október. 7. Til að bæta stöðu útflutnings: greina verður tryggingagjald af þessum greinum fellt niður til árs- loka 1993. í ljósi erfiðrar stöðu í sjávarútvegi væri æskilegt að sveit- arstjórnir tækju tillit til þessara erfiðleika í ákvörðunum um gjald- skrár hafna. Ríkisstjómin mun beita sér fyrir því að sett verði laga- ákvæði er heimili slíkt. 8. Til að draga úr áhrifum þorsk- aflaskerðingar á þessu ári verður þeim aflaheimildum Hagræðingar- sjóðs, sem óseldar eru, nú úthlutað án endurgjalds og er þar með kom- ið til móts við þá sem urðu fyrir mestri skerðingu við síðustu úthlut- un. 9. Til að styrkja skatteftirlit verð- ur hið nýja embætti skattrannsókn- arstjóra eflt og aukið átak í skatt- eftirliti verður undirbúið, meðal annars á grundvelli tillagna nefndar sem mun skila áliti á næstunni. 21. maí 1993.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.