Morgunblaðið - 27.06.1993, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/INNLEIUT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27. JÚNÍ 1993
-íi
KUtsamblaMb
C-
Á grillið
MORGUNBLAÐINU fylgir í
dag 8 síðna blaðauki sem
nefnist Á gríllið.
Meðal efnis í blaðinu eru
ýmis ráð og upplýsingar varð-
andi grill, hráefni, meðferð,
áhöld, eldamennskuna og fleira.
En meginefni þess eru upp-
skriftir að grillmat úr ýmsu hrá-
efni sem samdar eru af fagfólki
sem hefur sérhæft sig í mát-
reiðslu á grilli. Að auki eru upp-
skriftir að ýmsu meðlæti, s.s.
sósum og kryddlögum og með-
læti sem einnig á erindi á grillið.
• •
Tvö hús við Onundarfjörð brunnu til grunna
Morgunblaðið/Magnea Guðmundsdóttir
Rjúkandi rústir
Slökkviliðsmenn á Flateyri stóðu vörð um brunarústirnar á Görðum í gær. Til skamms tíma var
á Görðum umfangsmikil harðfisksverkun.
I haldi vegna íkveikju
PILTUR á tvítugsaldri var í haldi lögreglunnar á ísafirði í gær
grunaður um að hafa kveikt í tveimur bæjarhúsum í Önundar-
firði. Húsin voru mannlaus, en þau eru notuð sem sumarbústað-
ir. Pilturinn var handtekinn í Breiðadal í gærmorgun.
í gærmorgun varð fólk á Flat-
eyri vart við eld á bæjunum Garði
og Kaldáreyri. Um það bil 1,5
kílómetrar eru á milli býlanna,
sem eru í eyði en þó er búið í
þeim yfir sumarið.
Auk þess sem Slökkvilið Flat-
eyrar fór á staðinn var óskað að-
stoðar frá ísafírði. Húsin voru
alelda þegar að var komið og
brunnu til kaldra kola.
í gærmorgun var handtekinn í
Breiðadal við Önundarfjörð maður
á tvítugsaldri vegna gruns um að
hann hefði lagt eld að húsunum.
Hann var í haldi lögreglunnar á
ísafírði í gær og málið í rann-
sókn. Ekki fékkst upplýst laust
eftir hádegi í gær hvort hann
hefði gengist við íkveikjunum eða
hvort farið yrði fram á gæsluvarð-
hald yfir honum.
HJÁLMUR hf. á Flateyri, í
samstarfi við Islenskan skel-
fisk hf. og Miðnes hf., hefur
gert skelfiskbátinn Æsu út á
kúfiskveiðar í tæpt ár. Að sögn
talsmanna þessa verkefnis,
þeirra Einars Odds Krisljáns-
sonar og Eiríks H. Sigurgeirs-
sonar, ganga veiðar og vinnsla
vel, en enn ríkir nokkur óvissa
um markaðshorfur kúfisks er-
lendis. Æsa er ekki nema um
fjórar klukkustundir að ná
fullfermi af kúfiski, eða 35 til ■
40 tonnum. . |
Vitað er að kúfiskstofninn á
íslandsmiðum er mjög stór, þótt
ekki sé vitað nákvæmlega hversu I
stór. Að sögn þeirra Einars Odds
og Eiríks liggur fyrir að óhætt er
að veiða tugi þúsunda tonna úr I
kúfískstofninum ár hvert, svo -
sterkur er hann.
Forsvarsmenn kúfískveiða á
Flateyri segja að um skelfiskmiðin
umhverfis Island megi einfaldlega
segja að þau séu ekki einungis
vannýtt, heldur ónýtt, að hörpu-
diski undanskildum. Þeir telja að
möguleikar á arðsemi kúfískveiða
og skelfískveiða almennt séu mjög
miklir, svo fremi sem takist að fá
aðgang að mörkuðum austan hafs
og vestan.
Sjá ennfremur „Hafið er lífíð
og dauðinn" bls. 16-17.
|
Erfiðasta staða á Evrópumarkaði fyrir frystar sjávarafurðir frá 1988
Sveinbjörii Björnsson háskólarektor í ræðu á Háskólahátíð
Kúfiskveiðar
Óvissa um
markaðs- i
horfumar i
Island í
6. sætið
Menton, Frakklandi. Frá Guðmundi Sv.
Hermannssyni, blaðam. Morgunbiadsins.
ÍSLAND endaði í 6. sæti á Evrópu-
mótinu i brids eftir 18-12 sigur á
Dönum í síðustu umferðinni. Pól-
verjar, Danir, Norðmenn og Hol-
lendingar urðu í fjórum efstu sæt-
unum og fá þátttökurétt á Heims-
meistaramótið í haust.
íslendingar urðu að vinna Dani
25-5 og treysta auk þess á hagstæð
úrslit i leikjum Hollendinga, Frakka
og Svía ættu þeir að ná 4. sætinu í
síðustu umferð. í hálfleik höfðu ís-
lendingar góða forustu og hin liðin
voru öll undir svo spennan var raf-
mögnuð í síðari hálfleik. Það bætti
ekki úr skák að á sýningartöflunni
var Dönum og íslendingum ruglað
saman og íslendingar virtust bæta
stöðugt við forskot sitt meðan Hol-
lendingar töpuðu stigum í sínum leik.
En svo snéru Hollendingar blaðinu
við, og síðan kom í ljós að Danimir
höfðu í raun verið að saxa á forskot
íslendinga. Þá náðu Hollendingar
jafntefli í sínum leik svo úrslit I leik
Dana og íslendinga skiptu ekki máli.
Lokastaðan á mótinu var þessi:
Pólland 613, Danmörk 573, Noregur
563, Holland 545, Svíþjóð 539,5,
ísland 535, Frakkland 534.
erlendis >
Æskilegra að fagháskólar
sinni starfsmenntun en HI
SVEINBJÖRN Björnsson, rektor Háskóla ís-
lands, sagði í ræðu sem hann flutti á Háskóla-
hátíð í gær að búast mætti við aukinni að-
sókn í háskólanám á næstu árum. Flest bendi
til að innan skamms muni 8 af hverjum 10 í
árgangi ljúka einhvers konar stúdentsprófi
og stór hluti þeirra síðan leita eftir háskóla-
námi til starfsmenntunar. „Ef Háskóli íslands
ætti að sinna öllum þessum fjölda yrði hann
að taka upp margvislegar námsbrautir, sem
veittu ítarlega starfsþjálfun en fælu í sér
mun minni fræðilegri kröfur en þær brautir
sem nú tíðkast. Æskilegra væri að slíkar
starfsmenntabrautir væru starfræktar við
framhaldsskóla eða fagháskóla, sem tækjum
við stórum hluta þeirra, sem brautskráðir
eru úr framhaldsskóla,“ sagði rektor.
Hann sagði einnig að margar aðrar þjóðir hefðu
komið á fót slíkum fagháskólum við hlið hefðbund-
inna háskóla til að mæta þessum þörfum. Yrði
að hans mati að huga að skynsamri skipan skóla
á háskólastigi áður en bylgja stúdenta myndi
brotna á skólunum. Innan Samstarfsnefndar há-
skólastigsins, sem í eiga sæti fulltrúar HÍ og tólf
annarra skóla á háskólastigi, er nú verið að leita
leiða til virkari samvinnu skólanna. „Eitt fyrsta
verkefnið sem sinna þyrfti við mótun og endur-
skipulagningu háskólastigsins er að skilgreina
með löggjöf þær kröfur, sem gerðar eru til skóla
til þess að hann teljist gildur sem háskóli og greina
milli tegunda háskóla eftir eðli starfs þeirra, t.d.
miili almennra háskóla og fagháskóla," sagði
Sveinbjöm Bjömsson.
Hann sagði einnig að sér virtist sem sú stefna
ætti töluvert fylgi innan Háskólans, að hann legði
áherslu á 3-4 ára grannnám með traustum fræði-
legum grunni, en fagháskólum yráu látnar eftir
skemmri námsbrautir og starfsmenntun, sem
byggði meira á verkfærni og þjálfun til starfa en
fræðilegri undirstöðu. Þá ætti Háskólinn einnig
að leggja áherslu á rannsóknatengt framhaldsnám
til meistaraprófs og starfstengt sérfræðinám. í
nokkram tilvikum gæti verið kennt til doktors-
prófs. Meistaranámið og doktorsprófið yrðu að
vera í nánum tengslum við erlenda háskóla, að
mati rektors.
Hann sagði einnig áhuga vera á að auka fram-
boð á hlutanámi, viðbótamámi og endurmenntun
með starfí. Rektor nefndi einnig að til umræðu
væri að koma á styrkjum sem gerðu rannsókna-
stofnunum kleift að bjóða þeim sem væra að
koma úr framhaldsnámi að starfa tímabundið að
rannsóknum í hópi kennara og framhaldsnema.
Verð á ýsublokk fallið
um 25% frá því í fyrra
fískneysla í þeim hafí minnkað um
5-10% á sama tíma og ekki hefur
dregið úr framboði á fiski þangað.
Hvað varðar hið mikla verðfall á
ýsunni megi nefna að ýsukvótar EB
hafí verið auknir og ágæt veiði hafi
verið á ýsu í Noregi. „Það sem dreg- i
ur úr eftirspurn eftir fiski skýrist á
því að einkaneysla hefur dregist sam-
an um rúmlega 5% í þessum löndum \
og hagvöxtur hefur verið lítill," seg-
ir Höskuldur. „Það eru helst bundnar
vonir við að efnahagsbati verði á j
Bretlandseyjum á næstunni en á
heildina litið tel ég að verð eigi áfram
eftir að fara lækkandi á meginland-
inu fram til áramóta."
Verð á þorskblokkinni fallið um rúm 20% frá árinu 1991
STAÐAN á Evrópumörkuðum íslendinga fyrir frystar fiskafurðir er
nú sú erfiðasta frá árinu 1988. Að sögn Höskuldar Ásgeirssonar fram-
kvæmdastjóra Iceland Seafood Ltd. í Evrópu hefur verð á ýsublokk
og millilögðum flökum fallið um 25% frá því á sama tíma í fyrra mælt
í pundum og verð á þorskblokk hefur fallið um rúm 20% í frönskum
frönkum frá því það náði hámarki 1991. Friðrik Pálsson, forstjóri
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna, segir að nú ríki kreppa í Evrópu
og memi fari ekki varhluta af því. Auk þess sé framboð meira en eftir-
spurn og fiskverðið því viðkvæmt.
Höskuldur Ásgeirsson segir að
verð á frystum afurðum sé almennt
lægra og fari lækkandi en á sama
tíma á undanfömum árum þótt það
sé nokkuð misjafnt eftir pakkning-
um. „Sérpakkningar halda hinsvegar
sínu verði, það er pakkningar sem
fara beint til smásala," segir Hösk-
uldur. „Það segir okkur að við eigum
að leggja meiri rækt við slíkar pakkn-
ingar.“
Friðrik Pálsson segir að nú sé sá
tími ársins kominn þar sem físk-
neysla er almennt í lágmarki og
ástandið taki nokkuð mið af því.
Miklar gengissveiflur, einkum á Suð-
ur-Evrópumyntum, hafí svo skapað
óvissu á markaðinum og leitt til þess
að áhugi á að flytja físk til Bandaríkj-
anna fari vaxandi. „Við eram hins-
vegar að vona að ekki verði um frek-
ari verðlækkanir að ræða og að þessi
staða nú haldist fram á haustið þó
erfítt sé að spá fyrir um slíkt,“ segir
Friðrik.
Fiskneysla minnkar um 5-10%
í máli Höskuldar kemur fram að
opinberar tölur í þeim EB-löndum
sem íslendingar flytja út til sýni að